Stijl en
Cultuur.
Een en twintigste jaargang
Prijs per nummer 1,25 fr
Zondag 24 Opgst 1947
CHRISTEN, VLAAMSCH EN VOLKSGEZIND WEEKBLAD VOOR HET KANTON NINOVE
Posteheckrekening 1862.54 Drukkcr-Uitgever R. LUYSTERMAN-HAELTERMAN, Koepoortstraat lü Ninove Handelsregister Aaist 1093.
W ij troffen onlangs in een tijdschrift
volgende iezens- en behartenswaardige
beschouwingen aan en menen goed te-
doen ze hieronder ten gerieve van onze
lezers over te drukken.
Het zijn harde, zeer harde waarheden,
maar ze moeten gezegd zijn. Ze bren
gen ons tot beter inzipht, tot meerdere
zelf kennis en... gekende kwalen kan
men met afdoende middelen bestrijden.
Laten we, elk voor zich, ons bezinnen
<-n daadwerkelijk streven naar meer
stijl en cultuur, naar'beterc standing.
Waar is de Vlaamsche rechtzin
nigheid. rondborstigheid, treffe-
Ujkheid en mannenmoed Waar
is zijn fiere houding en edele
trotschheid H. Verriest.
«...Eertijds heeft er een volk bestaan,
edel en groot, de wereld rond bekend.
Over vijf-zeshonderd jaar en hadt gij
onder de zon geen bezochte streek go
vonden, waar men den Vlaming niet
kende, waardeerde en prees. Dat volk
had eigen gedaante, houding, gedacht,
inborst en opvoeding. De Vlaming was
een Vlaming. Vandaag nog is een
Franschman Fransehmanmaar een
Vlaming, wat is een Vlaming Waar is
zijn eigen gedacht over eigenheid, over
weerde, over schoon, over land en taal?
Zoo, er heeft dan een volk bestaan
dat van boven tot beneden één was en
Vlaamsch. Dat volk moeten wij doen
herleven.
Zoo sprak, tientallen jaren geleden.
Hugo Verriest. En moest onze oude «pas
toor van te lande» nu terugkomen Zou
zijn verwijt niet veel scherper klinken,
na al de miseries, het gekruip en ver
raad. de zedelijke en cultureele verwor
ding en verwildering der oorlogsjaren
Ons volk was steeds, en is nog. een
schoon en rijk-begaafd volk. De geschie
denis bewijst het. Twee dingen, zei ooit
een geleerd spreker, ontbroken nog
wijsbegeerte en... wellevendheid. Oi' we
nu philosophen bezitten, hoeven we hier
niet uit te maken Maar. opvoeding be
zit ons volk niet. En liet weinige dat hel
bezat, heeft de oorlog ons nog ontnomen,
t Ts treurig, maar 't is zoo. Feiten
Neem het leger, het kazerne-leven.
Voor en tot 1940. (en nu. beweert men
is 't nog erger), noch min noch meer.
plaatsen van verbeesting. Daar moest
men gemeen zijn. en handelen, moest
men schelden en tieren, moest men vloe
ken, moest men vuile praat vertellen,
vechten en ruzie maken, daar moest
men stelen en vernielen. Daar was men
«d'office» verplicht, het weinige opvoe
ding dat men misschien had ontvangen,
samen met het burgerpak, af te leggen.
Ach. die fameuze ontgroening in het le
ger Een soldaat had het recht zich al
les te permitteeren, het grofste en bru
taalste eerst. Konden do kazernemuren
spreken. Ze zouden ons vertellen ovei
de doode zielen, het ontnuchterd, inge
beukt idealisme, de ploertenstreken, den
ondergang van honderdduizenden onzer
schoone, gave jongens...
Overdrijving Weet U nog hoe «on
ze jongens» zich. tegenover eigen volk.
gedragen hebben in 1940 Als boeven,
't woord is waarachtig niet te sterk Er
werd gestolen en verwoest, niet van hon
ger of om militaire redenen, maar een
voudig uit onopgevoedheid. Neen. wij
zijn geen opgevoed volk
Hebt U ooit wel eens een voetbal
match bijgewoond Hoe ver staan we
hier meestal nog van de fair-play dei-
Britten Bij ons komen er regelmatig
gendarmen en gebroken boenen bij te
pas. De beruchte sportfurie Fluitjes-
concertjes, huilpartijen. machtige spreek
koren, waar de stevige Vlaamsche vloek
tot zijn volle rqcht komt, zijn regelma
tig van de partij en zorgen voor de noo-
dige attractie.
