k
'•'st
n bo
oW^
z'ind
JOY-RIDERS
in de Garage Ford
Achtendertigste Jaargang
Zaterdag 11 juli 1964
Drukker - Uitgevd
PAUL LUYSTERMAN - JACOBS
Koepoortstraat lö NINOVE
Telefoon 327.97 Postcheckrek. 4786 85
Prijs voor Jaarabonnement00 F
Prijs per nummer: 2,25 F
VERSCHIJNT ELKE ZATERDAG
Men kan bij het lezen van deze hoofding doen
opmerken dat II juli nu beslist geen geschikte da
tum is om dit netelig onderwerp aan te snijden.
Toch kan niet geloochend worden dat er een ver
band bestaat tussen het vieren van Vlaanderens'
nationaal feest en de gedachte aan het nog steeds
op zijn bodem welig tierend franskiljonisme. Ten
bewijze hiervan volstaat het de inhoud van zoveel
op die dag gehouden redevoeringen en verschenen
krantenbij dragen te overlopen. Het ligt echter niet
in onze bedoeling een zelfde geluid, en in dezelfde
toonaard, te laten horen. Wij beduiden hiermee dat
de taal van dit artikel niet dezelfde zal zijn als
deze van een politieke redenaar of schrijver wiens
opzet het is zijn respektieve toehoorders of lezers
een hart onder de riem te steken, met het oog waar
op uiteraard een eerder gepassionneerde toon nood
zakelijk is.
V ij willen hier voor de gelegenheid afzien van
wit-zwart schilderingen, van ongenuanceerde be
oordelingen en... veroordelingen (zonder evenwel
te ontkennen dat het in sommige omstandigheden
en voor bepaalde doeleinden verdienstelijk kan zijn
de zaken te vereenvoudigen). In plaats daarvan
zullen we hier een poging doen om het aangesneden
probleem zo onvooringenomen mogelijk te om
schrijven en in zijn verschillende aspekten te ont
leden, zonder dat we echter in de waan verkeren
alles gezegd te hebben, maar enkel met de hoop
e. a nuttige bijdrage te hebben geleverd met het
oog op het benaderen van de waarheid.
Waarom deze koele taal op Vlaanderen' feest
dag V aarom met al die nuchtere beschouwingen
en saaie ontledingen uit de toon vallen, wanneer
gejuicht en geschreeuwd wordt, wanneer gezongen
en gedanst wordt Wellicht koesteren we de stille
hoop hierdoor opgemerkt te worden, de aandacht
te trekken en gehoord te worden. En ten slotte
ieder vogel zingt zoals hij gebekt is...
Het is bovedien ons opzet de kwaal (het frans
kiljonisme) te helpen uitroeien op de meest doel
matige wijze en met zekere middelen. Daarom eerst
een nauwgezette diagnose, op grond waarvan een
werkzame terapeutiek kan voorgeschreven worden.
Zoniet loopt de dokter gevaar zijn behandeling te
zien mislukken, met alle gevolgen van dien.
We moeten echter in alle eerlijkheid vaststellen
dat de ziekte ondanks alle krachtige taal, alle ver
oordelingen en zelfs bedreigingen, ondanks alle
soorten temmende maatregelen, steeds welig tiert,
zoals onkruid waarvan men de wortel niet heeft
kunnen uitrukken. Om zulks te kunnen waarnemen
volstaat reeds een korte wandeling door de drukke
straten van onze voornaamste Vlaamse steden. Wie
hiermee echter geen genoegen kan nemen en zich
verder wenst te overtuigen kunnen we even een
rondleiding aanprijzen in bepaalde handelsmiddens,
bij advokaten. industriëlen, en noem maar op. En
voor hen die toegang hebben verkregen tot het
eerder gesloten milieu der hogere en andere bur
gerij, voor hem zal het geen twijfel meer bieden
dat het kankergezwel hier nog maar in zeer geringe
mate werd bestreden, en wanneer het dan wel
mocht gekeurd zijn, dan was het dikwijls nog met
middelen die niet de minste uitwerking konden
hebben, maar integendeel, soms de kwTaal in de
hand werkten.
Een eerste vraag die zich opdringt Wat is
een franskiljon, of wat is franskiljonisme
Hieromtrent bestaat bij de Vlaamse bevolking
al evenveel onklaarheid als er bij de Franstaligen
onwetendheid bestaat omtrent het flamingantisme.
ooreerst kan men het franskiljonisme bestem
pelen als een houding, een gedragswijze het is
geen filosofie, hoewel filosofische beschouwingen
haar moeten helpen rechtvaardigen en wel een
gedragswijze met een sociaal karakter die hierin
bestaat, dat bepaalde inuividuen, families en groe
pen het verkiezen een andere taal (het Frans) te
spreken dan deze die door de overgrote meerderheid
an de bevolxing waartussen zij leven wordt ge-
sproken. Bij deze bepaling zullen we het voorlopig
houden.
