Politieke Censuur?
Het statuut der Sociale
Veiligheid der Arbeiders!
R. luysterman-haelterman
Zondag 2T Januarf TPS#
HET HOEKJE VAN DEN ARBEIDER
Drukker-Uitgever
Koepoortstraat, 10, Postchekrekening n' 1862,54
NNOVE Handelsregister^als^n^093
Prijs per nummer lfr.
De koude nijpt, velen zitten zonder
vuur, het is slechte tijd. Maar nog onge
lukkiger dan wij, hier te Ninove, zijn
onze medeburgers uit de steden die door
vliegende en andere bommen bezocht
worden daar zitten honderden nu zon
der vuur én zonder ruiten. Nog méér te
beklagen dan deze zijn, op hun beurt,
onze duizenden landgenooten uit de Ar
dennen, die in hun kelders verscholen
leven, zonder huis boven hun hoofd en
te midden van den granatenregen. En
nog erger dan zij, eindelijk, zijn er de
honderdduizenden soldaten aan toe, die
onder den blooten hemel vechten en ie-
deren dag den dood te gemoet gaan
Wij moeten gestadig die werkelijkheid
voor oogen houden om niet lichtvaai dig
te klagen en te vitten. Oorlog is een
vreeselijk iets, oorlog vergt offers van
eenieder. Deze die de zwaarste offers
brengen, de soldaten, klagen niet. Klagen
is defaitisme voor hen en wordt gestraft.
Zij dragen hun lot zonder morren, zon
der kleinmoedigheid. Het minste dat van
ons, burgers, mag verwacht worden, is
dat wij onze miseries geduldig zouden
verduren.
Wij mogen de hachelijke taak van de
regeering niet nutteloos verzwaren, door
het zaaien van misnoegdheid, ontmoedi
ging of verwarring. Right or wrong, my
country, zeggen de Engelschen, die be
wezen hebben en nog bewijzen voor hun
land alles over te hebben! Dat beteekent:
ons land mag gelijk hebben of ongelijk,
het is ons land en wij staan met ons
land. In oorlogstijd moet de houding
van ieder plichtbewust burger dezelfde
zijn tegenover de regeering, die instaat
voor de krijgsleiding en voor de opper
ste belangen van het vaderland. Wright
or wrong, zij is de regeering.
Dat wil niet zeggen dat zij in alles
blindelings moet gevolgd worden, dat
zij er willekeurig mag op los ïegeeien.
Wanneer zij zich vergist, moet zij kun
nen terecht gewezen worden daarvoor
is er de pers, als tolk van de openbare
meening. Moest zij tegen den wil van
het volk ingaan, dan kan zij gewijzigd
of door een andere vervangen worden
daarvoor is er het parlement, als tolk van
het kiezerskorps. Maar zoolang als zij
aanblijft moet zij kunnen handelen en
mag zij niet gedwarsboomd worden in
haar krachtinspanningen voor de lands
verdediging. Zij heeft al moeilijkheden
genoeg te overwinnen, meegebracht door
de omstandigheden, dan dat haar zware
taak nog zou bemoeilijkt worden door
onverantwoordelijk gestook en partijpo
litiek, in oorlogstijd.
De regeering is het uitvoerend orgaan
van den volkswil. Opbouwende kritiek
is derhalve niet alleen geoorloofd, doch
zelfs wenschelijk. Het is maar redelijk
dat de openbare meening en het parle
ment de regeering waarschuwen, wan
neer zij mocht falen. Doch kiitiek op
hei regeeringsbeleid moet ingegeven zijn
door de bezorgdheid om het algemeen
goed en niet door partijpolitieke bereke
ningen, kiesdraverijen of particuliere be
langen. Van dien regel afwijken, beknib
belen om te beknibbelen, het volk op
ruien om stemmen en leden te ronselen,
dat is afbreken met de godsvrede die de
eerste vereischte is voor een waarlijk
nationale oorlogsvoering. Het is een
kwestie van eerlijkheid dat alle pai tijen
hun voorkeur en hun kiesbelangen of
feren aan het algemeen goed.
