Toch Federalisme?
Zesendertigste Jaargang
Zaterdag 14 juli 1962
x
VERSCHIJNT ELKE ZATERDAG
Drukker - Uitgever
Paul LUYSTERMAN - JACOBS
Koepoortstraat 10 N1NOVE
Telefoon 327.27 Postcheckrek. 4786.8:
m
In onze vorige drie artikeltjes trachtten wij de
geschiedenis van het Sint-Aloysiuscoliege weer te
geven, vanaf zijn ontstaan in 1872 tot heden. Wij
schrijven wel trachtten want het lag beslist
niet in onze bedoeling en het ware ook een zeer
uitgebreide opgave van de absolute volledigheid
na te streven. Zulks zou trouwens ook niet beant
woorden aan het doel dat wij ons zelf vooral had
den bepaald.
En in elke geschiedenis, het weze die van een
land, een mens of een instelling, komen er naast
de hoofdfeiten steeds kleinere gebeurtenissen voor.
die men onachtzaam voorbij zou lopen, omdat men
er op dit ogenblik alleen de buitenkant van ziet,
doch die dikwijls interessante gegevens bevatten,
typerend voor dié tijd of dié personen, waarachter
niet zelden een klein drama schuil gaat. waarbij
men soms ongelovig de wenkbrauwen fronst, waar
op men nü hier of daar het stempeltje humor
slaan zou...
Kanttekeningen zouden wij ze kunnen noemen.
Zo vonden wij bijvoorbeeld dat de actie van
School en Gezin van voor enkele jaren niet
nieuw was in juni-juli 1885 hieid Principaal Bijl
in de stad een geldinzameling, op aandringen van
Burgemeester De Coomun en met de goedkeuring
van Deken De Cock. Want zo schreef Zeereer-
waarde Heer Bijl dc stad Ninove zelf heeft het
oprichten van twee latijnse klassen gevraagd aan
Mgr Bracq, bisschop van Gent, die hierin toestemde
op voorwaarde dat de stad gratis voor lokaal en
uitrusting zou zorgen en een jaarlijkse subsidie van
2.000 F zou toekennen. Sinds 1879, onder druk van
de ongelukswet Van Humbeeck (de Collard van die
tijd) kon of mocht de stad haar verplichtingen niet
meer naleven. Vandaar, gezien de beroerd gewor
den financiële toestand, de omhaling. Zij bracht
1,200 F op.
Principaal Bijl heelt ook nog andere dingen om
het. hoofd gehad. Want precies een jaar nadat de
bouw van het college was aangevangen, werd hij
hier benoemd zo maar even 33.000 F mocht hij
bijmekaar trachten te vinden... En dan was er
die muur van de slaapzaal, die bij elk windje van
enig belang dreigde in te storten. De architect was
maar zo en zo geweest en een andere, die er bij
gehaald werd, verklaarde geen enkele nacht in zo'n
gebouw te willen doorbrengen Ook was er zijn
leraar en vriend, Eerwaarde Heer Charles De Troch.
die aangetast werd door een ongeneeslijke ziekte
aan het ruggemerg en op rust moest naar Sleidinge:
Mijnheel Pladet, de surveillant, Zuster Melanie en
ik hebben Eerwaarde Heer De Troch «en voiture»
naar Sleidinge gevoerd, Wij vertrokken te 7 uur
's morgens en kwamen te 2 uur aan...
Met de prijsuitreikingen van die tijd (in 1884
bv. op 13 augustus was het wel wat eigenaardig
gesteld. De prijs voor gedrag werd uitgereikt aan
een leerling, die door al de studenten aangeduid
Prijs per Nummer 2 F
Prijs voor Jaarabonnement85 F
werd er werd gestemd en al keken leraars wel
toe of alles normaal verliep en moesten zij hun
goedkeuring aan de voorgestelde kandidatuur
schenken, toch zal een student 1962 wel mompelen
Allee, 't is toch niet waar zeker In 1883 was
er ook reeds een Prijs voor de Eerste Communie
en jarenlang werd een prijs voor schoonschrift uit
gereikt door een zekere Heer Ch. De Jaeger, Calli-
graphe du Roi 1
Hoe komisch klinkt het thans te lezen Piix du
Davidsfonds In 1885 was het wellicht de dood
ernstigste zaak van de wereld
Een halve eeuw lang was dé enig zalig maken
de taai in hei college en in elk dergelijk insti
tuut trouwens het Frans lessen, sdhriften, prijs
uitreikingen, documenten... Tijdens en vooral na ue
eerste wereldoorlog (is 't niet waar, Nonkel Pas
ter werden echter de oude gewaden afgelegd,
en al waren het misschien geen aartsengelen, die
de trom roerden, tqch stonden frisse vaandels strak
m de morgen en zetten de jonge karavanen aan
Tot in 1930 bleef desondanks het programma
blaadje van de prijsuitdeling tweetalig. En het duur
de nog eens twee jaar vóór van de pièce en un
acte afscheid kan genomen...