erder dient beklemtoond ie worden, daar het
ons inziens van groot belang is met het oog op een
beter begrip van het franskiljonisme, dat degenen
die men franskiljons pleegt te noemen hoegenaamd
geen homogene groep vormen, zoals men dat zou
kunnen aannemen van een kleine minderheid. Es
sentieel twee groepen vallen te onderscheiden de
ene kan men de traditionele franskiljons noemen,
de andere de nieuw-aangekomen, de opportunis
tische of snobistische franskiljons
Dat deze twee kategoriën omzeggens met el
kaar geen uitstaans hebben, alhoewel een zeker
erband van oorzaak tot gevolg te onder-kennen
valt, hoeft hier geen verder betoog. Nochtans haas
ten e ons hier aan toe te voegen dat uit een recent
verleden is gebleken hoe deze twee groepen zich
natuurlijkerwijze hebben aaneengesloten om zich
te weren tegen la menace flamingante
De oorzaak van het ontstaan van deze Frans
talige bovenlaag zal dan ook verschillen naargelang
het gaat om de traditioneel Franstaligen of om
de anderen.
W at de eerstgenoemden betreft, dient de oor
zaak an dit ontstaan niet gezocht te worden in
de oprichting van een Belgische Staat, in dewelke
de Walen een dominerende rol zouden hebben ge
speeld en aldus hun invloed in het Vlaamse lands
deel zouden hebben weten te vestigen en uit te
breiden.
'De geschiedkundige kennissen van de lezer
hieromtrent dienen zeker niet meer te worden op
gefrist en iedereen weet dat het bestaan van een
Franstalige elite in ons land verband houdt met de
hoge vlucht die de Franse kuituur, vooral sedert
de zestiende eeuw, binnen net Europese kader heeft
genomen. Indien deze invloed bij ons sterker is
blijven nawerken dan in andere Europese landen,
dan ligt dit niet alleen aan onze geografische lig
ging, maar mede aan het feit dat deze zelfde zes
tiende eeuw voor Vlaanderen het begin is geweest
van een buitengewoon rampzalige periode, die in
geluid werd door de Reformatie en de Contra-Re
formatie tijdens wier perikelen de beste van onze
ekonomische en kulturele troeven definitief verlo
ren gingen.
De na 1830 bestaande of ontstane toestanden'
vonden hun oorsprong of waren het gevolg van de
geschiedkundige gebeurtenissen uit de twee ver
lopen eeuwen die aan onze onafhankelijkheid voor
afgingen. Op deze historische achtergrond hoeven
we echter niet aan te dringen.
Vv at ons echter wel moet weerhouden, is de
vraag waarom, na een halve eeuw georganiseerde
strijd, na het ingrijpen van zoveel gunstige wette-
lijke maatregelen, die het onder meer mogelijk
öemaaKt hebben het onderwijs volledig te verne
derlandsen (reeds meer dan een kwart eeuw
V iaams universitair onderwijs), die bovenlaag nog
immer in grote mate Franstalig is gebleven We
zouden durven bewreren dat de voortzetting van
deze Franstalige traditie bij een groot deel van de
Vlaamse elite nauwelijks werd aangetast en nog
:>teeds wordt bestendigd onder de jonge generatie,
hoewel het voor haar nu veel moeilijker geworden
is de lijn te trekken.
(wordt voortgezet)
Onze Lezers herinneren zich de aankondiging
van de publicitaire stunt van de FORD-garage te
Ninove in ons nummer van voor veertien dagen
Aan elke belangstellende werd namelijk een wagen
naar keuze ter beschikking gesteld en dit gedurende
-4 uur, totaal gratis, tot de benzine toe.
i W ij hebben \oor De Denderklok de proef op
de som willen maken en zijn vorige week op de
Leopoldlaan aan de splinternieuwe, grote garage
van de Heer Mare Schotte gaan aanbellen. Aanbel
len bij manier van spreken, want wij vielen meteen
binnen in de luxueuze expositiezaal, waar de hele
Ford-gamma stond te pronken, van de pittige An-
glia tot de Thunderbird- en Mustang-droomsleeën
en \\aar wij zoals elke bezoeker door de sympathie
ke Mare op een frisse drink werden onthaald.
Al smaakte ons die drink vanzelfsprekend aan
genaam, hij was begrijpelijk niet de hoofdreden
van ons bezoek. Aan amateurs ontbrak het na
tuurlijk! niet, maar toch konden wij na enige
tijd de garage verlaten aan het stuur van een
fonkelnieuwe, donkergroene ZODIAC.
In het handschoenkastje waarom zouden wij
het niet eens hebben nagegaan? vonden wij
piompt de groene verzekeringskaart en het in-
.schnjvmgsbewijs van de wagen, beide prima in
orde. Een plots opkomende lichte vrees bij controle
als een soort joy-rider te worden aangezien ont
viel ons meteen.
Onze Zodiac werd een enorme meevaller over
heel de lijn. Eens dat ge in de brede kuipzetels zit
zoudt ge er wel niet meer uit weg willenhet uit-
(Lees verder op pag. 2)
b/
Franskiljons
