Mevr. Anna NEETHLlNfl-POHL.
Een onwettelijk geknoei zonder weerga
A. DE BRAUWER-DE MONT
NINOVE
Hllis WAM38SL&I
TE NINOVE
52, DeDde*ka&i, Tel. 172
KOLENHANDEL
Drie en twintigste 'Jaargang
Prijs per nummer 1,25 Fr.
Zondag 2 October 1949
CHRISTEN, VLAAMS EN VOLKSGEZIND WEEKBLAD VOOR HET KANTON NINOVE
Postcheckrekening 1862.54
Drukker-Uitgever R. LUYSTERMANH AELTERMAN, Koepoortstraat, 10, Ninove
DAVIDSFONDS - Ninoye.
Eerste VOORDRACHT van het winterprogramma
Zuid-Afrikaanse Voordrachtskunstenares
op tournee in Vlaanderen,
biedt U een avond van het zuiverste kunstgenot.
DONDERDAG 13 OCTOBER 1949 te 20 uur stipt,
in de zaal «ONS HUIS», Dreefstraat te Ninove.
Prijzen der plaatsen
- Niet-leden 25 Fr. -
Leden 20 Fr.
Voor het ogenblik regent het weer klach
ten in de vooraanstaande Vlaamse pers over
de ongehoorde laksheid en slechte wil inzake
het toepassen van de taalwetten. Sedert
maanden reeds en nu onlangs nog schreven
wij bijdragen dienaangaande in onze dag
bladen.
Tegen de misbruiken in gerecht, leger, ad
ministratie en onderwijs, die reeds vóór jaren
werden aangeklaagd, moet punt voor punt in
het jaar 1 nog even verwoed worden op
getreden. F.r valt niet te versagen.
Vooral in het onderwijs kunnen de toe
standen niet langer geduld worden
Eén jaar vóór de bevrijding, 111 1943, waren
er ongeveer 24.000 Vlaamse kleuters en leer
plichtige kirideren meer in Vlaamse klassen,
waaronder 14.000 meer voor Groot-Brussel en
5.300 meer op de taalgrens Bij de bevrijding
waren deze cijfers voor Groot-Brussel en voor
de taalgrens nog merkelijk hoger, daar de
geleidelijke schifting op dat ogenblik ook
de vierde graadklassen had bereikt. Alles,
maar absoluut alles werd evenwel vernietigd!
Deze resultaten werden bereikt op grond
van de wettelijke bepalingen, t.t.z. voor Groot
Brussel en de taalgrens bleef de keus der
ouders wet. wanneer een kind de beide lands
talen sprak. Bij twijfel werd het oordeel van
de jury, art 7. ingeroepen en in de hoogste
instantie besliste nog de Secretaris-Generaal.
Niets, maar absoluut niets was bereikt buiten
de wet
Eén jair na de bevrijding vonden Vlaams-
hatende autoriteiten, van alle pluimage, het
middel door hun onwettelijk gedoe, alle re
sultaten stuk te slaan.
Uit di- officiële statistieken blijkt, dat de
bevolking van de Vlaamse Kindertuinen de
31-12-1945, 0,4 r; lager was dan in 1932, toen
we de Taalwet op het Lager Onderwijs ver
overden. Sindsdien boeken we gestadig ach
teruitgang. Dat schandaal moet eindigen.
Er bestaan transmutieklassen. ja, maar er
wordt getransmutteerd in omgekeerde rich
ting Vlaamse kinderen worden in zuike
klassen ingedeeld. Hier kan men boerenbe
drog vaststellen op grote schaal.
De ongehoorde aantrekkingskracht van de
Brusselse Franse scholen op een vijftigtal
randgemeenten wordt met de dag sterker
jaarlijks worden er duizenden Vlaamse kin
deren in Franse lagere, technische en middel
bare scholen ondergebracht.
Vlaamse klassen worden niet opgericht, ge
saboteerd of eenvoudig afgeschaft in sommige
taalgrensgemeenten... enz... enz.