Nu, het is een patent feit dat niet alle
partijen en persorganen in ons land op
dit stuk fair play spelen. Wanneer wij
bij voorbeeld in een dagblad lezen dat
het dienst nemen bij het leger en het
opdrijven van de krijgsinspanning, vech
ten is niet voor doch tegen M. Pierlot en
de reactionnaire kliek waarvan hij de
gevangene zou zijn, dan is zooiets een
vloek tegen het vaderland, een mislei
dende verdraaiing van de werkelijkheid.
Het steekt inderdaad de oogen uit dat
onze jongens optrekken om te vechten,
niet voor of tegen M. Pierlot, doch tegen
de Duitschers
Zoo'n taal is uit den booze. Dat is een
vaderlandsche saus gieten over een on-
vaderlandsch sloopingswerk, dat is onder
den dekmantel van aanwakkering voor
de oorloginspanning op burgeroorlog
aansturen, dat is aanzetten, op bedekte
manier, om de wapens te leeren hantee-
ren niet tegen den vijand van buiten
doch tegen het eigen volk. Politiek is
vergift voor een leger, wij hebben het in
1940 ondervonden, is de les al vergeten
In de soldaten een anderen geest aan-
kweeken dan deze van offervaardigheid
voor de gemeensrhap. dat is ze onge
schikt maken voor hun taak. Als een
soldaat opgeroepen wordt, gaat hij bin
nen. trekt het uniform aan en verricht
zijn dienst, en daarmee amen Het moet
hem onverschillig laten of M. Pierlot
hem oproept of een andere, het komt op
ach persoon niet aan, doch op de functie.
De overheid is er om te bevelen en de
soldaat om te gehoorzamen. Zonder dat
geen tucht, zonder tucht geen leger, zon
der leger geen strijd, zonder strijd geen
overwinning, zonder overwinning geen
bevrijding Een goed soldaat legt met
zijn burgerskleeren zijn gezindheid neer
in het depot, om ze na het vervullen van
zijn dienstplicht allebei weer op te ne
men.
Wie de pretentie heelt het volk voor
te lichten moet dat weten. Wie in oor
logstijd wil schrijven, moet zich kunnen
beheerschen. Anders moet van zelf
sprekend. onvermijdelijk de persvrijheid
in het gedrang komen. Misbruiken moe
ten inderdaad beteugeling uitlokken, een
regeering dien naam waardig, kan het
moraal van het leger of van de burger
bevolking niet straffeloos laten aantas
ten. zij moet handelend optreden.
Uit een verklaring van M. De Schry-
ver was zelfs afgeleid geworden dat de
regeering het zou overwogen hebben de
politieke cencuur in te voeren, indien
het niet beterde. In de bladen van Dins
dag laatst is een officieele terechtwij
zing verschenen. De regeering acht sterk
genoeg gewapend te zijn om de misbrui
ken te keer te gaan. zonder preventieve
censuur. Te beter, want door dien uitzon
deringsmaatregel zouden zoowel de erns
tige als de andere dagbladen aan banden
gelegd zijn. Wij kunnen slechts hopen
dat deze die de vermaning nooöig had
den, een beetje meer omzichtigheid, fair
play en bezadigheid zullen in acht ne
men. En blijken zij onbeleerbaar te zijn,
dan grijpe de regeering in wie niet
hooren wil moeten voelen en om één of
twee man mag de processie niet laten
uit te gaan
OPEISCHINGEN DER
GEALLIEERDE LEGERS.
Uit bevoegde bron vernemen we het
volgende.
Zoolang de oorlog duurt hebben de op
perbevelhebber der in België opereeren-
de geallieërde expeditielegermachten,
alook de door hem daartoe aangestelde
officieren, recht tot opeisching.
Hoe geschiedt dat
De bevoegde militaire overheden ge
ven de opeischingsbons af aan den bur
gemeester, of den schepen die hem ver
vangt, die gelast is onmiddellijk de noo-
dige maatregelen te treffen om binnen
den korst mogelijken tijd aan het op-
eischingsbevel te voldoen. In geval (he
gemeenteoverheid afwezig is. mag pe
uitzondering de bon overhandigd wor
den aan den persoon van wien er opge-
eischt wordt.
