h
'ist
U/aams bc
Q<y
Neutraliteit in het Rijksonderwijs
Plechtige Communie
(3)
,ot'h 1108 a!t'ld een godsdienstig
Zesendertigste Jaargang
Zaterdag 12 mei 1962
Drukker - Uitgever
Paul LUYSTERMAN - JACOBS
Koepoortstraat 10 NINOVE
Felefoon 327.27 Postcneckrek. 4786.bo
Prijs per Nummer 2 F
Prijs voor Jaarabonnement: 85 F
VERSCHIJNT ELKE ZATERDAG
door E. H. F. JANSSENS, pr„ Westmalie
De reusachtige umgave die de volksgemeen
schap zich getroost om in het rijksonderwijs een
leergang van confessionele en niet-confessionele ze
denleer te waarborgen, is alleen te verantwoorden
wanneer opvoeding en onderwijs in deze tak van
het nationaal onderwijs net beoogde doel bereikt.
Het is een investering van kapitaal door de huidige
generatie, omwille van het welzijn in de ruimste
getekenis van het woord der toekomende generaties.
We nemen gaarne aan, dat net schoolpakt een stap
in de goede richting kan betekenen om in ons land
al de krachten samen te bundelen, om een einde te
maken aan steriele tegenstellingen, om althans de
ondei ijssektor te onttrekken aan een sfeer die
nadelig is èn voor de opvoeding èn voor het onder
richt. In alle sereniteit en objektiviteit moeten we
onderzoeken welke sfeer er binnen afzienbare tijd
dient te ontstaan om naast het confessioneel onder
wijs, te komen tot een rijksonderwijs waarin èn
het confessionele en het niet-confessionele samen
leeft en groeit.
De verklaringen van de partijleiders tijdens het
debat in de Senaat over de omzendbrief van mi
nister Larock, geven de indruk dat in deze instan
ties die wil aanwezig is. Onze indruk is het dat het
voorlopig bij een schijnbare welwillendheid blijft.
Uit een verklaring van Minister Larock in de Ka
merkommissie op 15 januari 1962, blijkt dat de om
zendbrief met de betwiste verklaring van kracht
blijft. Het voorlopig resultaat van de welwil
lende verklaringen is dus zero.
In hoever waren de verklaringen in de Senaat
alleen ingegeven door een redelijke wens geen
kabinetskrisis uit te lokken
Dat er in de partijmiddens ofwel de laatste
maanden een zeer grote omkeer in de gedachten
heeft plaats gehad, of dat er andere redenen waren
om in de Senaat de verklaringen van welwillend
heid af te leggen, wordt mijn inziens voldoende
duidelijk door te herinneren aan de kritiek die dit
jaai is uitgebracht op de officiële rede van de Ko
ning tijdens zijn gezoek aan Parijs.
Het zal moeilijk vallen in deze rede een zin te
vinden die niet de uitdrukking is van het essentiële
in de moraal dat overal gangbaar is.
Dt Ki itiek we zullen over de vorm zwijgen,
heeft duidelijk bewezen dat er in ons land geen
bevredigende sfeer aanwezig is, om tot een duide
lijke omschrijving van het begrip neutraal te
komen. De kritiek steunde op een opvatting van
de neutraliteit, zoals ze is uitgedrukt in de omzend
brief van minister Larock. Welnu de kritiek op de
koninklijke rede in de pers heeft volstaan, om een
volzin van deze rede te doen schrappen in een
bijdrage van een schoolblad uitgegeven door een
instelling van het rijksonderwijs.
Bitter zijn helpt ons niet vooruit. Anders zou
ik zeggen een gelijkaardige stunt zou een storm
van schijnheilige verontwaardiging verwekken als
het zich moest voordoen in het vrij onderwijs, en
de woorden index en censuur zouden niet van de
lucht zijn. In deze bijdrage komt dit vooral op zijn
plaats, omdat voor de verdediging van het feit. het
begrip neutraliteit wordt ingeroepen. Maar dan is
neutraliteit het uitsluiten van het overal gangbare
in de moraal. Neutraliteit heeft dan niet alleen de
betekenis van niet-godsdienstig, maar wel van on
godsdienstig. Er is altijd nog een afstand tussen on
godsdienstig en anti-godsdienstig, al is die m de
praktijk niet zo groot.
