Naar welke
HET GEDING VAN ONZE HEER
door I'. DE MOM'.
Van 4 tot 12 October door Tooncelgilde HOOGER OP
De Toestand onzer
Spoorwegen
Vijfde Jaar i>r 36
Prijs per nummer 30 centiemen.
Ninove 30 Oogst 1931
Katholiek Vlaamsclt en Volksgezind, Weekblad
VOOR HET KANTON NINOVE
i. ÜïSTtBitiAN-LIMlAIIBI
idiDDENSTANDSEELANSEN
De Xlle Bedevaart naar den
Yzer, te Dixmude.
Postcheckrekening (R Luysterman n- 1862,54)
Handelsregister Aalst n- 1093
Abonnementsprijs
3 maander. fr. 4,00
6 maanden 7,00
1 jaar 13,00
Drukker-Uitgever
NINOVE, Koeipoortstraat, 10, NINOVE
Aankondigingen
Gewone per regel 1 fr.
dikwijls te herhalen vol
gens overeenkomst.
De officieele school is de school
van iedereen, zegden deze die niet
katholiek zijn. Waarom omdat
ze neutraal is.
In ons eerste artikel hebben we
bewezen dat het onderwijs evenmin
als de school of het schoolleven,
niet neutraal kan zijn omdat het
noodzakelijk moet stand nemen
voor of tegen het katholijk-zijn, en
bovendien de onzijdigheid, in der
gelijk geval, niet aan te nemen
valt.
Een andere meening wordt met
welbehagen door de voorstanders
van de officieele school uitge
strooid omdat zij weten dat het de
meest doeltreffende isom licht-
geloovige menschen te overhalen.
Ze zeggen in de officieele scholen
worden de kinderen onderwezen
in alle wetenschappen die zij die
nen te bezitten en bovendien kun
nen zij er ook de godsdienst leeren,
als ze zulks verlangen. We laten
daarom een priester komen. Wat
kan men nog meer wenschen.
Min goed ingelichte menschen
laten zich daarbij beet nemen. Hoe
zouden ze nog achterdocht hebben
vermits die priester,welke ze allen
goed kennen.gelast is met het on
derwijs van den godseienst. Hij
zal het toch niet min goed doen
omdat hij tusschen die muren
staat in plaats van tusschen die
andere.
Laat ons dat eens onderzoeken.
We stellen onmiddellijk het
vraagstuk in zijn gepasten vorm.
[s het onderricht van den gods
dienst in de school voldoende, om
aan de kinderen het onderwijs te
geven dat de ouders verplicnt zijn
hen te bezorgen, En verder wel
ke is de dr agwijdte van het gods
dienstonderricht in die bepaalde
omstandigheden gegeven
Niet zooals rekenkunde, ge
schiedenis, schoon schrijven of
opzeggen, is de godsdienst een
vak dat men aan het programma
van der. leertijd kan toevoegen of
niet. Zooals de godsdienstigheid
of ongodsdienstigheid het leven,
het gansche leven, van den mensch
beheerscht en regelt, zoo ook be~
heerscht dezelfde overtuiging bet
onderwijs en de algelieele opvoe
ding van het kind. Men kan wel
den cathechismus ter zijde leggen
om een handboek voor rekenkun
de of wat and( rs op te nemen
maar men kan niet, daar waar het
opvoeding geldt, de godsdient als
één vak beschouwen en de letter
kunde, aardrijkskunde of geschie-
nis als wat anders. Wel zal men
een speciale tijd gunnen aan het
onderricht in den godsdienst,
maai de godsdienstige overtuiging
zal gevoed worden door alle vak
ken die de algemeene vorming
van het kind voor doel hebben. De
wereld werd omgewoeld, ver
vormd, vernieuwd door de katho
lieke godsdienst. De beschaving
waarop wij, curopeesche volkeren,
zoo fier gaan en wijd en zijd wil
len kenbaar maken, die beschaving
hebben wc alleen te danken aan
den godsdienst. Hoe zou de aai-
drijkskunde kunnen onderwezen
worden zonder dat er spraak weze
van de godsdienstovertuiging
Mee: dan de helft van de gekende
wereld werd opgespoord, onderwe
zen en beschaafd door d. missio
narissen. De heele koloniale we
reld leelt van de geschiedenis van
de missieën. Groote haven en ste
den vinden hunnen oorsprong in
de hut door den missionaris ge
bouwd, om zieken te ontvangen,
bedroelden te troosten, hongerigen
te spijzen, onwetenden te leeren.
