11
Ons Franksken
BERICHT AAN ONZE LEZERS.
1
Missienieuws
Eenheid in het leven der
jonge arbeiders.
Het Hoekje van den Reporter
Ninovo 25 November 1934
KatMiek Vlaamsch en Volksgezind Weekblad
VOOR HET
Postcheekrekeaing (R. Luysterman n* 1862,54)
KANTON
Telefoon 345
NINOVE
Abonnementsprijs
3 maander. fr. 4,00
C maanden 7,00
1 jaar 13,00
Drukker-Uttgever
NINOVE, Koeipoortstraat, 10, NINOVE
Er is in den laatsten tijd veel
inkt gevloeid over de te - volgen
geldpolitiek onzer Regeering,
voornamelijk in den loop van ver
leden week, gedurende de regee-
ringscrisis Want het zou van de
nieuwe Regeering afhangen, hars
wijze waarop ze zou samengesteld
zijn, de personaliteiten die er
zouden in opgenomen worden, of
nog meer de personaliteit die ze
zou samenstellen, of onze munt
zijne waarde zou blijven behouden
oi niet.
Er is in de kranten veel met
woorden geschermd als deflatie
revaivatie inflatie deval-
vatie». en we meenen dat veel
van ons menschen die woorden
hebben zien staan, en artikels
erover hebben gelezen zonder ze
goed te begrijpen.
De regeeringscrisis is nu weer
opgelost en de nieuwe Regeering
heeft verklaard dat er aan de
waarde van onzen lrank niet zou
getornd worden Onze frank zal
dus blijven- voorloopig ten min-
ste-'wat hij is geweest sedert de
stabilisatie, namelijk f4 goudcen
tiemen.
We meenen echter dat het geen
kwaad kan doen aan onze lezers,
hen hier voor zoover het ons mo
gelijk is, eenige korte begrippen
van deflatie, inflatie enz te geven,
en we zullen trachten hierbij zoo
eenvoudig mogelijk te zijn.
Vooreerst meenen wij dat er niet
veel hoeft gezegd te worden van
«inflatie», omdat dit juist iets is
dat we enkele jaren geleden aan
den lijve hebben gevoeld, en dat
het dus iets is dat iedereen bijna
weet.
Iedereen weet dat er in de Na
tionale Bank eeu voorraad goud
voorhanden is, - goud en deviezen
(of titels die de waarde hebben
van goud) - waarop ze de bank
biljetten uitgeeft. Een bankbiljet
heeft zijne dekking natuurlijk, die
normaal altijd rond de 55 ojo be
draagt. Dat wil zeggen dat] op een
biljet van 100 frank, er voor 55
frank goud in de Nationale Bank
ligt.
Het spreekt nu van zelf dat de
Regeering beslissingen kan treilen
die het percent dezer dekking Kan
verhoogen of verlagen. En zoo
hebben wij over eenige jaren het
phenomeen gezien dat men begon
nen is met bankbiljetten te drukken
zooveel men kon, zonder zich te
bekommeren omtrent de dekking
ervan, Dat is inflatie. Men drukt
bankbiljetten en nog meer, en de
menschen verkeeren in den waan
dat ze veel geld hebben. Papier ja,
maar dat papier is dan maar ver
tegenwoordigd door of 15 per
honderd van zijn nominale waarde
in goud.
Het is natuurlijk niet noodig
hier nog de nadeelen van dat
systeem weer te herhalen, noch de
tijdelijke voordeelen die zoo n
maatregel kunnen wettigen. Dat
is voorbij, en laat ons hopen dat
we het niet meer terug zien.
Als ge dit goed begrepen hebt,
dan is het niet moeilijk om begrij
pen wat dejlatie is. Dat is juist
het tegenovergestelde, maar de
verwezenlijking van deflatie is veel
moeilijker. Het weze echter goed
begrepen dat deflatie, als het te
gendeel van inflatie, niet mag aan
zien worden als een groot goed.
Neen, het tegendeel bestaat hierin
dat in plaats van bankbiljetten in
omloop te brengen, men hier de
bankbiljetten inhoudt.
Vandaar komt het dat er dan
weinig geld in omloop nog is, en
dat de bestaansmiddelen der be
volking verminderen. De men
schen hebben geen geld meer om
te koopen, en aldus verlagen na
tuurlijk de prijzen daar de ver-
koopers geen kcopers meer vin
den.
Anderzijds de menschen die dit
verschijnsel waarnemen, - want
natuurlijk dat de Regeering niet
gaat zeggen vanaf toekomende
maand gaan we deflatie doen -
dus als men het waarneemt, en
men dan geld in zijn koffer zitten
heeft, houdt met het vast, met het
oog op de aanstaande prijsvermin
dering. Dus nog eens minder geld
in omloop.
