BI
Met Nieaw Programma van
den Katholieken Vlaamschen Landsbond.
Feestzaal ROXY - Ninove Tel. 261
In 't Witte Paard
1
met Nini De Boët en Rene Berlal in de hoofdrollen.
Werk op de planken
Het Hoekje van den Reporter
Negende Jaar Nr 41
Prijs per nummer 50 centiemen.
Ninove 50 October 055
Katholiek Vlaamsch en Volksgezind Weekblad
ft. LÜYSTIRMAN-HAILTERMAM
OP ZONDAG 27 OCTOBER 1935
Wat we nu beieven....
1. Tekst
Artikel onzer Standregelen
omschrijft het Vlaamsch program
ma als volgt
II. Standpunten
IV. Schaduwzijden
V. Uitbouw
VI. Zorgen voor morgen
VOOR HET KANTON NINOVE
Luvsterman n-1862,54) Telefoon 34,5Handelsregister Aalst n- ie83
Abonnementsprijs
3 maanden fr- 4,00
maanden 7 )00
1 jaar 13,00
Drukker-Uitgever
NINOVE, Koeipoortstraat, 10, NINOVE
Aankondigingen
Gewone per regel 1 fr.
dikwijls te herhalen vol
gens overeenkomst.
Zaterdag, 19 October, dag waarop
eigenlijk ons blad verschijnt, begirt te
Antwerpen het Jaarcongres van den Ka
tholieken Vlaamschen Landsbond. Het
Dagelijksch Eestuur van den Landbond
liceft met dit doel een nieuw programma
voorbereid dat aan de Congresvergaderirg
zal worden voorgelegd. We drukken het
hier gaarne ten gerieve van onze lezers
over
1. Het Vlaarasche Vork in staat
te stellen zich volkomen te ont
wikkelen, zijn maatschappelijKe
eenheid door de taalgemeenschap
van al zijn standen te bereiken,
cn al zijn geestelijke en stoffelijke
krachten uit te werken.
2, In het bizonder, volgens het
Vlaamsch programma de gelijkheid
in rechte en in feite in Begié te
verwezenlijken, en meer oepaalde-
lijk
a) Het Vlaamsch onderwijs
Het Vlaamsch get echt
c) De Vlaamsche weermacht
voor het Vlaamsche land
d) De Vlaamsche inrichting van
al de openbare besturen in het
Vlaamsche land, en de herinrich
ting der centrale besturen, zoo
dat de aangelegenheden, welke het
Vlaamsche land betreffen, recht
streeks en alleen in het Vlaamsch
behandeld worden.
Dit programma vertrekt van
een dubbel standpunt. In zijn
doelstelling, kan men de pnncieps-
verklaring vinden het Vlaamsche
volk is een maatschappelijke een
heid, een natie.
Verder woidt de actie omschre
ven. Volgens dit programma kan j
het Vlaamsche volk in het kader
van het Belgisch staatsverband,
de nationale eenheid van zijn j
volksgenocten bereiken, ie dien
einde moeten de staatsorganen
dienstbaar worden gemaakt aan de
nooden van hel Vlaamsche Volk.
2.ij moeten de Vlaamsche natie
erkennen, beschermen en bevesti
gen in hare integriteit.
Vandaar de pogingen der Ka
tholieke Vlamingen om de gelijk
heid in rechte en in feite in België
te verwezenlijken. Zij hebben
gedurende jaren strijd geleverd om
de verwezenlijking der vier punten
van het zoogenaamde minimum
programma. Die strijd is zeer
vinnig geweest. De z g. minima
listen hadden af te rekenen met
het hardnekkig verzet van de
meeste Walen en Franschgezin-
den, met de afzijdigheid of de
tegenkanting van zoovele gezag
hebbende elementen uit eigen
katholiek midden en met de stel
selmatige verguizing en verdacht
makingen waarmee ze werden
bejegend door de Vlaamsche
extremisten.
