HET DERLE WOORD
li November
Het Voorste Legioen
Door de Periscoop
De Vijtdagen-week
en de Middenstand
ACTUALITEITEN
Negen en twintigste Jaargang
Prijs per nummer 1,50 Fr.
Zondag 13 November 1955
CHRISTEN, VLAAMS EN VOLKSGEZIND WEEKBLAD VOOR HET KANTON NINOVE
Postcheckrekening 1862.54 Drukker-Uitgever R. LUYSTERMAN-HAELTERMAN, Koepocrtstraat, 10, Ninove Handelsregister Aalst 1093
De Toneelgroep FRANS POOS
voert op in de ~L*-y ONS HUIS
door A. Cassona
A. Cassona is de toneelschrijver die ons het onvergetelijke
"BOMEN STERVEN RECHTSTAANDE geschonken heeft.
Zijn DERDE WOORD gaat hetzelfde succes tegemoet,
want het wordt opgevoerd door dezelfde artisten
Gaby Bouüaert, Diane De Ghouy, Francienne Maene, Frans
Roggen, Edgar De Pont, Herman Bollaert, Roger Lammen.
HET DERDE WOORD wordt DE vertoning van het sei
zoen ZONDAG 20 NOVEMBER, te 19 uur, in Ons Huis
Plaatsen 30- 25 -20 fr.
Het ware een aanfluiting van de tra
giek der huidige internationale verhou
dingen te spreken over de viering van
het einde van de tweede Wereldoorlog.
Onze dag van de Wapenstilstandis
niet de achtste Mei 1945, maar nog
steeds de elfde November 1918, en als
iets ons thans, na zoveel jaren, over
duidelijk is geworden, dan is het wel
het precaire van het vredeswerk van
staatslieden en diplomaten.
Wij vieren, zeer te recht, de wapen
stilstandsdag, het neerleggen der wa
pens, het ophouden der militaire ope
raties. Wij kunnen niet de vrede zelf
vieren, want de nieuwe dertigjarige
oorlog, die op 4 Augustus 1918 begon,
is nog niet door een Vredestractaat af
gesloten. Vóór 1914 leefde de wereld in
een toestand van een ongewapende vre
de sedertdien leeft zij in oorlogstoe
stand, mét of zonder bloedvergieten,
met afwisselende fazen van zenuwoor
log, van militaire oorlog, van koude
oorlog.
Wij vieren dus vandaag een hoop, de
hoop op vrede. Na de eerste Wereldoor
log laaide die hoop vurig op in de oud-
strijderskringen. De soldaten van 1914-
18 hadden de zwaarste tol aan de krijg
betaald, alhoewel ook de burgerlijke
bevolking veel had geleden. Daarom
ook stond de herdenking van de wapen
stilstand van November 1918 vooral in
het teken van nooit meer oorlog in
het teken van de plicht van dankbaar
heid aan de mannen van de Ijzer, aan
de doden, de verminkten, de overleven
den van het leger van Koning Albert
in het teken van de in bloed en slijk
gesloten en bezegelde kameraadschap.
Na de tweede Wereldoorlog krijgt de
herdenking van de wapenstilstand een
nieuw karakter. De burgerlijke bevol
king heeft ruim haar aandeel in zijn
verschrikkingen gehad. Ieder is er zich
thans tragisch bewust van. dat het wer
kelijk gaat om een wapenstilstand
nog niet om de vrede. Opus jusiitiae
paxde vrede is het werk van de
rechtvaardigheid, en wie voelt niet dat
KANTTEKENINGEN BIJ
de bekommernis om de rechtvaardig
heid verre zoek is in de internationale
besprekingen en vergaderingen, die de
vrede moeten voorbereiden
De wereldopinie heeft zich na de eer
ste oorlog vergist in wat zij vrede
noemde. De internationale vrede is geen
toestand, die wordt in het leven geroe
pen door een Tractaat, plechtig door
zoveel Staten ondertekend. Het wordt
niet eens en voorgoed vastgelegd in een
document, doch onverpoosd, immer aan
gemaaktEr is een vredevoering
zoals er een oorlogsvoering is met haar
taktiek en strategie, met haar gedeelte
lijke successen en nederlagen.
Er is ook, sedert de Volkerenbond en
sedert de UNO, een nieuw belangrijk
element in de vredevoering gekomen.
Zij is niet meer, zoals in vroegere tij
den. het stille, gesloten werk van staats
lieden en diplomaten. De wereldopinie
neemt er aan deel. reageert op hun on
derhandelingen en besprekingen. De
vredevoeringis, althans buiten de
communistische dictatuurstaien. ged--
mocratiseerd.