Ook zien we dan natuurlijk de
waarde van de onroerende eigen
dommen zakken, bij gebiek aan
geld en aan koopersen de schul
den die men heeft worden van
langs om zwaarder. Immers de
frank stijgt in waarde om ne
frank te verdienen moet men er
veel meer voor doen.
Als ge die twee begrippen van
inflatie en deflatie r.u goed hebt
begrepen, besluit ge van zelf wat
is devalvatie
We hebben immers gezegd dat
inflatie was altijd maar bankbiljet
ten drukken, zonder te letten op de
gouddekking ervan. Het is dus
klaar dat al die bankbiljetten die
in omloop zijn, al die franken,
zoo'n waarde niet meer hebben als
vroeger. Iets dat ge vroeger één
frank betaaldet, kost er thans vijf.
Dat ietsis niet verbeterd of
meer waard, dat is hetzelfde ge
bleven maar het is de frank die
zooveel waarde niet meer heeft
hij is gedevalveerd, dévalué in
't fransch.
En het tegenovergestelde is dan
juist weer de revaivatieals de
bankbiljetten ingehouden worden,
dat er dus minder in omloop zijn,
zonder dat daarom den goudvoor
raad in de Nationale Bank ver
minderd wezt, dat de dekking van
de bankbiljetten \erminderd zij.
De frank is dan gerevalveerd (re
valué).
Het valt dus allicht te begrijpen
dat als de Regeering zulke maat
regelen moet treffen, 't zij in den
eenen, 't zij in den anderen zin,
dat het land er onder stuiptrekt,
en het lang duurt eer het weer den
schok te boven komt.
Groot is de campagne geweest,
en ze is het nog, om onzen frank
te behouden zooals hij is, op het
peil waarop hij gestabiliseerd
werd. De Regeering heeft beloofd
haar best te doen om dit te kun
nen. Laat ons hopen dat £e er in
slage.
Handelsregister Aalst n* 1093
Aankondigingen
Gewone per regel 1 fr.
dikwijls te herhalen vol
gens overeenkomst.
öendLerUIol* brengt hiermede ter kennis van zijn
abonnenten, vrienden en lezers, dat het kwijtschrift voor den
jaargang f955, in 't begin der maand December aanstaande zal
aangeboden worden.
De redaktie ziet met volle vertrouwen deze abonnementsver
nieuwing te ge moet en rekent op den steun vau alle katholieken
om, waar het pas geeft, bij huu' vrienden eu kennissen die nóg
geen abounent zijn, aan te dringen opdat zij deze gelegenheid met
laten voorbijgaan om hun spijtig verzuim te herstellen.
De abonnementsprijs is dertien Irani* per jaar en
verzekert aan de nieuwe abonnenten de regelmatige bestelling
van het weekblad vau af den datum der inschrijviug.
We ontvangen van Eerweerae Pater
Jacobs, Oominikaan-Missionaris in Bel
gisch Kongo, en die reeds vijf jaar werk
zaam is geweest in de missie van Dorum»,
eenige artikkeltjes betreffende de zeden
en gewoonten der inboorlingen.
Daar Eerw. P. Jacobs eerlang naar de
missie terugkeert, zal hij de eerbiedige
vrijheid nemen op Zondag 16 December
aanstaande in de Deaanale Kerk onzer
stad in al de missen beroep te doen op
de gekende milddadigheid en genegenheid
tot missieactie onzer bevolking.
OOüLiJDERS,
voor'nen goeden bril wend u tot
apotheek
Jos. f>e fïuyvet",
Beverstraat, Ninove.
De groote Zande Stam
1) Hun veroveringszucht en organisatiegeest.
De zandees wonen in het hartje van
Afrika. Zij bezetten een gebied giooter
dan A maal België, gelegen ten N W.
van onzen Belgischen Congo en in het
aangrenzend gebied van den Anglo-
Egyptisch-n Soedan en hransch-Ecjua-
toriaal-Afrika. Zij worder. op 1 millioen
geschat. Voor vele eeuwen moeten zij
geleefd hebben in den A.-E.-Soedan, zij
werden echter door de Araben zuidwaarts
gedreven en in het begin van de 17- eeuw
bewonen zij de boorden van den Mbomu,
een groote rivier, die de noordergrens
van Belg. Congo uitmaakt. Van toen af
tot nu worden zij door één en dezelfde
dynastie geregeerd. Het zijn de zande-
prinsen, genaamd de Avongaras
Gedurende drie eeuwen hebben de Zan
dees zich als een olievlek uitgebreid en,
in wat nu onzen Belg. Congo is, niet
minder dan 15 volkstammen overwonnen.
