N° 2.
Zondag 1 January 1870.
1st6 Jaergang.
WEREL YKSCH NIEUWSBLAD.
BERIGT.
NIEUWJAARSBEDE.
Oorlogsberigten.
De Dorpsduivel
De persoonen welke «lees
nummer niet zullen weder-
zendenzullen gehouden
worden als inseliryvers.
Aelst 31 December.
Gazette van Aelst
Het Bureel van liet bla«l is gevestigd in de Kapellestraet IV0 11, waer alle brieven, gelden, enz. vrnchtvry moeten toegezonden Worden.
Abonnementsprys £5 fr. *sjaers, vooraf betaelbaer. Voor den bulten ban men iiiscliryveii in al de poatkantooren, en voor do landelyke gemeenten by «1«» briefdragers.
Met onverbiddelijke woede,
Schudt d'oorlogstoortsdiaar vlammen neer..
Men zegt't is Gods wrekende roede
T)ie slaat om zijn misprezen Eer
Vier maanden reeds dreunt liet Te Wapen
Door Frankrijk heen, door Pruisen wijd;
Alleen zij, die op 't kerkhof slapen,
Alleen, ach! zijn bevrijd.
De zoete vree had 't staal doen roesten,
Het botte zwaard hing aan den wand
't Bevel klonk hoog en allen moesten
Vooruit!Voor wien?.. voor 't Vaderland!
En moeders weenen:
Hun echtgenoot, hun zoon is doqd;
En arme kleine kind'ren stenen,
Om 't karig stukje daaglijkgch brood!
Met onverbiddelijke woede,
Schudt d'oorlogstoorts haar vlammen neer..
Men zegt't is Gods wrekende, roede
Die slaat om zijn misprezen Eer
Keer af, keer van ons aller hoofden,
Keer van ons duurbaar Vaderland,
Van ons die steeds in U geloofden,
Keer af, o Heer, uw straffend' hand!
Wij toch, o neen! zijn niet vergeten
Dat oorlof/, pest en duren tijd
Al kwalen zijn, ons toegemeten
Door d'hand van Hem die 't kwaad kastijdt.
FRANKRYK.
De mail* van Versailles is een moedig man. By
de begrafenis van den franschen luitenant
Godard, welke onlangs in deze stad plaets had,
heelt M. Rameau de volgende redevoering uit
gesproken
Alvorens deze treurige doch roemvolle plegtigheid
te eindigen, zuil gy my toelaten er twee leerzame pun
ten uit te trekken. Het eerste, dat liet schoon is voor
de verdediging van het Vaderland te sterven, want de
vyand zelve brengt hulde aen een dergelyken dood.
Het tweede, dat de overweldigings-oorlog goddeloos
is: ja goddeloos! Wanneer de eeiic natie zich op-de
andere werpt, door wie wordt hy gevoerd? Door de
groote kinderen, welke fnen ongelyk heeft mannen te
noemen, dewyl zy hun speelgoed breken, en daerna
weenen omdat zy hetzelve gebroken hebben. Laten
wy hopen, dat de vereenigde europische staten eer
lang het princiep van don eerbied voor ligt levptftflj*
eene gescbiedents uit onzen tyd.
('le VERVOLG.)
Het was zondag middag. Onderdo schaduwryko lin
den op den berg zou er gedanst worden. Toen de na
middag-godsdienstoefening ten einde was, trok het
halve dorp naer den berg. De optogl moest Margare-
tlia's huisje voorby. Reeds des morgens had zy den
woerd eencn wagen met eene tent, vaten bier, glazen
en le\fmsniiddelen naer boven zien voeren. Nu riepen
haer' de toonen der muziek aen 't venster. Daer kwam
de optogt der dansers en danseressen door het dorp
heen.
Vooraen ging de muziek. Klarinetten en koper-
jnstruinente waren met roodc linten versierd. De
dansenden gingen paersgéwyze, met linten of bloem
ruikers aen de muts of op de borst, de meisjes in haer
zondagspak gedoscht.
