GEZELLIG TUINFEEST
Marcinelle
Door de Periscoop
Vlamingen, let op uw zaak
BIJ EEN VERJAARDAG
de Onderzoekscommissie
Eén en dertigste Jaargang
Prijs per nummer 1,50 Fr.
Zondag 25 oogst 1957
Postcheckrekening 4786.85
KRISTEN, VLAAMS EN VOLKSGEZIND WEEKBLAD VOOR HET KANTON NINOVE
Drukker-Uitgever Paul LUVSTERMANJACOBS. Koepoortstraat 10 - Ninove
Telefoon 327.27
HOF TER DUYST
Op 25 oogst e.k. te 3.30 u. GEZELLIG TUINFEEST in het
Hof ter Duyst, ten bate van het VACANTIEPATRONAAT.
Uit het programma
Optreden van het Tsjechoslovaakse Trio in nationale
klederdracht (dans, muziek, zang)
Tomboia voor de kinderen
Optreden van de Katoiieke Harmonie Eendracht
Vuurwerk
Attracties aan de lopende band
Vermakelijkheden allerhande;
Koud buffet
Lekkere dranken
Versnaperingen.
iedereen Welkom.
Pijnlijke Vaststellingen van
De dagbladen hebben kopij gewijd
aan de eerste verjaardag van de ramp
van Marcinelle. Het was over het alge
meen lyrisch proza dat ons terugbracht
in de atmosfeer van ontzetting die, tij
dens de weken die de ramp volgden,
niet alleen België maar ook de andere
Europese landen in haar ban Hield
Er is een jaar over heengegaan. De
mijn Bois du Cazieris opnieuw m
werking, maar de overblijfselen van vijf
der slachtoffers konden totnogtoe niet
geborgen worden.
Wij herinneren er aan dat de rege
ring een debat over de ramp zolang mo
gelijk verdaagd heeft en dat zij weigei-
de in te gaan op het voorstel tot samen
roeping der Kamers na de ramp. Dezc
samenkomst was nochtans aangewezen,
al was het maar om de rouw van de na
tie door de eenparige volksveitegen-
diging te betuigen aan de slachtoffers.
Bij koninklijk besluit van 25 augus
tus 1956 zeventien dagen na de ramp
werd een commissie ingesteld om de
oorzaken van de mijnramp te ondei zoe
ken en de passende besluiten te trekken.
Deze commissie werd voorgezeten door
dhr Van Laethem, erevoorzitter bij het
Hof van Beroep, een magistraat die voor
zijn objectiviteit en helder inzicht ge
kend is. Zij omvatte vertegenwoordigers
van de EGKS, van de werkgevers en
van de werknemers, ook van de Italiaan
se werknemers.
Het duurde haast een jaar vooi de
besluiten van de commissie gekend wa
ren en aan de leden van de wetgevende
vergaderingen medegedeeld werden We
betreuren het feit dat de mededeling
van het verslag slechts tot en onbedui
dende bespreking aanleiding gaf. De
tijd had blijkbaar zijn werk gedaan.
Het is onmogelijk het omstandig ver
slag in ons blad op te nemen. Er zijn
trouwens vier minderheidsnota s aan
toegevoegd.
Bij de lezing van het verslag ont
snapt men niet aan de indruk dat er be
paalde tekortkomingen waren. Deze zijn
hoofdzakelijk toe te schrijven aan het
verouderd type van mijn die de Bois
du Cazier» was. Uit de eerste minder
heidsnota vernemen we dat de beide
schachten een zeer geringe diameter
hadden 3.16 m en 3,26 m Zij weiden
gedolven - aldus de nota verschillen
de decaden geleden om een dagelijkse
productie van 100-200 ton te verzekeren.
