0
i
De Burgerij
Ninove 14 Januari 1034
Katholiek Vlaamse,h en Volksgezind Weekblad
VOOR HET KANTON NINOVE
ft. LülYSTIRtiAN-LIMAIiai
Weg met (ie
Ambtenslikkers
Davidsfonds contra krisis
De Heilige Proletariër
Het Hoekje van den Reporter
Aehrsre Jaar
Prijs per nummer 30 centiemen.
Posteheekrekening (R. Luysterroan n- 1862,54)
Abonnementsprijs
3 maandej. fr-
6 maanden I,00
1 Jaar 13,00
Drukker-Uitgever
NINOVE, Koeipoortstraat, 10, NINOVE
Handelsregister Aalst n- 1093
Aankondigingen
Gewone per regel 1 fr.
dikwijls te herhalen vol
gens overeenkomst.
Toen de crissis uitbrak was de
burgerij uit sociaal oogpunt be
schouwd, zoo goed als hersteld.
Herinneren wij ons dat de oorlog
en de verwoestingen die er uit
voortvloeiden, de fortuinbszitters
d. i. grootendeels de burgerij ern
stig hadden getroffen. Maar ten
gevolge van de inflatie en van de
gelukkige beursspeculatie werden
nieuwe fortuinen gevormd, die de
gelederen van den voormahgen
burgersstand kwamen versterken.
Deze sociale klas, nauwelijks
hernieuwd, stond dus voör een cri
sis waarvan zij het grootste gewicht
zou te dragen hebben.
Vooreerst moest de burgerij lij
den onder de waardevermindering
der roerende en onroerende goede
ren. Daarmee is iedereen het eens,
maar de manieren van interpretee
ren verschillen. Sommigen aanzien
deze waardevermindering als een
zuiver verlies volgens hen zouden
de fortuinbezitters aldus 80 mil
liard frank sedert de crisis hebben
verloren t. t, z. zooveel ais gedu
rende den oorlog De dwaling de
zer zienswijze valt in 't oog hoe
zwaar de huidige crisis ook weze,
toch kunnen de verliezen, die zij
heeft veroorzaakt, ten minste wat
ons land betref:, deze van den
grooten oorlog niet evenaren. Alles
wel op den keper beschouwd, moet
men bekennen dat de waardever
mindering der acties, gronden en
huizen eigenlijk maar een theore
tisch verlies vertegenwoordigtdit
laatste wordt eerst werkelijk vanaf
het oogenblik dat de eigenaar, door
het feit zelve der depreciatie dezer
goederen, verplicht wordt tot hun
ne likwidatie over te gaan.
Het vraagstuk beperkt zich dus
tot het onderzoek der gevallen van
gedwongen likwidatie, httzij ge
heel of gedeeltelijk. Mag men zeg
gen dat vele aatieven zijn moeten
gelikwideerd worden ten gevolge
van de diepe en algemeene inzin
king der prijzen Zulks valt niet
te betwijfelen.
Immers, gedurende de voor
spoedperiode volgende op de munt-
stabilisatie, hadden vele lieden,
aangelokt door de aanzienlijke stij
ging der beurswaarden, hun toe
vlucht genomen tot het krediet
hypotheek op onroerend aktief,
krediet op titels enz. met het in»
zicht zich een portefeuille acties
samen te stellen, die schoone kan
sen van meerwaarde beloofden.
Maar toen in 1929 de crisis los
barstte, dan was dit voor hen een
ramp. Zeldzaam waren degenen
die de koelbloedigheid hadden zich
uit de beurs op tijd terug te trek
ken. Mettertijd beschouwden velen
deze waardevermindering slechts
als een verschijnsel van voorbij-
gaanden aard - en lieten alius
zware intresten bijeenKomen. On
vermijdelijk moest zulks op ernsti
ge verliezen en zelfs faillissemen
ten uitloopen.
