BWANA KITOKO
MARCINHLLJË
De Marginale Mijnen
Door de Periscoop
De XXIXste Ijzerbedevaart
4*
Dertigste [Iaargang
Prjjs per nummer 1,50 ff.
Zondag 26 oogst 1956
Postcheckrekening 1862.54
CHRISTEN, VLAAMS EN VOLKSGEZIND WEEKBLAD VOOR HET KANTON NINOVE
Drukker-Uitgever R. LUYSTERMAN-HAELTERMAN, Koepoortstraat, 10, Ninove Handelsregister Aalst 1G-I3
NINOVE
Parochiaal Vacantie Patronaat
Zondag 26 Oogst te 15.30 u.
in de hovingen
't Hof ter Duyst
Gratis tombola voor de kinderen Lekkere dranken - Bodega
Muziek, Allerhande spelen Koud buffet, Familiaal Samenzijn
Prachtige Verlichting Groots Vuurwerk
Inkomprijs 10 frank
RODE KRUIS VAN BELGIE AFDELING NINOVE
Ten voordele der slachtoffers van de mijnramp te
MARCINELLE
op woensdag 29 en donderdag 30 oogst
telkens om 19.30 uur
in CINE NOVA, Brusselstraat, 87 - Ninove
SPECIALE VERTONING
de prachtige kleurfilm over de reis van Z.M. Koning Boudewijn
naar Belgisch Kongo, en de
REPORTAGE DER MIJNRAMP TE MARCINELLE
De bevolking van Ninove wordt deze prachtige filmavond
ten zeerste aanbevolen daar de opbrengst integraal ten goede
komt aan de slachtoffers der mijnramp te Marcinelle.
Prijzen der plaatsen 25, 20 en 15 fr. HET BESTUUR.
We zouden aan onze journalistieke plicht
tekortkomen indien we het zwijgen zouden
huldigen, als de beste manier om aan een
moeilijke opdracht te ontsnappen.
De mijnramp te Marcinelle stelt aan de
journalisten een pijnlijk probleem: HET
ACHTERHALEN VAN DE WAARHEID.
Dikwijls wordt hen verweten dat ze teveel
aan sensatie doen. Mijnrampen zoals deze
tonen aan, dat ze in bepaalde gevallen te
WEINIG aan sensatie doen.
Pers, radio en televisie hebben onze land
genoten en het buitenland uitvoerig inge
licht over de nationale ramp, over de slacht
offers en het leed van weduwen en wezen,
over het geluk van enkelen die ontsnapt
zijn, over de helfhaftige reddingspogingen
van moedige mannen, over de 5001) fr die de
Italiaanse Regering aan ieder redder "be
loofde, terwijl onze regering zweeg en zwijgt;
over de Italiaanse ambtenaars die aan de ïa-
milie der slachtoffers geld aan huis bi ach
ten, terwijl in ons land diegenen die zich
met persoonlijk aanboden, niet tijdig konden
betaald worden-; over de familieleden die
vanuit Milaan niet verder konden reizen om
dat ze geen reispas en geen geld hadden,
terwijl vele miljoenen op een steunfonds
staan, tenzij een later bfcricl misschien
juister is nl dat de Belgische Regering de
Italiaanse Regering verzocht de familieleden
niet naar Marcinelle te laten doorreizen
over de nood van weduwen en wezen
vanaf de eerste dag die in vertwijfeling
wachten en over de overvloedige bijdragen
door velen gestort, terwijl er Weinig gelost
wordt over hetgeen die steunkassen aan we
duwen en wezen uitbetalen, en nog veel
minder over de rechten die zij hebben ver
worven door en langsom de maatschappelijke
zekerheid in al haar vormen, die ons xn sta-
titische gegevens regelmatig ieder jaar laat
weten wat er door werkgevers en werkne
mers is gestortover de bezoeken, eerst van
officiële personen, dan van allerlei politieke
en syndikale leiders, over allerlei motie en
goede inzichten voor de toekomstover de
nationale begrafenis met zes lijken en dan
al minder over de massabegrafenissen.
