N° 1. Zondag 25 December 1870. lste Jaergang.
WEKELYRSCH NIEUWSBLAD.
UT BERIGT.
De Dorp sduivel
S f-Pieter s-N ieuwj aer
ïnschrvvi ngslyst
Aelst 24 December.
Sl-Pieters-Meuwjaer.
n
KERSLIED.
G-azette van Aelst
Hot Bureel van hot hla<l I» gevestigd In do Kapellostroet I%l0 II, vvaor allo brieven, «olden, enz. vrnelitvry moeten toegezonden worden,
lenteprys 8 fr. *a jacrs, vooraf betaelbner. Voor don hnlten knn men InHOliryven In al d© pootkantooron, on voor de landolyko gemeenten l>y do briefdragers.
De GAZETTE VAN AELST is geen
politiek blad. Wat wy ons voorstellen
is den lezer bekend te heuden met het
nuttigste, 't belankrykste en 't versch-
ste nieuws; daertoe zullen wy ons noch
moeite, noch opzoekingen sparen. Men
sla slechts een oogwenk op dees ons
eerste nummer, en men zal aenstonds
begrypen hoe wy, ter voldoening van
iedereen, ons inzigt van zinzyn te ver
vullen. Wat het lokale nieuws be
treft, daervoor roepen wy de welwil
lende medewerking in van al de be
langhebbenden, zoo buiten als binnen
de stad.
Wat betreft de annoncen van verkoo-
pingen of van welkdanige openbare
zaken, welke de heeren Notarissen,
Zaekwaernemers of anderen ons zul
len toevertrouwen, ten einde aen de
zelve alle mogelyke ruchtbaerheid te
geven, verbinden wy ons het nummer
welke dezelve afkondigt, telkens te
zenden GRATIS in de herberg, gemeen
tehuis of elders waer de zaken in
spraek moeten afgedaen of verhandeld
worden.
Het Bureel van de GAZETTE VAN
AELST is gevestigd in de Kapelle-
straet N" 11, zynde het Oud-Bureel
van liet Land van Aelst. Het blad kost
5 franken 's jaers, vooraf betaelbaer.
De uitgever blyft met volle vertrou
wen hopen op het vertrouwen waer-
mede het publiek hem sedert zoovele
jaren heeft vereerd; ook zal hy alle
mogelyke poging aenwenden *om er
zich meer en meer wasrdig van te
maken.
De uitgever,
J. VAN BRANTEGHEM.
een© geschiedenis nil onzen tyd.
I.
In de kleine kamer ccner armoedige wooning aen
liet uiterste einde van het dorp, zat een jong meisje
aen het spinnewiel. Het was cene jeugdige, frissehe
gestalte, liet cngsluitende keürslyf, de witte omgesla
gen hemdsboorden gaven <haer cene eigenaerdige be-
'koorlykhcin. In hare l'yn gevormde gelaetslrekkön'lag
eene zachte, zwaarmoedige uitdrukking. Hare ge heel c
vcrschyning met de kleine, sehyfthaer aen den arbeid
ongewoone handen, paste niet in hel armoedige, hoe
wel zindelyke kamerke, aen welks witte muren, be
halve een 'kleine spiegel met ecu verwelkten kraifc
daerboven, niet het minste sierned te zien was.
Des meisjes voet, waerdoor het rad in beweging
werd gebragt, rustje, de handen lagen gevouwen in
den schoot en hare 'oogen waren vol gedachten op den
grond gevestigd. Slechts nu en dan trokken hare lip
pen krampachtig te samen, alsof zy door inwendige
sinerton werd aengedacn.
Eene vrouw was over haer gezeten en sprak druk
tot het treurende meisje, zonder dat het evenwel van
uitwerking scheen te zyn, want herhaeldclyk schudde
zy zwygend het hoofd, zonder de oogen op te slaen.
-- Ik bedrieg my niet, moeder, antwoordde zy ein-
delyk. Hy is tegenwoordig anders dan hy vroeger
was. Zoo wild is hy nog nooit geweest.
Haha! lachte de oude, terwyl hare kleine oogen
zich half sloten, all yd is hy zoo geweest, kind, all yd
sedert by loepen kan. Er vloeit nu cenmaol zulk wild
vurig-hloed door zyne aderen, en het zal lang duren,
eer het wat bedaerder wordt. Zyne moeder was een
liglzinnig ding en zyn vader soldaet, en was nog wil
der van aerd. In een oogenblik van gramschap door
stak hy zynen overste met de bajonnet en doorschoot
daerua zich zeiven, om de straf te ontgaen. Ik heb ze
beiden gekend en my heeft het nooit verwonderd, dat
dezelfde wilde aerd bok in den jongen steekt.