Voor de inkwartiering en opeisching
van onroerende goederen is ons land ver
deeld in twee zonen nml. de vooruitge
schoven of gevechtsgebied en de achter-
waartsche zone of verbindingsgebied.
Wij bevinden ons in de laatste.
Hoe moet de inkwartiering geschieden?
In geval het inkwartiering van Engel
schen betreft, wendt de kommandant
der eenheid, bij zijn aankomst in de ge
meente, zich eerst tot den Town-Major,
of als er geen is, tot den Burgemeester
en geeft het aantal te logeeren militai
ren op. dit getal per graad dat ze be-
vervolgt op 2 bl.
Een besluitwet van kapitaal belang l
Het staat onbetwistbaar vast dat de
besluitwet Van Acker een maatregel
daarstelt welke onvermijdelijk een reeks
sociale verbeteringen voor de arbeiders
en bedienden rnoet meebrengen.
Daar waar de regeering op sommige
punten een zekere te betreuren traag
heid aan den dag legt, stemt het verheu
gend dat minister Van Acker heeft in
gezien dat de sociale toestand waarin de
arbeiders vóór en gedurende den oorlog
leefden niet langer kon geduld worden.
Alhoewel we er volledig mee instem
men dat Van Acker een belangrijk aan
deel in deze aangelegenheden heeft ge
had. ware het toch verkeerd te denken
dat het nieuw besluit'enkel het werk is
van één minister of van één enkele par-
tij.
Inderdaad werd het werk van den Mi
nister van Arbeid en Sociale Voorzorg
in groote mate vergemakkelijkt daai de
verwezenlijking reeds in het geheim ge
durende de bezetting, samen door chris
telijke en socialistische arbeiders, katho
lieke patroons en anderen, werd voorbe
reid en bestudeerd.
Deze besprekingen gaven aanleiding
tot een ontwerp-overeenkomst tot sociale
samenwerking. Geen enkele organisatie
gaf er haar volledige goedkeuring aan.
Maar toch gingen allen, zoo patroons als
arbeiders, er mee akkoord dat, gezien de
hoogdringendheid,'ef da de bevrijding on
middellijk ruime toegevingen aan de ar
beiders moesten gedaan worden.
Het feit dat het ontwerp tot stand
kwam na besprekingen tusschen katho
lieken en niet-katholieken. tusschen ar
beiders en patroons, en dat niemand vol
ledig zijn opvatting kon doen zegevie
ren. toont aan dat het in dit opzicht een
nationale oplossing beteekent.
Wat bevat het ontwerp
In feite bevat het ontwerp drie dee-
len.
Het eerste deel handelt over de loonen
met als voorstel het algemeen loonpeil
vast te stellen in verhouding tot het al
gemeen loonpeil van de jaren 1936-1938.
Deze voorloopige vaststelling zal. naar
gelang de omstandigheden en rekening
houdend met de raadgevingen der pari
taire commissies, herzien worden.
Wat de loonsverhooging van 60 V* be
treft staat het vast dat deze niet de ver
hoopte resultaten had. Dit feit ligt niet
in een onvoldoende loonsverhooging,
maar veeleer in een mislukking dei pi ij
zen- en bevoorradingspolitiek der regee-
ring.
Het staat tevens vast dat vier jaar
oorlog de arbeidersklas totaal heeft uit
geput. Het is dan ook verheugend dat
tusschen arbeiders en patroons een ak
koord werd bereikt om aan de werkne
mers extra-toelagen te verleenen om hen
toe te laten zich opnieuw van kleederen.
schoeisels, onderhouds- en huishoudelij
ke artikelen, meubelen enz. te voorzien,
en dit ten laste van de werkgevers.
Dit herbevoorradingsfonds zal echter
maar doelmatig kunnen werken, wan
neer de opgesomde waren werkelijk op
de markt aanwezig zijn. wat op dit oo-
genblik nog niet het geval is.'
Het tweede deel omvat de uitbreiding
der sociale verzekeringen hetwelk be
kend gemaakt werd in de besluit wet
van 28 December.
Het derde deel legt de beginselen en
methoden vast inzake paritaire samen
werking, zoowel op nationaal als op in
ternationaal gebied. Hierop komen we
later nog wel terug.