De journalisten zijn verder gegaan en het
heeft niet aan vragen ontbroken. «Le Peuple»
heeft de eerste stoot gegeven; de waarheid
zou bekend worden, maar... Er waren andere
machten dan journalisten.
Vlug was er een persdienst, vlug waren er
«gekontroleerde» berichten, en protesten zou
den niet baten.
Na tien dagen blokletteren bepaalde bladen
dat de mijn van Marcinelle haar geheim
nooit zal prijsgeven.
Mogelijk. Maar er zijn vragen die wel
een antwoord kunnen krijgen, zonder dat
een technisch onderzoek nodig is.
Er zijn andere vragen die reeds door het
gezond verstand beantwoord worden.
Waarom moest beroep gedaan worden op
de bevolking om blusapparaten aan te bren
gen Waarom heeft het dagen moeten aan
Jopen voor de huip van buitenlandse en bin
nenlandse technische reddingskrachten werd
ingeroepen waarom moesten de redders da
ger. lang in hun zware uitrusting 300 meter
lopen voor ze in de schacht konden dalen
waarom heeft het dagen moeten duren voor
aleer de meest moderne technische hulpmid
delen ter plaatse warenwaarom moest be
paald blusmatei ieel uit Limburg komen, was
het opgebruikt was er geen voorhanden
Er bestaat zoiets als een Nationale hulp
dienst voor rampen.
Welnu Waaruit bestaat de inventaris van
deze dienst Wat kost die dienst aan perso
neel en materieel
Wat zou een ernstige studiereis opleveren
om het tekort aan modern materieel op te
lossen Dergelijke studiereizen zouden wel
licht méér opleveren voor de arbeiders en
voor het land aan de parlementaire syndi
kale tochten naar Congo. China, Polen enz...
Hoeveel liften waren er in de mijn Be
antwoordden deze liften aan de technische
voorschriften die al gelden in een gewone
nijverheidsor.derneming die 10 meter boven
de grond staat
Wanneer moest de mijn in kwestie volgens
technische bevoegdheden gesloten worden en
waarom is ze NIET gesloten? Waarom ver
dienden de arbeiders in die mijn 70 fr per
dag méér dan in andere mijnen
Waarom heeft men er nieuwe en piepjonge
mijnwerkers voor aangenomen?
De motie en het wetsontwerp om geen kin
deren in de mijnen te laten werken komen
vrij laat. Het klinkt als een aanklacht teven
diegenen die het NU doen, een aanklacht
van eigen nalatigheid. Als het nü meebrengt
dat op alle terreinen eens ernstig zal gezocht
worden naar serieuze mistoestanden, dan is
er toch één lichtzijde aan de verschrikkelijke
ramp
Geen motie's, geen massa manifestaties,
geen studiewerken naast de kwestie, geen
tumelo's en klachten, niet alleen ledenwer
ving maar ledenbescherming moet de bood
schap na Marcinelle zijn.
Iedereen die betaald wordt door de arbei
ders OM de arbeiders moet nü niet praten,
maar een rnea aculpa slaan, nadenken, on
derzoeken en werken om verwezenlijkingen
die belangrijker zijn dan 45 uren in vijf
dagen, of 1 fr per uur méér.
Jaren reeds wordt er over mijnen gespro
ken die economisch niet meer leefbaar zijn.
Jaren horen we spreken over de noodza
kelijkheid deze mijnen te sluiten.
