Brief vaa de Bestendige Deputatie
Stad Ninove
Op Zaterdag 19 Maart ig55
tegen de Ij 11HI
Schoolpolitiek van de Regering
Te 19 u. OPTOCHT.
Te 20 u. MEETING in de zaal Roxy.
Door de Periscoop
Negen en twintigste jaargang
Prijs per nummer 1,50 Fr.
Zondag 20 Maart 1955
CHRISTEN, VLAAMS EN VOLKSGEZIND WEEKBLAD VOOR HET KANTON NINOVE
Drukker-Uitgever R. LUYSTERMAN-H AELTERMAN, Koepoortstraat, 10, Ninove
Postcheekrekening 1862.54
der Provincie Oost-Vlaanderen
AAN DE EERSTE MINISTER
EN DE VOORZITTERS VAN KAMER EN SENAAT
Tegelijkertijd met de Bestendige Deputaties van de Provinciën Antwer
pen, Limburg, Luxemburg en West-Vlaasideren, heefi ook de Bestendige De
putatie van Oost Vlaanderen, een protestschrijven gericht aan de Eerste Mi
nister en aan de Voorzitters van Kamer en Senaat, in verband met de school
strijd - We geven hier integraal het tweede en laatste gedeelte van dit schrijven
Handelsregister Aalst 1093
Eerste krenking Ongrondwettelijke be
moeiing met de aanwending van de
provinciale en gemeentelijke gelden.
Inzake het beheer van de provincie- en
gemeentefinanciën was het reeds een zware
aftakeling van hun grondwettelijke autono
mie. toen aan provincie en gemeente de prin
cipiële vrijheid ontnomen werd zich. naar
eigen opvatting, de middelen aan te schaffen
Dat de Centrale Macht er voor waakt, dat
gewestelijke en plaatselijke overheden de
nodige kredieten voorzien om hun wettelijke
verplichtingen na te leven: dat zij er de hand
aan houdt, dat de financiële toestand van
provincies en gemeenten niet in gevaar wor
den gebracht door onbezonnen uitgaven, is
haar recht en haar plicht. Het is echter de
zuiverste willekeur en ongrondwettelijk
machtsmisbruik, dat de Centrale Macht, wet
gevende of uitvoerende, zonder inachtneming
var, de financiële toestand, principieel aar.
provincies en gemeenten vert icdt. op eigen
initiatief, kredieten uit te trekken en aan te
wenden voor doeleinden, die klaarblijkelijk
het gewestelijk en het plaatselijk openbaar
belang dienen, en aldus ingeschakeld zijn
in de dienst van het algemeen belang.
De Bestendige Deputatie en, te oordelen
naar de vele reacties. d;e zij dienaangaande
mocht ontvangen, de overgrote meerderheid
van de gemeentebesturen van Oosi-V iaande-
ren aanzien het dan ook als een zeer zwaie
verkrachting van de provinciale en de ge
meentelijke autonomie, doch voelen het te
vens aan als een aanslag op de gewetensvrij
heid van bestuurders en bestuurden, dat de
wet aan de provinciale en aan de gemeente
lijke machten principieel zou verbieden toe
lagen te verlenen aan vrije scholen of de er
kenning of de aanneming van \rije inrich
tingen afhankelijk zou stellen van voorwaar
den. die geen enkel uitstaans hebben met de
school zelf wat gewild of niet in feite
zoniet tot doel dan tcch tot gevolg moet
hebben de aan eigen krachten overgelaten
inrichting van openbaar nut tot ondergang
te brengen.
Tweede krenking
De aftakeling var: het benoemingsrecht
Voor de gedecentraliseerde machten is he.
principieel vecht van de vrije keuze van haar
personeel klaarblijkelijk één van de meest
essentiële kenmerkt.: van haar autonomie.
De uitoefening van oat essentieel recht, on
afscheidbaar deel uitmakend van de bij de
Grondwet gevestigde provinciale en gemeen
telijke autonomie, werd bezegeld en gere
geld: wat het provinciepersoneel betreft, bij
artikel 65 van de provinciewet en in op
zicht van de gemeente, principieel bij art.
Tfi. 84 en 81 van de gemeentewet en verdei
speciaal nog wat bv. de lagere onderwijzer-
betreft. door artikel 2:> van de wet op het
lager onderwijs, en voor het technisch on
derwijs. door artikel 12 van het Koninkrijk
Besluit van 12 December 1933.