De omschrijving van het begrip neutraliteit zal
ook moeten getoetst worden aan de zogenaamde
politiek van de benoemingen. Een van de essentiële
punten v an de overal gangbare moraal is de gewe
tensvrijheid. We zuilen moeten onderzoeken hoe
deze
gewetensvrijheid tot haai recht komt in de
üp 3 juni aanstaande doen weer een hele groep
jongens en meisjes van onze parochies hun Plech
tige Communie. Die dag is voor elk kind een grote
dag, niet alleen omdat het de bekroning is van een
2 jaar lange voorbereiding, 2 jaar waarvan de laat
ste zeven weken dagelijkse voorbereiding brachten,
maar ook omdat die dag' hen voor goed uit de rij
der kleine kinderen haalt om hen over te plaatsen
naar de groteren
Vanaf dit jaar is er een veranldering gekomen
in de gewone gang van zaken. De kinderen die een
scnooi bezoeken waaraan een internaat verbonden
is mogen voort hun Plechtige Communie doen in
de school al de anderen moeten hun Plechtige
Communie doen in hun parochie, ook wanneer ze,
om pi aktische redenen, de lering en de 7 weken
blijven volgen in de school.
WEERAL VERANDEREN
De wetten op het Vasten en het nuchter zijn
v eiandeiden - de diensten van de Goede Week ver-
andeiden - de Avondmissen zijn er bij gekomen
en nu ook de Plechtige Communie.
Een paai woordjes uitleg zullen het klaar maken.
Zoals de zaken nu staan worden de kinderen
gedoopt in een Moederhuis. Daarvoor komen ze
dus niet meer in de kerk. Sinds lange jaren worden
de Parochiale scholen ontvolkt omdat elke ouder
die zich respecteert zijn kinderen vanaf het 3e
of 4e studiejaar van de Lagere School naar een
Grote School stuurt. Die kinderen blijven daar
dan hun studies voltooien, wat normaal is. Wanneer
e dan ook nog hun Plechtige Communie doen op
school of. om praktische redenen in een stadspa-
o rochie, dan vervreemden ze totaal van hun «'"een
lgen is iets ?nders- Het is te parochie en staan ze later, ais volwassenen, vreemd
tegenover hun eigen parochie en hun eigen gees
telijkheid wat het parochiaal geestelijk leven alles
behalve bevordert.
Langs de andere kant hebben onze bisschoppen
al meer dan eens gezegd en gevraagd dat men dit
bepaling van het schoolpakt zoveel leraars met
een diploma uit het rijksonderwijs en zoveei met
een diploma uit het vrij onderwijs. Om tot de
erkenning van algemeen menselijke beginselen te
komen zal men in ons land nog schoon schip moe
ten maken met de verwarring tussen de persoonlij
ke en godsdienstige belevenis, de instelling waar
men een diploma weet te behalen en een partij en
syndikaal lidmaatschap.
Wat betreft het partij en syndikaal lidmaat
schap. Het lidmaatschap van vrije organisaties ver
liest zijn morele waarde als vrije daad. wanneer het
veroveren van een maatschappelijke positie daar-
uii afhankelijk wordt gemaakt. Ik denk hier aan
de uitspraak om als Belgen terug vrij te zijn, zou
men ons moeten verlossen van onze vrije organisa
ties. Ik begrijp dat in praktische omstandigheden
het hemd nader is dan de rok, maar een door men
selijke beperktheid ingegeven levenshouding tot re
begrijpen, maar niet te aanvaarden
De instelling cue het diploma voor onderwijzer
of leraar aflevert. De ouders die hun kinderen in
het rijksonderwijs als leraar wensen, maken 75 kan
sen op honderd wanneer ze hun kinderen naar een
i v.» vu-, .stvxya cn gevraagd dat men dit
rijksinstelling zenden, ook wanneer zij dit niet wen- leest en die gebeurtenis wel mag vieren maar dat
sen. Zij vei liezen dus drie-vierde van hun vrijheid
bij de vrije keuze van de school voor hun kinderen.
Is dit verzoenbaar met het begrip neutraliteit
Het antwoord ligt hier schijnbaar voor de hand.
Om in een vrije instelling benoemd te worden dient
men diagei te zijn van een diploma van een vrije
instelling. Dit antwoord is er geen, om de eenvou-
men er nu precies geen trouwpartij of een ker
mis moet van maken omdat dit feest op de EERSTE
rhESl moet blijven.
Door de Plechtige Communie en het Vormsel
wil de kerk er de gelovige ouders attent op maken
- - aat nun Ki"d voor een keerpunt staat in het leven
dige reden dat het vrij onderwijs niet neutraal is dat het stilaan dat leven zal gaan beginnen bekii'
en dus ook geen neutraliteit kan huldigen. ken niet andere ogen. dat het voor de puberteits
Lees verder op pagina 2.
(Lees verder op blz. 3)
VERHEUGEND NIEUWS 1
Hel hoeft Zijne Majesteit de Koning, bij besluit van 17 april 1962, behaagd
Zijne goedkeuring te hechten aan het POLDERPLAN VAN NINOVE
Het besluit zal eerstdaags in het Staatsblad verschijnen.
z'ind weekfr.
