Verenight
in Ciefde
Straal ZX
STRAAL ZX
'M
1958 - 26 en 27 JANUARI
Twéé en dertigste Jaargang
Prijs per Nummer 2 F.
Zondag 26 januari 1958
Postcheckrekening 4786.85
KRISTEN, VLAAMS EN VOLKSGEZIND WEEKBLAD VOOR HET KANTON NINO\p:
Drukker-Uitgever Paul LUYSTERMAN-dACOBS, Koepoortstraat 10 - Ninove
Telefoon 327.27
VEREENlCHT
Ninive antiquissima, audacisaima, sapientis-
sima opp'darum est.
Ninove is de oudste, de stoutste, de wijste
der steden. (Kronijcke van Vlaenderen)
Je zult waarschijnlijk bij je eigen vragen,
beste lezer, wat verband er tussen deze twee
gezegden is. Op het eerste gezicht geen en
kel. Maarrr... Als het gaat over de Konink-
lijKe handboogmaatschappij Sint-Sebastiaan,
een gioot verband. Want bedenk even ge-
sticm in 15i8, en nog steeds een bloeiende
vereniging, waar aiie leden zich werkelijk
thuis voeien.
Ik veronderstel, beste lezer, dat je be
grijpt waar ik heen wil.
Bastiaan om het te zeggen zoals elke
rasechte Ninovieter het zegt, bestaat dus van
in het jaar 1518. En om precies te zijn. vanaf
15 februari 1518. Ja, je leest juist het is
amper 440 jaar...
SINT-SEBASTIAAN
Om nu maar te zeggen wat me op de
lever ligt verleden maandag 20 januari,
was het de feestdag van Sint-Sebastiaan, pa
troon onzer vroede scuttersgilde. Het past
derhalve dat we ook over de Heilige in kwes
tie eens een woordje schrijven. Want de hei
ligen worden zo rap in de vergeethoek ge
duwd.
De H. Sebastianus was, volgens de over
levering, verbonden aan de lijfwacht van de
toenmalige Keizer Diocletianus (begin derde
eeuw) en bekleedde er de rang van officier.
In feite dus een vertrouwenspost. Sebastia
nus was wat toen zeker een uitzonderings
geval zal geweest zijn Kristen, en door
hem bekeerden zich vele heidenen tot .het
Kristendom. Een afvallige kristen verklikte
hem echter bij de kaiz«r. en deze beval dat
Sebastianus'«ou doorschoten worden nasi pij
len.
Daardoor komt het dat de H. Sebastianus
afgebeeld wordt, met pijlen doorboord, en
daardoor komt het ook. dat de schutters
verenigingen hem tot hun patroon hebben
gekozen.
NINOOFSE FOLKLORE
Om terug te komen tot de schuttersgilde
Sint-Sebasrtiaan, mogen we gerust getuigen
dat deze simpatieke handboogmaatschappij,
naast een bloeiende sportvereniging, ook een
mooie brok oude folklore is.
In 1792, jaartal waarvan de oude boeken
nog bewaard zijn. Waren er 54 ingeschreven
gildebroeders Maar dat is niet alles.
Sanderus verhaalt dat op een schieting met
koningen van een en twintig sociëteiten, de
Ninovieters de beste waren
Ik weet niet, moest Sanderus nu nog
leven, of hij hetzelfde zou kunnen schrijven.
Maar in ieder geval, de Ninoofse schutters
zijn goed en wel de geschiedenis ingetreden.
De halsband of kraag, welke nu nog ge
dragen wordt, is een sieraad (genoemd de
braeck dat geschonken werd in 1705. Op
de ruggeplaat is naast het jaartal ge
schreven gejont door de generale Confrérie
der Gilden Deze generale Confrérie be
stond uit de Gilde van Sint-Joris (Kruisboog
schutters), de Gilde van Sint-Anna (Rede
rijkers) en de Gilde Sint-Sebastiaan.