Dat benoemingsrecht werd sindsdien on
onderbroken geëerbiedigd en ieder school
bestuur Kon principieel vrij zijn onderwij
zend personeel benoemen onder de dragers
van een wettelijke diploma afgeleverd door
een erkende normaalschool of centrale jury.
Waarmee duidelijk bewezen is. dat het a!
die tijd aangezien is geweest als behorend tot
cal wat van gemeentelijk en provinciaal be
lang is». Waarover de Grondwet provincie en
gemeente tot autonome macht heeft aan
gesteld.
Christene ouders, houden hun
kinderen op Donderdag a.s. 24
Maart thuii»
STUDENTENSTAKING
De Bestendige Deputatie verkondigt niets
nieuws waar zij bevestigt, dat niets nauwer
aan he hart ligt van de gedecentraliseerde
machten dan hun autonomie, in de meeste
gevallen gesteund op een eeuwen-oude, ja
loers bevochten, traditie en. in eik geval,
voor alles gewaarborgd door de Belgische
Grondwet van 1830.
De lichtste krenking er van grieft en prik
kelt ze. Zo liet niet altijd tot een uitbarsting
komt dan is zulks veelal te wijten aan het
feit, dat de meesten zich geen rekenschap
geven van die krenking, die doorgaans on
der een mildere vorm verstopt zit en vrij
onschuldig voorkomt.
De aanslagen op de provinciale en de ge
meentelijke autonomie, die thans door de
bedoelde wetsontwerpen beraamd worden,
zijn evenwel zo klaarblijkend en brutaal,
dat alle oetrokken besturen tea •ee-'.e er
door geschokt zijn.
De Bestendige Dep;. ...tic- weegt naa-- -voor-
der: waar zij bevestigt, dat de overgrote
meeiderheid van de gemeentebesturen van
Oost-Vlaanderen. die tot nog toe overwegend
als toonbeelden konden gelden van hiërar
chische discipline, thans verbitterd en op
standig. er openlijk voor uitkomen, dat zij.
met alle middelen van recht en macht, zich
zullen teweer stellen tegen de toepassing
van wetten, die hun grondwettelijke prero
gatieven te niet doen en in fer.e in vele ge
vallen gewetensdwang zuilen tot gevolg heb
ben.
De Bestendige Deputatie heeft steeds haar
rol van voogd over de gemeentebesturen en
van moderator bij hen zeei ernstig opgeno
men en.' in alle omstandigheden, de Staa'
met de uiterste ioyauteit terzijde gestaan
met de eigen initiatieven in de uitoefening
van de provinciale autonomie en als gedele
geerde van de Centrale Macht.
Zij moet thans vaststellen, dat de hangen
de wetsontwerpen passies opzwepen, die voor
het land zeker niet heilzaam kunnen zijn,
doch integendeel de vrees wettigen van een
rampzalige verscheurdheid onder vele vor
men.
De toestand, die de Bestendige Deputatie
aldus vaststelt, is des te erger, dat de he
vigste reacties tegen bedoelde wetsontwerpen
thans uitgaan van machten, die zich steunen
op de Grondwet van het land en zich uit
sluitend opwerpen als verdedigers van hun
grondwettelijke rechter, en vrijheden.
In alle objectiviteit kan de Bestendige De
putatie niet anders dan zich zeer begrijpend
aansteller, ten overstaan van de zo inoppoi -
tuun verwekte gemoedsstemming en ze delen
in zoverre de provinciale autonomie mede
in de gepleegde ongrondwettelijke aans.ug
betrokken is.
Met deze objectieve voorlichting heeft de
Bestendige Deputatie van Oost-Vlaanderen
slechts één doel een strijd te voorkomen
en een ramp te vermijden, waarvan de ge
volgen voor het land niet te overzien zijn.
Zij beaweert de madhthehbers van het
ogenblik, ue gisting, die overal aan het
bioeien is. niet te onderschatten en zich te
elfder ure nog te bezinnen, vooraleer het
onherstelbaar te laat is.
Indien de Regering meent, dat er een on
derwijskwestie bestaat, dan moet deze op
gelost worden met een ruim begrip en met
goede wiluitingen van die gesteltenissen
komen onder vier ogen veelvuldig voor.
