e
^Qa/ns
KERN ENERGIEBELEID 1
talige JCoogdag
AAN AL ONZE LEZERS
EN LEZERESSEN:
Vijftigste Jaargang
Vrijdag 13 augustus 1976
WAT MET HET
Drukker - Uitgever
PAUL LUYSTERMAN JACOBS
Koepoortstraat 10 - 9400 NINOVE
Tel. (054) 33 27 27 - Prk. 000-0478685-87
Prijs voor Jaarabonnement330 Fr.
Prijs per nummer8 Fr.
VERSCHIJNT IEDERE WEEK.
Net voor het ingaan van het parlementair reces
heeft de regering definitief beslist geen kerncentra
les aan onze kust, waar het toerisme meer dan ooit
bloeit, te bouwen. Een bemoedigende overwinning
voor de milieuvrienden - zeker voor deze van Zee-
brugge waar men reeds met het vioeibaar gas uit
Algerië zit -, een moeilijke beslissing voor de rege
ring, een pruilende lip vanwege grootindustriëlen en
financiële groepen.
Kernenergie is reeds geruime tijd bekend. Al
hoewel een aantal geleerden vóór Wereldoorlog II
zich met kernenergie onledig hielden, zag de mens
heid pas op 6 augustus 1945 de enorme mogelijk
heden en gevaren van deze nieuwe krachtbron in
toen een Amerikaanse B-27, de Enola Gay de be
roemde bom-met-de-paddestoel dropte. Het atoom
tijdperk was begonnen
Het was de eerste en hopelijk de laatste keer
dat een kernreactie onbeheerst en ongekontroleerd
opgang werd gebrachtkernreacties gebruikt voor
vredelievende doeleinden gebeuren immers (of zou
den moeten gebeuren...) op gecontroleerde wijze.
Een technisch probleem dat de laatste jaren volledig
opgelost is.
De militaire aanwending mag echter niet als de
voornaamste, laat staan als de enige oorzaak van
de aanwending als energiebron voor industrie en
private consumptie gezien wordenhaar opgang
ontspringt veeleer uit de economische wet van vraag
en aanbod. De elektriciteitsbehoefte heeft sinas het
begin van de eeuw een gestadige groei gekend van
6 a 7 per jaar. Deze continuïteit werd soms even
gestoord door de schommelingen die het gevolg wa
ren van grote gebeurtenissen, zoals de twee wereld
oorlogen en de grote crisissen.
Aangezien alle woningen en installaties waar
elektriciteit verbruikt kan worden thans aangesloten
zijn, hangt de vraag naar elektriciteit praktisch niet
meer af van de stroomproducerende en -distribue
rende bedrijven. Brandstofvoorraden zijn echter be
perkt steenkooloniginning op 3.000 meter diepte
en boortorens cp de harde poolkappen zijn tot op
heden economisch niet haalbaar. Hoe dan de vraag
naar energie voldoen De enige middelen op het
eerste gezicht, zouden er in bestaan de prijzen mas
saal op te drijven of stroomonderbrekingen in te
voeren. Beide procédés zijn onaanvaardbaar voor
de bevolkihg (de mens wordt hoe langer hoe meer
een nachtvlinder). Bovendien streven regering en
kontrole-instanties er naar de verkoopsprijzen van
elektriciteit op een minimumpeil te houden dat ver
enigbaar is met het financieel evenwicht van de
onderneming. Evenmin zou in België, dat arm is aan
goedkope brandstoffen en waar drie vierden van het
energieverbruik voor rekening van de kwetsbare ex
portindustrie is, de nijverheid een toegeving kun
nen doen.
Onze beschaving wordt, sinds de oliecrisis,
meer dan ooit geconfronteerd met de energieschaar-
ste. De vereiste produktie-eenheden zijn bovendien
zo groot en zo complex dat de bouwtermijn vijf a zes
jaar bedraagt. Als zodanig wordt vandaag de ener
giebron van morgen onherroepelijk vastgelegd. Van
daar dus het belang vandaag de beste primale ener
giebron te kiezen.
Elektriciteit, de slagader van onze wereld, kan
slechts op twee manieren opgewekt worden hetzij
door hydraulische centrales, hetzij door thermische
centrales. De aanwending van andere energiebron
nen zoals wind, zon of geothermische energie maakt
het voorwerp uit van veelzijdige studies en onder
zoek maar kan tot nu toe niet op industrieel vlak
bruikbaar worden gemaakt. Aangezien de hydrauli
sche energiebronnen in ons land praktisch onbe
staande zijn - geen bergcentrales, uitzonderlijk een
vlaktecentrale - heeft men zich steeds op de ther
mische centrales ingesteld waar steenkool, petro-
leuw, gas en uranium de warmtebronnen zijn.