In het oudste, thans nog bestaande ver
slagboek. staan de reglementen uitgestippeld
welke door de gildebroeders moeten in acht
genomen worden. We pikken er 't eerste
't beste uit
Indien 't gebeurde dat eenen gilden
broeder tusschen. tegen of omtrent de dooien,
mitsgaders met den boge in de hand, syn
waeter lost, sal hy betaelen voor boete eenen
guide
Of die reglementen nog in al hun streng
heid worden toegepast ten huidige dage, wil
len we betwijfelen.
We kunnen zo nog honderden zinssneden
aanhalen, maar dat zou ons waarschijnlijk
te ver leiden. Daarom gaan we liever maar
eens kijken wat er honderd jaar geleden
gebeurde op de feestdag van Sint-Sebastiaan.
Wel,
Op 20 January 1858, zijnde den feestdag
van den H. Sebastianus, uitgelokt door het
bijzonder goed weder, heeft er in de namid
dag rond drie uuren eene schieting plaats
gehad. Het weder was dusdanig gunstig om
zich in dit hoogst loffelijk vermaak te ver
lustten, dat de heren Jph Poelaart en J.F.
Moermans het goedvonden van in de hemds
mouwen te schieten
En vijftig jaar geleden
.Daarna werd besloten dat het eetmaal
van Si Sebastiaan, te vieren op 11 februari,
zou samengesteld zijn als volgt
5 ossentongen, 14 kilo roostbeef zonder bee-
nen, 12 wilde konijnen en 3 pasteigebakken.
In het jaar 1933
De vergadering had plaats bij het lid
Aohiel Van Droogenbrouck. Stoetsgewijze
werden de voorzitter en de koning afgehaald.
De leden waren talrijk opgekomen, maar het
weder was Siberisch koude. Gedurende het
banket werd de beker van kampioen 1932
pleofltig overhandigd aan Kafrel Van den
Berghe. Het feest eindigde rond 0 uren 30.
Tien jaar geleden
...Op het menu: soep met ballekena,
geiles normandes met puréj Koeitohg met
■-au
tomate sauce. Patisserie, fruit en moka.
Do deken A. Verhumst bracht een speciale
hulde aan de voorzitter de heer Van den(
Haute, en herinnerde eraan dat het juist tien
jaar geleden was dat hij tot voorzitter ge-i
kozen werd. Hulde werd eveneens gebracht
aan de kampioen 1947. de heer August De
Mont, en de heren Jos Couck en Arthur Kie-
ckens, die op slechts één punt volgen
Dat de traditie in ere gehouden wordt,
daarvoor getuigt h,et feit dat de braeck nog
altijd om de hals van de huidig-regerende
sire hangt, dat de mooie vlag (anno 1860 -
Verenight in Liefde) nog ,'ltijd moet gedra
gen worden door het jongste lid (in dienst
jaren gerekend, niet in ouderdom). Dat, op|
de koningsschieting, de nieuwe Koning drinkt
onder het geroep de Koning drinkt, Leve j
de Koning Dat de tijd op sommige geplo-ji^
gendheden echter zijn stempel heeft gedrukt,
daaraan valt niet te twijfelen. Vroeger wer
den er na de koningsschieting door de koning
nikkeltjes geworpen ten behoeve van de
jeugd. Nu zijn het stukjes van vijftig cen
tiemen. en zelfs van een frank, dat hangt
af van de geestelijke toestand van de nieuwe
sire. En dat de nieuwe ideën ook in de schut-
tersrangen zijn doorgedrongen, daar zal nie
mand willen aan twijfelen. Want als bij het
begin van de koningsschieting de oude koning
zijn eerste scheut lost, wordt hij onthaald
op de kreten leve de republiek
Je bent modern of je bent het niet.
EEN BLOEIENDE GILDE
Dat Bastiaan nog niets van zijn bloei
heeft ingeboet, wordt wel bewezen door het
flink aantal leden, en, wat meer is, ea meer
hoopgevend, is het feit dat er gedurende de
voorbije jaren een steeds ruimere belang
stelling is gekomen vanwege de jeugd... En
wie die belangstelling heeft, heeft de wind
in de zeilen.
Dat de gilde ten slotte zijn blakende le
venslust nog niet verloren heeft, zal wel eike
rechtgeaarde Ninovieter weten. Trouwens,
naar aloud gebruik wordt Sint-Sebastiaan
door de schutters op een deftige manier ge
vierd. Morgen, zondag, is er immers een H.