Van de beurs strekte de crisis I
zich uit tot handel en nijverheid cn
daar de misbruiken in zake krediet
cn kapitalisatie hier even zoo groot
waren, moest zij er dan ook even
veel slachtoffers maken.
Zeer zeker, stoud de burgerij m
deze speculatiebeweging niet al-
sociale klas betreft.
Het kort bestek waarover wij
nog beschikken laat ons niet meer
toe deze zienswijze behoorlijk te
leen cok een deel van de.i mid- verdedigen.
denstand had er aan deelgenomen, i Dit zullen wij dap in een vol-
Maar de toon werd vooral aange- j gend artikel doeu.
geven door de burgers, die in de
stijging der beurswaarden en on- (*;Het gaat hier vooral over de
roerende goederen een middel von- gIOote burgerij en niet over den
den om hune voormalige positie te middenstand. Bovendien hebben
heroveren. wijde viije beroepen onbesproken
Vervolgens moest de burgerij j gelaten omdat het vraagstuk hier-
lijden onder de vermindering der j mede in verband, best afzonder-
inkomsten, zoowel van roerende j lijk kan worden behandeld.
als van onroerende goederen. On- j w
der de inkomsten van roerende
goederen rangschikken wij vooral
de dividenden van Belgische en
vreemde acties, dewelke het metst
geslonken zijn.
Wat de intresten der oohgatïes,
openbare fondsen en deposito s be
treft, deze zijn in minaere mate
getroffen maar zij belangen niet
zoo zeer de groote fortuinen aan.
Deze laatste worden grooUn-
deels belegd in Belgische en
vreemde waarden. De renten, de
obligaties en de bank deposito's
daarentegen zijn de beleggingsvor
men die voor ai door de beschesce-
ne fortuinen t. t. z de middenstan
ders verkozen worden. De manier
Le Heer Lippens, Minister van Open
baar Onderwijs heeft aan de Senaats
kommissie, gelast met de studie van het
budget /oor 1934, verklaard, dat hij
tegenstander is van het kumuleeren door
leeraars aan de technische scholen.
De Minister heelt de leden der Com
missie verzocht hem in kennis te steden
met gevallen die zich zouden voordoen en
die zijne tusschenkomst zullen voor ge
volg hebben.
Wij kunnen deze houding van den heer
minister volmondig goedkeuren, daar op
dit oogenblik vele technici in een moei
lijken toestand verkeeren.
Wij hopen dat hij ook de noodige
lijk aan den schandpaal gesteld worden
door hunne overheid, zooals ze het nu
reeds zijn door de openbare meening
rtprs verKozeu wuiu&«. h<>Ptn dat hÖ ook
a i der Re- maatregelen zal weten te treffen tegenover
waarop de laatste oemng der K. de and*re leden
van het middelbaar en
geering onderschreven wer j |ageI> onderwijzend—personeel en de open
ons eene nieuwe bevestiging van ^are Des»urenj die hunne medeburgers,
dit feit - ïb OJO der onderschrijvers i belastingbetalers, biijven onderkruipen in
teekenden elk voor minder dan 10 j de uitoefening van hun beroep. Al dezen
titels in; 30 OJO slechts voor meer die zich schuldig maken, moesten open-
dan 10.
De inkomsten van gronden en
huizen hebben zich natuurlijk nog
aan den nieuwen toestand met
aangepast, ten aanzien der pacht-
kontrakten op langen termijn.
Maar men mag aannemen datzeke-
ie eigenaars aan hunne pachters of -
huurders verminderingder invoege
zijnde pachtprijzen hebben toege- j
staan en dat in ieder geval de wet
ten op de landbouwpachten en
handelshuurceelen voortaan deze
houding ï,og wel zullen veralgt-
meenen.
Verleden jaar schreven wij boven het
overzicht der bedrijvigheid van het Da
vidsfonds in 1932Davidsfonds en
krisis». Dit jaar weze bet contra krisis,
want 1933 is een jaar van koppigen weer
stand geweest, en Davidsfonds hetft het
gehaald
1933 is onder talrijke opzichten een
jaar van hartvreterij geweest, én voor
regeeringsman, én voor kapitalist, en
voor burger, én voor arbeider, vooral
voor dezen laatste. De dagbladen kloegen
steenen uit den groiid over achteruitgang
en mislukking.