Men weet dat dhr Spaak met voor
liefde op dit nieuwe feit in het inter
nationale leven de nadruk legt. Wij
moeten, zo betoogt hij. de diplomatieke
onderhandelingen en besprekingen meer
en meer onderzoeken, zoals wij gewoon
zijn de besprekingen en betwistingen
op het plan der nationale politiek op te
vatten. Wanneer de leider van de op
positie de eerste minister in het Parle
ment geweldig aanvalt, en wanneer de
eerste minister hierop met hartstocht
reageert, denkt niemand daarom dat wij
aan de vooravond van een burgeroorlog
staan. Zo ook volgt uit een heftige dis
cussie tussen ministers van Buitenland
se Zaken niet noodzakelijk een onmid
dellijk oorlogsgevaar.
Die voorstelling van zaken is een ma
gere troost zal men zeggen Maar op deze
elf-Novtmber vormt zij het enige licht
punt. Op de moeilijke weg naar de vre
de. is elke stap, elke mogelijkheid van
belang.
Onder deze hoofding verscheen in
ons blad van 30 Oktober ji. een ar
tikel gewijd aan de opvoering van
voormeld toneelstuk door «Ons Mis
sietoneel» uit Brussel.
In de loop van deze week ontvingen
wij op de Redactie een schrijven van
de Norbertijner Abdij te Grimber
gen, gericht aan de «nobele onbeken
de» die bedoeld artikel schreef.
We nemen dit schrijven hier inte
graal over
Aan de Niet-Toneelcriticusdie met
een stijlvol kantmotief, onze toneelop
voering van «Het Voorste Legioen» heeft
afgeboord, zonder het met zijn naam te
ontheiligen.
Mijnheer,
In de zeven verlopen jaren, dat Ons Mis
sietoneel versierd en ontsierd werd met heel
de kleurengamma der critiek, is dit de eer
ste maal dat ik spontaan mijn pen grijp, om
en de naamloze persoon en de redactie van
De Denderklok daarvoor te bedanken.
Nooit kwam het in mij op een criticus of
een blad dat genoegen te verschaffen. Nu
kan ik het niet laten. Omdat dit artikeltje
een uitzonderlijke plaats inneemt in alles
wat over ons geschreven werd. Ik noem het
een parel tussen al het wetenschappelijk,
artistiek, poëtisch en prozaisch gelitteratuur
over ons werk. Niet om de bioemekens die
OPGEVOERD IN "ONS HIMS,,
ons woiden toegeworpen, maar om de bloe
men die de schrijver daaruit geplukt heeft.
Eindelijk begrepen worden, na zolang be
stookt te zijn met dooddoeners als gelief -
hebber». «Patronage», «Niet gemengd» enz.
U weet die dooddoenersdraken af te maken
met 'n smakelijke finesse.
In Ons Missietoneel blijven wij ten zeer
ste overtuigd dat «volmaaktheid» niet van
deze wereld is. Maar dit is geen deprime
rende gedachte voor ons, maar een stimule
rende. Mijn persoonlijke critiek over het
werk mijner zo geliefde acteurs is hard en
medogenloos. Wie de roede spaart haat zijn
kind. We drijven onze eisen altijd hoger op,
en bezielen ons met de heilige pretentie, in
het religieuze genre, welhaast de schoonste
toneeltraditie van de meest vooraanstaande
groepen uit ons Vlaamse land te evenaren.
U begrijpt wat dat vergt. Uw getuigenis is
voor ons daarbij een heerlijke aanmoediging.
En U ziet juist. Zonder ons te verafgoden.
De aanvallige soberheid en eenvoud waar
mee U het zegt, de pittige toepassing van
het woord cherchez la femme de op
rechte eerlijkheid waarmee U ter inleiding
van vroeger vooroordeel gewaagd, de goede
wil die er uit straalt tegenover de Pauselijke
Missiewerken, vormen een psycologische sa
menvatting van alles wat er omgaat in de
geest van onze toeschouwers.
Daarom mijn dank. van harte en gemeend
in naam van Ons Missietoneel.
Pater Repriels, geestelijk adviseur.
't Is weerom 11 November.
Ik zit eenzaam in mijn werkkamer, maar
werken doe ik niet, Ik kijk mijmerend door
het venster naar de kruinen van lange rijen
kanadabomen die de eenzame weiden om
lijsten als waren ze een erewacht rond een
graf.
De geelgeworden blaren zijn reeds dagen
achtereen aan het rijzen en nu nog, minuut
na minuut, zie ik ze dwarrelend naar bene
den komen als werden ze door een geheim
zinnige hand geplukt.