Mis vanwege de gilde, en nadien... welja,
beste lezer, je hebt het geraden, nadien is er
ook een banket. Kwestie van de traditie hoog
te houden.
En wie toch aan die blakende levenslust
zou twijfelen, moet maar het volgende ver
slag (het jaartal verzwijgen wij, want we
willen niet indiskreet zijn) even onder ogen
nemen
Keurige optocht vanuit café De Ster,
met trommelaar en drie klaroenen. Bloemen
garven voor de dames der jubilarissen. De
koning met zijn aloude kraag en eeuwige
sigaar. Deken Albert rood van contentement,
Miel Coppens met een glimlach zo breed als
de Dender, en alleman flink op stap, buiten
den langen Braar, die precies tegen zijn goes
ting meeging,
Tegen avond werd besloten stoetsgewijze
met klakoenen en trommel naar Kapelleker-
mis te gaan. Over die stoet zuilen we maar
«liefst zwijgen, en alleen zeggen dat al de
straten te smal waren, zeifs de steenweg naar
Aalst, want sommige members gingen land
meter spelen of constatecren welke grachten
moesten gekuischt worden. Het muziekale ge
deelte werd onderweg niet over het hoofd
gezien, en Jaakske zijn schoonmama zai zeker
haar leven lang de wilde vespers niet ver
geten, die voor haar deur gezongen werden
!N DE HEERLIJKE
VRIJE NATUUR
En wie het dan niet neemt om de nobele
sport, neemt het dan als gezondheidskuur.
Wat. oeste lezer, kan er gezonder zijn dan
in de brede, mooie natuur het vege lijf
te rekken.
Wat Kan er beter zijn dan je longen vol
te pompen met de frisse lucht die over de
schuttersweide, wég van het drukke stads
gewoel, nangt.
Waar kan de spijsvertering meer en beter
werk verrichten dan in Gods vrije natuur,
waar de koeien ronddartelenwaar diezelfde
koeien, uit louter liefde voor de nobele schut-
terssport, de wip gaan likken; ook al heeft
dat zwaar op de maag van koeien en mensen
gelegen.
Het geheel is zo echt en natuurgetrouw,
dat zelfs de onontbeerlijke koeivlaaien niet
ontbreken. Kan het dan anders, wanneer de
schutter veilig en wel thuis is, dat moeder
de vrouw soms heel nuchter moet opmerken
de heerlijke natuur hangt aan de pijpen
van uw broek.
En dat het een of ander zoet lief van een
schutterken, tussen twee tedere omlezingen
in. zachtjes lispeltLieveling, ruik je deze
heerlijke avond Waarop de lieveling in
kwestie dan niets anders kan doen dan heel
diskreet naar zijn voetzolen kijken, en zijn
schoenen bij de eerste de beste gelegenheid
duchtig afwrijven.
En kan het dan ook anders, beste lezer,
dat we in 't sezoen onze schutters 's avonds
gelukkig huiswaarts zien keren.
En waggelen ze daarbij een beetje, ver
geet dan niethet geluk is soms zo zwaar
om dragen...
t Is echt jammer dat mijn interim ten
[einde loopt. In 't begin heb ik er op gezweet.
[Nu begin ik er smaak in te krijgen.
Zo zat ik verleden zondagmiddag te iuis-
teren en te kijken naar Tele-Paris overge
nomen door Rijsel. Ik heb de artisten van
Montmartre aan 't werk gezien en gehoord.
Eerst moet ik zeggen dat de Fransen
landers gekweekt zijn dan wij. Ze staan in
I hysterische bewondering voor Parijs. Maar
[de rest gelijk wie of gelijk wat is vo-
jgelvrij.
We hebben van jongsaf leren zwijgen.
'Reeds de eerste dag van de bewaarschool
lieerden we in de rij staan met een vinger
op de mond. We leerden met de vingers knip
pen om toelating te vragen en één vinger
opsteken voor de kleine en twee voor de
grote. We leerden geleidelijk verder dat
zwijgen goud is, dat de kinderen moeten
zwijgen ais de grote mensen spieken en dat
wiens brood men eet diens woord men spreekt
We zwijgen zolang ze ons niets vragen en
als ze ons iets vragen draaien we zeven keer
onze tong rond in onze mond eer we iets
zeggen.