Welk eene vrolykheid heerschic hier reeds onder
de jongeliedenHun gejuich overstemde zelfs de hel
dere toonen der muziek.
Digt achter de muziekanten ging de zoon des voor-
naemsten landbouwers met zyne danseres, het was
eert opgeschoten knacp van omstreeks twintig jaren,
lly was de rykste van het gcheele dorp, waerom hem
dan ook by alle vermakelykheden de eerste plaets
werd ingeruimd. En hy zou die geëischt hebben, in
dien de anderen hem die niet vrywillig hadden al'gc-
staen, want hy was trolseh en heerschzuchtfg van
aerd, en builen hem was er niemand in hel dorp, die
by zulk een feest, de blanke daelders zoo ruim aen
den mensch zullen proklamoeren en ondersteunen.
De monschen zyn inderdaed op de wereld, niet om
elkander te dooden, maer wel om elkander le bemin
nen, te ondersteunen en het eens te zyn.
Rysel, 24 dec.
Het militaire verslag over de operatiën van
Parys, van 21 december, zegtDo Franschen
hebben verschillende stellingen in het oosten
bezet, nd bet geschut der Pruisen tot zwygen
gebragt te hebben.
De admirael la Roncière heeft Bourget aen-
getast, doch hy heelt er zich niet kunnen hou
den.
Na een hevigen aenval der batteryen van Poti-
blon en Mesnil, bezette generael Ducrot .des
avonds de pachthoeven Groslay en Grand-
Drancy.
Generael Trochu beeft met de troepen den
nacht op deplaets van het gevecht doorgebragt.
Het korps van admirael de la Roncière heelt
groote verliezen geleden. De verliezen der an
dere korpsen waren niet aenzienlyk.
Sedert donderdag hoort men een lievig ge
schut in de rigting van Noyon.
Er is eene kleine vyandeïyke kolom in de om
streken van Vervins aengekomen.
By bet terugtrekken naer Amiens heeft de
vyand de brug van Dour in de lucht laten sprin
gen.
Bordeaux,v 23 dec.
Er bevinden zich slechts 1500 Pruisen te
Rouaen.
Men heeft in de Seine, in de omstreken van
Duelair, twee engelsche vaertuigen laten zinken,
ten einde de scheepvaert te belemmeren.
Er zyn torpillen tusselien Djuclair en Rouaen
geplaetst.
De Pruisen hebben te Rouaen al de' entrepots
en dokken uitgeplunderd.
De vrysehutters en mobiele garden der Lagere-
Loire, hebben gisteren 20 Pruisen gedood.
Het gezamentlyke der depecjien bewyst, dat
de vyand definitief van zynen marscli boven
Tours afgezien beeft.
Hy trekt naer Orleans terug; zyn aftogt
sehynt zeer duidelyk te worden. i
Lyon, 24 dec.
Sedert den 19 deed de vyand 'geene hoege-
naemde beweging, om de positiën van Gari
baldi te Autun, Bligny, Arnay, Le Due en Epi-
nay aen te vallen.
Hy ontruimde teenemael den 21 december,
Nuits.
De Franschen verloren 1200 man; die der
Duitschers zyn viermael zoo groot.
Het f« ?est clei* elii'istenheïtl iai Frankryk.
Eene vroolyke Kerstmis en oen gelukkig Nieuw-
jaer is de eerste morgengroet, waermede mén
elkander in vele landen der wereld op den eersten
Kerstdag zegen wenscht. In lienduizende gezinnen
van Engeland en Amerika vlamt de traditioneel groote
houtblok op den haerd, en juichende kinderen dansen
om den Kerstboom, en als de honderde lichtjes von
kelen en lachende kleifien de.vroolyke gezichtjes op
heffen en de armen uitsteken naer al dal schoons, dat
hun toeschitterl van uit hel donker groen van den
sjiftu'cbooig, dan gevoelen de ouden van dagen zich
muziekanten of weerd op de schenktafel toewerpen
kon.