Een onderricht in de aardrijkskun
de dat geen geweg maakt van den
godsdienst is een leugen tegen de
wetenschap. En wat dan gezegd
van de geschiedenis en de letter
kunde? Zoo oul als de wereld is
geldt als middenpunt van het le
ven der volkeren, zoowel als van
dat der farnilieën en der enkelin
gen de godsdienst. Geen dichter
of hij bezingt de godheid, geen
schrijver of hij spreekt van het Op
perste Wezen, 't Zij vriend of t zij
vijand, God is de beweegreden
God is het einddoel. etenschap,
wijsbegeerte, politiek, alles komt
neer op God. Hoe zou men dat uit
hrt onderwijs kunnen laten. Hne
zou men de geschiedenis van het
Pausdom b. v. kunnen aanleeren
zonder den diepen ondergrond
daarvan na te gaan Hoe zal men
uitleggen dat zooiets blijlt bestaan
niettegenstaande de ergste lotge
vallen en tegenkantingen, niette
genstaande het gebrek aan alle
gewoon - gekende middelen van
verweer. Zal men dat potje niet
aanroeren - leugen tegen de
wetenschap En de wonderschoone
geschiedenis van de kloosters, met
hunnen invloed op de gemeen
schap en op de wereldgeschiede
nis, zal men dat als een eenvoudig
natuurlijk feit voorstellen Leu
gen tegen de wetenschap!
Alles wat de schrijvers en dich
ters neerpenden over God en gods
dienst en de heerlijkheid van
God's werken zal men dat als dich
terlijke fantazie doen opvatten
leugen tegen de wetenschap.
Neen, neen de godsdienst is
geen tak aan den boom van de op
voeding degodsdienst is den boom
zelf, hij geeft het sap en het leven
aan al de takken van het onderwijs
waardoor de opvoeding wordt be
vorderd en zonder hem is de op
voeding dood, dood ook het onder
richt dat er voor gegeven wordt
Want aan alles ontbreekt dan het
laatste waarom.
Wat zijn ze beklagenswaardig
de kinderen van kristene ouders
die in de officieele scholen nooit
iets zullen mogenhooren, voelen
en srrjaken als dees verzen van
Vondel
Wie is hft, die zoo hoog gezeten,
Zoo diep in 't grondclooze licht
Van lijd noch eeuwigheid gemeten,
Noch ronden,- zonder tegenwicht,
Bij zich bestaat, geen steun van buiten
Ontleent, maar op zich zeiven rust,
En in zijn roezen kan besluiten
Wat cm en in hem, onbewust
Van wanken draait en wordtgedreven
Om 't ren en eenig middelpunt
Der zoutten zon, de geesi, hel levn
De ziel van alles wal gij kunt
Bcvréen, of ntmmirmetr bevroeden
Dat 's God, oneindig, eeuwig W'ezet
Van alle ding dat wezen heeft
Zooiets kan een officieel pro
gramma niet dulden en de kinde
ren mogen dan ook voor zooiets
niet vatbaar gemaakt worden. El
lendig
We mogen dus op onze eerste
vracU? antwoorden door Kristene
ouders mag de godsdienst niet aan
zien worden als een bijgaande vak
voor het schoolprogrammaals
bizonder vak moet hij aangeleerd
worden, maar ook moet de gods
dienstige overtuiging het gansche
onderwijs doordringen, ten eeiste,
omdat zij er onafscheidbaar van is
en ten tweede omdat alle ander on
derwijs onvolledig is.
Wat nu gezegd van de draag
wijdte van het godsdienstonder
richt door een priester gegeven in
de officieele school
Toekomende week daarover.
in de feestzaal ONS HUIS, Dreefstraat, Ninove,
4 opvoeringen van
Ouderdomspensioenen Pensioenkas in
gericht bij onze Middenstandsmutualiteit
I. Wie in de maand Augustus verjaart
storte zonder uitstal (heden Zrfr,dag, van
11 tot 12 uur, op ons secretaris-it, St. Jo-
rishof
A. Geboren in 1866: mmrer 108 fr.
vrouwe;-. fr.
en vrije verzekerden) Mannen 72 fr.
Vrouwen 24 fr.
II. De pensioenkaaiten van de werklie
den in dienst bij onze Middenstanders
mogen ook op het secretariaat afgegeven
worden.
Landsbond van den Christen Mid
denstand Algemeen Congres.
Ter gelegenheid van de plechtige viering
van het 16 jarig bestaan van den plaatse
lijken Christen Middenstandsbond van
Mechelen, zal het Se Algemeen Congres,
ingericht door den Landsbond doorgaan
te Mechelen, op Zondag 6 September 1931
Hierna liet beknopt programma
Te 9 1/2 uur, Dankm s in de Metropole
Te 10 1/2 uur. Feestelijke optocht dooi
de Stad met deelnemii g van 3 muziek
maatschappijen
Te 11 uur, Congresvergaderingen.—
Onderwerpen De Pensioenwetten en
de Middenstand en De Gezinsvergoe
dingen en de Middenstand
Te 12 uur, Gezame lijk Middagmaal,
bij inschrijving, 15 fr.