De Fransman mag over alles praten en
met alles spotten. De artisten van Montmartre
maken liedekens :*p eerste" minister Gaillard,
op zijn aangekondigde pohtiek van spaar
zaamheid. op de aanstaande hervormingen,
enz.
Verleden zondag hebben ze zelfs hun pij
len afgeschoten op een naburige, bevriende
natie. Gelukkige Fransmans Ze hebben fei
telijk niet meer dan wij. Ze hebben goede
wijn, goede likeuren en goede kaas. Wij.
hebben de rest. Maar ze mogen toch ne keer
hun gedacht zeggen. Als er iets op uw maag
ligt moet ge geen maagpoeder nemen als ge
maar ne keer uw gal moogt afspuwea.
Het verenigd Europa is aan het worden,
't War* er lang geweest ware er niet de
kwestie wie er zal 't hoge wooiu voeren.
De Engelsen doen niet mee, maar ze zijn
gewoon er baas over te spelen sedert de val
van Napoleon. De Fransen kunnen het niet
Reeds langs het programmabiaadje der
vorige opvoering van «HOOGER OP» cEea
Wespennest» werden wij op de hoogte ge
bracht dat einde januari het jongste stuk van
Marcel De Paepe STRAAL ZX door
onze katolieke en thans koninkhjKe
toneeigiide Hooger Op zou worden ge
creëerd.
Thans staan wij zover. Want morgen, zon
dag de 261' en overmorgen, maandag, lopen
de twee voorstellingen van Straal ZX
En wat speciaal te onderstrepen valt de
opbrengst van beide avonden wordt integraal
overgedragen aan het Parochiaal Vakantie-
Patronaat, dat wel zeer goed weten zal wat
met deze gelden aan te vangen
U spreken. Lezer, over het enorme werk,
de stugge volharding en de vele repetities,
die vereist worden eer het doek opgaat voor
het eerste bedrijf van een toneelvoorstelling
als deze, doen wij niet, alhoewel het onze
absolute overtuiging is dat weinigen wérke
lijk beséffen wat een stuk aan uren en
uren voorbereidend werk vraagt. Iemand,
die het aan den lijve ondervonden had,
rekende eens uit hoeveel minuten (repetities,
decor, belichting...) aan elke zin van een
doorsnee-toneelstuk besteed worden. Het juis
te getal is ons ontgaan, doch wij herinneren
ons ogen als teeschoteltjes te hebben getrok
ken van ongelovige verbazing.
Liever zullen wij U wat vertellen over
het stuk zelf. Wij hebben een avond een
exemplaar van het werk in handen gekregen.
Wij waren eerst zinnens de brochure zo wat
te doorbladeren, doch dit min of meer onver
schillig snuffelen veranderde gaandeweg
in een intens verslinden zo heeft de le
zing van dit werk ons geboeid. Het is der
halve niet te verwonderen dat wij zeer veel
verwachten van de opvoering zelf.
En vrees nu niet, regisseur en spelers,
dat wij de intrige hier zo maar gaan te grab
bel gooien, zodat Uw publiek, vijf minuten
nadat het doek de eerste keer opging, dwars
doorheen het hele spel heen kijken kan. Doch
het volgende bieden wij toch graag de Lezers
van De Denderklok bij wijze van vluch
tige kennismaking met STRAAL ZX
Dr Mare Kalders heeft een uitvinding op
punt gezet, die felle interesse wekt, zowel
in binnen- als in buitenland.
af en beroepen zich op een eeuwenoude tra
ditie Europe, capitate Paris.
Nu willen ze in België absoluut Brussel
tot hoofdstad van Europa uitroepen. Het is
l'Union Sacrée. Alle partijen, alie Walen,
alle Vlamingen zijn het roerend eens. Gans
de pers is het eens. Zeifs de Waalse separa
tisten die regelmatig de annen uitstelten
naar Frankrijk als kinderen naar hun moe
der, durven de naam van Parijs niet uitspre
ken.