Hy had op Margarclha het oog geslagen en haer
menigmaal verliefdewoorden toegefluisterd, wanneer
hy haer alleen op hel veld of in het woud ontmoette,
want niettegenstaende hare arme kleeding, waszy de
schoonste van het dorp, maer op zulk een dag kende
hy haer niet. Dat liet zyn trots hem niet toe. Geen
enkelen blik wierp hy naer haer venster, toen de op
togl voorby ging.
Zy had zich achter in de kamer begeven, om niet
gezien te worden, toch'ontging het haer niet, dat hy
liet hoèfd met opzei afkeerde. De dochter van den
dorpsschout ging aeir zyne zyde en hy zou zich gc-
schaemd hebben het arme meisje le kennen. Een treu
rige glimlach was voor een oogenblikop haergelaet
zigthaer. Zy gevoelde dat hare armoede alleen de oor
zaak daervan was.
Eene menigte volwassenen en kinderen volgden den
optogt. Toen alles voorby was, kwam Margnrelhn we
der aen het open venster, zag hen na on luisterde naer
de toonen der muziek, die zich nicer en meer in het
dal verloren. Zy klonken zoo vrolyk en uitiokkend.
Ook in haer kwam de tost op aen zulk eene vreugde,
aen den dans deel te nemen. Zy was' nog jong en
vreugdeloos scheen haer leven daerheen te zullen
gaen.
Wel kon ook zy den optogt volgen en naer het daiv
sen zien; inUissehèn wist zy maer al te'zeker, dal nie
mand haer in de rven der dansenden zou voeren.
Slechts spot en hoon waren haer ten deel gevallen,
als zy zich vroeger hy zulke gelegenheden onder de
aenschotrwers gemengd had.
De geheele feeslelykheid zou haer spoedig uil de ge
dachten geweest zyn, indien niet nu en dan, naer dat
de weg in hel dal heen liep, de toonen der muziek lot
weer jong on jubelt het geheclo gezin ter core van
liet schoonste feest van hetjaer.
Hoe viert men dit jaer het Kerstfeest in Krankryk?
Het Cesarisme heeft eenen boom geplant in Frank-
ryk, welks doodende schaduw ellende en smart over
het geheele volk gebragt heeft. De door den nacht
wind voortgezwcepte vonken der wachtvuren rondom
het belegerde Parys, en de vlammen van brandende
dorpen verlichten den noodlottige!) boom, tervvyl het
Kerstlied wordt aengeheven door tienduizenden van
hare zonen beroofde moeders, door duizenden ge
wonden, door vaderlooze kinderen en van alles ont
bloot» gezinnen. Twéé natiën, bestemd om elkander
te waèrdeeren, en aen elkanders zyde beschaving en
verlichting ledoen zegepralen, wier gaven, deugden
en talenten tc samen een schoon geheel uitmaken, de
eene aanvullende wat aen de andere ontbreekt, heb
ben-elkander in de laetste worsteling omvat, en putten
alle middelen uit, die wetenschap en haet hun aen de
hand doem om elkander to vermoorden en tc vernie
len; en het hart krimpt van weedom samen, als men
aen dien haet, jammer en ellende denkende, het lied
der christenheid door de hooge tempelgewelven hoort
klinken: Vredo op dc aerde, God heeft in den
mensen behagen
Bordeaux, 25 dee.
(Officieel.) Eene depeche van generael Faid-
herbc zegt
Den'23 heeft de vyand ons van 11 ure voor
middag tot 6 ure des namiddags slag geleverd.
Wy bevonden ons in gunstige stellingen, aen
den boord der Somme, tusselien Daours en
Conly.
Onze troepen hebben liet gevecht op eene
bewonderenswaerdige wyze onderstaen. Gedu-
renda den dag werden er dorpen ingenomen
en hef ingenomen.
