EDITORIAAL
Zesenvijftigste Jaargang.
Vrijdag 19 februari 1982
imsm
Staken en betogen,
een gesei of zegen van de democratie
Drukker - Uitgever
PAUL LUYSTERMAN - JACOBS
Koepoortstraat 10 - 9400 Ninove
Tel. (054) 33 27 27 - Prk. 000-0478685-87
Prijs voor Jaarabonnement500 F.
Prijs per nummer: 11 F.
VERSCHIJNT IEDERE WEEK.
12.
De staking van maandag 8 februari was één
van de meest besproken, maar ook één van de kalm
ste nationale stakingen die België ooit heeft gekend.
Voor sommigen vooral uit de linkse en Waalse
middens was het een waarschuwing die meer
dan nodig was om een kruisvaart te beginnen tegen
de fameuse volmachten, ook al kende men de ware
toedracht er r>og niet van. Voor anderen was het
een politieke stunt louter en alleen van het A.B.V.V.,
de openingszet van een partijtje schaak tussen een
centrum-rechtse regering in crisistijd en een op
roem en macht beluste linkse oppositie.
ledereen vond de staking vanuit zijn eigen stand
punt een succes. Het A.B.V.V. dacht aan het plat
gelegde Wallonië, de regering putte moed uit het
geringe enthousiasme bij de stakers dat zou kunnen
laten vermoeden dat de massa zeker niet veel voelt
voor een lange confrontatie. Het A.C.V. was tevreden
over de discipline van haar leden in Vlaanderen die
het ordewoord werkenmassaal hebben opge
volgd.
Over één zaak moest men het hoe dan ook eens
zijn alles was in rust en vree verlopen. De verkla
ring die hiervoor werd gegeven verschilde echter
naargelang de bron. De enen schrijven het toe aan
de discipline van de stakers (een pluim voor de
vakbond in kwestie). Anderen dachten aan het feit
dat de meeste arbeiders en bedienden het niet zo
heel goed zagen zitten met die staking. Tenslotte
waren er ook zij benaderen waarschijnlijk het
dichtst de waarheid die er op wezen dat weinig
werkwilligen zo gek waren om echt herrie te zoeken
met de stakingspiketten-van-één-dag, want 's ande
rendaags moet men steeds opnieuw, liefst in de bes
te verstandhouding, samen aan de slag. Immers,
indien er iets is dat de werknemers en de bevolking
in het algemeen sterk en passioneel kan verdelen
dan zijn dat wel stakingen. Dit betekent natuurlijk
niet dat stakingen altijd zinloos zijn, zeker niet. Maar
in elk geval, en de voorbeelden ontbreken niet. is
de tol aan vertroebelde sociale relaties binnen de
groep vrij groot, in het bijzonder wanneer het con
flict blijft aanslepen zonder resultaat.
De R.B.P.-staking en -bezetting is één van de
weinige voorbeelden met een happy-end, na heel wat
leed. Van het tegendeel zijn er eindeloze rijen voor
beelden. De actie van de Renardisten en hun stakin
gen brachten het rooms-blauwe kabinet ten val, maar
toen de socialisten in de regering kwamen voerden
ze de eenheidswet waar het tenslotte allemaal
om was begonnen bijna integraal in zijn oorspron
kelijke versie door. De vrede en de rust keerde
weer in het land maar de verhoudingen binnen de
linkerzijde werden voor jaren gehypothekeerd.
Een meer recent voorbeeld was de staking op
de Boelwerf. De steun van de vakbonden het
financiële element is zeer belangrijk om een staking
overeind te houden voedde de staking maanden
lang. Het enthousiasme, de eensgezindheid voor de
camera was groot. Het voorstel van de regerings-
bemiddeiaar beviel weinigen maar toch werd geen
2/3 meerderheid gevonden om het te verwerpen.
De vakbonden konden niet langer de zaak steunen.
De strijd zou doorgaan tot het bittere einde... maar
één week later was iedereen aan het werk en in
die ene week was de eensgezindheid van maanden
omgeslagen in harde verdeeldheid met bijzonder
pijnlijke confrontaties aan de stakingsposten. Wat
sommigen elkaar aandeden in een menselijke ont
lading van frustraties zal de persoonlijke verhoudin
gen lang blijven tekenen.
Er zijn studenten die elkaar nooit meer bekijken
na de onenigheid over het al dan niet (verder) sta
ken. De ongewone sfeer en de vaak gevoelsgeladen
confrontatie duwen maar al te vaak de reden waarom
het allemaal was begonnen hopeloos op de achter
grond.
Stakingen en vooral daarbij aansluitende beto
gingen leiden in bepaalde gevallen tot ernstige con
frontaties met de openbare ordehandhavers. Slechts
een minderheid wilt echt op de vuist met het ge
zag maar het spel van kat en muis dat klein begint
kan soms op een grote massa overslaan. Wanneer
de sfeer oververhit geraakt heeft men meer oog
voor de ordehandhavers dan voor de eigenlijke doel
stelling van de staking of betoging en de mensen
van de ordediensten dan zijn ook maar... mensen.