Maai er staan er nog op, en er zullen er
zijn. hier en daar, die koppig, spijts weer
en wind, aan een twijgje zullen blijven han
gen tot na de winter, tot een nieuwe lente
nieuwe bladeren zal brengen.
Op 11 November komen, aan het Graf van
de Onbekende, aan de oorloggedenktekens
ever heel het Land. de dragers van het ge
zag hulde brengen aan de doden, en de uit
gedunde rangen tellen van de overlevenden.
In het graf van de Onbekende ligt het
Vlaamse Recht begraven. Zij staan er rond
gelijk de joodse wacht rond het graf van
Christus.
Het Vlaamse Recht is met de Vlaming in
't graf neergedaald. Eens rijst het uit 't graf
weer en zegepraalt.
De overlevenden en de rechthebbenden der
doden zijn die dag één dag op de driehon
derd vijf en zestig van het jaar aan de
eer.
Koning Albert. Ie roi chevalier, is dood.
Zijn rechthebbende is er niet en wordt er
geweerd.
De plechtige belofte van Koning Albert
wordt er ook geweerd en wordt nog niet één
dag. op de driehonderd vijf en zestig, ge
honoreerd.
Er staan altijd Vlamingen aan het graf.
Om het recht te hebben daar te staan hebben
ze het Vlaamse Recht moeten verloochenen.
Wie het Vlaamse Recht niet lost geraakt zo
ver en zo hoog niet.
Ahdode rammelende bladeren die kop
pig aan een twijgje blijft hangen, hoe be
toverend werkt gij op mijn gemoed. Mijn
ledematen zijn stram en stijf mijn gewrich
ten kraken en doen denken aan 't geraamte
van Pietje de Dood: Maar ik houd koppig
aan het twijgje van het leven vast en ik
wil rammelen en klapperen tot de nieuwe
generatie komt
In het bos van Houthulst heeft het reha-
bililatiebloed gestroomd: Duizenden zijn er
gestorven, door de hand van de vijand, om
wille van Vlaanderen, gelijk Urias door Da
vid de dood werd ingezonden omwille van
Betsabee. En het bos is mede gestorven.
Wie er in bedevaart ging, kon jaien ach
tereen de dorre verminkte stammen zien
staan, met hier en daar een verminkte tak
eraan. Het waren als wanhopige armen die
schreiend ten hemel opgestoken waren en
om wraak riepen.
De grond van 't bos van Houthulst had
het rehabilitatiebloed gedronken. De worte
len der gemartelde bomen hebben er nun
levenssappen in gevonden en traag, maar ze
ker, hebben ze de oude verminkte stammen
nieuw leven ingepompt. Het Bos van Hout
hulst staat Weer groen en steekt weer don
ker af tegen de gezichteinder.
Wie dichter bij komt vindt de oude won
den wel onder het levende groen. Maar 't le
ven is er weer en, in het eens dode bos. le
ven en zingen weer de vogels des hemels.
Bos van Houthulst, officieel eenzaam en
verlaten, gij blijft de hoop en het symbool
van het onsterfelijke Vlaanderen Als gij
aan de eer komt... heeft de rest afgedaan...
Het orgaan van het NCMV De Mid
denstand wijst er op dat 't akkoord om
trent de vijfdagen-week gesloten werd zon
der dat de middenstandsorganisaties geraad
pleegd werden. Zij achten zich dan ook niet
gebonden door deze overeenkomst.
Aldus werd eens te meer op treffende wij
ze gedemonstreerd dat de regering aan het
advies en aan de belangen van de midden
stand. geen het minste belang hecht. Het is
de taak van de regering die de regering
moet zijn van alle Belgen erover te wa
ken dat. zélfs bij sociale onderhandelingen,
aiie groepen gehoord, alle standpunten ge-
konfronteerd. en alle belangentegenstellingen
verzoend worden. Eens te meer heeft deze
regering, ten aanzien van de middenstand,
bij de vervulling van haar elementaire plicht
jammerlijk gefaald.
Het is duidelijk, aldus het orgaan van het
NCMV, dat de kleine werkgevers, die bij het
voeren dezer onderhandelingen niet geraad
pleegd werden, zich in geen geval gebonden
kunnen achten door een zogenaamd akkoord.
Men zal zeggen dat dit akkoord slechts de
werkduur van de grote basisnijverheden be
treft. We zouden echter graag zeer duidelijk
vernemen of de regering de mening toege
daan is dat de aangegane verbintenissen ook
geldig zijn voor de ambachtelijke onderne
mingen uit de betrokken sectoren. Is dit niet
hel geval, dan moet dit uitdrukkelijk gezegd
worden. It dit echter wel het geval, dan zul
len de verschillende middenstandsorganisa
ties zich onderling akkoord moeten stellen
over de houding die ze ten aanzien va.) deze
opgedrongen «overeenkomst» zullen aanne
men.