Voorbeen, was hy toch bedaerder, merkte het
meisje cp.
De GAZETTE VAN AELST opent haer eerste
nummer met eenen inschryvingslyst op den St-
Pieters-Nieu-wj aer.
Wy achten ons gelukkig de gepaste gelegenheid
te mogen waernemen om onze onderneming, hoe
nederig ook, te stellen onder den hyzonderen zegen,
die vast is aen elkeen der menigruldige goede wer
ken voor doelwit hebbende den onderstand van
den H. Vader.
Al die werken zyn gedurende de jaren van be
proeving, welke Pins IX heeft beleefd, zoovele
blyken geweest van verkleefdheid, gegeven door
de Katholyken ,aen de Roomsche Kerk, aen hun
nen H. Godsdienst. Ook is het gebleken dat, hoe
dringender de gevaren voor het Pausdom zich op
deden, hoe vuriger de genegenheid, hoe edelmoe
diger de zelfsopoffering der Katholyken zich opeg-
baerde.
Thans is de snoodheid der godshatende-revo-
lutie ten top gestegen. Stap voor stap, na beurte
lings al de Pauzelyke provinciën te hebben over
weldigd, is zyeindelykgeraekt tot onder de muren
van het Vatikaen. De Paus zit gevangen in zyn
eigen Paleis, en zyne Staten, goederen welke
de Kerk, in regt en eigendom, sedert eeuwen toe
behoorden, zyn verbeurd verklacrd!... Om te
voorzien inde noodzakelyke onkosten van het be-
stuer der Algemeene Kerk, mag de H. Vader op
niemand meer rekenen ten zy alleen op zyne kin
deren.
God dank! die kinderen zyn talryk, talryk de
gene die zyn getrouw gebleven, en hunne liefde
hebben zy tot dc hoogte van huns Vaders nood
weten te verheffen. Uit de vier hoeken der wereld
is eene stem opgerezen, luidruchtig en ontzagge-
lyk... België, Holland en Zwitserland, Engeland
en Ierland, het zegevierend Duitschland en het
vernederd Frankryk, ja, tot Amerika toe, zyn
Natuerlyk, vervolgde* de oude, omdat hem de
vleugels gebonden waren. Het zal echter in hem, hy
heeft dikwyls genoog beproefd ze los te maken, nvaer
het is hem iedere reis slecht bekomen, en dat heeft
hein nog wilder gemaèkl. Zie, Drietje, by heell my
steeds ergernis en kommer veroorzaekl en ik zou hét
zeker nooit van een vreemd kind verdragen hebben,
maer het was eene ongelukkige wees, en zoo slecht is
hy nooit geweest als men hem mnoklc. Niemand mogt
hem echter lyden. Iedereen dacht hem te mogen straf
fen en dat beeft hem hoe langer hoe meer verbitterd.
Dat is de oorzack van al zyne streken, waerdoor hy
zich zocht te wreken.
Ik weet bet wei, antwoordde Margaretha, stefcds
in dezelfde onbcwegclykc houding. Dat is hot ook niét
wat ik meen. Het zal wel waer zyn, wat de lieden van
hem zeggen, dat hy onder de smokkelaers gerankt is,
dat liy ze by hun bcdryf helpt en liet geld, wacraen
hel hem in den laetslen tyd niet heell outbroken, dacr
van daen kómt.
En al ware dit zoo, merklc de vrouw aen, wat
rackt ons dat! Ik ben niet meer verantwoordclyk voor
hem; laet de mensehen zeggen wat zy willen.
In dat geval ncein ik echter geen penning meer
"van hem aen, antwoordde Margaretha. En ik zal hel
hein zegden, want op zulk geld rust geen zegen.
(leen woord zullgy zeggen, onzinnig schepsel,
riep de oude toornig, geen enkel woord! Wal zullen
wy in deze slechte tyden zonder hem beginnen?
Wy kunnen er ons zeiven wel alleen doorhelpen,
-zegde Margaretha .vastberaden.
Ja, doorheen, vervolgde de vrouw, terwyl zy
bitter lachte. ZomTer hem zullen wy niet verhongeren.
Dal niet, maer wy zullen ons veel moeten ontzeggen.