Iedere wakkere geest heeft het opge
merkt. De artisten van Montmartre ook. Ze
hebben hun pijlen afgeschoten op 't haitje
van België, op Brussel. Op Brussel dat een
Spaakiaan heeft en Manneitepis om maar
dat te vernoemen.
Ik heb de dagbladen afgezocht naar ver
ent waardigde piotesten, naar officiële be
richten c. j.' diplomatieke voetstappen te Pa
rijs. Niets Ze laten spotten met onze na-
Ijionale glories. Met Manneke dat ereburge"
is van talrijke landen en steden; ManntKe
dat daar in zijn bloten staat zijn behejfte
te doen en geen behoefte voeit aan enig kos
tuum en toch meer kostuums in zijn kleer
kast hangen heeft dan ik en mijn voo ouders,
tot in de tiende generatie, er te sarrim gehad
hebben; Manneke dat met meer .^«langstel
ling bezocht wordt dan het graf van de On
bekende Soldaat; Manneke dat 'in '58 zoveel
bezoekers verwacht dan de expositie zelf
Manneke is de eerste mail van zijn leven
uitgelachen geweest.Paf ijs heeft de draak
gestoken met de oudstf burger van Brussel.
En het
[jieeft
toe hl
gereageerd.
/eede maal pathe
tisch doen ÉjÊür o/ize)Jiationale Spaak. Maar
het gCfoOr gelijk aan het eerste. Ware al
die drukteen» Brussel pure comed*, het zou
er niet anders toegaan. Wij hebben hog meer
zuUt comedie gezien.
Ik heb er veel over nagedacht. Ik heb
mijn gedacht, maar ik durf het niet zeggen.
Ik zai maar doen gelijk iedereen horen,
zien en zwijgen
Onmiddellijk tracht een internationale
bende van spionnen de hand te leggen op
de plannen van deze uitvinding, die in geval
van oorlog, van kapitaal belang zou zijn.
liet Ministerie van Luchtmacht en de
diensten var^ de cor.tr a - sp ionnag e spannen
evenwel ook hun netten.
Wie zal het halen
En om te bewijzen, geachte Lezer, hoe
het wierookvat, dat wij hierboven zeer voor
zichtig zwaaiden, ook nog door anderen, en
veel kieskeuriger personen dan wij, wordt
gehanteerd, volgt hier een uittreksel uit de
beoordeling van Straal ZX door de
Schiftingskommissie van de Vereniging
van Vlaamse Toneel auteurs
Een spionnagespel van het beproefde
recept. Prettig om lezen en met heel wat
verdiensten heeft het precies de stijl en de
toon welke dergelijke stukken moeten hebben.
Men kan gewagen van een uitstekende taai
en een prima dialoog, gehouden in een pret
tige stijl, zonder gefraceer.
Het stuk vertoont geen flagrante constructie
fouten en men kan zelfs van een zeer goede
bouw spreken.
Een stuk, uitstekend geschikt voor onze flinke
liefhebbersverenigingen
Wij zijn werkelijk benieuwd wat de spe
lers van deze creatie maken zullen Juf
frouwen R. Branckaert, A. De Schrijver ea
L. Van Cauwenberghe en de Heren K. Jacobs,
M. De Schrijver, H. Evenepoel, H. Van- Al-
faene. H. De Paepe, R. Van Aeibrouck en de
auteur van het stuk zelf, die tevens ook re
gisseert.
Met deze opvoering neemt «Hooger Op»
ook deel aan de wedstrijd 1957-58 uitgeschre
ven door AKVT Oost-Vlaanderen.
Hooger Op let op uw zaak. Veler
ogen staan op U gericht
Wij wensen u, kwestie van spel en niet
minder van belangstelling het «good luck»,
dat gij verdient en dat géén weldenkende
katoliek uit Ninove u ontzeggen mag, noch
zal
De Koninklijke katolieke toneeigiide "HOOGER OP„ speelt
triller in drie bedrijven.
Opbrengst Volledig voor het Parochiaal Vacantiepatronaat.
mui .li i tmmmmmmiw»
De Dender klok
Onder de Antenne