En zóo was hun diplomatischen organi
satiegeest dat zij hun taal en zeden aan
die stammen hebben opgedrongen. De
opperhoofden vestigden zich ongeveer
in 't midden van hunne hoofdij, van
daaruit gaan allerlei wegen naar de nota
belen, die zijn als zijne vasalen. Regel
matig moeten die vasalen, bakurnbas
geheeten, hun opperhoofd bezoeken, hem
hunne moeilijkheden voorsteilen, zijne
onderrichtingen aanhooren. Zij konden
moeilijk bij mekaar komen tenzij langs
het hoofdkwartier. Zoo blijft het zande-
opperhoofd van alles op de hoogte, want
hij wil regeeren als een diktator. Wie
hem te na stond werd onmeedoogend
vermoord, al ware het zijn eigen broeder.
Het opperhoofd duidde zijn oudste zaon
als opvolger aan of deelde het land onder
verschillende zijner zonen of nog gaf een
deel aan een zijner broeders. Uit testa,
ment verbrokkelde de hoofdd-jeu maar de
successie-oorlogen maakte daar gauw een
einde aan en de sterkste weid weer het
eenige opperhoofd. Zoo ontstonden de
groote zande-hoofddijen. Het zande
opperhoofd was de eenige absolute rechter
van zijn volk. Zijn wil was wet. Nochtans
oordeelde hij niet op goedvallend uit maar
volgens eeuwenoude gewoontens en om
die beter te kennen liet hij zich voortdu
rend inlichten door een of meerdere
ouderlingen. Voor kleinere zaken moesten
zij eerst den iniandschen eed afleggen
ii Bij mijn been zegt het opperhoofd,
ja, bij uw been antwoorden zij Kwet
ste hij zich dan kortelings daarop aan
zijn been, dan was dit een teeken dat zij
meineed hadden afgelegd. Voor ernstiger
zaken ging het opperhoofd over tot wi
chelarij, oorzaak van vele onrechtvaardig
heden.
Worden de zande-opperhoofden nu
niet meer zoo zeer bemind en vooral
gevreesd als vroeger, toch zijn het nog
gezaghebbende mannen, vooral de oude
ren, die hunne volledige vrijheid hebben
gekend. Het is maar in 96 dat colonel
Chaltin, na een bloedigen veldslag, Do-
ruma, die een der groote zande-opper
hoofden was, heeft overwonnen. De
zande opperhoofden zijn nu nog de rech
ters van hun volk in de overgroote meer
derheid hunner geschillen, maar hun
strafmacht is zeer beperkt Ongetwijfeld
is het een goed onmenschelijke straffen
af te schaffen, maar indien door onze
tusschenkomst de heilzame vrees bij de
inboorlingen verdwijn moeten wij die
ook door iets beters vervangen. De katho
lieke kerk in midden Afrika is een steeds
aangroeiende macht. Zij alleen kan aan
vullen in den geest van de zwrten aide
leemten veroorzaakt door de botsing met
een nieuwe beschaving Missieactie is dan
ook de noodzakelijke medehelpster van
onze coionisatie. (Vervolgt.)
Pater L. M. Jacobs,
dom. mission, in B. C.
Wij moeten weer eenheid brengen in
het leven der joi ge arbeiders. Weg met
de individualistische opvatting van den
Godsdienst, die in de vorige eeuw zooveel
onheil stichtte Wij moeten ze vervangen
door de sociale opvatting.
Geen scheidsmuren meer in het werk-
mansleven 1 Hun eeuwige bestemming
moet in nauw verband staan met hun tij
delijke belangen. Zij moeten kristenen zijn
uit één stuk, waar zij z.ch ook bevinden,
op het werk, thuis, op straat zoowel als
in de kerk.
Al kunnen zij niet dagelijks communi-
ceeren, toch moeten zij begrijpen dat zij,
spijts alles, heiligen kunnen zijn op trein
en tram, in 't gaan en in 't keeren van
hun werk*, en in de volle bedrijvigheid van
hun arbeid
Wat zijn ze deerlijk mis wanneer zij
denken dat degenen, die rustig kunnen
communiceeren in de 8 uur mis, noodza
kelijkerwijze bovennatuurlijker moeten le
ven dan zij zelf, die 's morgens te 5 of 6
uur reeds moeten optrekken naar hun
werk, of uitgeput met de nachtploeg huis
waarts keeren.
Ja, zij moeten inzien dat de arbeid een
der schoonste gebeden kan zijn, dat hij
een allerheerlijkst offer kan uitmaken, in
dien h, ;n verbinding wotdt gesteld met
het onophoudelijk offer van den Zaligma
ker. Zoo worden hun daden en hun ver
moeienissen gebedsvormen en hedigings-
middelen, en de werkhuizen en fabrieken,
verre van nog langer plaatsen van bederf
te blijven, worden heiligdommen, waar de
zielen deelnemen aan het werk van den
Verlosser, terwijl de lichamen zich inspan
nen om de schatten van Gods schepping
op te delven en bruikbaar temaken.