De politieke leiders der minima
listen hebben dus moeten werken
en kampen in zeer ongunstige
atmosfeer. Zij hebben resultaten
bereikt welke voor kritiek vatbaar
blijven. Dankbare hulde dient
gebracht, aan allen die de bezie
ling en de stuwkracht van dezen
taaien strijd zijn geweest.
Objectieve kritiek is echter nut
tig na een strijd van zoovele jaren.
III. Voordeelen
i- Het minimum-programma
bood in 1919 een praktisch aktie-
plan, hetwelk voor onmiddellijke
verwezenlijking vatbaar was.
2. Het 'bewerkte concentratie
van Vlaamsche strijdkrachten
waardoor de Vlaamsche Beweging
met gezag post vatte op politiek
terrein.
5. De taalwetten hebben bijge
dragen tot de ontwikkeling van
bet nationaal bewustzijn in Vlaan
deren.
4. Het minimum-programma
schonk aan het volk werkelijke
waaiden om te dienen tot uitbouw
zijner kuituur.
1De Vlaamsche leiders hebben
niet kunnen beletten dat zekere
hinderlijke bepalingen in verschil
lende wetteksten werden vastge
legd.
2. De uitvoerende macht is in
gebrekt gebleven door de taalwet
ten niet toe te passen.
5. Spijts Vlaamsche wetten
wordt Vlaanderen nog in hoofd
zaak bestuurd en vertegenwoordigd
door volksvreemde elementen,
hetgeen zich weerspiegelt o a. bij
benoemingen in de zoo belangrijke
ekonomische en maatschappelijke
Raden en Commissies.
Volstaat dit programma nog
voor den strijd van heden en mor
gen
A. De doelstelling
Logische uitbouw is noodzakelijk niet
zoozeer voor de doelstelling, dan wel
voor de actiemiddelen. Als doelstelling
of priDciepsverklaring mag artikel 1 onzer
standregelen gerust behouden blijven.
B. De actiemiddelen
Het verzet tegen de toepassing der
taalwetten en tegen de uitleving der
Vlaamsche Volksaspiraties, bewijst de
noodzakelijkheid van den verderen logi-
schen uitbouw van ons actieprogramma.
Als voornaamste middel tot actie moet
voortaan gelden, de vei wezenlijking der
leuze DE VLAMING MEESTER IN
EIGEN HUIS Met het oog op het
meesterschap, dat het Vlaamsche volk
nog moet veroveren en verstevigen, dient
onmiddellijke actie gevoerd om de vol
gende hervormingen te bewerken
1. Herziening der bestaande onwette
lijke Koninklijke Besluiten over het ge
bruik der talen in de plaatselijke en
gewestelijke Staatsdiensten gelegen op
het grondgebied der Brusselsche agglo
meratie.
2. Logische en volledige splitsing der
centrale diensten.
3. Volledige amnestie voor politieke
misdrijven en bestuurlijke straffen.
4. Wetenschappelijke afbakening der
taalgrens, met oprichting van een speciaal
tweetalig regiem voor Groot-Brussel.
5. Paritaire vertegenwoordiging van
Vlamingen en Walen in alle officieele
lichamen.
6. Buitenlandsche vertegenwoordiging
van België door persoonlijkheden die
vertrouwd zijn met de Vlaamsche taal en
kuituur, en die ijveren voor de vredelie-
vende strevingen en de ekonomische
belangen van Vlaanderen.
7. Gelijkberechtiging van Vlaanderen
in Koloniale aangelegenheden.
8. Radikale vervlaamsching van het
leger, met oprichting van Vlaamache
legerafdeelingen en volledig Vlaamsch
lager onderwijs.
De Landsbond moet leiding geven in
de groeicrisis, welke Vlaanderen nog
steeds doormaakt. Hoe ook het Vlaamsche
opvoering van
vraagstuk zich moge stellen in de toe
komst. steeds zal de Landsbond ijveren
voor die maatregelen welke de veiligste
vormen zullen scheppen om de volksinte-
griteit van Vlaanderen te bevestigen.