Het Davidsfonds bood verzet, wat reeds
het eerste middel is om alle krisis te
overwinnen. En dit verzet bestond er
hoofdzakelijk in de krisis te negeeren
Al te simpel, zullen er zeggen, slacktof
fers van de massa-suggestie waarin de
krisis welig tiert. Wij antwoorden een
voudig in elk geval doeltreffend.
Want ten slotte bleek het jaar 1933
voor het Davidsfonds een meevaller
Het is er niet op achteruitgegaan. Dit is
alles.
Het is er in niets achteruitgegaan
75.000 leden waren er op eir.de 1932, en
75.000 zijn ze gebleven. Zonder bluf,
bijdragen betaald. 75.000 die niet ach-
uitgaan omdat ze weten dat een Davids
fonds in Vlaanderen een absoluut ver-
eischte is wil de massa aan de Vlaamsche
beweging, met al haar op- en neergaan,
geïnteresseerd blijven.
75.000 menschen, Vlaamsch en katho
liek- en trouw tot den bedelzak.
<j De toekomst kan onze hoop en orzen
I ijver niet verzwakken. Wat er ook ge-
i„n viaamsch is de groote
Een legende tan Franz Herwig.
Hierna tenige recensies
Gazel van Antwerpen meesterlijk...
Met ingehouden ontroering verteld Her-
wig
Het VerbondsbladDit werk grijpt
diep in de huidige verhoudingen en wij
bevelen het nogmaals warm aan. Het leent
zich uitstekend voor voorlezing op onze
zich uitstekend voor voorlezing op onze
eeneu. ontwikkelingsavonden en is een boek dat
Tegenover deze algemeene in- oogen opent, harten verwarmt en tot
bezielende daad doet rijpen.
De Standaard AmsterdamIk ben
blij. dai dit werk in 't Nederlandsch is
vertaald, 't Is geen lectuur voor kinderen.»
Harderwijker Courantt Een ontroer
den kreet van een verschrikten meusch
een vuist uitgestoken naar de ontzettende
komsten - vermindering mocht de
burgerij hare begrootingskosten
niet evenredig zien afnemen. De
onderhoudskosten der huizen zijn
nog niet gedaald in evenredigheid
met de algemeene prijsdaling - éit
ten aanzien van dc bouwbedrijvig- j toestanden in de groote steden... Dit boek
heiddie zich tot verleden jaar op i moei U lezen.»
een betrekkelijk eunstig peil heeft De Heldersche Post...de zedehJk®
een DeireKKeiljK gu sy yan grootstad. Een boek dat
gehandhaafd. Deze to eelezen moet worden door iedereen.
tuurhjk aan 't veranderen maar dit j S t Hier wordt jn daden ge-
belet niet dat de netto-inkomsten j toond. wat reeds zoo vaak in woorden is
der huiseigenaars niet zoo aanzien- 1 geieeraard.
lijk geweest zijn als sommigen wel 1 yong DietslandHet lezer, van dit
m°enen Wii moeten dezelfde be- boek maakt U gedurende een paar weken
i j- i tot een onuitstaanbaar mensch, die al
zijn vrienden en bezoekers op het lijt valt
met de vraag Hebt ge de Heilige prole
tariër gelezen, en verbaasd is, dat de vi
trines der boekhandels en de titelbladzij
den der tijdschriften, niet vol zijn van
dezen titel.
Voorburgschc Kerkklokken Dit is wel
de beteekenis van dit boekde simpelste
daad van naastenliefde gaat boven een
hesle bibliotheek vol theorieën.
Boek N. 5.800 Davidafondsboekerij,
Vestbarm, alhier.
Open Donderdag van 19 tot 21 uur
Zondag van 10 tot 12 uur.