Enkele jaren terug, tijdens één dei-
overbekende Tour de Franco», gebeur
de het dat een der Vlaamsche «assen»,
overigens een zeer sympathiek*, boy.
aan de eer kwam vóór do micro.
En, wat denkt U over de Fransche
renners vroeg de speaker.
De Franschen zijn sm...rl... was
het atnwoord.
De arme speaker snapte ons heerlijk
taaleigen natuurlijk niet, doch verstond
er toch uit dat het antwoord uiterst
geestig was puisque tout le monde
riait Neen. wij zijn geen opgevoed
volk
Werkt U misschien zelf op een bureel,
in de fabriek Dan moet ik U alvast
niet veel vertellen betreffende het kul-
tuurpeil onzer bedienden en proletariërs
Vooral bij onze handarbeiders is het erg
gesteld. Wie de schuldige is, maken we
hier niet uit, doch. wij protesteeren
Arbeid adelt, zegt toch het spreek
woord, of. is dat ook weeral bittere iro
nie 't Is toch de arbeid als arbeid niet
die verbeest? De schuld ligt elders. Voor
een groot deel ook bij de arbeiders zelf.
't Is toch niet omdat hun arbeid te «ver
beestend is. dat zes juffers uit een
stoppage zich aanstellen als de ge
meenste tronies van heel nun stadswijk'.'
Wordt U niet beschaamd in hun plaats
wanneer U onze verkmenschen op den
trein, bij heen- en terugreis, bezig hoort
en ziet Bekijk ze. zoo ge durft, hoe ze
daar liggen en «steken» En hoe de
treinwagens er dikwijls uitzien, wan
neer die benden er uitstormen Vloe
ken. lichtzinnigheid, spuwen, kappen en
kerven, is al wat men er hoort en ziet.
Neen. wij zijn geen opgevoed volk
Nog een ander, uiterst actueel voor
beeld de pers. De persvrijheid is een
mooi ding, zoolang ze goed gebruikt
wordt. Maar, vrijheid is adel en ze ge
bruiken onderstelt dan ook heel wat
cultuur en o p v o e d i n g. Zoek
geen echte democratie bij wilden Ons
volk kan geen vrijheid meer verdragen,
want, steeds is er herrie De modernc-
perscampagnes van na de bevrijding,
waar leugen en laster schering en inslag
zijn, zijn een treffend bewijs van de on-
opgevoegdheid van ons volk. Liegen en
altijd maar liegen, er schiet wel wat van
over Waar is. vooral in de niet-katho-
!ieke pers. de waarheidszin, de tact. de
fijngevoelige wellevendheid Herrie
schoppers zijn nu eenmaal geen toon
beelden van cultuur.. Neen. wij zijn
geen opgevoed volk
Waarom ons requisitorium voortzetten0
De feiten toch spreken duidelijk genoeg.
Zeg maar eenvoudig wij zijn totaal
verwilderd Er is. vooral bij de jonge
ren, geen wellevendheid, geen levens
stijl meer. Stakestijf en schijnheilig for
malisme is er nog genoeg op de wereld,
maar. buigingen en reverenties zijn daar
om nog geen wellevendheid... Nee. het
geldt hier heel wat anders die subtiele
noot namelijk, die heel ons leven, pri
vaat en publiek, moet beheerschen en
waardoor de zielsaristocratie van den
eenen mensch zich eerbiedig neerbuigt
voor de zielsaristocratie van den ande
ren...
Die. helaas, bezitten we niet meer.
K. Emmeregs.
OPROEP
TOT DE OUDERS
Wordt een goede werkman minder ge-
rcht dan een bediende
De tijd is voorbij dat de handarbeid
minder geacht werd. De klaarziende ou
ders weten nu dat een goede stiel onein
dig beter is dan een kleine kantoorbe-
nekking.
De wedijver om geschooide arbeiders
is nu groter dan ooit
Haast al de ondernemingen hebben
heden oen grote activiteit hervat. Het
mag gezegd worden dat alle vaklieden
werk vinden. Nochtans heeft onze nij
verheid gebrek aan geschoolde werk
krachten. De vraag naar deskundige
werklui zal nog stijgen in de komende
jaren en niets zal ooit de geschoolde ar
beider kunnen beletten een flink be
staan te verwerven, daar zelfs op het
ogenblik dat de werkloosheid duizenden
bedienden en werklieden pijnlijk trof.
het meerendeel der fabrieken nog steeds
zochten naar technici en goed gevormde
vaklui.