Wat brengt het nieuwe besluit aan de
arbeiders en bedienden
In groote lijnen behelst de besluitwet
van 28 December volgende nieuwighe
den
1 De ouderdomspensioenen worden
verhoogd met volgende bedragen
6.400 fr. voor gehuwde arbeiders en
bedienden
4.300 fr. voor alleenstaanden
4.200 fr. voor de anderen.
2 De kindertoeslagen worden ver
hoogd tot 115 fr, voor het eerste kind,
115 fr voor het tweede 160 fr. voor het
derde 110 fr. voor het vierde en 300 fr.
voor het vijfde en elk der volgende kin
deren.
Er weze opgemerkt dat, juist zooals
voor de ouderdomspensioenen, het hier
enkel een aanjjassen der bedragen geldt.
De compensatiekassen blijven uitslui
tend beheerd door de patroons en het
stelsel blijft bestaan waardoor het mo
gelijk is aan de kassen welke meer ont
vangen aan bijdragen dan ze uitkeeren
aan vergoedingen, uitzonderlijke voor
deden aan hun aangeslotenen te geven.
Het is te betreuren dat deze ongelijk
heid. waardoor vooral de kroostrijke ge
zinnen benadeeld worden, niet uit den
weg werd geruimd.
Van den anderen kant voeren echter
de gezinsvergoedingen een nieuwigheid
in, namelijk deze, dat de weezen het
dubbel der voormelde bedragen zullen
ontvangen. Voorwaar een heerlijk be
sluit de kinderen welke vader of moe
der. of allebei hun ouders verliezen moe
ten ook nog in familie blijven.
3 De vrije ziekteverzekering wordt
vervangen door een verplichtend stelsel.
Buiten het aanpassen der dagelijksche
vergoedingen die in principe gebracht
werden op 60 van het loon, en het feit
dat ook de patroons door het betalen
eener bijdrage in de verzekering tus-
schenkomen wat een groote stap voor
uit is wordt voor de reeds verzeker
den den toestand weinig gewijzigd.
Na 1 jaar ziekte wordt een invaliai-
teitsvergoeding uitgekeerd die in prin
cipe 50 van het loon bedraagt. Deze
voordeelen worden toegepast van 1 April
1945 af. de bijdragen zijn echter ver
schuldigd van 1 Januari af.
Tusschen 1 Januari en 31 Maart zullen
zij die vóór 1 Januari aangesloten waren
bij een vrije Mutualiteit, vanaf den dei-
den werkdag hunner ziekte de volgende
vergoedingen ontvangen
20 fr. per werkdag voor gehuwde man
nen van 21 jaar en méér
16 fr. per werkdag voor de jongelingen
tusschen 16 en 21 jaar.
15 fr. per werkdag voor de vrouwen van
16 jaar en meer
12 fr. per werkdag voor de verzekerden
van rnin dan 16 jaar.
De zieke arbeiders die volledig ten
laste zijn van de invaiiditeitskas op 1-1-
45 zullen volgende vergoedingen ontvan
gen 14, 12, 10 of 6 fr. volgens de hoo-
gergenoemde rategorieën.
Hierbij komen nog een reeks vergoe
dingen bij geboorte, geneesheer, genees
middelen. enz
4 De steun aan de werkloozen wordt
op een andere manier verleend met het
vooruitzicht tot een verplichte verzeke
ring te komen. De steunbedragen vóór
1 Januari toegepast zuilen voorloopig
niet gewijzigd worden, behalve voor de
toeslagen aan de kinderen. Deze zullen
aangepast worden aan het nieuw barema
van kindertoeslagen. De huidige toeslag
is 4 fr. per kind hij zal wellicht ge
bracht worden op 4 fr. voor het eerste
kind, 4 fr. voor het tweede, 5 fr. voor
het derde, 7 fr. voor het vierde en 10 fr.
voor het vijfde en elk der volgende kin
deren.
Solidariteit
Ongeveer 110.000 patroons en 1.200.000
arbeiders en bedienden zijn betrokken
in het nieuw besluit. De arbeiders die
nen immers 8 ?c bedienden 8,25
van hun loon af te staan, waarbij de pa
troon zijn bijdrage van 15,50 c/c voor
bedienden 15.25 moet voegen.
