1
Rond den
Vlaamschen Strijd
PatronaatONS JiUIS
I
Negende Jaar N* 10
Prijs per nummer 30 centiemen.
Ninove 17 Maart 1935
ft. LÖYSTIRKAH-HAE8.TER*AN
IN DEN ELZAS.
De Kamer van Ambachten
Een groep eersle-rang-artisten is aangekomen in het
Zondag 17 en IVIaandag 18 Maart 1935
Een droeve vaststelling en
gelukkige uitzonderingen.
Het Hoekje van den Reporter
Kdi/ioliek Vlaamsch en Volksgezind Weekblad
en zal er den
optreden in de volgende numn\ers
Bogardoo, beroemde goochelaar, in de goocheltoeren.
VOOR HET KANTON NINOVE
Postcheekrekming (R. Luysterman n- 1862,54)
Telefoon 345
Abonnementsprijs
3 maandex. fr. 4,00
6 maanden 7,00
1 jaar 13,00
Drukker- U itgever
NINOVE, Koeipoortstraat, 10, NINOVE
Handelsregister Aalst n- 1093
Aankondigingen
Gewone per regel 1 fr.
dikwijls te herhalen vol
gens overeenkomst.
Sedert Burgemeester Max, zijn
hatelijk verbod uitvaardigde tegen
over de Vlaamsche massabetoo-
ging van 51 Maart staat de Vlaam
sche beweging weerom in het tee-
ken van harden en in leite bedroe-
venden strijd
Voor velen immers leek de
Vlaamsche beweging eene zaak
welke als afgedaan kon worden
beschouwd.
Waren daar niet de officieele er
kenning vari het goed recht des
Vlamingsen de in voege zijnde taal
wetten, waren zij niet als zoovele
factors van voldoenden bevredi
genden aard.
Dat het in een vrijland als het
onze noodig bleek, wetten te doen
stemmen, om eene zoo klart, een
voudige en rechtvaardige zaak te
doen doorgaan als de gelijkheid
van ALLE burgers van eenzelfde
natie, dat alleen kan op zich zei
ven reeds verwondering wekken.
Maar dat wij, na een zoo langen
en bitteren strijd v?n honderd ja
ren, na de verovering ten koste an
zóóveel moeite van een klein beet
je gelijkheid, nog zouden tot de be
vinding komen dat voor den Vla
ming geen plaats is op eigen bo
dem, zulks is waarlijk ontmoedi
gend wraakroepend.
Wat hebben wij Vlamingen nog
aan taalwetten die niet toegepast
worden, maar zoo veel mogelijk
gesaboteerd
Wat hebben wij nog aan man
datarissen in Kamer en Senaat die
niet durven vooruitkomen en stel
ling nemen in aangelegenheden
die het diepste en het hechtste van
ons bestaan, onze waardigheid en
ons vrij burgerrecht aantasten
Wat hebben wij nog aan een Be
stuur dat wetens en willens onze
eigen taal en natuurlijk recht met
de voeten 1 reedt
Tegenover al dezen moedwil en
kleinzielig gedoen kan het Vlaam
sche land maar één wachtwooul
hebben Wij eischen ons recht
spijts alles en allen 1 En alle mid
delen moeten aangewend om het te
verkrijgen. Daarom is de jongste
stemming in den Senaat over de
begrooting van justitie waarbij
veertien Vlaamsche leden der
rechterzijde waarom niet allen
weigerden bedoelde begrooting
goed te keuren, eene daad welke
tot nadenken moet stemmen. Vijf
leden hebben koidaat tegen ge
stemd en negen andere onthielden
zich. De reden dezer onthouding
is belangrijk genoeg opdat zij alge
meen gekend weze
Bewust van onze verantwoorde
lijkheid tegenover het Vlaamsche volk
dat wij hier vertegenwoordigenheb
ben wij de begrooting van Rechtswe
zen niet goedgekeurd. Vooreerst om
dat de wet op het gebruik der talen
in gerechtszakendie een eind stellen
moet aan een ondulbaren toestand
nog altijd niet goedgekeurd werd
zelfs niet besproken in openbare ver
gadering en dat wij niet eens weten
welke houding de heer minister bij de
bespreking ervan zal aannemen.