Meer dan 1.000 Vlaamsche boeken
kosteloos ter beschikking.
Vrije toegang voor Iedereen.
merking maken wat de kosten van
het dienstpersoneel betreft. De
werkloosheid en de loonsdaling
hebben maar weinig invloed gehad
op het loon van meiden en dienst
boden. Wat de fiscale lasten aan
gaat, deze zijn thans nooger dan
ooit. Denken wij nog maar aan den
tnobilairen taks, den taks op de
auto's, den nationalen crisistaks
enz.
Men kan zich bijgevolg afvragen
wat er sedert de crisis, van de bur
gerij zooal geworden is hare ge
lederen moeten ongetwijfeld fel
gedund zijn. Welnu bij een gron-
dig onderzoek moeten wij aanne
men dat zulks niet waar is, ten
minste wat hare belangrijkheid als
j beurt, katholiek en Vlaamsch is (ie groote
wii van ors volk.
Aan elk van die 75*000 leden werden
in 1933, 5 boeken uitgedeeld, met daarbij
4 Bellemars. Reken maar even uit
375.000 boeken en 300.000 Bellemans
We zullen niet de dwaasheid begaan, eia
van die boeken uit te venten als het nee
plus ultra in onze 1983-literaiuur, doch
de reeks als reeks bekeken, durven wij te
beweren dat ze van t bsste bracht wat in
't afgeloopen jaar op de Vlaamsche boe
kenmarkt verscheen.
Eerst was daar Bernadettc Soubi-
rous een heerlijk en alleraktuetlst
heiligen-verhaal van W. Groneman, dat
prestissimo de harten onzer Vlaamsche
menschen boeide dan Pijp en Toebak
van den wereldberoemden Pallieter, een
stuk marsepijn uit het Liersche leven
verder kregen we van de hand van den
securen natuutvorscher, Ê.H.L. Senden,
een populair-wetenschappelijke verhan
deling over a Onze Hutsmsekten daarbij
ging het leuke Colletje en Belleken
een langere novelle van Staf Weyts en,
last not least, De. Bestedeling een
roman van de üostenrijksche schrijfster
Marie von Ebner-Escheribach een span
nend boek, dat deze reeks als 't ware
bekroonde.
Bovendien en daarbuiten bracht de
Keurreeks als eerste nummer: Vikin
gets door Ant. Thiry, een reeks vlugge
en prettige essays over zes vooraanstaande
Skandinaafsche schrijvers. Als tweede
<i Mode en Dans een rake verhandeling
over twee der groote kwalen van onzen
tijd, door den gekenden hoogleeraar en
moralist, VV.E.H. Kan. Janssen. Buiten
de 75.000 leden, schreven hierop nog
11.262 lezers inenkele horderden meer
dan in 1932.
De Jeugdreeks bracht aan 5.173 Vlaam
sche kleuters- ook een paar honderd meer
dan in 1933 Witje-lVithe door L.
Baeyens, waarin verteld werdt van leuze
kaboutertjes Piio Knoisebclle door
Paul Kirou!, een aangename, tevens in
slaande moralisatie over het tfatsoenlijke*
en het krapuleuze en als derde
Pirre een boeiend rakkersboek van
Leo Op de Beeck.
Wat ten slotte de muziekuitgaaf be
treft. nam het Davidsfonds in 1933 de
reeks i Het V laamiche f. led ter band,
en liet ee.n muziekbundel verschijnen met
liederen van vooraarstaande Vlaamsche
komponisten w.o. Staf Nees, Godf. De
Vreese, A. Verhoeven. Die bundel werd
verspreid op 1.236 exemplaren.
En nu eens even bijeentellen
Volksreeks 75.000 x 5 boeken 375 000
Keurreeks 11.262 x 2 22 524
Vervolg op 2* blad
In 't Evangelie staat er In dien tijd
sprak Jeses tot zijn leerlingen Het Rijk
der hemelen is gelijk aan tien maagden,..
vijf waren dwaas en vijf waren wijs
Moest O. L. Heer nu leven, Hij zou die ver
gelijking nut meer kunnen gebruiken. De
wereld ts onder oogpunt van k wijsheid ut
negentien honderd jaar geweldig achteruit
gegaan.