Dit is een heerlijk bewijs van solida
riteit waar arbeiders en patroons het
hunne bijdragen om voor den arbeider
een sociale veiligheid te verzekeren.
Het gaat hier om een eerste maar ge
wichtige stap in de goede richting. Van
het wellukken van deze stap zal het
grootelijks afhangen of andere belang-
vervolgt op 2de bladzijde.
OP DEN UITKIJK
Onze oude sociale structuur, gesproten
uit de Fransche omwenteling van 1789
was voor den oorlog aan het doodgaan.
De misbruiken waren te schreeuwend.
De oorlog bracht de nieuwe orde die
slechter was dan de oude.
In de nieuwe orde heeft het begrip
Recht een deuk gekregen, van belang en
de bluts is er nog niet uit.
Roosevelt en Churchill beloofden een
nieuwe ordening opgebouwd op christen
grondslag.
Waar de communisten kunnen bren
gen ze hun nieuwe orde in, en ge moogt
gelooven dat het geen christene^ is.
Waar de mannen van het oud-regiem
zijn teruggekomen laten ze den boel
draaien dat is laten ze de wanorde van
onder de bezetting voortduren.
De maatschappij kan nog niet-omge
vormd worden, maar de Rechtvaardig
heid kan in eere hersteld worden.
Binst de bezetting had de bandieterij
vrij spel en wij hebben onder een echte
terreur geleefd.
De regeering uit Londen heeft ons dat
gelapt. Het verbod van iemand aan te
klagen aan den vijand was absoluut. De
bezetter" trok voor 2ijn tribunaal alle
gevallen waar vuurwapens bij te pas
kwamen.. Had een bandiet, uw vader
neergeschoten en diendet gij klacht in
bij het parket, het parket roede niet om
dat er vuurwapens bij te pas kwamen.
Wie bij de feldgendarmerie ging stelde
zich bloot aan de doodstraf wegens ver
klikking aan den vijand.
Er waren andere bandieterijen. zonder
vuurwapens plunderingen, verduiste
ringen. afpersingen, misbruik van be
trouwen. misbruik van officieele bedie
ning. 't Was alles schande vrij de be
klaagde ging schuil t zij achter de zwaï-
te brigade, "t zij achter de witte brigade.
Be bezetting is weg maar de deuge-
nieterij is nog altijd de wereld meester.
De gewetenlooze mannen die fijne par
teitje hebben gehouden in fijne com-
teitjes hebben gehouden in fijne com-
ze hadden uitgeplunderd, gaan nog altijd
met den kop in de lucht.
Wat hebben we onder de bezetting
niet weten gebeuren
Wie weet het nog Fabrikatie van
valsche rantsoenzegels, diefstal van ech
te georganiseerde fietsdiefstal en vee
diefstal enz. enz. zonder het eierschan-
daal te vergeten, waarbij duizende eie
ren bestemd voor kinderen, oude men-
schen en leden van het anti-tering dis-
pensarium aan de rechthebbende ontfut
seld werden ten bate van goelevers
Wie denkt nog aan die vaders van kroost
rijke gezinnen die nu op tering staan
omdat ze hun kinderen kost wat kost
hebben willen in leven houden en die in
dien tijd geweend hebben van machte-
looze woede tegenover die wraakroepen
de zonde De bekommernis gaat den
anderen kant uit Recht is nog altijd de
wil van den sterkste En wat sterkte
zit er achter een oud-peken. een oud-
meken, onnoozele kinderen, of menschen
die haast op hun beenen niet meer kun
nen staan Ze zijn geen sterke Jan's, ze
hebben geen mitraillette, en ze hebben
geen geld om dure eieren te koopen
waarmee ze in den vuilen rommel zou
den gaan bombardeeren tot dat het een
levende eierkoek is.
Ik zeg ik dat het triestig is, en dat een
maatschappij die dat ahemaal laat ge
beuren. er voor boeten zal.
De grootste keus en de veordeeligste
prijzen voor VLOEREN, FAIENCE,
BAKSTEEN. DAKPANNEN, enz.
Belangrijke hoeveelheden zijn reeds
toegekomen bij G. VAN BELLE te
NINOVE, tel. no. 5.