Hoeveel miljoenen is er door de staat, dus
zou het volk, in deze marginale mijnen ge
stoken hebben, opdat ze niet zouden gesloten
worden
Heeft dit tot resultaat gehad dat de be
trokken mijnen technisch voor de mijnwer
kers al de waarborgen bieden waarop ze
recht hebben
Waarborg voor hun leven
Is het antwoord op deze vraag bevesti
gend? Er zijn in ieder geval vele binnen-
en buitenlandse bladen die met een neen of
met een twijfel antwoorden. We wiilen ons
voor vandaag beperken tot het stellen yan
vragen. Maar we hebben de vaste wil ons
niet met een kluitje in het riet te laten du
wen, of met een groot woord van «bevoegd
heid» of «onbevoegdheid» te laten afscheppen
Het feit dat de Regering zich verplicht heeïï
gezien, de mensen die bevoegd zijn het zwfT-
gen op te leggen, en gedirigeerde persbe
richten door anderen opgesteld heeft laten
aflezen door sommigen van haar leden het
feit dat de partijleiders zoals Buset, de par
tijjournalisten op de vingers tikken, deze
feiten doen bij ons twijfel ontstaan over
de officiële berichtgeving.
Wie is verantwoordelijk voor het openhou
den van de marginale mijnen? De mijnpa-
troon De leden en staatgemeenzchap9 De
syndikaten
Zoveel vragen «.onder duidelijk antwoord.
We zullen ze stellen tot een duidelijk ant
woord is gegeven. Onze vragen betreffen in-
De dagelijkse gebeurtenis is als een mo
derne schilderij. Om er iets van te begrijpen
moet gij ze op afstand zien. Marcinelle is
nog te dicht bij. De politiek is er mee bezig
en werkt met een rookgordijn. Als de rook
zal opgetrokken zijn zullen wij zien.
In afwachting iets, zonder belang, over
grammatica en politiek.
Ons Land heet «la Belgique» en heeft maar
één officiële naam gelijk ons Land maar één
officiële tekst van grondwet heeft en «la
calonne du Congres» maar een frans op
schrift.
Een officiële vlaamse tekst van de grond
wet was er bijna en moest er komen met de
herziening van de grondwet.
Beiden zijn samen van 't brugske in 't wa-
terke gevallen. Wat wilt ge«ce n'est pas
le moment»
Julius Cesar in zijn boek «de Bello Gallico»
waarin hij zijn eigen heldendaden op zijn
schoonst vertelt, weet te spreken van «la
Gallia Belgica», la Gaule Belgique.
Later is er geen spraak meer van tot 1830
Dan après des siècles d'esclavage, le
Beige sortant du tombeau... Tussen haakjes;
toch schoon hé, die figure de théorique
zo schoon van esclavage tot tombeau. 't Is
bijna zo schoon als nu Prud'homme zijn le
char de l'état navigue sur un volcanAls
't moet rijmen moet het, maar caveau kon
er ook voor dienen.
In 1717 hadden de franse sans-culotten het
nationaal leger verslagen te Jemappes. In
de kerk van dit dorp werd een volksvergade
ring bijeen geroepen onder bescherming van
de franse bajonetten en aan «la convention»
gevraagd opgenomen te worden in het franse
staatsbestel. La convention was grootmoedig
genoeg om ja te zeggen. Onze provincies wa
ren Frankrijk. In 1815 kwam de bevrijding
en door toedoen van Engeland, dat gaarne
een sterke staat zag aan de noordergrens van
Frankrijk, kwam de vereniging met Holiand.
In 1830 revolutie te Pariis en revolutie te
Brussel. De patriotten hun ogen en hun hart
gaan naar Frankrijk. De franse Maréchal Ge
rard komt met zijn leger Antwerpen bevrij
den. Maar Engeland wil geen Fransen zien
te Antwerpen. Het komt tot een compromis
l'indépendance nationale.
stellingen en niel personen, omdat wij weten
dat veie eerlijke mensen door de «instelling»
waarvan zij voor hun levensbestaan afhan
gen, voortdurend tot leugen worden gedre
ven. En er zijn zeer weinig persoonlijkheden
die er hun rust, hun welstand, hun leven cm
over heboen om alleen de waarheid te die
nen. kost wat kost.