Te 2 uur, Congresvergaderingen. - On-
derwerpen Wat er nog te verbeteren valt
in zake belastingen en taksen en Wer
king op provincie en gemeentegebied
Te 3 1/4 uur, Algemeene Slotvergade
ring Besluiten, Rede, Toespraak en Slot
woord.
Te 5 uur, Beiaardconcert.
N. B. De leden van der. Katholieke
Middenstandsbond van Ninove, die wen
schen deel te nemen aan dit congres,
moeten vandaag hunne inschrijving nemen
op het Middenstandssecretariaat St. Jo-
rishof, T/S.)
Sekretariaat.
Het Sekretariaat, ingericht door den
Katholieken Middenstandsbond, in haar lo
kaal. bij M. Victor De Feyter, Statiestraat
is open alle Zondagen voormiddag van 11
tot 12 uur. Al de leden mogen er zich
wenden tot het bekomen van alle noodige
inlichtingen welke hun aanbelangen.
aeeaaji
maanden van dit jaar bedraagt slechts
23,9 millioen frank tegen 174.7 miilioen
fr. voor de overeenkomstige periode van
1930.
Onderstaande tafel is eene kleine schets
van de iinancieele uitbating onze spoor
wegen binst het eerste halfjaar 1930 en
1931
1930 1931
Ten aanzien van zulke uitslagen, be
looft de winst einde 1931 van de Nationa
le Maatsch. van Spoorwegen weinig schit
terend te zijn.
Nemen wij nu nog aan dat de laatste
trimester van 't jaar nogal veel werk aan
onze spoorwegen kan verschaften uit hoof
de vooral van het steenkolenvervoer het
welk de wintertijd noodzakelijkerwijze
medebrengt n< men wij ook aan dat de
Uw.^.:..:b'..-n--nuatteceien die vóór enkele
maanden getroffen werden onder anöere
loonsvermindering van 3 ojo alsmede de
prijsvermindering der grondstoffen (name
lijk de kolen eene heilzame inkrimping
der uitgaven kunnen teweeg brengen, dan
nog kunnen wij niet waarborgen dat de
Nationale Maatschappij aan hare aandeel-
houdeis het voorgeschreven superdividend
zal kunnen uitkeeren waarop deze laatste
ncchuns recht hebben.
Men weet immers dat er aan de bezit
ters van bevoorrechte aandeelen der Nati
onale Maatschappij van Spoorwegen een
superdividend beloofd werd van 2,70 op.
Dit maakt bijgevolg 540 millioen frank
waarvan er 105 miliioen Irank aan den
Staat toekomen, daar hij 75 op der aan
deelen van de Nationale Maatschappij in
zijn bezit heeft.
Verleden jaar sloten de rekeningen on
zer spoorwegen met eene netto winst van
330 millioen frank hetgeen toeliet een su
perdividend uit te keeren van 1 op. Hoe
veel zal men voor het huidig dienstjaar
dan kunnen uitbetalen, zoo de netto-winst
wellicht de 50 miliioen frank niet zal
- overtreffen Ongetwijfeld niets, want men
moet rekening houden met het feit. dat er
vóór alle winstuitkeering, eene zekere
som moet afgehouden worden om aan het
reservefonds aan te vullen,
Dit leidt tot overweging, als wij weten,
hoe broodiToodig de inkomsten zijn voor
een Staat, wiens Begrooting eerst maar
ten koste van pijnlijke pogingen in even
wicht zal hersteld worden
A. C.
Zoo er eene nijverheid is, die thans in
ruime mate de gevolgen der economische
crisis ondergaat, dar is het ontegenspre
kelijk deze van het vervoer, Vooral de
spoorwegen lijden geweldig onder de ver
traging der economische bedrijvigheid. De
bedrijfsuitslagen der maand Juli van de
Nationale Maatschappij van Spoorwegen
bevestigen deze meening op afdoende
wijze.
De uitbatingswinst voor de 7 eerste
d wekenlange afschuwelijke weertor-
menten, is Zondag morgen de Zomerzon
weer in haar vollen glans gerezen in den
blauwen hemel. En van uit den hooge
heeft zij haar gouden glai.s gespreid over
de grootsche plechtigheid der \1H Yser
bedevaart, voor dewelke Zondag Dixmude
te nauw en te klein scheen, om de dui
zenden deelnemers te bevatten.