Zij produceren ihans 580 netto-ton per
dag hetzij 650-800 bruto-ton
"Dit was niet alles, want de nota laat
opmerken: «Daarenboven bergen die
schachten, die echte smalle gangen zijn,
die men niet meer als steengangen zou
aannemen, buiten de gewone geleibomen
en seinkabels; 1) Een telefonische in
stallatie 2) Waterleidingen 3) Electri-
sche kabels; 4) Een persluchtleiding;
r>) Een leiding voor de captatie van
mijngas». De nota voegt er aan toe;
«Dit is geen bijzondere kritiek, maar
wij willen onderstrepen dat de electri-
sche kabels niet beschermd waren, noch
in de schachten noch aan de bovenkant
van de kooilader».
Pijnlijk is de constatatie Het verou
derd en gevaarlijk karakter dezer instal-
laties was aan de directie ontsnapt. Zij
had, inderdaad, reeds vóór de oorlog, de
beslissing genomen een nieuwe schacht
te delven. Nochtans is het slechts on
langs dat de uitvoering ervan onderno
men werd
Het is of wij dromen, wanneer wij
zulks lezen. Waarom duldde de directie
van het mijnwezen zolang deze «ver
ouderde en gevaarlijke installaties
Hoe is het mogelijk dat er meer dan
vijftien jaar over heengingen vooraleer
tot de delving van een nieuwe schacht
overgegaan werd
Verpletterend is de nota waar zij
zonder tegenspraak vanwege de commis
sie in haar geheel de nadruk legt op
de volgende vaststellingen
1De geleidingen der balans wer
den gedreven door olie. welke vloeistof
thans in al de andere schachten waarin
dit toestel gebruikt wordt, opgegeven
werd
Het is de aanwezigheid der olie die
de ramp in de grootste mate bepaald
heeft, zoals wij verder zullen zien. In
dien thans de geleidingen door andere
middelen aangedreven worden, waarom
was dit niet vroeger mogelijk 1
2) Het behouden van het slechte
extractiesysteem, alhoewel zich noch
tans technische ongevallen voorgedaan
hadden, die ter kennis van de diiectie
gebracht werden
3) Het systeem van seinoverbren-
ging en telefonische verbinding, dat ten
minste een gebrek aan homogeniteit
vertoont
«4) Het gebrek aan blusmiddelen».
5)De laattijdige oproep tot de ïed-
dingscentrale
«6) De ontoereikendheid van onze
reddingscentrales, die door de oproep
tot de centrale van Essen en van Douai
bewezen werd
Tot daar bedoelde minderheidsnota.
Het verslag van de voltallige commissie
vermeldt eveneens
De mijn was haast niet geëlectri-
ficeerdEr bestond geen enkel
blusmiddel op de laadplaats vas 975
De verbranding van de 850 liter olie
en andere brandbare stoffen had. voor
eerste gevolg, de massieve productie van
een aan kooloxydc rijke rook Al
de slachtoffers teruggevonden in de wer
ken die hun luchtintrek hadden op 1075
975 en 765. zijn omgekomen bij vergifti
ging door het aan de brand toe te schrij
ven kooloxydc. Er is geen tussenkomst
van mijngas of stofontploffingen in het
ontstaan van het ongeval
Naar de geneeskundige vaststellin
gen waren de wonden die zekere slacht
offers vertoonden en die aan deze uit-
werkingen of aan instortingen toe te
schrijven waren, allen wonden post mor
tem (na de dood) De vlammen
hadden in het middelpunt van de vuur
poel een temperatuur van 1250" De
bovengrondse ventilator werd in wer
king gehouden tot 9.30 uur
Deze bovengrondse ventilator, die
verse lucht joeg in de schachten, heeft
merkelijk de brand bevorderd. Wij stel
len vast dat hij pas stilgelegd werd een
uur en 20 minuten na de ramp. Een van
de minderheidsnota's, deze van de ver-
Frankrijk zit in slechte papieren. De
franse frank heeft niet veel meer om
het lijf. Hij is gekleed naar de mode
van Parijs. Verleden week heeft hij
weer een stuk uitgelaten, kwestie van
aantrekkelijker te zijn voor de vreem
delingen.