Vervolgens omdat wij ons niet
vereenigen kunnen met talrijke benoe
mingenwelke in den laatsten tijd
gedaan zijn geworden in de magistra
tuur van het Vlaamsche land en die
de lang verbeide vervlaamsching van
hel gerecht in den weg zullen staan
in stede van deze voor te bereiden en
te vergemakkelijken
Wij hebben niet tegen de begroo
ting gestemd om de regelmatige wer
king van het gerecht niet te belemme
ren.
Deze laatste volzin bewijst dal
de Katholieke Vlaamsche Manda
tarissen nog. te veel verantwoorde
lijkheidsgevoel bezitten om de za
ken niet nog veel meer in de war
te sturen. Spijtig maar dat niet al
len die eene verantwoordelijkheid
te dragen hebben zóó denken en
handelen.
Want zooals het nu gaat kan het
niet blijven duren. Wij zijn het beu
te bedelen om ons gewaarborgd
grondwettelijk recht. Onze Vlaam
sche Kamerleden en Senators moe
ten weten dat het volk van hen de
daad verwacht in blok daar woor
den toch niet baten
Wij Katholieke Vk mingen re
kenen daarop, nu meer dan ooit
De beknopte beschouwing die wij ons
voorstellen te seven over het leerlingwe
zen in den hl/as is weliswaar te darken
aan eene wettelijke verpiic te regeling,
maar zal bij onze lezers des te meer ver
wondering baren wanneer zij vernemen
dat de Klz.tsser bevolking enkel 15 o/o
der Belgisc ie bedraagt.
Gesticht bij decreet van 6 December
1899 werd deze Kamer, als uitvloeiing van
het intercoiporatief ambach'swezen, ge-
las' met het vrijwaren der belangen van
de ambachtslieden, met de ordening en
het toezicht van het leerlingwezen in de
ambachten.
De wet van 20 Juli 1897, opgenomen
als gewestelijk recht in het wetboek, is de
oorkonde van het Klzasser ambachtswe
zen en zij verleent den ambachtsman be
scherming, hoofdzakelijk gesteund op
tucht en zelfstandigheid, kenteekenen
van iedere gilde. Het bel eet hiervan is
toevertrouwd aan de Kamer van Ambach
ten. die in alle omstandigheden, wanneer
de belangen van den ambachtsman op
't spel staan, moet geraadpleegd worden.
Hare bevoegdheid strekt zich bijgevolg
uit tot alle gevestigde ambachtlieaen-han-
delaars en niet tot de -nijveraars. De be
langrijkste reeksen van beroepen, die
haar werkgebied omvatten, worden in
8 klassen verdeeld, namelijk de voeding,
het boekwezen, de kleeding, bet leder,
het hout en de versiering, de metalen,
het bouwvak, de persoonlijke verzorging.
De Kamer van Ambachten wordt be
heerd door een raad samengesteld uit
24 meesters met hun plaatsvervanger,
8 leerjongens met hun plaatsvervanger en
5 deskundigen, verkozen voor een duut-
tijd van ti jaar en waarvan de helft om de
3 jaar herbiesbaar is.
De Kamer is eigenares van drie gebou
wen te Straatsburg, waarvan de oprich
tingskosten in 1907/11 de som 010.274,50
frank beliepen. Zij omvatten 16 kan
toerplaatsen, 8 vergaderzalen, 0 verblijf
plaatsen elk in 7 kamers onderverdeeld,
5 kursus-zaler, 3 verbruikzalen, 12 werk
huizen, 2 bibliotheken en 14 kleinere lo
kalen.