Klaar omlijnd zijn deze vormen nog
niet. Zooveel is echter reeds zeker, da.,
waar de gedachte van corporatieve staats
inrichting steeds meer en meer veld wint,
ook aan de entiteit u Vlaamsche gemeen
schap publiek-rechterlijke struktuur
moet worden gegeven. Een dezer vormen
is de federale herinrichting van den Bel
gischen Staat.
Deze opvatting rijpt stilaan in de over
tuiging van vele Vlamingen. Zij is echte,
nog niet uitgeweikt tot een bepaald pro
gramma.
Zij kan echter uitgroeien tot een werk
plan rend hetwelk de meeste Vlamingen
blok kunnen vormen. Daarom rekent ue
Landsbond zich tot plicht, in de naaste
toekomst het initiatief te nemen om het
vraagstuk van het federalisme nader e
bestudeeren en kontakt te nemer, zo».der
politieke compromissen, met andere
katholieke Vlamingtn. Er dient ic .ter
bizonder nadruk gelegd op het feit dat in
geen geval de aandacht mag afgeleid van
de booger vermelde punten, waarvan
Vlaanderen de onmiddellijke verwezen
lijking eischt.
Wat we nu beleven is iels verschrik
kelijks en God alleen weet, waar dit
eindigen zal... Doch onder ons tweeën
mag ik U wel een stukje uit mijn leven
vertellen...
Ik ben nu haast dertig jaar in Congo.
Eenmaal ben ik teruggeweest in Vlaande
ren, juist op tijd om moeders oogen te
sluiten God hebbe hare ziel. Dat is
nu 15 jaar geleden. In die 30 jaar missie
leven heb ik heel wat meegemaakt een
drietal missies gesticht en tusschendoor
ontzaglijk veel gereisd te voet en te water;
eens heb ik met mijn prauw schipbreuk
geleden en werd ik op het nippertje gered;
ik ben beschoten geweest met vijandige
pijlen van verwilderde stammen ik heb
voor den leeuw en voor den luipaaid
gestaan ik ben neergebliksemd geweest
en heb mijn huis in vlammen zien op
gaan ik heb mijn kerk zien instorten
onder het geweld van den storm ik heb
de oorlogsperiode gekend met haar
maniokbrood en maismeel ik heb malaria
gekend en dyssenterie, galkoorts en
griep... En nochtans, ben ik steeds geluk
kig geweest te midden van al die miseries;
gelukkig omdat Jesus Rijk zich unbreidue
en omdat ik steeds zielen mocht brengen
tot Zijne oneindige liefde.
En nu dat ik begin te verouderen en te
vergrijzen, nu beleven we die doodende
crisis. Nu moeten we aan het Rijk Gods
zeggen: tot hier en met verder Nu
moeten we aan onze catechisten zeggen
gaat tot daar, niaar niet verder». Nu
moeten we aan onze catechumenen zeg
gen blijft thuis en komt niet naar de
micsie want ik heb noch kleeren, noch
voedsel voor u Nu moeten we aan de
jongens zeggen geen plaats meer in de
school voor U Nu moeten we aan de
christenen van het binnenland zeggen
t verwacht me niet, ik kan niet komen,
geen geld om de reis t.e betalen
En dat, mijn beste, is mijn groot kruis,
het ontzettendste, wat ik in mijn missie
leven heb tegengekomen... alles in bloei,
belovende oogst, gezondheid te koop en...
het werk moeten stop zetter.
Ik mijmer over mijn dertig jaar missie
leven... Wat we nu beleven is iets ver
schrikkelijks... f
En ik mijmer over dit Btukske brief dat
we te lezen kregen in «een onzer missie
tijdschriften, juist vöör deo Missiezondag.
Het hoeft geen commentaar.
Zullen we nog weerstand bieden aan de
dringende bede van den grooten Paus der
Missiën die alle christenen oproept om de
geloolsprediking in de heidenlanden te
steunen
Met den Missiezondag van heden 2Ü
OCTOBER zuiien we vuriger dan ooit
bidden opdat de uitbreiding van Christus
Rijk niet worde tegengehouden door de
onverbiddelijke crisis opdat onze missio
narissen, ondanks ai hun miseries, den
moed zouden blijven hoog houden opdat
het groote bekeeringswerk zich verder
en verder zou uithielden.