Opvallend is we! de agressie die bij rellen
hoe langer hoe meer toeneemt. Het gaat dan echt
om rellen zoals in Noord-lerlana, de Engelse sloppen
wijken, bepaalde Duitse steden en noem maar op
waar het echt om een fysische confrontatie met de
orde van de maatschappij gaat. Vooralsnog bleven
wij hiervan in België meer dan behoorlijk gespaard.
Een staking, een betoging kan zinvol zijn maar
het blijkt wel dat de democratie er letterlijk en figuur
lijk zwaar kan worden door op de proef gesteld.
Het is duidelijk dat het slechts een laatste wapen
mag zijn want de problemen die er door worden
gecreërd maken de oplossing nog moeilijker dan
zij tevoren was. Maar al te vaak wordt een staking
in eerste instantie gebruikt. Het geeft immers de
nodige opvallendheid aan het vraagstuk. Want over
iets praten of onderhandelen komt niet in de media.
Er hoeft actie bij te komen.
Het meest frappante voorbeeld is in feite een
studentenstaking. Wie zal er last van hebben dat
de studenten staken De bevolking De Belgische
economie De professoren Misschien de studen
ten want de eerstvolgende cursus zal door de prof er
eventjes vlug de schade worden ingehaald...
Was het maar waar dat men fascisten kan neu
traliseren door in de straat te betogen, dat Voeren
en Komen een gezonde oplossing kunnen krijgen
door, liefst in volle kiesstrijd, er kat en muis met de
Rijkswacht te spelen en dat de werkgelegenheid,
hét probleem van onze wereld, kon worden opgelost
door te staken... Met een staking of een betoging
kan men dus wel de aandacht vestigen op een of
ander probleem. Men kan het daarmee echter niet
oplossen. Men kan er eventueel de tegenpartij mee
onder druk zetten maar de sociale relaties in de
groep blijken vaak een zware tol te betalen.
Stakingen en betogingen krijgen bovendien een
extra dimensie in ons Belgenland. Als de dikbetaalde
staalarbeiders gaan betogen tegen de E.E.G. omdat
zij akkoord zijn met een aantal positieve punten
uit het reconversieprogramma maar tegen de aflos
singen van de overbodige arbeiders en daarbij zware
brokken maakten in Brussel en dreigen als het niet
verandert de zaak nog grondiger aan te pakken,
dan zegt Wallonië met Spitaels en Mathot op kop
dat dit onvermijdelijk is maar laat Vlaanderen duide
lijk zijn afkeer en minachting uiten. Als de econo
mische crisis ooit op straat wordt uitgevochten zou
het wel eens tussen Vlamingen en Walen kunnen
gaan.
De spiraal van stakingen en betogingen en het
daarmee gepaard gaande geweld kan tot hopeloze
situaties leiden. Anderzijds kan het ook als een zand
storm zijn onverwachts en zeer hard om dan even
plots in het niets te verdwijnen. Denken wij daarbij
aan de stakingen van de jaren zestig, Parijs, mei
1968...
Het hoeft ook gezegd dat staken en betogen
wel constructief kunnen zijn. De vredesbetogingen
die in de meeste Europese landen totaal rimpeloos
zijn verlopen kunnen de geschiedenis ingaan als
schoolvoorbeelden. Men kan opmerken dat zij mis
schien zonder direct resultaat waren maar hiertegen
over kan men stellen dat ook met geweid en verniel
zucht men niet verder zou zijn geraakt. Integendeel,
de geloofwaardigheid van de actie zou alles hebben
verloren wat ze nu wel aan authenticiteit heeft kun
nen bieden.
Niemand werd gedwongen er aan deel te nemen
en toch waren meer dan 200.000 mensen er voor
naar de hoofdstad getrokken. Zoveel mensen zijn
in feite tegen dit of dat maar om zomaar mee te
doen aan een demonstratie moet het neen heel
diep zitten.
Ook tegen de kernwapens en de kernenergie
als zodanig is er veel protest en op nationaal vlak
heeft men reeds voor de nodige uitstraling kunnen
zorgen. De lokale demonstratie van twee weken te
rug miste echter de nodige spontaniteit en behande
ling van de problematiek ten gronde. Waarom jon
geren waarvan een aantal die nog geen zestien
was zonodig een aantal scholen (waar geen en
kele leerling bleek mee te doen) lastig moeten val
len en onder het oogluikend toezicht van de po
litie de scholen moeten binnendringen is ondui
delijk. Of dit de ideale manier is om bepaalde school
bevolkingen uit hun onwetendheidwakker te
schudden zoais in de geschreven pers ergens
wordt gesuggereerd is een twijfelachtige zaak.
Staken en betogen zijn nuttige maar soms goedkope
wapens van onze democratie. De democratie gaat
echter zolang te water tot een staking haar breekt...