De minister van financies moet geen
ervaren financier meer zijn. t Is beter
dat hij een flinke koorddanser zij. Want
bij de minste hapering in het evenwicht
is het de val loodrecht naar beneden.
Het vooruitzicht van de val met al
de gevolgen is niet hartversterkend.
De fameuze dokter Schacht heeft in
het Duitsland van 1918 de failliet van
het Duitse Rijk georganiseerd om te ont
snappen aan de herstelbetalingen en ïe-
latief gezonde munt te kopen in ruii
voor zijn slechte marken.
Iedereen heeft in bewondering ge
staan voor het financieel genie. Ware
hij een particulier geweest hij ware de
bak in gegaan voor bedrieglijk bankroet.
Maar dat is weer een andere kwestie.
Ik en gij en Jc.: Alleman moeten eer
lijk zijn. Voor de Staat bestaat er geen
moraal...
Dr Schacht heeft de duitse fierheid
gediend. De duitse marine heeft haar
schepen gekelderd om ze niet af te le
veren aan de Engelsen en Schacht heeft
de duitse mark gekelderd met hetzelfde
doel.
Wie rond die tijd in Duitsland is
geweest heeft de dramatische situatie
gekend waarin de mensen verkeerden
die van hun spaarcentjes moesten leven
omdat hun tijd van werken voorbij was.
De zelfmoorden waren niet te tellen en
wie zal uitmaken wie het meeste slacht
offers op zijn geweten heeftde keizer
met zijn krieg de Spaanse griep of
Schacht.
De franse teleur-gang is te wijten
aan min edele motieven. De regering
heeft nooit de moed gehad het franse
volk te doen werken en sparen.
Na 1918 was het «l'allemand paiera
Schacht heeft niet betaald en Frankrijk
heeft voort zijn kapitaal opgeteerd.
Frankrijk was een rijk land en het
duurt lang eer alles op is. Na 1870 be
taalde Frankrijk in enkele maanden
vijf milliard goudfranken in klinkende
munt en zijn reserves waren niet op. De
tweede wereldoorlog en vooral de vier-
jarenlange bezetting heeft Frankrijk uit
geput. Na de bevrijding heeft het land
geleefd op de kas van Amerika. Het le
ven ging voort, gemakkelijk, zonder
werken en zonder sparen. Het staats
bestuur spaarde niet en de burger ook
niet en de werkzaamheid is er uit.
Rijkdom - vrucht van werk en spaar
zaamheid - is de oude tijd. De moderne
mens haalt er de schouders bij op. Voor
hem is rijkdom vrucht van het krediet
in andere woorden vrucht van schulden
maken.
Weelderig leven met de methode van
het krediet gaat wel, maar als het op is
is 't koken gedaan.
De moderne- methode heeft als on
vermijdelijk einde de failliet en de
zelfmoord voor wie met werken zijn
dagelijks brood niet meer verdienen kan
Het geval met Frankrijk hoe tries
tig ook zou ons redelijk onverschillig
laten ware er niet dat ons landeke in
gedurige aanbidding staat voor Frankrijk
Het is echte afgoderij. De Kongolezen
'nebben in de beginne- in hun onmetelij
ke bewondering voor de blanke, al diens
gebreken overgenomen. Onze regeringen
en ons volk in zijn geheel hebben zon
der achterdocht alle artikels van Franse
uitvoer de slechtste eerst aange
nomen. Het is een oud Vlaams spreek
woord Als het regent te Parijs, drup
pelt het te Brussel».