Gedurende de SPAARWEEK voor de
MISSIËN, zullen we ons. met liefde, alle
overtollige uitgaven ontzeggen, we zullen
ors onthouden van sommige toegelaten,
ja zelfs noodzakelijke dingen, om des te
meer te kunnen leggen op de schaal met
de Missiezondag. Voor sommigen zal dat
e:n kleinigheid zijn, ^or anderen, die
meer edelmoedig zijn, in zake ze»fvei!oo
chening, zal dat meer zijn, maar iedereen,
groot en klein, deoke tijdens die week aan
den NOOD der MISSIES, aan het Pause
lijk Genootschap tot VOORTPLANTING
des GELOOFS, tot hetwelk de Missie-
hoofden van de 500 Missiegebieden smee-
kend de handen uitsteken en waarvan ze
de toelagen, den laatsten tijd, ieder jaar
zagen verminderen
Welnu, heeft er dan nooit iemand aan
gedacht vijf percent van zijn verteer te
geven aan de Misse, vooral in cei ten-
ioonstellingfjaar zooals wij er nu een
gekend hebben? Dat ware wellicht een
joed voornemen na een overweging over
onzen betrekkelijker» wehtand en den nood
van hen die ons zoo nauw aan 't hart lig
gen.
Neen, wij zullen niet dulden dat onze
christelijke eir worde aangetast en meer
dan ooit zullen we BIDDEN, SPAREN
en GEVEN voor het groote werk onzer
Moeder de H. Kerk de zielenverovering
der heidensche volkeren. M.A.
Was ik nog maar vijf jaar jonger
De K.A.J. is tien jaar te laat geko
men...
Zulke zinsneden worden ons dagelijks
naar 't hoofd geslingerd door allerhande
menschen die drie maal zeven door zijp,
en die thanR in volle bewondering staan
voor hetgeen de K.A.J. reeds bewerkstel
ligd heeft in de korte tijdspanne van 10
jaar.
Wat een onuitsprekelijk geluk is het
dan niet voor ons, welk voorrecht genieten
wij van ka jotter te zijn, ka jotter van het
jubeljaar 1 Wij willen geen lammelingen,
nietsdoeners zijn, maar steeds streven
naar hooger, naar het volle beleven van
onze kajottersplichten, ons zelf vormen tot
heil onzer wtrkmakkers. Geen lafaards die
bij 't knallen van 't eerste schot zich om
wenden en rechtsom maken zooveel ze
kunnen in de handen van den vijand loo-
pen en met hen mee opt ukken, geen fmis)
ieiders dio 't volk opzwepen met valsche
leuzen en nietsoplevereode beloften, geen
kiesdravers, enkel berekend op eigen ik
zucht en heerschzucht, maar strijders die
steeds te vinden zijn in de eerste lijnen,
wij willen de waarheid, gegrondvest op
Kri8tus7eer beleven en uitdragen aan onze
mede-arbeiders. Ons programma^ willen
wij integraal verwezenlijken dat beiicht en
geschraagd wordt door ons rotsvast ge
loof.
Vanuit ons wereldkougres hebben wij
een groote dosis geestdrift en strijdvaar
digheid meegebracht. We hebben immers
zoo plechtig beloofd Trouw tot der
Zie vervolg op 2 blad.
Ik ben per vlitgmachien let uggekomen
vein Addis-Abeba, 't Is daar rustiger dan
ie Ninove. De menschen hebben ver Ir ouwen
in den Negus en zijne door htm aangestelde
helpers. Die groepjes st aat in gebeurtenissen
en menschen beoordeeld en veroordeeld wor
den omdat volgens mij het zus en ZOO
meest gaan in plaats van zoo en zuszijn er
onbekend.