In 1920 stichtte zij een eerste dienst van
beroepskeuze. Sedert 1900 werden meer
dan 100.0ÜU leerjongens ingeschreven,
waarvan er 76.000 hunne bekwaamheids-
proef lukten 870 vaklessen werden inge
richt die 23.300 toehoorders telden
273 gioepeeringen werden aangesloten bij
deze Kamer, die, op hare beurt, zich ge-
REEPSTRAAT NINOVE
1)
2)
3)
4)
5»
6)
Bogardco zal u doen lachen van het begin tot het einde
Miss Rosette en Miss Geneldie,
zullen u de laatste nieuwe moderne dansen uitvoeren
De Reis in den Zak.
door Miss Rosette en M. Bogardoo
De Wonderkoord,
eene koord doorsnijden en weer terug aan elkander zetten. M. Bogardoo
geeft altijd 1000 fr beioonir.g aan degenen die kunnen bewijzen waar de
koord doorgesneden is
De Vliegende Dame.
Prins Persian zai zijn Medium laten vliegen in volle licht, zelfs boven het
publiek, en zai u den volledigen uitleg geven
Het verdwijnen en verschijnen van Dolly Verda tusschen het Publiek,
en ten slotte zullen wij u allen den truk laten zien hoe een dame kan vliegen
Als ge U allen eens goed wilt vermaken en eens goed wilt lachen, gaat dan
den ZONDAG er. MAANDAG naar het Patronaat ONS HUIS er is niets te
gen de zeden en ook niets tegen de Wet.
Prijzen der plaatsen 1 Rang 4 fr 2 Rang 3 fr.3- rang 2 fr.
Werkloozen en Kinderen, halvenprijs.
Zondag-ramiddag, om 3,30 ure, M ATINH. kindervoorstelling.
Avond vertooningen om 7 ure.
lastte met de uitcave van 8 vakbladen en
een wekelijksch beroepsblad. en bij den
post van Straatsburg sedert 15 November
i93(* meer dan 400 uitzendingen verzorg
de. 28 tentoonstellingen werden inge
richt. waarvan deze te übetna' (1922) 2248
deelremers telde, terwijl deze van Straats
burg (1933) meer dan 30.000 bezoeken
mocht aanteekeren en later als tcorbeeld
diende voor de inrichters der Nationale
Arbeidstentoonste'Iirg. a) hare plakbrie
ven sn diplomas veerden door de meest
talentvolle kunstenaars uitgevoerd zoo
komt het dat oneer meerdere de plakbrief
voor de tentoor stelling van Straatsburg
1933) tusschen 52 ontwerpen werd ge
kozen.
Wanneer wij nu vernemen dat in één
bepaald jaar 12.000 leerlingen zich lieten
inschrijven bij de Kamer van Ambachten,
dat de berotpswaarde van dit leerlingwe
zen zich des te meer liet kei merken op de
laatste Nationale Tentoonstelling van den
Arbeid, te Parijs, toen 7 leerlingen uit
di.n Klzas den zeer gewaarden titel ver
wierven van Beste Leerling van Frank
rijk dan meeoeu wij een voldoende
bewijs geleverd te hebben van het alge
meen gebruik der leerovereenkomst in
deze streek en van de merkwaardige uit
slagen dezer wettelijk-verplichte regeling.
Her ware dan ook werschelijk dat in
Belgie, met den geldelijKen steun van den
Staat, een uitslag kon bereikt worden die
in billijke mate deze van den Klzas mag
evenaren. De erkende Leerlingsecretari
aten staan hierom ter beschikking
aan U, ambachtslieden, ze te steunen
door uwe leerlingen te laten inschrij
ven 1
(1) Voor het Leerlingensecretariaat van
Ninove, zich wenden te Ninove,
Dreefstraat, nr. 49.