Waarom zou de Regering, ten overstaan van
die werkelijk bestaande meerderheid van
mensen van goede wil, de onderwijskwestie
niet in haar geheel aan een grondig onder
zoek onderworpen? Geen eenzijdig enkwest.
doch een studie van onderwijstechnici van
diverse strekkingen. Deze zouden verslag
uitbrengen over de juiste en volledige toe
stand van alle takken en van alle vormen
van het onderwijs, aan de hand van een in-
Over de eerste tijden na de bevrijding
hangt een waas van geheimzinnigheid. Al
leen zij die toen het politieke roer in handen
hadden zouden ons kunnen inlichten over de
hoe en de waarom. Wij moeten het van hen
niet verwachten. Spijts de diepe menings
verschillen die ze nu verdelen blijven ze aan
malkaar gegroeid gelijk Siamese broeders.
Kunnen wij de waarom niet vinden, wij
kunnen toch de feiten zien. De feiten zijn
het enig ernstig materiaal van de geschiede
nis.
Eersteminister Pierlot is van Londen te
ruggekomen met zijn regering. Hij heeft
toen zijn grooisie ei gelegd van heel zijn
politieke loopbaan. zijn Paasei Le pays
a plus besoin de justice que de painEn
hij heeft het Land overgeleverd aan de wille
keur en de bandieterij van een erzats-weer-
stand die vier jaar lang strafloos de Belgi
sche burgers had geplunderd omdat het Bel
gisch gerecht met de bezetter niet wilde sa
menwerken.
De regering heeft een beetje voortgesuk
keld en Mr Pierlot heeft ontslag genomen
en het roer in handen gegeven van Aehiel.
die aan de Kening is gaan zeggen dat hij
niet terug mocht en in de Kamer het proces
heeft gemaakt van de boven alle verantwoor-
deliikheid verheven vorst. De Ulmi was dood
begraven en vergeten en de ongure elemen
ten hadden het roer in handen om de ver
kiezingen te houden.
In die korte tijdspanne werd de CVP ge
sticht en georganiseerd. Het spreekt van zelf
dat er veel improvisatie bij was en dat niet
alles klopte.
De stichting van de nieuwe partij was de
veroordeling van de oude. De publieke opi
nie was volledig accoord.
Door het nooit uitgelegde gebaar van Pier
lot moest de nieuwe partij in de oppositie
naar de stembus, en de willekeur was nog in
het Lar.d meester. In België en in alle be
schaafde landen ter wereld is niemand
schuldig voor hij geoordeeld is.
Minister Van Glabeke heeft 300.000
zegge driehonderd duizend kiezers van hun
kiesrecht beroofd en het incivisme zat
rechts Die zet belette de CVP de abso
lute meerderheid te behalen. Al die tijd hoort
gij over de Grondwet niet reppen.
Toch wel; toen de linksen de Grondwet
wilden herzien werd opgeworpen dat de
Grondwet de herziening uitsluit gedurende
een «regentie». Voor de rest waren de poli-
Een Gewetensplicht
Heden avond is uw plaats in de
PROTESTBETOGING
dcch WAARDIG en TUCHTVOL
ventaris, waaruit de geordende noden van
het onderwijs zouden blijken en tevens
grondslagen zouden kunnen voorgesteld
worden voor een onderwijs, dat alleen op de
meest doeltreffende ontwikkeling van de
jeugd zou afgestemd zijn en dat. in zijn plu-
ralivit. zich in vrede en eendracht, ten bate
var ■- lands grootheid en tot welzijn van de
ganse bevolking zou kunnen ontplooien.
Drie grondslagen zouden moeten rekening
houder, me', verschillende elementen, die de
plaatselijke en gewestelijke autonomie aan
raken zij zouden tevens elke schijn van
onderlinge bestrijding moeten wegnemen.
Aldus aan de autonome besturen zou het
recht dienen gewaarborgd in princips vrij
haar begrotingskredieten ten gunste van het
onderwijs te kunnen aanwenden, het recht
zich in te laten met de inrichting van tech
nisch of ander onderwijs, waar zij het ge
past achten, het recht om eike soort onder
wijs. vrij en gemeentelijk, te steunen naar
gelang de sociale en economische noodwen
digheden van haar grondgebied, ten slotte
voor ieder schoolbestuur zou de vrijheid van
benoeming volkomen moeten erkend worden
De Bestendige Deputatie van Oost-Vlaan
deren doet die suggesties omdat zij weet.
dat de gelovige bevolking en besturen thans
het gevoelen hebben, dat de huidige rege
ringsontwerpen. zo niet opzettelijk, dan toch
in feite er op gericht zijn om hun kinderen
afvallig te maken van de levensopvatting en
de geloofsovertuiging van hun ouders. Die
ontwerpen houden inderdaad geen rekening
met de werkelijke toestand op dat gebied
de gelovigen vormen de meerderheid van
tiekers gerust in de Grondwet en de wille
keur heeft ongestraft hoogtij gevierd.