Omtrent de eeuwwisseling zagen de college-af
delingen er als volgt uit 4e, 5e, 6e cours profession
als cours francais supérieur, moven, inférieur
cours élémentaire.
In 1893 werd een facultatieve cursus in Tekenen
ingericht. Professor werd E. De Rijck, tekenleraar
aan de Stedelijke Academie.
Jn 1894 heeft een Luikse ondernemer een maand
lang gewerkt aan het boren van een artesische
put van 25 m diep.
Precies zoals dit ook nu het geval is (bv. tijdens
de Goede Week) was ook vroeger de kapel op be
paalde dagen toegankelijk voor liet publiek de
eerste keer schijnt dit geweest te zijn op 3 juni 1891,
toen voor het eerst de Solemniteit van de Gedurige
Aanbidding plaats greep.
Met giften van weldoeners uit Ninove en riders,
met de opbrengst van twee concerten (wellicht to
neelvoorstellingen) werd in 1903 de kapel gesshil-
derd, werden twee zijaltaren en een harmonium
aangekocht. En in 1906 werden er glasramen in
aangebracht. De naam van de royale schenker werd
er ingeschreven.
Niets van dit alles weerstond aan de tand des tijds...
Over nog heel wat andere dingen konden we
't hebben over het verblijf van soldaten in het
college in 1914-18 en in 1940, over de verbeten ma
nier, waarop Principaal Goedertier van het Minis
terie en over het hoofd van de inspecteur heen een
vierdg^raadsklas verkreeg, over de eerste staats-
toelage aan het L.O. op 1 januari 1917, over de éne
leerling in de vijfde Latijnse ten jare 1884 (Arthur
Vetsuypens van Goyck) en over de 895 jongens
(en meisjes van nu. Over al de mentions ho-
norubies en médailles d'or en diplómes d'hon-
neur van jaren terug en over de vele jonge ke
reltjes, die thans jaarlijks slagen in het examen
voor het Nationaal Studiefonds en de kordate man
nen, die nu. aan een universiteit studeren en dik
wijls dankbaar terugdenken aan hun collegejaren
en aan ai het goede dat zij ervan meekregen. En
dan zouden wij nog niet hebben gesproken over
de duizenden oudstudenten, vei spreid over heel de
streek, heel Vlaanderen, ja de hele wereld, waar
van een hele massa ten minste één keer op net jaar
opnieuw eens voor enkele uren tot de collegege-
meenschap wil behoren, en dan liefst op 21 juni,
het feest van Sint-Aioysius...
En hoe zouden wij de beste onzer broeders kun
nen vergeten, onze oudstudenten-missionarissen in
Azië, Afrika en Amerika, op de vier uithoeken der
aarde.
Inderdaad, nog ten minste tien keer zoveel als
wij 't reeds deden in deze kolommen, konden wij
schrijven ever het college, dat wij echt ook een
beetje van ons voelen. Het zou ons echter te
ver leiden.
En wij hopen trouwens dat wij met al wat voor
afgaat reeds ons doel hebben bereikt U, Lezer,
wat meedelen over de school, die U zeer waar
schijnlijk toch aan het hart ligt, want wellicht
waart gij er zelf ooit student, of iemand uit uw
familiekring, of misschien gaat uw zoon over en
kele weken, op 3 september, als student door de
pooit en onder het beeld van de kampende Aloy-
saus heen...
Over twintig, vijftig of honderd jaar schrijft wel
licht weer eens iemand op dezelfde wijze over het
college als wij dit nu deden. Hem zal weer al veel
meer bekend zijn, want in deze stroomversnelling
van onze beschaving zal ons college mee evolueren.
Dan wensen wij hem even veel genoegen bij
dit werk als het ons, vier weken lang, heeft ver
schaft.
(Nadruk verboden)
Enkele weken geleden verscheen in de dagbla
den een artikel van dhr Paul Van Zeeland, waarbij
tot oplossing onzer taalmoeilijkheden werd voor
gesteld ons Koninkrijk niet langer in negen, doch
slechts in drie provinciën te verdelen, nl. Vlaande
ren, Wallonië en Brussel. De beide eerstgenoemde
zouden elk hun eigen taal en kuituur behouden,
terwijl de Provincie Brussel tweetalig zou zijn. Dat
voorstel, dat uitblinkt door zijn eenvoud en zake
lijkheid, werd al breedvoerig genoeg en over het
algemeen welwillend besproken, om er nog verder
op terug te komen. Wel willen we de aandacht trek
ken onzer lezers, niet op de inhoud zelf van dit
voorstel, maar wel op de persoonlijkheid van de
steller zelf, en op wat hij vertegenwoordigt.
De heer Van Zeeland is immers lang geen on
bekende. Alvorens in de politiek op te treden was
dhr Van Zeeland een zeer gezien Directeur der Na-
(Lees verder op blz. 2)
.je
*■- -
cams
w
Ons College