Toen waren de meisjes vijftig procent
dwaas.... nu zijn er geen wijze maagden
meer
Er heeft daar ergens in Parijs een dwaze
maagdom haar a hoedanigheid gced te
aficheeren haar mutse scheef gezet en al
de meisjes en al de vrouvjeti van de heelt
zoogenaamd beschaafde wereld hebben
als eeit man haar mutse scheef gezet
En 't liedje moet veranderd van
Hit zet zijn hoed op zij
Hij slaat een oog op mij....
Er zijn geen wijze maagden meer
De geestelijke nooden van den tijd hebben
het leekenapostolaal m 't leven geroepen. De
stijgende vloed van lichtzinnigheid en zin
nelijkheid heeft de vrouwelijke katholieke
actie in H leven geroepen. Want wat de
vrouw is dat is de samenleving. Is de vrouw
zedelijk gezond de maatschappij is het ooit
is de vrouw slecht dan is de samenleving
rot
De kajoisters zijn het meest gekende ele
ment in die beweging. De oprichting van
ten groep Burgers- en Middenstands jeugd
heeft hier ter stede heel wat speeksel doen
verslijten.
Zooals dat trouwens gewoonlijk gaai, is
iedereen er zonder kennis van zaken op los
gegaaner voor of er tegen naar gelang zij
ner persoonlijke sympathiën.
Alles heeft zijn mie en zijn tegen ook de
standsorganisatie in het leekcnapostolaatDe
stichters en verantwoordelijke leiders wisten
dat ook en de bestaande inrichting is de
vrucht van lange studie van vuegt menschen
die geen domkoppen zijn.... ts dat lastig om
zoo te redeneeren of moet de n volgens
mij altijd zijn rol spelen
Kajotsters zijn er noodig.
Alles gaat rap tegenwoordig, ook de om
vorming van de levensomstandigheden en
de menscheid heeft den tijd niet om er zich
aan te gewennen.... ze geraakt als vervreemd
en ze loopt verloren.
De werkende Jclas is het ergst getroffen
omdat ze het minst voorbereid was op al dat
nieuwe. Zij heeft behoefte aan wegwij
zers die ze terug op hei rechte spoor
brengt. En die wegwijzers moeten uit
haar eigen midden komen. De andere standen
hebben jaren lang de werkende klas te wei
nig belangstelling gegund en hebben bij
haar alle vertrouwen verbeurd
Middenstands- en Burgersjeugdvereeni-
ging is er ook noodig. Er is in die standen
veel verkeerds recht ie zetten. Dat misprijzen
van meer geld voor min geld
de gewoonte van meerderwaardigheid te
zoeken niet in de-ontwikkeling van de per
soonlijke eigensckappen maar in den luxe
die men zich betalen kan en waarom de
vrouw of het meisje comme il faut per
dag, vier maal ran kleed en driemaal van
kousen verandert... dat zot en slaaf sch volgen
van de mode de Paris die dcor de hooge
prostitutie en al wat er van leeft, wordt ge
lanceerd en uitgebaat zooveel terreinen van
katholieke actie die voor onze vergulde jeugd
open staan.
De hoogere standen zijn voor de werkende
klas den steen van aanstcot geweest. Al het
verfijnde en al het rotte dal ntt in de samen
leving bestaat is eerst dan door de werkende
klas aanvaard als het dcor de hoogere
standen zijn brevet van deftigheid had ge
kregen. Kort haar, korte rokken en kinder
beperking zijn langs daar om naar het volk
gekomen. Moedigt meisjes die daartegen wil
len strijden verdienen onze sympathie.
De kleur der muts is van geen belang
't is voldoende dat de mitste recht staat
Reporter
rr>rrkt Hf» Hnet riinen.
een vuiai
N
4. i