We hebben^eze onwettelijke toestanden
reeds aangeklaagd in pers en in de Kamer
debatten. We komen er met klem op terug
omdat het hier niet alleen gaat om een ver
dringen van Vlaams kultuurgoed, een onge
wettigd verschuiven van de taalgrens, een
denationaliseren van onze jeugd Het gaat
hier ook om een paedagogische misgreep,
waardoor jaarlijks duizenden jonge mensen
de samenleving worden ingeduwd met een
verminkte opvoeding waarvan ze heel hun
leven de noodlottige gevolgen zullen voelen.
Deze jongens en meisjes zijn tenslotte uitge
groeid tot mensen die nooit tot het volle ren
dement van hun vermogens zullen geraken,
noch ten bate van zichzelf, noch ten bate van
's lands kultureel of économisch leven. Dat
de fanatieke patriotards dit eerst grondig
herkauwen alvorens mensen die eerlijk op
de bres staan voor zuivere toestanden op taal
gebied in het onderwijs dood te verven voor
slechte vaderlanders.
De oorzaken waardoor wetten die reeds
in 1932 het daglicht zagen en die, ons inziens,
op zichzelf beschouwd niet zó onvolmaakt
zijn als men dit wel eens wil voorstellen, toch
zo ellendig slecht hun toepassing vinden heb
ben we reeds breedvoerig behandeld in voor
gaande bijdragen.
Op een speciaal aspect willen we heden
de aandacht vestigen.
We draaien in een vicieuse kringloop rond
We hebben enerzijds het publiek waarvoor
die wetten bestemd zijn de ouders der kin
deren die de keuze der school moeten doen.
Zijn deze wel voldoende Vlaams-voelend op
gevoed Zijn ze dusdanig ontwikkeld dat ze
de paedagogische en nationale waarde van de
taalwetgeving op het onderwijs kunnen vat
ten Leven ze midden een volk waarvan de
leidende standen in die zaken het goede voor
beeld geven Leven ze in een midden waar
het ontspanningsleven, de kuituuruitingen
voldoende hun volksaard voeden Gaat niet
van hun omgeving de roep uit dat hun kin
deren zonder een verfranste opvoeding geen
baantje zullen kunnen veroveren Stellen ze,
onder de gegeven omstandigheden niet alles
in hét werk om hun kinderen in Franse klas
sen onder te brengen of in scholen waar,
meer dan wettelijk toegelaten is, vakken in
de Franse taal verstrekt worden Oefenen
ze, door deze bij volksmensen begrijpelijke
drang geen drukking uit op de schoolhoof
den Deze geven toe omwille van liet bevol
kingscijfer van hun scholen, zodat in feite
het werk -van schoolinspectie en taalcommis
sie onderschept wordt.
We hebben anderzijds het bestuurlijk ap
paraat die deze druk in de verkeerde rich
ting van het slechtopgevoede volk voelt en
niet krachtdadig genoeg optreedt, zodat dui-
zende Vlaamse kinderen in verkeerde scholen
terecht komen, gedenationaliseerd worden,
nooit laams zullen leren voelen, kinema's
en schouwburgen zullen opzoeken die niet
passen bij de oorspronkelijke aard en zeden,
waardoor deze ontspanningsgelegenheden
zullen bloeien en zich vermenigvuldigen en
de vicieuse kringloop is gesloten en gaat
steeds door.
O. we weten zeer goed dat we hier slechts
een aspect van het probleem voorbrengen! We
wensen in geen geval het bestuurlijk appa
raat te verontschuldigen want we kennen be
ter dan wie ook de franskiljonse corruptie
die in ministeries, inspectiediensten en ge
meentebesturen de plak zwaait en die maar
al te graag zien dat de bestaande toestanden
zich bestendigen.
We wensen ook niet te ontkennen dat het
een schande blijft dat, eens de waarde en de
rechtvaardigheid van een zaak erkend en
in een wet vastgelegd, er nog drukking, van
waar ze ook moet komen, nodig is om de toe
passing van die wet te verzekeren.
Maar we willen inzonderlijk op dat speci
fieke aspect van het taalprobleem de aan
dacht trekken.
1 Omdat het nergens, of zeer terloops en
onvoldoende wordt aangeraakt.