ALLE BETROKKENEN ZIJN
NIET VERTEGENWOORDIGD
Deze opvatting van het NCMV strookt met
de bezwaren van de bond der grote gezinnen
ten aanzien van de hervorming van de kin
dervergoedingen Niet iedereen die in de
kwestie betrokken is, wordt geraadpleegd.
Alleen de werkgeversverenigingen en de vak
bonden zijn vertegenwoordigd. In welke ma
te zijn deze bevoegd om overeenkomsten te
sluiten die ook andere sociale groepen bin
den De werkgevers vertegenwoordigen de
nijverheid, de syndikaten treden op voor
arbeiders en bedienden. Nu is het zeker, ge
lijk het NCMV betoogt, dat de inkrimping
van de arbeidsduur ook andere domeinen zal
beïnvloeden evengoed als de kindervergoe
dingen het algemeen belang raken. Indien
men nu aanneemt dat de vakbonden en VBN
alle vraagstukken van sociale aard hebben
op te lossen, dan kent men hen een bevoegd
heid toe die verre hun domein te buiten
gaat.
Aldus wordt het onvermijdelijk dat de
syndikaten superorganismen worden. Zij zelf
vertonen maar al te zeer de neiging alle
lakens naar zich toe te trekken. Deze bui
tensporige groei wordt in de hand gewerkt,
wanneer men bij officiële besprekingen alle
andere organismen, gelijk de middenstands
organisaties. de landbouwverenigingen enz.
uitsluit.
Om dit te voorkomen is het noodzakelijk
de opvatting van de paritaire vertegenwoor
diging te herzien en te verruimen. Zoniet is
het onvermijdelijk dat de arbeidersvereni
gingen een te grote macht bekomen en dat
de andere standen van *fe maatschappij geen
medezeggenschap bezitten. Hierin ligt een
tier oorzaken van de permanente misnoegd
heid van ambachtslieden, handelaars en vrije
beroepen.
Men behoort de lijn door te trekken tot
men komt tot een wettelijk bepaalde sociale
struktuur die de vertegenwoordiging voor
ziet van alle sociale geledingen. Alleen op
die basis kan alle willekeur vermeden wor
den.
Het schandaal
van de niet-uitbetaiing
der wedden
Onverminderd blijft het schandaal
van de niet-uitbetaling van de wedden
of van voorschotten op de wedden der
katholieke leerkrachten voortbestaan.
Duizenden families van leraars werden
sedert 1 Augustus van alle inkomsten
beroofd, zulks uitdrukkelijk in tegen
stelling tot de beloften van de regering.
De schuld van de gewraakte toestand
ligt aan de overijlde stemming der wet
Collard, alhoewel de minister wist dat
de overgang naar het nieuwe regime
het onderzoek noodzaakte van duizen
den dossiers, die nog het departement
moesten bereiken. Van daar de noodza
kelijkheid van voorschotten. Deze voor
schotten werden herhaaldelijk en expli
ciet toegezegd. De regering heeft echter
haar woord gegeten. Vermoedelijk zul
len een aantal leraars hun achterstellen
of een gedeelte er van ontvangen heb
ben bij de aanvang van het parlemen
tair jaar op Dinsdag 8 november jl. Dit
wijzigt echter niets aan het schromelijk
schandaalsocialistische ministers die
loontrekkenden zonder wedde stellen
gedurende meer dan drie maand
Het schandaal is nog groter als men
bedenkt dat bedoelde leerkrachten, om
dat ze katholiek zijn, gedurende al die
tijd beroofd blijven van de kinderver-
gording en van de maatschappelijke ze
kerheid. Indien iemand van hun gezin
ziek valt, genieten zij geen ziektever
goeding. Zij kunnen niet eens gaan dop
pen.
Kamiel Huysmans zei eens van de ou
de beer baron Moyersoen dat hij «een
fatsoenlijke reactionnair» was. De heer
Van Acker is alleszins «een onfatsoen
lijke sociale achteruitkrabber» en zal
door de leraars aanzien blijven als hun
uithongeraar.
Kamers vergaderen opnieuw
Op het ogenblik dat deze commentaar
verschijnt, is de parlementaire zittijd
heicpend. De heren parlementairen kre
gen, na hun lange vacantie, een dagorde
(Vervolg op het 2e blad).
De Dender klok