De volgende kiezing heeft de CVP de over
winning behaald. Het begon met een moeie
belofte, gelijk bij de fruitbomen die in de
bloem staan, maar het bleef bij de belofte
er werd gesaboteerd
Iedereen dacht dat de grondwettelijke cri
sis haar noogtepunt bereikt had met de Ko
ningskwestie. 'i Is niet waas.
Nu is de schoolkwestie te berde gekomen.
Het wetsvoorstel CoLlard valt het enig
grondwettelijk onderwijs aan en wil terug
naar het regime van Koning Willem dat de
revolutie van 1830 uitlokte.
Het wetsontwerp van de west-vlaamse oud
schoolmeester Senator, is een monument van
ongrondwettelijk sectarisme.
De Kamer heeft bij eenvoudige meerder
heid van stemmen, beslist dat het niet on
grondwettelijk is.
Door die stoot staat heel het Belgisch wet
telijk statuut op losse schroeven.
De Grondw'et was voor ons als een verze
kering tegen willekeur en dictatuur. De
Grondwet kon niet veranderd worden zon
der een meerderheid van de twee derden
der slemmen.
De Kamer legt de artikelen der Grondwet
uit en geeft er een willekeurige betekenis
aan. als het nodig is met één stem meerder
heid Wij staan voor de dictatuur van de 51
procent over de 49 anr.ere procent.
De CVP staat voor een zware taak. Zij is
de enige partij waarop kan gerekend wor
den om de Grondwet en meteen België te
redden. De CVP zou moeten in prima con
ditie zijn om de politieke ring te betree-
den. De CVP had lang een s purge nodig.
De CVP heeft schrik gehad van de purge,
gelijk een kind schrik heeft van de purge
van de apotheker.
De CVP zal zonder twijfel als overwin
naar uit de strijd komen. De kwestie is voor
hoelang Indien België moet voort leven
onder het schommelregiem dat, om de beurt,
de brutale en alles daverende linksen en de
bedeesde rechtsen aan het bewind brengt, is
het Land onwederroepelijk om zeep.
De CVP moet leiders hebben die recht in
hun schoenen staan en durf genoeg hebben
om de scalpel in het gezwel te steken. Zij
die zulke oprechtheid en durf niet hebben
moeten zich terugtrekken en doen ze het
niet. ze moeten opzij gezet worden
's lands bevolking, in het Vlaams gedeelte
van het land vooral is hun getal geweldig
overwegendwelnu, die gelovige gemeen
schap bestuurders zowel als bestuurden
ktnner, geen vrede nemen met scholen waar
ongelovigen zouden opgedrongen worden als
onderwijzers en opvoeders van hun kinderen:
de desbetreffende regeling verwekt bij hen
de indruk van een propaganda- en een strijd
middel tegen de toestand, die haar voorkeur
geniet. Voor hen gaat het aldus niet meer
om een eenvoudige oriderwijskwesie, doch
om een gewetenszaak. De studiecommissie
zou derhalve voor dat punt een oplossing
moeten vinden, die elke gezindheid eerbie
dig'. haar dezelfde vrijheid, hetzelfde recht
en hetzelfde vermogen toekent.
De Bestendige Deputatie van Oost-Vlaan
deren doet deze oproep en medegaande sug
gestie met een beklemd gemoedde aan
vaarding er van betekent immers vrede en
eendracht in het land de verwerping inte
gendeel uitbarstingen en een strijd. $ie in
heftigheid alles zal overtreffen wat het land
ooit gekend heeft en die de eenheid van het
land op kortere of langere termijn, in ge
vaar brengt.
In elk geval zal niemand haar kunnen ver
wijten niet alle middelen uitgeput te hebben
om tot een vergelijk te komen en zal de
v-nntwoordelijkheid voéjr alle onheil dat
op het verwerpen van deze uiterste poging
tot verzoening zal volgen, op hen vallen, die
mensen van goede wil tot de bitterste strijd
gedwongen hebben.
Chrisiene Ouders,
redt de ziel van Uw kinderen
sluit aan bij de
PROTESTBETOGING
van deze avond
SAMENKOMST AAN "ONS HUIS,, - Dreef.
Het Comité voer Vrijheid en Democratie.
De Denderklok
t - 'in Knn t»kP»l
IlUUig "Cl vCiVUiitil v»t»*
Kantonale PROTESTAVOND