2) Omdat we overtuigd zijn dat, indien de
strijd om de toepassing van de taalwetten
niet alleen gevoerd was geworden door de
hoge Vlaamse, intellectuele kringen, maar in
dien ook de vaders en de moeders van de leer
lingen in kwestie tot op die hoogte ontvoogd
en opgevoed waren geweest om de gepaste
scholen voor hun kroost werkelijk te wensen,
het niet zou nodig geweest zijn dat nog in
het jaar 1949 de Heer Huysmans, Minister van
Openbaar Onderwijs, zelf verplicht was te
bekennen dat de toestanden op dat gebied
erbarmelijk zijn.
3) Omdat in de uitvoeringsmodaliteiten van
de taalwetten met dit aspect klaarblijkelijk
geen rekening wordt gehouden, daar men als
grond, als uitgangspunt, de door het school
hoofd gecontroleerde verklaring van het ge
zinshoofd neemt, basis die, zoals we zagen,
niet de minste waarborg biedt.
Lezers vragen ons naar verweermiddelen
en voorstellen. Goed zo
We beloven U deze in een volgende bij
drage.
Albert Vanden Berghe,
Volksvertegenwoordiger.
Lie. Paed. Wet.
De heer KAREL FRANSMAN,
Volksvertegenwoordiger zal ZIT
DAG houden, ten zijnen huize,
Beverstraat, 9, iedere DINSDAG
van 10 tot 12 uur.
ALLE SOORTEN KOLEN,
ALLE SOORTEN ANTHRACIETEN,
ONMIDDELLIJK BESCHIKBAAR
Ontspanning voor de Zieken
Toen Prinses A. de Merode vóór enige maan
den op rondreis vertoefde in sanatoria, zie
kenhuizen en andere instellingen van dien
aard. werd zij zodanig door het leed en de
geestelijke miserie der ongeneeslijke getrof
fen. dat zij geen ogenblik aarzelde om de
leiding in handen te nemen van het Werk
voor Ontspanning in de Sanatoria en zieken
huizen li van ons land.
Men moet werkelijk niet het bestaan van
die verongelijkten des levens vertrouwd zijn,
om zich maar enigszins te kunnen voorstellen
welke diepe afgronden en welke angswekken-
de kloven in de harten van die mensen ont
staan zijn. Wanneer men gezond is en dag-in,
dag-uit zijn taak te midden van het leven kan
volbrengen, is men eerder geneigd om aan
kleuriger dingen te denken dan tering, kan
ker, zenuwaanvallen, verminktheid, gebrek
kigheid. lamheid en die duizend-en-één pla
gen die altijd weer hun tol van zovele enke
lingen jmen opeisen. Men huivert wanneer
men die gesel in zijn nabijheid weet en men
buigt zich liever over allerlei dingen welke
met de ziekte geen uitstaans hebben. Men
vergeet echter één zaak zij die ergens in een
ziekenhuis ondergebracht zijn hebben on
danks alles zoveel recht op het leven als de
gezonden recht op naastenliefde, recht op
hoop van beterschap, recht op de kleine ge
neugten die aan ieder bestaan, zelfs aan het
hardste, nog enige blijde uitzichten kunnen
verschaffen De werkelijkheid is helaas ge
heel anders vele zieken zien zich langzaam
aan alles ontzegd, hun toestand wordt steeds
slechter, hun ziekte blijft aanslepen, de fa
milie of de naastbestaanden of de vroegere
vrienden blijven stilaan weg, daarna volgt de
vereenzaming in haar bitterste aspecten, de
zieke begint zijn moed te verliezen, dieper
en dieper graven de wonden der ontgooche
ling en ten laatste blijft er alleen nog een
wrak over dat zich volkomen verlaten weet,
niets meer te verwachten heeft, alle morele
gronden verliest en dan maar de ziekte laai
gedijen. Zo is er niet één, maar zijn er tien
tallen. honderdtallen Zij zijn de levende
belichaming van de geestelijke krachten en
daardoor in hoofdzaak de ondergang van het
lichaam.