Onze nijverheden worden heruitge-
rust...!
Onze nijverheden vernieuwen hunne
werkwijzen alsook hun materieel. Voor
die heruitrusting zijn handige, deskun
dige en verstandige vaklieden uiterst
nodig, die in staat zijn nieuwe metho
des te begrijpen en ze toe te passen,
nieuw materieel te hanteren en zodoen
de werk van hoge kwaliteit te leveren.
Die vaklieden zullen er in slagen benij
denswaardige posten in de industrie te
veroveren.
Maar vergeet niet dat daarvoor een
grondige vorming onontbeerlijk is en
dat alleen die vorming een duurzaam
welslagen kan waarborgen.
Met uw plicht tegenover uw kinderen
en uw land te vervullen, werkt u in uw
belang.
Het is volstrekt noodzakelijk dat on
ze vaklieden ten minste op hetzelfde
peil van kundigheid staan als die van
de buurlanden, zoals het steeds het ge
val was in het verleden. Meer dan ooit
moet onze nijverheid kwaliteitsartike
len voortbrengen.
Indien U zoekt aan uw kinderen een
beroep te verschaffen dat hun toekomst
verzekert, denkt dan terzelfdertijd aan
de plaats die België in de wereld moet
bekleden door de waarde van zijn tech
nici en zijn ambachtslui.
Uw beloning Het welslagen van uw
kinderen.
Zodoende zult U ruimschoots bijdra
gen tot de nationale welvaart. Uw
schoonste beloning zal natuurlijk be
staan in de vrijwaring van uw kinderen
tegen de werkloosheid die somtijds de
niet geschoolde arbeidskrachten treft.
Weest vooruitziend Weest practisch
De lessen van het leven leert men
slechts langzaam en tegen hoge prijs,
dit weet U bij ervaring. Alleen wie
school gelopen heeft kan snel de ver-
eischte kennis opdoen om een benijdens
waardige post in de nijverheid te ver
werven. Geen enkele leertijd in de
werkplaats is volledig indien hij niet
aangevuld wordt door een algemene
vorming die alleen de school op zich kan
nemen. Aldus voorbereid, zullen uw kin
deren snellei hoge ionen verdienen
OUDERS
Kijkt voo!uit in de toekomst.
Helpt uw kinderen.
Laat hen een goede stiel aanleren.
En. indien zij reeds aan 't werk zijn.
moedigt hen aan hun technische studiën
voort te zetten.
De vak- e.i nijverheidsscholen openen
eerstdaags hun inschrijvingen voor het
schooljaar 1947-1948.
Aarzelt niet, geeft aan uw kinderen
een volledige beroepsopleiding.
De Gemeenteverkiezingen
een merkwaardig succes.
Zo lezen wij in de verslagen van het
•lue Algemeen Congres der C. V. P. ge
houden te Antwerpen op 5 en 6 Juli j.i.
We vinden het de moeite waard aan
onze lezers een uittreksel uit het vol
slag over de gemeenteverkiezingen te:
beoordeling voor te leggen.
De C. V. P. is ingebroken in dt grote
industriële steden met hun randge-
meenten. Waar sinds tientallen jaren
ofwel afbrokkeling, ofwel moedeloos-
hc-id tegenover de sterke socialistische
burchten was ingetreden, is een offen-
sieve kracht zonder voorgaande aan
w het licht getreden, zodanig dat de C'
»V. P. er de absolute meerderheid be-
haalde of benaderde.
Het rode Gent - waar het socialis-
me in Vlaanderen werd geboren, groei-
de en macht verwierf. werd vero-
verd. evenals alle randgemeenten der-
zelfde stad. Gent is een der meest pro-
letarische steden van België de meest
gezonde voedingsbodem voor het mar-
xisme was er voorhanden.
Op een der laatste socialistisch Con-
gressen had een jongere socialist de
verwittiging laten horen, dat de C.V.P.
nog wel wat meer is dan een reaction-
naire partij, want dat van haar pro-
gramma en haar sociale uitbouw meer
levenskracht uitgaat, dan weieens ver-
moed wordt. Zijn verwittiging werd
door de feiten beklemtoond.