Dat bemoeien van iedereen niet alles
schijnt te zijn een miserie eigen aan ons
Westersche democratische beschaitng.
Ik uil alleenlijk d<n schijn niet hebben
van mij niet alles te bemoeien en op alles mij
nen zeg te zeggen. Ik wil daarvoor vandaag
een rejerendum-ptijskamp uitschrijven over
twee feiten. De zienswijze die het meest
wordt bijgetreden wordt aanzien uls de
juiste dat is de philosophic van het alge
meen stemrecht. Een bijkomende traag wordt
gtsitld om den winnaar iusschen de juiste
oplossers aan te duiden de prijs is een pijp.
Eerste vraag De overleden Goevtrneur
van Oosi- Vlaanderen hetfi onlangs een om
zendbrief gestuwd over het geven en aan
vaarden van drinlg'.ld aan en door bedien
den van openbare beduren.
Is die omzendbrief volledig, en is het in
zicht van den giuvetniur geweest enkel en al-
len te verbieden hit geven en aanvaarden van
geld om te drinkm drinkgeld. Of is daarin
begrepen geld ie begrijpen tot gtlijk welkt
doeleinden en ook prestaties in natura
zoodanig dat niet zoo mogen gegeven noch
aanvaard worden gelijk welke zaak, van ge
lijk welken aard die den bencücarislaat ons
zeggen twintig of honderd frank zouden
kosten als hij ze zich tegen geld moest aan
schaffen, zelfs als kosten ze den gever niets.
Bijkomende vraag In de veronderstelling
dat het zou biStaan Wat zou er meest be
staan, prestaties in geld of prestaties in na
tura
Twede prophma.
Et. n man met vrouw tn veel kinderen die
verscheidene stielen doet ovt zijn dagelijksch
broodpardon, zijn dagelijksch bier te ver
dienen en die h-.t brood van vrouw en kinde
ten, dat hij hteft omgezet in bier laat terug
bezorgen door tut vnnoozelneid toe goedhar
tige zul ti, laat Woensdag tegen avond zijn
mete n hend bespannen st ctkar voor de deur
van een herberg staan op den vtlo-wtg van
een redelijk drukke straat onzer stad. Kwart
voor zeven 't is al donker de kar staat er
nog zender licht en de hond ligt op de bloot*
steenen. Half tim de lichten zijn reeds uit
in hooger vernoemde herberg de kar slaat
daar nog zonder licht voor de deur ie vader
van-talrijk-huisgezin ts elders aan 't drin
ken, de hond loopt los.
Tusschen dit twee uurlallen in heeft da
hond vtrschillige menschen lustig gevallen
et een paat bij hun bro'kspijpen gehad, ten
briester die haastig naar een ziekt moest
vijf minuten opgehouden omdat deze ttiet
raden kon of die hond nu puur en simpel
eens wtlde hemen tieken om op die manur ie
vragen naar den staat van zijn gezondheid
ofwel het inzicht had van tegen zijn kleed ts
pissen ofwel een grondig onderzoek wilds
instellen naar den toestand van zijn kuiten.
Ondiriusschcn ook was e.n politieagent
den drinkebroer-vada-van-talrijk-huisgesin
komen aanmanen zijn hond te binden en zijn
kar naar huistedocn. Maar de drinkebroer
heeft met omgezien naar kar, ncch naar
hond, noch naar politieman.
Hier is de vraag moest de politieman
den drinkebroer tn 't rolleken steken ja dan
neen en froces-vetbaai opmaken.
Bijkomende vraag Hoeveel processen
had drinkebroer taitr-van-talrijk-huisgezin
dien avond kunnen cploopen als hij hadde is
doen geha l met een agent van de speciale bri
gade van de police de la route en hoeveel
heelt hij er werkelijk opgeloopen.
Ik zelf doe niet met in den prijskamp. Op
voorhand sluit ik aan bij de meerderheid,
voor wat deiwee hoefdiragen betreften
voorde bijkomende geef ik.... de pijp aan
blaatten
Reporter,
DEHDERKLOK