Het is onnodig hier verder de aandacht op
te vestigen, ieder rechtgeaard mens zal zon
der veel moeite kunnen begrijpen, dat het
bestaan dier zieken hartverscheurend is en
dat het een eerste menselijke plicht is in de
mate van het mogelijke er toe bij te dragen
om het genadeloze lot dezer getroffenen in
een of ander opzicht, vooral in moreel op
zicht. te verbeteren en draaglijker te maken
Het is precies datgene waartoe Mevrouw
de Prinses A. de Merode het voorbeeld heeft
gesteld, samen met de werkgemeenschap voor
kunstenaars Crescendo genaamd, die. bui
ten elke politieke invloed om. haar menslie
vende actie in de schoot van het Werk voor
Ontspanning in de Sanatoria en Ziekenhui
zen ontwikkelt. Het doel dezer organisatie
ligt reeds duidelijk in haar benaming vervat
ontspanning Dit wil zeggen de zieken wat
blijheid brengen, ze weer vertrouwd maken
met de schoonheid van het leven, ze opbeuren
ze een riem onder het hart steken en ze voor
al de nodige dosis optimisme schenken om
hun eventueel herstel geestelijk te bevorderen
Hoe doeltreffend deze actie is, kan men
even toetsen aan het volgende feitenige
maanden geleden werd door de groep Cres
cendo een kosteloos concert gegeven in de
dertig belangrijkste sana- en preventoria. Het
resultaat was zo verbazingwekkend dat men
onmiddellijk begreep dat dit de juiste metho
de was om de toestand der zieken een gun
stige wending te geven. Brieven en nog eens
brieven van bedanking volgden op elkander.
Van overal vroeg men dat de groep opnieuw
zou komen optreden. En zelfs de geneesheren
en hun assistenten waren de eersten om er
op aan te dringen, zeggende, dat de ontspan
ning der zieken het beste medicament is om
de genezing te bevorderen.
Het spreekt van zelf. dat het Werk voor
Ontspanning in Sanatoria en Ziekenhuizen
al het mogelijke zal doen om de ingeslagen
weg te volgen en zijn prachtige, menslievende
werking voort te zetten. Maar de moeilijk
heden zijn legio Ieder optreden moet koste
loos geschieden. Voor ieder optreden zijn
kunstenaars en heel wat medewerkers nodig.
Ieder optreden vergt geweldige uitgaven. Ieder
optreden, elke vorm van actie brengt kosten
met zich Het feit dat Prinses de Merode de
leiding van dergelijke organisatie op zich ge
nomen heeft, wil reeds heel wat betekenen.
Maar Zij, met. de hulp van slechts enige me
dewerkers. kan ook niet alles. Om dit werk
van naastenliefde doeltreffend op te bouwen
is er steun nodig, steun voor ieder die nog met
goede wil is bezield.
Daarom breng de zieken ontspanning en
stort uw steungeld, in de mate van het moge
lijke. op postcheckrekening nr 5574.75 van
Mevrouw de Prinses A. de Merode. te Wes-
terloo.
Handelsregister Aalst 109&
Verslag van de vergadering
voor de bibliothecarissen
van Oost-Vlaanderen te Aalst
Ik wist niet dat boekenwurmen tot. zó een
verscheiden publiek behoorden. Het waren
priesters, kloosterzusters, heren en juffrou
wen die aan de oproep van het Algemeen
Verbond van katholieke boekerijen beant
woordden... misschien waren de bibliotheca
rissen ook 'n gevoelen toegedaan van qui
vive en gealarmeerd door het laatste minis
terieel omschrij'ven aan de burgemeesters om
gemeentelijke bibliotheken op te richten.
De leeszaal in de Klapstraat (rechtover het
Jesuitencollege) waar de vergadering door
ging is door verlichting, ruimte, meubel- en
boekenkeus waarlijk een model... en gelijk al
le modellen te bewonderen, niet altijd na te
volgenZeer Eerw. Heer Kanunnik Baers,
bestuurder van A.V.K.B. opende de zitting
met een vroorn gebed en 'n welkomwoord.
Daarna bracht hij de toehoorders in kennis
met het omschrijven van den heer Blum, Di-
recteor Generaal bij het Ministerie van Open
baar Onderwijs, aan alle burgemeesters en
gemeenteraden van het land.