Ik heb in myne jeugd betere- dagen gekeild en ik heb
nooit gedaoh!, dal het my nog eens zoo slecht, gaen
zou. Toen ik nog kamenier op liet slot was, had ik
vrolyke dagen en dien lyd kan ik wacrlyk niet verge
len. En heb ik Hendrik niet tot my genomen, loon hy
sleclils een hall' jaer oud Was en geheel alleen in de
wereld stond Heb ik niet alles voor hem gèdaen?Do
wéinige daelders, die ik van de gemeente voor hem
trok, zyn byna als niets te lellen niemand anders
zou hem daervoor genomen hebben en ik heb hem be
handeld, alsof liet myn eigen kind wa^, daerom mag
opgestaen om in meetingen, hedevaerten en
smeekschriften, voor Hemel en Aerde, tegen zyne
verdrukkers te protesteren. Zulk algemeene be
weging heeft do geschiedenis zelden te hoeken
gehad.
in afwachting dat er aen die manifestatie regt
geschiede, blyft, wy herhalen het, de nood van
den H. Vader dringender dan ooit. Iedereen moet
en zal er in voorzien in de maet van zyn vermo
gen, en het is met dit inzigt dat wy heden enzen
inschryvingslyst voordragen.
Het is waer, de schynheilige verrader biedt
onzen Vader geld aen; maer zyn goud is bezoedeld
met het bloed der Pauzelyke Zonaven,en de chris-
tene fierheid, zoo edel vertegenwoordigd in den
onstervelyken Pius IX, ziet er met verachting op
neder.... Aen ons de eer den Paus ter hulp te snel
len Voor den Paus, voor de Kerk, voor God
zal de denier der katholyke weduwe zwaerder
wegen dan al de ichatten van den meineedigen
Savoyard
GEOPEND EN VOORGEDRAGEN DOOR DE
GAZETTE VAN AELST.
Mynheer VAN DE WALLE-DE PRAETER. fr. 20-00
ONBEKEND5-00
Matlme VAN DEN HENDE50-00
10 Coupons Pauzelyke Leening 1848-70,
ieder van fr. 2-50, ONBEKEND. 25-00
ONBEKEND3-00
Mynheer en Madme J. DE GIIEEST. 10-00
Jufvr. FRANCISCA MAURISSENS. 10-00
ONBEKEND5-00
M. VICTOR WILLEMS2-00
JOSEPH VAN BRANTEGHEM en zyn huis
gezin5-00
hy voor my nu ook wel iets doen, en daerom zult gy
hem niols zeggen.
Wy mogen echter geen geld van hem aoiincmon,
dat by op zulk eene wyzc verdiend heeft, hernam
Margaretha.
Zwyg, meisje! viel dc oude haer in de rede. Wat
weet gy daervnn, en wat gaet liet ons aen, hoe hy aen
het geld komt! Of gunt't gy my niet, dal ik liet op
myn ouden dag weder wat beter heb.
Margaretha stond op en bare slanke gestalte deed
zich dawrby nog veel voordecliger voor.
Moeder, sprak zy, en haer gelaet nam daerby
cone uitdrukking van vastberadenheid aon; gyziilt liet
beter hebben al moest ik ook dagen nacht werken,
maer ik neem geen geld meer van hom aen, dat by op
deze wyze verdiend beeft.
Do vrouw wilde antwoorden, toen dc deur geopend
werd en een jong man haestig binnen trad.
lly was van eene groote, ryzigc gestalte, die by
iedere beweging kracht en buigzaamheid verried.
Nauwclyks kon by twintig jaren tellen. Zyn gelaet was
byna schoon te noemen. Zware wenkbrauwen gaven
daeraen eene koene, vermetele uitdrukking. Do don
kere oogen die er onder uit keken, zwierven niet
scherpe, onrustige blikken in liet rond. Het hoofd
droeg hy trolscli in de hoogte.
Zyn oog bleef op Margaretha rusten. Deze sloeg liet
hare tot hem op, maer ook dadclyk wéér neder. Hy
trad lot haer en stak haer zyne band toe. Zy legde er
de bare in, die eenigzins beefde. Hel ontging hem
échter niet.
\\yi scheelt u, Margaretha? vroeg Jiy.
Niels, niets, antwoordde' het meisje dralend en
verlegen.
Zy is eene zottin, voegde de oude er by, die zich
dingen in 't hoofd haelt, waervan zy niets verstaet eu j
die haer niét aengpeii.
Dacht ik het niet! riep de knaep. Nu, ik zal haer
wel vrolyk maken
Hy tastte i-den zak en wierp haer een handvol zil
vergeld In den schoot.
Ziedaer, Grietje. Ik bob goede zaken gédaen, en
ik wil met u doelen
Gy meent het tóch goed met ons! riep de oude,
terwyl zy vol vreugde opsprong.
ROUWKLACHT
VOOR
-1.