Verleden jaar reeds hadden de inrich
ters moeten ondervinden dat de Groote
Markt van Dixmude. waar de H. Mis
werd opgedragen, veel te klein was ge
worden cm de massa betoogers plaats tc
verleenen. Zoo werd beslist dees jaar
de plechtigheid te laten geschieden ron
dom het Torenkruis in de uitgestrekte
vlakte van den Yser. 't Was een wijze be
slissing, want nooit hadde Dixmude s
Groote Markt dees jaar dc macht der deel
nemers kunnen bevatten.
De stad dreunde en daverde van het
gezang en het gejuich dei scharen, welke
in eindelooze golvingen aanschoven langs
de Baron Jacqueslaan naar den Yser toe.
Daar aan den overkant, hoog in het
geluchte, rijst het majestatisch Yserkruis,
in zijn armen hoog ten hemel tillende de
Vlaamsche leuze: Alles voor Vlaanderen
en Vlaanderen voor Christus
Twee bruggen zijn over den Yser ge
worpen om den drang van het volk beter
af te leiden naar de vlakte Caeskerkewaarts
doch het bleek thans meer dan vorige ja
ren, dat het getal bruggen moet verdub
beld worden, om het verkeer zonder ge
vaar te regelen, Het was een onbeschrij
flijk gedrang en geduw, schier opgelicht
en voortgedragen, dat wij het Yserkruis
konden bereiken, waar er dapper met de
ellebogen moest gewerkt worden om het
voorbehouden verhoog te naderen, opge
richt aan den voet van den reusachtigen
Kruistoren.
Ringsom, in de uitgestrekte vlakte tot
aan den spoorwegdam der Veurnelijn, tot
ver over den steenweg van Caeskerke, op
heide Yserhnorden en o—-«■ E.tl^e Yecr-
kaai, stedewaarts, twas overal eene massa
van volk, céne bonte wemeling van vlag
gen. En nog steeds groeide de menigte aan
tot eene ontelbare schare. Want, onmoge
lijk is liet hier een volstrekt cijfer vooruit
te zetten. Het komiteit schatte deze me
nigte op 230,UOO man Het was een over
weldigende aanblik.
Op het voorbehouden verhoog verdron
gen zich talrijke leiders en voormannen
uit de Vlaamsche beweging, alsook katho
lieke Vlaamsche kamerleden en senators
en de leden van het komiteit met professor
Frans Daelsaan het hoofd.
Aan den voet van het Yserkruis, tegen
een der zijvlakten, was een altaar opge
richt. Uit den lioogen toren galmden over
de vlakte de scherpe klanken van The-
baansche bazuinen en droppelden de helle
klokketonen, waarna eene aangrijpende
treurmarsch de massa tot ingetogenheid
stemde. Hen vrome stilte viel in, wanneer
de priester de steenen trappen van het
Yserkruis beklom en naar het altaar
schreed. Met was de Z. E. P. Callixtus,
overste der Minderbroeders van Dixmude,
die het H. Misoffer opdroeg. Rondom het
altaar werd door de Ganda-turnera de
eerewacht gehouden, en honderden vlag
gen vormden er een omlijsting der rijkste
kleurenschakeering. Zacht ruischen over
de menigte de harmonieuze tonen van het
orgel. Bij de Elevatie weerklonk van op
den toren bazuingeschal, de vlaggen bo
gen in een geruisch van zijde en de me
nigte zonk op de knieën. Na het bazuin
geschal trad een aangrijpende stilte in,
alleen onderbroken door de zilveren klan
ken der misklokjes bij de opheffing der
H. Hostie en Kelk. Heel den duur van
het H. Misoffer bleef de massa voorbeel
dig ingetogen. Hel was middag, wanneer
de priester het zegenend Kruis over de
menigte leekende.
Nu ving de Yserplechtigheid aan met
een inleidend woord van den speaker M.
Platteau, die de beteekenis ervan uiteen
zette en het volk aanmaande tot ingeto
genheid en kalmte.
In samenzang werd dan uitgevoerd
Mijn Vlaanderen heb ik hartelijk lief
Uil du zenden borsten galmde het harmo
nieuze lied, dat groeide tot een machtige
en forsige belijdenis Mijn Vlaandern bo-
en al
Dan ving de reeks redevoeringen aan
tot huldiging der nagedachtenis van Re-
naat De Rudder, den heilige der 4e di
visie», oorlogsvrijwilliger op 17 jaar, de
grootste idealist der Vlaamsche beweging
op het front, toonbeeld van moed en dap
perheid gesneuveld te Merckem, getruf-
D. OUoTon 1047 ..Tater ,veri>D' t
Gezamenl. Ontvangsten 2668.1 M. fr. 1815.1 M. fr.
Uitgaven 1893 4 1791.2
Zuiv. Uitbatingswinst 174,7 23.9
Uitbatingscoëfficiënt 91 56 98.6S
-ï-
y 7*
jff.