De crisis beperkt op merkelijks wijze
het inkomen van vele welstellende men-
schen. Hierdoor komen vele irstell ngen
in verlegenheid te staan. En nochtans zijn
er van die inrichtingen die broodnoodig
zijn voor de redding van de zielen. Hier
mede in verband kunnen en moeten we
vernoemen de huisvesting der jonge ar
beiders in de grootstad. In de kleine ge
meente is ei geen werk voorhanden. De
jonge arbeiders komen naar de grootstad
helaas, zelfs indien ze nog werk vinden,
is hun inkomen zoo karig dat ze niet eens
een deftig onderdak kunnen bekostigen.
Waar gaan die duizenden en
nog duizenden jonge arbeiders, die
dagelijks naar Brussel komen werken, hun
middagmaal gebruiken Waar brengen ze
hun vrije uren door En als ze in de groot,
stad blijven "ernachter, waar is het dat
ze een onderkomen vinden In de don
kerste wijken, blootgesteld aan de verra-
dcrlijkste gevaren, betrekken ze krottige
kamertjes waar hun jeugd verkwijnt on
der de klauw van viezigheid, lage kame
raden en ar.der gezelschap. Die jeugd die
wegteert onder het moderne masker van
ve'maak of doelloos haar tijd verslentert
langs de straten der grootstad, die jeugd
moet de K.A.J. haar roeping getrouw, red
den uit den grooten nood. ook van ztele-
dood
Wij moeten die jeugd kunnen herbergen
in een huis, dat daarom niet luxueus maar
dan toch kraaknet en geheel aangepast
aan die jeugd moet zijr. Een tehuis zoo
danig ingericht dat haar inwoners het
voor niets, 't zij studie of ontspannirg,
moeten verlaten.
De K.A.J. wil en moet in dit groot te
kort van onzen tijd vootzien. Zij wist een
groote fabriek te bekomen die z nu inricht
ais tehuis voor jonge arbeiders. Die wijde
zalen zullen weldra verbouwd zijn in 'o
gruote refter, in vergaatrza'en en slaap-
kamtrs. m kapel en ziekenzaal, in bibliot
heek en leeszaal, in éér, woord: in een
midden waar niet alleen de jonge arbei
ders onttrokken zijn aan 't gevaar der
grootstad doch met een kunren opgeleid
wo: den tot deftige werklieden.
De verbouwing van deze inrichting kost
aan de K.A.J. zware geldelijke offers, die
ze tiots alles toch moet overwinnen, om de
jeugd die verdwaalt in de grootstad, die
jeugd die ze zich voorgenomen heeft te
redden eu die ze met God's zegen redden
zal
Gelukkiglijk worden nog personen ge
vonden die de K.A.J voor deze grootsche
verwezenlijking niet alleen laten siaan. Ze
brengen hun kleinen of grooten steen bij,
't zij voor de s'aapkamers. voor de biblio
theek, voor de ziekenzaal of voor de kapel.
De K.A.J. leiders waren echt getroflen
tamelijk veel steun te ontvargen vanwege
weinig gegoede menschen. Zij bedankt hun
ontroerd en verhoopt dat hun voorbeeld
zal nagevolgd worden.
VV ie 2.500 fr. overschrijft wordt de ge
ver van 'n kamerke en redt naar hart en
Zie vervolg op 2* blad.
aardappels en een kom water le krijgen d*e
i tn den kruiwagen of de stootkar moet trek
j ken, en die het hangzeel langs zijn ribben
krijgt als hij niet trekken wil, waar ge
Vlaamsch tegen spreekt en moogt foett
tegen zeggen... Als ik van leven xto'n hond
heb heet hij Max. Reporter,
Vlamingen zijn wondere menschen.
Gedurende honderd jaar laat België ze de
rol van Asschepoesicr spelen en roeren niet.
Maar omdat ze naar Brussel niet mogen
gaan manifesteer en spawen ze vuur en vlam
net als een Duitsche Vlammenwerper tan
binst den oorlog.