He: is in ieder geval een sinistere manier
om de werkloosheid op te lossen, mijnen
open te houden die geen of onvoldoende vei
ligheid bieden. Waarom is het ABVV tegen
de voorlichting en de vragen in de pers?
Waarom hebben ze last met hun leden?
Waarom komen ze nu met een nieuw pro
gramma van eisen voor de dag
Zien ze niet in dat dit een duidelijke be
kentenis is van nalatigheid vóór de ramp
Wie verantwoordelijk is door nalatigheid
moet zich terugtrekken. Dit is het minimum
dat men kan verlangen.
Laat ons besluiten met de hulde van de
«grote» socialistische Eerste-Minister aan de
arbeiders die 14 uur en méér per dag van
huis zijn om te kunnen werken
Ja 14 uur. Moeten we daarin ook een hul
de zien aan de verdoemden der aarde, die in
de vorige eeuw er niet beter aan toe waren,
en langs wier ellende deze mannen naar de
hoogste posten geklommen zijn Moeten er
Het kind moet een naam hebben. In de
constituante zetelen allemaal mensen die stu
dies gedaan hebben. De Gallia Belgica
hangt in alle koppen, maar van compromis
tot compromis in la Gaule Belgique valt het
subsrtantif gaule weg en «l'adjectif Belgique»
blijft. La Belgique est rien. Le substantif ligt
te zuiden van Quiérvrain en ons land is en
blijft l'adjectif
De patriotten die in 1792 de aansluiting
bij Frankrijk hadden gevraagd werden na de
bevrijding niet gevonnisd en niet neergeko-
geld. De actie van de fransgezinde patriotten
in 1830 was geen verraad. In 1848 nieuwe Re
volutie te Parijs en nieuwe beroering te
Brussel, De patriotten komen uit Parijs naar
België om de aansluiting uit te roepen. Het
eindigt op een sisser te Risquons-Tout aan
de Franse grens. Geen proces, geen ver
oordeling.
In 1914 nieuwe poging maar de Raad van
Wallonië is maar een klucht, schijnt het
de Raad van Vlaanderen is het drama.
In 1940 nieuwe voetstappen bij Pétain maar
niemand was verrader.
En telken jare op gestelde dag komen de
vrienden van Frankrijk te Waterlo samen
bij het gedenkteken van de Fransen.
Er mag een muziekkorps van Roubaix de
Marseillaise komen spelen, 't Kan allemaal
geen kwaad. Zelfs de oude matante Libre
Belgique monkelt even iets van kwade rak
kers.
Maar bij een 11 juli-feest of bij een Ijzer
bedevaart komt de gendarmerie en de Bel
gische Veiligheid te pas.
Wij leven immers in het land dat als naam
gekozen heeft l'adjectif Belgique. die is en
blijft een bepaling van «la Gaule».
Ons land is het kind van een compromis;
het is en blijft een compromis tot zolang de
echte oplossing niet mogelijk is.
Intussen is alles compromis. Le compromis
is een Belgische specialiteit. Onze nationale
Spaak die op zichzelf genomen al een com
promis is. is specialist in het vak en een
groot man in ons land. Voor een compromis
waarin er rekening gehouden wordt met de
Vlaamse provincies... spijtig genoeg, maar
ce n'est pas le moment
misschien moedige 14 uurwerkers blijven,
om voort te kunnen teren op mistevredenen?
Een hulde orn een schaterlach of een kracht
woord te ontlokken, als ze niet zó Cynisch
was
Mgr Heinmer zei het de vraagstukken
van de arbeidsvoorwaarden moeten we nu
ieder ogenblik aanvatten en niet alleen, op
het moment van nationale rampen:
We voegen er aan toe dat dit alleen zal
gaan als naast de comité's van «bevoegden»
ook de «onbevoegden» het beleid in handen
nemen met hun gezond verstand. Er is nu
iets losgebroken, het is te hopen dat de
bres groot genoeg is om de bevoegden Té
beletten alles terug in de gestereliseerde en
geprefabrikeerde kaders te wringen, die nu
conservendozen. ingeblikte groenten en fruit,
gesneden brood en plastieke zakjes met snoep
afleveren, samen met het geestelijk voordeel
dat de vrijheid verkracht.