Moest het op financieel gebied ook
zo zijn, er staat ons iets te wachten dat
van de poes niet zal zijn
tegenwoordigers der Italiaanse arbeideis
besluit trouwens De ondergetekenden
achten dat de voortdurende werking van
de bovengrondse ventilator na het uit
barsten van de brand moet gerangschikt
worden bij de oorzaken en omstandig
heden die een essentiële invloed uitoe
fenden
Het is niet alles. Het algemeen ver
slag vermeldt eveneens
Er waren geen ademhalingstoestel
len in de opslagplaats van de zetel. De
bestendige reddingsdienst was ingericht
op de reddingscentrale van Marcinelle
en niet op de zetel
De Directeur van de werken werd
om 8.25 uur door de kooilader van 975
verwittigd dat er brand was. Nochtans
kwam de reddingscentrale van Marci
nelle (pas, red.) om 8.58 uur op de zetel»
Er verliepen tien minuten tussen de me
dedeling van de kooilader aan de direc
teur der werken en de oproeping van
de reddingscentrale. Er verliepen der
tien minuten tussen deze oproeping en
het bevel tot uitrukken van de reddings
centrale. De brandweer van Marcinelle
en die van Charleroi kwamen pas ter
plaatse om 10.30 uur.
Het algemeen verslag constateert nog
De nodige leiding (van de olie, red.)
was van geen bijzondere bescherming
voorzien. De electrische kabels bevon
den zich in de nabijheid van deze lei
ding en liepen in de laadplaats langs
haar bovenkant zonder bijzondere be
schutting. De extractie geschiedde op
twee verdiepingen in dezelfde schacht
en het seinstelsel was ingewikkeld. Het
seinbord was niet volledig twee van de
meest gebruikte seinen waren er niet op
aangegeven en er bestonden, daarenbo
ven mondelinge onderrichtingen...
De aanwezigheid van brandbare stof
fen in de verbindingen tussen de twee
schachten heeft de uitbreiding van de
brand van de ene schacht naar de andere
begunstigdde drie houten deuren die
ar zich bevonden, verre van een hinder
nis te zijn, hebben ook die uitbreiding
in de hand gewerkt
De minderheidnota van de afvaardi
ging van de federatie der Beroepsver
eniging van de ingenieurs van koolmij
nen, die de stemming in de commis
sie hekelt omdat de oorzaken van een
fysisch verschijnsel slechts kunnen be
paald worden door waarneming, proef
of berekening stelt evenwel vast: had
de leiding geen oiie bevat, dan zou het
ongeval niet gebeurd zijn
Wij menen dat deze laatste vaststel
ling, dan nog in een nota bedoeld om
bepaalde vaststellingen van de commis
sie te ontzenuwen, de deur dicht doet.
De ramp behoort tot het verleden.
Kolen worden opnieuw gedolven. Maar
de rouw leeft voort in overtalrijke ge
zinnen. Wij hebben niet aan sentimen
talisme willen doen. Het is doelmatiger
te trachten soortgelijke rampen te voor
komen. De ramp van de Bois du Ca
zier kon voorkomen worden. De in
genieurs stellen vast Had de leiding
geen olie bevat, dan zou het ongeval
niet gebeurd zijn». En thans komt er
geen olie meer voor. Waarom niet reeds
vroeger
Een jaar na de ramp stelt het ver
slag der commissie van onderzoek angst
wekkende vragen bij degenen die er
kennis van nemen.
Maar de publicatie van het verslag
gaf geen aanleiding tot uitvoerige be
spreking in de Kamer van Volksverte
genwoordigers. Deze bespreking werd
verdaagd tot na de vacantie.
Het is niet om te geloven.
Het is niet onze gewoonte aan de
magogie te doen Wij wensen dit ook
niet te doen op taalgebied.
Het is echter onze plicht als staats
burgers te streven naar gezonde verhou
dingen. De Vlamingen zijn te lang het
kind van de rekening geweest dan dat
wij dit thans nog zouden dulden. Wij
mogen dit niet dulden omdat onze volks
kracht de bloei van de Belgische ge
meenschap verzekert en bestendigt. De
overgrote meerderheid der grote gezin
nen worden in het Vlaamse land aange-
(Vtrvolg op blx. 2)
De Denderklok