Konden wij onze jonge arbeiders en on
ze jonge arbeidsters dit zoo doen begrij
pen, wat zou de godsdienst hun arbeid
veredelen en hoe zou hun werk door den
godsdienst bezield en verheven worden.
Al de opwerpingen tegen den gods
dienst, al de aanklachten tegen de levens
wijze van somm'ge katholieken zouden
van zelf wegvallen.
Vervolg op 2* blad.
samen met Sint Hicolaas en 3 Scholieren
Middeleeuwsch Mirakelspel
door Pater Justinus Janssen.
Haast u de uitnoodigingen zijn bijna
verpast I Er worden geen ingangskaarten
verkocht 1 Reporter.
Ik heb waarlijk geen kans. Met de kolo
malt loterij heb ik al die kansen om million-
nair te worden zien vervliegen... ik had
geen geld om mij een lot te koopen en nu
met het ministerie ben ik er ook weer nevens.
En nochtans... de Broqueville was de
man niet meer en mocht het afstappen. Het
kon ten andere geen kwaad meer zijn dochter
is toch gecaseerd en goed hoor, ze zit
warm en droog
JasPar meende in de Broqueville zijn
pantoffels te springenmaar hij was ook de
man 'nietze heiben het hem laten voelen
gelijk in Uen tijd liter aan den Voorzitter
der kapeliemans.
Theunis probeerde dan of hij den wagen
uit den gracht kon halen maar 't duurde
zoolang gat iedereen, tk ook, dacht hij het
ook zou laten steken. En tk was juist te
wege naar Brussel mijn diensten te gaan
presenteeren als ik in de gazet las dat er een
ministerie is...
Anders had tk kans gehad. De democratie
is toch het regiem waarin gelijk wie, gelijk
wanneer, gelijk welke plaats kan bekleeden.
De moeilijkheden van de crisis oplossen...
dat toch zoo'n affaire niet Al wie drie
of vier specials gedronken heeft is daar op
'uen vloek mee klaar
Had de koning mij gepakt met twaalf
doppers dat waren dertien werkloozen ie
mm geweest.
En wie weet hadde het niet zoo goed ge
gaan als nu
Ieder enkeer als er een ministerie samen
gesteld wordt is het een eerste rangs eéquip*
't zijn allemaal eerste prijztn van 't Con
servatorium. De chef is een allerbehendigst
kapelmeester en dezen keer gaat gansch het
programma er door gaan zonder dat er ten
valsche noot te hooren is.
Er. icdcrenkeer is 't zelfde al met neketr
tien kwak het spel is naar de knoppen
en den eenen verwijt den anderen dat hij
valsch speelt l En de kapelmeester was de
man niet, en die en die was de man niet, en
ze gaan op zoek achter nieuwe artisten en
't programma geraakt nooit ten einde ge-
speeld...
Hei kon met mij niet sleekier dan met
een ander en erger kon het niet dan dat ik
na een maand of vier de man niet meer was
Ik had nochtans een plan gereed, een
schoon plan, veel schooner dan het Plan De
Man.
Vermindering der levensduurte
Vermindering der belastingen
Opslag van wedden en loonen
Vermeerdering van het aantal bedienden
in al de openbare diensten
Pensioen van tien frank per dag voor al
wie zestig jaar oud geworden is l
Hoe ik dat aan boord zou leggen
Dat is mijn affaire! Ik ga natuurlijk
mijn secreten niet verklappen. De plan-it-
man-mannen doen dat ook niet. Ze gebaren
dat ze in twintig commissies serieus het
plan aan 't bestudeer en zijn... om niet te
moeten zeggen hoe zij het zouden uitvoeren.
Zij gebruiken nen uitvluchtik zeg hei
rechtaf 1
Mijn plan is pik-fijn gereed.
Aan 'nen knop draaien en 't is in gang,
en in veertien dagen is er geen spraak van
crisis meer.
Maar een ander zal mei mijn been niet
gaan looptn. En onder de Blokletters van
Recht en Vrijheid onzaliger gedachtenis.
De socialistische partij stelt haar kan
didatuur om de crisis op te lossen dat is
een dik jaar geleden en nu zijn ze nog altijd
aan 't siudeettn... ai mi/
Stel ik mijn blokletters
Reporter stelt zijn candidatuur om de
crisis op te lossen
P.S. Hebt ge uw part al gegeven voor
het Sinterklaas aan de kinderen van
den Burchtdam
De ti premiere van
De Sinterklaas vaa Roosje
klucht in drie bedrijven door Reporter
gaat door op
Zondag 2 December
6 uur STIPT, tram uur
Vervolg in kolon 4 van onder.
