d
vu
zin
e
EDI TORIAAL
~rren'in die zin dat zij ze"ter zi,tin9
i
cKoogd<
Zesenvijftigste Jaargang.
Vrijdag 28 mei 1982
De teleurgang
van de overlegeconomie.
19 8 2
IN HET COLLEGE TE NINOVE
Vrijdag 4 juni vanaf 19 u.
RESTAURANT mat inschrijving.
Zaterdag 5 juni vanaf 19 u.
de traditionele FEESTAVOND
in de bovenzaal
ONTMOETINGSAVOND
VAN V.O.S.A.
in de benedenzaal.
AAN AL ONZE LEZERS
EN LEZERESSEN:
Drukker - Uitgever
PAUL LUYSTERMAN - JACOBS
Koepoortstraat 10 - 9400 Ninove
^M054) 33 27 27 - Prk. 000-0478685-87
Prijs voor Jaarabonnement500 F.
Prijs per nummer: 11 F.
VERSCHIJNT IEDERE WEEK.
26.
keer"™ i, We van Mauri,s De Wilde loont
toe er H aan dal naar hei einde van de oorlog
toe steeds meer mensen zaten te piekeren om wat
Zan wZ'n T "T,n 06 9r0,6n die de
kaart wrlden herverdelen, de Koning en in het bii-
haven' de "®n,oura9e" die hu" Portie wilden hand-
waren haften H9S9eVan9en 0,,'cieren dia benauwd
Tallen he' Bel9isch« leger te
Iedereen was het er toen over eens dat men
niet meer de draad kon opnemen op de plaats waar
hij in de zomerdagen van 1940 was afgeknakt Het
toenmalig maatschappelijk beeld deed he, niet meeT
Pol t v Zeker niet meer doen na de oorlog
Politieke partijen dachten reeds aan hun reorgant
sane na de wapenstilstand en in de bank- en indus
triële wereld werd reeds uitvoerig gepland hoe de
economie opnieuw op gang zou kunnen gebmcht
Men realiseerde zich ook dat de houding ten
opzichte van de arbeiders moest veranderen. Het
s dan ook niet te verwonderen dat een van de be
langrijkste gebeurtenissen op het stuk van het
sociaal overleg in België zich heeft afgespeeld in
het najaar van 1944 het sluiten van een .pact van
sociale solidariteit».
Dit pact werd de basis van de in het buitenland
tang genoemde Belgische sociale overlegeconomie
De nadruk lag op de harmonie en op de samen
werking, de klassenstrijd en de fundamentele Tcn-
testalie van het economisch-politiek systeem. Beide
partijen zouden enkel voordeel halen uit een trouwe
samenwerking. De werknemers zouden het we,Tg
gezag van de hoofden van de ondernemingen eer
biedigen en zouden «er een eer in zien» hun plicht
getrouw uit te voeren. De werkgevers zouden de
vaardigheid van de werknemers eerbiedigen en hun
rechtvaardig behandelen.
Het was er toen dus duidelijk om te doen de
economische wederopbouw en groei opnieuw moge-
kjk te maken en lange tijd, van 1945 tot 1968, deed
het model het alles behalve slecht.
Geleidelijk aan werden de gecreëerde overleg
structuren log en onhandelbaar. De resultaten van
de Nationale Arbeidsraad, op het sociaal vlak, en
de Centrale Raad van het Bedrijfsleven, op het eco
nomisch vlak, kwamen bij de nationale besprekingen
steeds moeilijker uit de bus. Ook op het vlak van de
bedrijfstak bereikte men in de paritaire comité's
en bedrijfsraden steeds moeilijker een consensus
En toen kwam 1968. Het is het jaar waarin, op
verscheidene plaatsen in de Verenigde Staten en
Europa, de studentenrevolten uitbraken. Het maat
schappelijk model, gericht op steeds grotere mate
riële welvaart door economische groei, werd meer
en meer in twijfel getrokken. Fundamentele, geves
tigde waarden zoals eerbied voor het gezag en de
gezagdragers werden op de helling geplaatst Grote-
ming6 werderTgeëis,6" Par"C'Pa,ie 06 beSlui— SINT - ALO YSIUSFEEST
Deze ideeën, die eerst enkel leefden in de stu-
dentenwereld verspreidden zich geleidelijk ook on
der de arbeidersmassa. Dit had dan onvermijdelijk
een weerslag op de syndicale en patronale organi-
sabes en hun politiek. Dat beslissingen vooraf op
breed overleg met de basis moeten worden gestoeld
heef een belangrijke invloed gehad op het sociaal
overleg, met name dat hei voortaan veel moeilijker
en trager ging verlopen.
Concreet betekent het dat voortaan over elk
belangrijk punt een uitgebreide consultatie moet
ptaatsgnjpen in de schoot van de ondernemingen
deze raden zelf. Voordien daarentegen hadden
de vertegenwoordigers in deze raden geen al te
konden beslissen en ook deden, zelfs over funda-
mentele problemen.
De kontestatiebeweging heeft er tevens ook voor
gezorgd aat de tegenstellingen tussen werknemers
en werkgevers werden verscherpt en hun gemeen-
schappehjke belangen steeds verder uitelkaar gingen
vo«nh K- SOl,de wpaCt van sociale solidariteit»
verschenen hierdoor de eerste diepe barsten. Voor
taan Kon enkel nog worden gesproken van «sociale
gesprekspartners»... in het beste geval. Van gedach
ten wisselen en langdurig overleg plegen kon nog
maar zich solidair voelen zat er niet langer in
Han j"! de P°tten te l'jmen werd de overheid er
dan bij betrokken. Het tijdperk van het drieledig over
leg was aangebroken. De rol van de Staat op sociaal-
economisch gebied werd steeds nijpender, maar om
wille van diezelfde democratisering moest ook rij
de sociaal-economische partners raadplegen voor
elke belangrijke beslissing.
Het systeem geraakte stilaan aan lager wal
Tijdens die periode nam de kritiek van de overleg
organen dan ook toe. Sommigen hadden hun twijfels
over de samenstelling en de werking van de overleq-
vraa06,1 3nderen Stelden reeds het hele systeem in
ha* w" l°en kWam er i€ts dat w'j hier in België en
het Westen voor onmogelijk waren gaan houden
een zware economische crisis. Een crisis die een
?ekS J>arsten in het Pact van sociale soli-
a iteit sloeg. De economische groei die de industrie-
dert de 00r,09 hadden gelevers werd in
9/3 plots verstoord door schaarste aan energie en
bepaalde grondstoffen, ontwrichting van het inter
nationaal muntstelsel, grondige wijzigingen in het
patroon van de internationale arbeidsverdeling stij
gende inflatie en werkloosheid en een stagnatie of
zelfs een achteruitgang van de materiële welvaart.
De crisis drukte dan bijzonder zwaar op het
sociaal overleg. Van toen af werd er nauwelijks nog
en akkoord oereikt over belangrijke aangelegen
eden De nationale arbeidsconferenties, de laatste
toe verlaten van de regering, mislukten allemaal.
Noch in 1976, 1978, 1979, noch in 1980 konden de
toponderhandelaars van de sociale gesprekspart
ners tot een nieuw interprofessioneel akkoord ko-
(Lees verder op pagina 2)