Marcinelle leert ons nu reeds, als het nodig
was, dat er geen geestelijke vrijheid bestaat
in ons land. Het zijn de comité's die met de
macht van het geld of van het gezag of van
beide samen, de dienstknechten drillen, de
vrije mensen geestelijk en materieel fnui
ken, en de massa blind razen met grote
woorden.
Ook dit jaar zijn tal van Ninovieters naar
Diksmuide ter bedevaart getogen. - Reeds
de zaterdag trotseerden meerdere meisjes en
jongens het slechte weder, hun voorbeeld
strekt tot eer
Wat ons echter het meest moet verheugen
is het wellukken van de autocarreis naar de
ijzervlakte. Een paar jaren reeds scheen dit
met meer mogelijk te Ninove.
VTB-VAB is in zijn opzet geslaagd dank
zij de steun van de vlaamsvoelende jeugd
uit het Ninoofse. Zondagmorgen werd met
een meer dan volle autocar de reis aange
vangen. - Wimpel vooraan en een leeuwen
vlag die de lading scheen te dekken. Na ken
nismaking werd dra de stilte verbroken en
klonk het Lied der Vlaamse Zonen DE
BLAUWVOET als inzet, nadien door ontel
bare andere vlaamse liederen gevolgd.
Tijdig te Diksmuide en na afgifte van een
bloemenkrans op het sekretariaat stelden wij
ons op alverwege het puin en de nieuwe in
aanbouw zijnde toren. - Waar wij weldra
gezelschap kregen van stadsgenoten die de
reis met de trein hadden ondernomen. In
getogen en in stilte ving de plechtigheid aan.
Het is zo heel anders De Heilige Mis in
open lucht - Want door het offer van ons
Lieve Heer, gaat men dicht bij die doden
staan, die vielen... pour la Patrie. Hier op
die bloedweide met voor u HET PUIN werX
van ongestrafte grafschenders - de PAX-
FOORT werk van liefde en achter u de nieu
we bouw, werk van EERHERSTEL aan de
ruim 30.000 vlaamse doden, hier leert men
de IJzertragedie begrijpen. Bloemenhulde en
vlaggespel zijn ontroerend schoon.
Het oaar de nieuwe toren brengen van
gave heldenhulde zerkjes naast de in een
houten bak samengeraapte brokstukken van
verbrijzelde zerkjes die dienstig moesten zijn
voor de aanleg van een makadamweg, stemt
tot nadenken...
Hoe dikwijls hebben wij in Vlaanderen
niet het verbrijzelde - samen moeten rapen
De eed van trouw aan Vlaanderen brengt
verplichtingen met zich - 't is een belofte,
en belofte maakt schuld... VLAANDEREN
EERST.
Geestelijk gesterkt hebben wij de bede-
vaartweide verlaten, - na de uitvoering van
De Vlaamse Leeuw.
Na het maal in open lucht en het terug
vinden der verloren dochters ging onze tocht
verder naar de kust. - Kort verblijf aldaar
en verder ging de reis huiswaarts over Wak
ken. Het verblijf in Huize Daels was voor
allen een aangename verrassing. - Een kleine
aldaar verblijvende Limburger gaf met zijn
heldere kwajonger.sstem uitleg over 't WERK
van LIEFDE en DIENSTBETOON.
Een wandeling in het park en langs de
vijver was voor velen een aangename ver
pozing... en tot slot het kleurige tafereel in
de grote gelagzaal van kerels en keerlinnen
in een bonte wemeling van kleuren, die lie
deren ten beste gaven bij gitaarbegelexding.
Diksmuide, Noordzeestrand en Hull* Daels
wij zeggen U geen vaarwel,
MAAR TOT ZIENS!!
De Dender klok
Gezellig Tuinfeest