Het socialisme in Vlaanderen heeft
te Gent de meestklinkende nederlaag
geleden. Het werd in zijn kernpunt
getroffen. Aan de socialisten werd het
bewijs gegeven, dat zij de werklieden-
massa, waarvan zij zich als uitsluite-
lijke en alleen-geldende voorvechters
opwierpen, niet meer in handen heb-
ben. dat hun heilsleer en haar aantrek-
kingskracht heeft ingeboet, dat de
jeugd hen verlaten heeft en dat een
geestelijke crisis, de twijfel over de
inhoud der socialistische leer. is ont-
staan.
Vervolg op 2*' blad.
OP DEN UITKIJK
Omtrent gelijk met onzen uitkijk
in De Denderklok over de malaise in de
C. V. P. verscheen in De Nieuwe Gids
een intervieuw met Voorzitter De Schrij
ver over hetzelfde onderwerp.
Dat bewijst dat de malaise algemeen
is en dat De Nieuwe Gids het weet, te
Brussel, en Mr De Schrijver het weet
te Gent. Wij weten wat zo'n intervieuw
betekent.
De optimistische verklaringen van Mi-
De Schrijver zullen er niet aan verhel
pen. Hij zal niemand ooren aannaaien.
Het vertrouwen is geschokt. Woorden
kunnen niet meer helpen alleen daden
kunnen den wagen weer op de baan
helpen.
De anticlericale machten in België heb
ben versteld gestaan bij het C. V. P.
succes Zij wisten heel goed dat de ab
solute meerderheid van C. V. P. alleen
kon belet worden door het links ma
neuver van Mr Van Glabeke gevoegd
bij de domme streek van de U. D. B.
Hun eenige hoop ligt in een verbrok
keling der christelijke krachten.
Wil Mr De Schrijver hun dat plezier
en dat profijt bezorgen
De eenheid die bereikt werd moet
bewaard blijven. Dat gaat niet met de
kat uit den boom te kijken.
De C. V. P. ministerploeg heeft veel
ontgochelingen gebracht.
Mr Struye stond hoog in aanzien. Zijn
artikels in La Libre Belgique werden
van A tot Z gelezen. Iedereen dacht dat
hij het gerecht op normale en wettelij
ke banen zou leiden. Tot hiertoe kwam
er niets van in huis. Wij dachten dat
Struye een leeuw was en 't is een Brus
sels griffoentje.
MinisterEyskens aan de i'inanties heeft
het grote princiep der verdelende recht
vaardigheid prijs gegeven. Het staat bo
ven alle mogelijke discussie principieel
vast dat de oorlogschade door de ge
meenschap moet gedragen worden.
Mr Ronse die minister geweest is en
liet nog worden kun heeft er een«schep»
bijgedaan... en nog een grotere bok ge
schoten als Mr Eyskens.
De parlementaire vergoedingen zijn
niet gestruikeld over hindernissen van
budjetairen of patriotischen aard.
Dat Minister Moens de Fernig in zijn
ministerie van bevoorrading het stel
communisten laat voort den boel in de
war sturen, wil er bij de C. V. P.ers niet
in. Indien hij dit dwangbuis samen met
het departement heeft in handen gekre
gen had hij kunnen bedanken voor de
eer. Geen communistisch minister zou
zich zo ondervoogdij laten plaatsen.
De C. V. P ministerploeg heeft ons
nog niet kunnen verlossen van de kar
wei van het file doen
Wij doen ze sinds 1940 en zijn er nog
niet aangevvoon. Ze wordt van dag tot
dag ondragelijker. Er gaat niets vanaf.
Er komt nog altijd bij. De file van de
economische zwakken is een toppunt.
Dat is geen comedie meer dat is een
boert. En wie zou willen beproeven hoe
ver de lankmoedigheid der menschen
gaat voor ze kasseisteenen uitbreken,
ruiten ingooien en brilglazen mee. kan
het niet beter.
Het toppunt is echter geweest het
stormen van graaf Pierlot. Mr De
Schrijver laat begaan.
De Londenaars staan voor het mo
ment niet in de gratie der massa. De
antipathie die in den beginne eerst voel
baar was in de ministerieele burelen is
afgezakt naar de straat.
De Londenaars moeten weg.
Mr De Schrijver was te Londen. Hij
wordt niet onder de schadelijke elemen
ten gerekend. Maar de lankmoedigheid
die hij aan den dag legt komt verdacht
voor. En er komt een moment dat al te
verre gaande welwillendheid een reukje
krijgt van medeplichtigheid.
De zaak van C. V. P. ligt ons te nauw
aan het harte opdat wij ze zonder meer
zouden laten verknoeien
De Denderklok