Steenkool verliest, ondanks de oliecrisis, veld
petroleum en gas - waar de sjeiks in zwemmen -
kennen een minder scherpe groei dan voor de ener
giecrisis en de opkomst van het uranium. Samen
met radium is dit zo goed als de enige in de natuur
voorkomende kernbrandstof. Enkel uranium komt
reiatief overvloedig voor, maar is wel ongelijk ver
deeld over de wereld USA, USSR, China, Zaïre
en een paar andere landen behoren tot de zeidzame
gelukkigen. Ook hier vist het energie-arme West-
Europa voor de zoveelste maal achter het net.
De totale, massale en langdurige verspilling
van koolwaterstoffen, gassen en steenkool kan op
deze wijze worden vermeden zij vormen immers
kostbare en volkomen onvervangbare grondstoffen
voor de in de al maar in belang groeiende chemie.
Bovendien vormt het niet verbruiken van zuurstof,
het niet verwekken van rook, stof of verbrandings
gassen een aanzienlijk voordeel voor het leefmilieu.
België is dan ook deze kernweg opgegaan.
BR 1, 2 en 3 waren de eerste proefreactoren. Dan
volgden de industriële kerncentrales van Chooz
(1966), Doel 1 ('74), Tihange 1 ('75), Doel 2 ('75).
Andere eenheden (Doel 3, Tihange 2) zijn in aan
bouw en nog twee anderen zijn besteld maar hun
vestiging blijft wegens het protest van de plaatse
lijke publieke opinie - voorlopig althans - onbepaald.
De plaatselijke actiegroepen gaan immers he
vig te keer tegen de inplanting van de kerncentra
les wegens de naar hun zeggen onvoorstelbare ge
varen die deze meebrengen. Het hoeft niet gezegd
te worden dat een ernstig ongeval in dergelijke
centrales best zou kunnen vergeleken worden met
een nieuw Hiroschima of Nagasaki. Technici heb
ben hun antwoord klaarde 209 kernreactoren die
op 't ogenblik in werking zijn met 'n gecumuleerde
bedrijfstijd van bijna 1100 jaren, hébben volgens de
zelfde bron tot geen enkel ongeval aanleiding ge
geven, noch binnen de kerncentrales, noch in de
omgeving ervan. Dit bewijst wel de hoge graad van
veiligheid waarmee in de kernindustrie gewerkt
wordt. Nochtans beweren kwade tongen dat
reeds meer dan eens een ongeval in de doofpot
werd gestopt en enkele maanden geleden hoorden
wij op een zondagmorgen een radio-interview met
een Vlaams technicus die werd bestraald en een
been moest worden afgezet.
100 veiligheid? dat bestaat NIET! Noch
tans mag aangenomen worden dat in België op
geen veiligheidsmaatregel wordt gekeken. Waar het
Westen het Oostblok reeds overtreft met zijn grote
betonnen of stalen omhullingen waarin de reactors
worden geplaatst en die in de Sovjet-Unie totaal
onbestaande zijn, wordt in België met behulp van
dubbele wanden voer extra-beveiliging gezorgd.
Ondanks de voordelen en relatief hoge veilig
heid bleef de kernsplijting weinig concurrentieel tot
aan de oliecrisis. De investeringslasten die voor
kerncentrales veel hoger zijn dan voor klassieke
centrales, werden toen nauwelijks gecompenseerd
door de brandstefbesparingen. Toch heeft dit de
meest vooruitziende der geïndustrialiseerde landen
niet belet zich uit te rusten met kerncentrales, daar
dit in hun ogen de energiebron van de toekomst
zou zijn, na de uitputting der fossiele brandstoffen.
De oliecrisis en de daaruit voortvloeiende in
grijpende veranderingen in de economische situatie
brachten voor de meeste landen, ook voor België,
een versnelling van deze trend terecht. Zelfs olie
producerende landen beginnen met de bouw van
kerncentrales.
Het is misschien juist door deze al dan niet
geïmproviseerde versnelde evolutie dat meer dan
ooit scherpe kritieken worden geuit m.b.t. afvalstof
fen, sabotage en diefstal, thermische lozingen, de
energiebalans, sloping van een kerncentrale, gevol
gen voor het nageslacht... Waarheen 'met de radio
actieve afval Alhoewel het volume hiervan zeer
gering is en slechts enkele kubieke meters per jaar
bedraagt voor een centrale als die te Tihange, blijft
- voorlopig althans - een definitieve oplossing voor
dit gevaarlijk goedje uitde afvalstoffen worden
thans in vloeibare vorm in de heropwerkingsfabriek
opgeslagen in tanks.met dikke wanden van roestvrij
staal. Elke tank zit in een andere tank die elke even
tuele lek moet opvangen, terwij! het geheel in een
betonnen omhulling is geplaatst. Dit systeem sluit
als een bus maar blijft voorlopig. Wetenschaps
mensen stellen hun hoop op de techniek van ver
glazing om het probleem definitief uit de weg te
ruimen.
(Lees verder op pagina 2)
a