Hoe angstig duister, was de nacht,
Toen eensklaps, door der Eng'len chorqp,
De blijde mare werd gebracht
Dat een Verlosser was geboren!
Hoe angstig duister dc onweerswolk
Gerezen uit den hellokolk.
Op Rome, op ganseh het Christen volk,
Hoe angstig duister!!....
Daal, Godlijk Kind in uwen luister,
Daal op dc orkanen néér!
En wéder zal do hemel glansen.
En weder zingOvuit s'hemels transen,
Hel Eng'Ienlied Lof aan den Heer,
En aan liet menscnTloin vrede
En aan het mensehdom vrede!
2.
Hoe smnrl'lijk eenig, arm en bloot,
ï)e stal, de krib, die '1 Kind ontvingen f
Hem, God, den Vorst oneindig groot,
Die de Eng'len heeft voor hovelingen 1
Hoe smnrtTijk oenig treurt hij daar
Te Rome, door der boozen schaar
Omsloten, hij, de alzegennar,
Hoe smnrl'lijk eenig!....
Daal, God'lijk Kind, en troost en lenig
Ons Vaders hartezeer!
Doe in zijn bHk de vreugd wcér glansen.
En weder zingt, uit 's hemels transen
Hel Eng'Ienlied Lof aan den Heer
p Eb aan hel mensehdom vrede,
En aan het mensehdom vrede!
3.
Hoe eng gekluisterd lag Hot daar,
De windels om de tengre leden,
liet wicht van welk het minst* gebaar
Als de Almacht zelv' wordt aangebeden!
Hoe eng gekluisterd, ach! hoe nauw
Zit Recht en Godsdienst in den klaiiw
Van machtig en meinecdig grauw,
Hoe eng gekluisterd!....
Rlijv' langer meer Uw Rown verduisterd.
Kind! Wreek Uw Recht en Eer!
.Sier Pius' kruin mot lauwerkransen,
En dc aard' herhaalt met 's hemels transen
Hei zegejicd Lof aan den Heer:
Hij schonk het mensehdom vrede,
Hy schonk het mensehdom vrede!
De blos week voor het oogenblik van Margnretha's
wangen; spoedig bad zy zieli echter hersteld.
Neem het geld terug, Hendrik, sprak zy en hare
stem beefde. Ik mag hel niet nennemon.
De knaep niaekle een wilde, grainstoorige beweging,
zyn oog fonkelde.
Gymoogt het niet nennomen! riep hy uil. Ren
ik u te gering geworden, dal gy niets meer van my
aennemen wilt, of beeft de zoon van den landbouwer,
diéu naloopt, hein verboden! spreek?
Zy is eene zottin, Hendrik, hernam de oude snel,
dacrzy vreesde liet geld wéér te zullen verliezen.
«JXoi'.h hel een noch bet ander, antwoordde Mar-
garema zoo hedaerd mogelyk, terwyl zy opstond en
liet gold op de tafel legde.
Hier, neem het terug.
V Gy wilt liet alzoo niet? riep de jonge man.
Neen, gaf liet meisje beslissend ten antwoord.
Eer de oude hef verhinderen kon, mepte Hendrik
liet geld byeen, ging naer 't venster en wierp hot op
de struct
Dan mogen de vogels liet opeten, want ik wil liet
ook niet, riep by uit.
De vrouw liet een'luiden kreet hoeren.
Hendrik, Hendrik, riep zv; luier geroep kwam
echter te laet. Dat schoouc gcUU Toen liep zy driftig
dé kamer nil, Dili hel gold op de struct op Ie zoeken.
De beide jonge lieden bleven alleen in de kamer.
Mbrgarellia stond onbewegolyk aen de tafel en vvaegdo
hoi niet de pogen op te slaen. Hare wangen waren
bleek, de linkerhand hield zy krampachtig op de borst
geklemd.
Hendrik zag door het venster. Zyn blik was woest
en trotseh. Toeli keerde hy zich oin naer het meisje.
Ik' wil welen, waei'om gy het gold niet van ïny
ftgöiuiemen inoogt, riejWiy uit.
Margaretha antwoordde niet, Zy was bang voor
hein, als hy zoo driftig was.
Ik wil het welenvervolgde hy. De zoon van den
landbouwer is hier geweestHa ha! Hy heeft u waer-
schynlyk meer gegeven, hy is immers ryk!
Het meisje sloeg de oogen tot hem op, tranen blon
ken dnerin.
Hy is niet hier geweest en ik heb ook nog ni oit
een penning van hem aengenonien, au woor Ide z,. ik
kan uw geld niet aennemen, omdat ik weet dat gy in