Om niet te verwarren, wat mogelijk is we
gens de onvolledigheid van het rondschrijven:
de gemeente kan en mag zelf bibliotheken in
richten. maar ook kan en mag de vrije biblio
theken aannemen, zegt spreker. Deze aanne
ming geschiedt ofwel in een zitting van den
gemeenteraad, waar beslist wordt tot aanne
ming op grond van art. 2 tot 5 van de wet,
ofwel door een contract tussen gemeenteraad
en boekerij. - In dit contract verbindt zich de
gemeente tot het geven ener toelage en even
tueel ook ener wedde aan de bibliothecaris
tevens wordt een lokaal ter beschikking ge
steld. De gemeente laat zich dan in den be
heerraad van de boekerij door één persoon
vertegenwoordigen, die nazicht houdt over
het aanwenden van de toelage.
Zo werd de sirene over het omschrijven
afgelegd en zal er tenslotte in de meeste loka
liteiten niets veranderen.
Als tweede spreker handelde de heer Lie-
kens, bibliothecaris van Mortsel, over de be
ruchte recapitulatieve statistieken. - 'n Ge
leerd woord waarover men vooral in de uit
voerende practijk struikelt Het onvermoeide
en vindingrijke A.V.K.B. heeft er echter iets
op gevonden.
Een nieuw uitleningsregister werd aange
legd volgens het plan van het ministerie.
De statistiek volgens de boeken, stond ook
reeds aangeduid op de oude registers met tien
deiig stelsel. De statistiek volgens de lezer is
echter nieuw. Als nu een boek wordt inge
schreven. zal de bibliothecaris er voor zorgen
vóór het nummer van de lezer (volgens le-
zerskaart) te vermelden naar gelang het ge
val H heer D dame K knapen
B bakvis J jongen M meisje.
B.v. H163 leende boek 1064 aan de biblio
theek. De maandstatistieken worden afgeslo
ten op het. einde van het registerblad omwille
van het volledig honderdtal. Bij optelling
weet men dan aanstonds of het heren, dames
enz. geldt.
De Heer Liekens evenals E.H. Baers kregen
een welverdiend applaus voor hun verlich
tende toelichting.
Ais derde en laatste was de heer Paul Har
dy ingeschreven, die bepaaldelijk sprak over
de roman, lectuur van onzen tijd Romanlec
tuur moet vormend zijn al zijn er ook een
aantal goede ontspanningsromans in het genre
van de co-bov- en detectieveromans.
In de keuze van de romans dringt het Mi
nisterie aan op onze nationale auteurs. Om
wille van de algemeen menselijke waarde van
hun werk, dit is volwaardig litterair en in
zedelijk opzicht betrouwbaar, vernoemde hij
vooral Van Hemeldonck, Demets, Depauw,
Ingebram en Bosvogel.
In de reeksuitgaven staan vooral de Juwe-
lenserie. de Feniksreeks en «Die poorte
goed gekwotteerd. Deze spreekbeurt, keurig
gedaan en door een vakman werd gevolgd
door een geanimeerde discussie over de zo
genaamde schoolbibliotheken tdie nadelig zijn
voor de openbare boekerijen) over de ver
dienstelijke. maar soms te veel eisende om
zendbrieven van het provinciaal gouverne
ment. Een iijst met denderata, ondertekend
door enkele aanwezige bibliothecarissen zal
door bemiddeling van het A.V.K.B. aan het
provinciaal gouvernement worden overge
maakt. De bijzonderste opmerkingen waren
aanvraag om de boeken van de keurboekerij
niet afzonderlijk te moeten optellen even
eens het laten wegvallen van afzonderlijk re
gister voor de jeugd een wenk nopens de
schoolbibliotheken die niet altijd op de hoogte
zijn van hun zending.
Met een tot volgend jaar werd deze wel
geslaagde vergadering beëindigd. D.M.
GEVELSTENEN «Sas» - «Cobricam» - «Nieuvvpoort» - «Kesselt»
in alle soorten en alle formaten.
CERABOS vloertegels in 8 I /2 x 1 7 - 17 x 17 en 25 x 25 cm.
«WASSERBILLIG» ceramiektegels 10x1 Oen 15x15 vanaf 150 Fr.
CHROMOLITH kunstgevelbezetting in alle kleuren.
SILEXORE vochtwerende verf voor binnen- en buitenmuren.
IN UITSLUITEND ALLEENVERKOOP BIJ
OUD STRIJDERSPLAATS, nr 19 TEL. nr 5
ETERNIT - ELO - ETERNIT EMAILLE - FAIENCEN
DAKPANNEN Potte'berg en Sterreberg
Denderklok