Gedurende honderd jaar laten ze al wie
recht opeischt toot Vlaanderenvernederen
en mishandelen.
Van Willerns patroon van 't Willems
fonds tot Pater Stracke loopt de verdruk
king van Vlaanderen tn een rechte en onon
derbroken lijn. Niemand vindt er graten in
en menigeen werpt mee een steentje naar den
verrader
Omdat ze naar Brussel den Vlaamschen
Leeuw met mogen gaan zingen komen ze in
heilige verontwaardiging tot de vaststelling
dat er slinkende leugens staan op de Con
gres-kolom te Brussel, en dat hei met waar
is dat alle Belgen gelijk zijn voor de Wet,
of liever Tous les Beiges sont égaux devant
la Loiwant in 't Vlaamsch slaat het
er niet op
En nochtans dat is geen leugen voor de
Walen spreekt België, natuurlijkFransch
en voor de Vlamingen ook 1 Zijn ze dan
niet gelijk voot de Wet Ah 't voor de Wa
len Fransch, en voor de Vlamingen
Vlaamsch ware, dun zou het niet gelijk zijn I
Vlamingen zijn wondere menschen.
leder volk heeft zijn karakter.
In Frankrijk eindigt alles op een liede-
hen tout tintt par un chanson.
In Vlaanderen loopt alles uit op een
manifestatie.
Max heeft ze verboden
Mij ware dat het spreken met waard,
ware ons d'es week hei verheugend nieuws
met toegekomen dat Burgemeester Max ten
traphe huoger geklommen ts tn la Legton
d'Honneur
Max heeft goed gewerkt voor Moeder
Frankrijk.
Max heeft zijn qumzaine getrokken.
Ik weet, omdat ik het van op de lagere
school heb geleerd dat de samenleving geor
dend wordt door drie machten de Wetge
vende, de Uitvoerende en de Rechterlijke
macht.
Ik weet, omdat ik het aan mij zelf heb
geleerden mei mijn oogen gestolen, dat de
Staat om de Staatsburgers te binden beschikt
ovtr drie banden.
De eerste band ts een lintje. Kleur, lengte
en hreedte is van weinig belang als het
maar een lintje ts.
Een lintje, of lintjes in een knopsgat.
Lintjes en faveur keus, rose of hemelblau
we, kunsitg gestrikt in kunstig gelegde
haarkrull-.kens of delicaat en smaakvol
verwerkt tn aanlokkende keurslijven of
zinnelijk afstekend of het levende marmer
van onbedekte vrouwenschouiers...
Mannen met goed caractère laten zich
met zulke lintjes bindenMax heeft goed
car at tére
Menschen die meer zakelijk aangelegd
zijn, en du zich in geen lintjesnet laten
vangen worden vastgelegd aan een gouden
kettingsken.
Dat is de tweede band.
Menschen met bepaald slecht karakter du
zoo onajhankelijk en xov koppig zijn dat ze
geen giudtn ketting willen dragen krijgen
een ijzeren ketting. Denk aan Dosfel en
Pater S'rache. Dat is de derde band.
Alles is natuurlijk kwestie van goesting.
Veel menschen kijken vol bewondering en
vereermg naar de hntjesmannen tn zijn er
zelfs een beetje jaloersch van. Anderen
schatten er hoog den werkelijkheidszin van
de menschen met het gouden kettingsken.
Ik kniel voor menschen mei de ijzeren
ketting.
Ik vind daar meer gelijkenis in mei Sint
Pieters' Banden.
't Spijt mij voor Ma» maar als ik van
leven 'nen hond heb. met een schoothon-
dekt dat suiker en koeken krijgten Tom
heet gelijk mijnen pastoor de zijnen. Maar
'nen grooten lummel van 'nen hond gelijk
Leon R.... de ziinen die tehuts aan den
band ligt, die rn et jammeren om ten schotel
BEHDERHLOK