Ten 5 ure was onze goede uitslag verze
kerd, jdewyl onze infanterie den vyand met de
bajonfiet teruggedreven had. Van vyf tot zesure
hebbeli de Pruisen, van de duisternis gebruik
makende, eenige dorpen der vallei bezet.
M. Frederic Morin, prefekt der Saóne-e't-~
Loire, heeft het volgende berigt op de muren
van Maeon doen aenplakken
20 december 1870.
De valsehste en onrustwckkendsle geruchten wa
ren gisteren verspreid en loepen heden nog, opzig-
tens hel gevecht, hetwelk door generael Cremer te
Nuits geleverd werd.
Dc prefekt der Saóne-ct-Loiro heeft zich naer het
toonccl der gebeurtenissen begeven, ton einde er
nauwkeurige inligtingcn le nemen.
Hy heeft de overtuiging bekomen, dat het gevecht
tan Nuits, eene van de schitterendste daden van den
véldtogt voor de franschc wapenen geweest is.
Onze krygsmagten, door een dryinael talryker
vyand en door eene ontzaggelyke artillerie, onder
steund, aengetast, hadden onmiddellyk kunnen terug
trekken. Zy hebben willen vechten. Zy hebben aen de
Pruisen verliezen doen ondergaen, welke dryinael
grooter waren dan de hunne; en het was slechts op
het einde van het gevecht, na oenen tegenstand, welke
hun lot de grootste eer verstrekt, dat dezen zich te
Reaunc, anderen le Chagny gekoncentrcerd hebben.
Op het tegenwoordige uer heeft de vyand, diep
bedroefd door een gevecht, hetwelk hem zyne beste
soldalen gekost heeft, den aenval niet durven hervat
ten. FREDERIC MORIN.
Be Chassepots.
De dracht der chassepots is zoo groot, dat, wanneer
men op zekere voorwerpen mikt, de kogels nog een
haer doorgedrongen waren en zy niet vermoed had,
dal ook Hendrik zich op den berg zou begeven om aen
den dans deel té tremen. Hy had immers gezegd, dat
hy ook eens, even als de rykerc knapen, he! leven ge
nieten wilde, en sedert dien dag, was hy niet hy haur
geweest.
Terwyl zy, nog in gedachten verzonken, in de ne
derige, kleine kamer zat was de optogt'-dp den berg
aengekomen, en nu ving er een luidruchtig, vrolyk
leven aen.
De weerd uit het dorp had reeds zyne tont opgesla
gen, cu een frissehe teug bier smaekte goed na den
langen weg in den boelen zonneschyn. Onder de lin
den bevond zich de dansplacls, en zoodra de muzie
kanten slechts een weinig adem geschept hadden,
moesten zy spelen.
Lustig ging het toe. Ryna het gelu-ele dorp had zich
op dén berg verzameld, en een digte kring van toe
schouwers omringde de dansenden.
De zoon des landbouwers was hot luidruchtigste en
vrolyksle van allen; hy had hel hoogste woord hy den
dans en alles schikte zich naer hem. De landbouwer
en zynv vrouw stonden onder de toeschouwers en een
glans van genoegen lag over hun aengezigt verspreid,
daer zy hunnen zoon zoo vrolyk zagen. Hv was hun
eenig' kind en hun tróts. Al hun rykdom zou hy eens
erven, daerop kon hy zich nu reeds laten voorst aen,
en de landbouwer verheugde zich dat zyn zoon zich
onder zyne kameraden wist te doen gelden én dat hy
zich niet gierig toonde, als hel er op aeukwam een
kruik hier voor hen te betalen.
Alleen en byna onbemerkt was Hendrik op den berg
gekomen, lly had zich in de tent nedergezet en haes-
tig eenige glazen hier gedronken. Hy wilde zich hens
in eene vrolyke stemming brengen.
Pucr'heirad hy de dansplaeis. Zyne wangen g'oèi-
onmctelyken afstand vorder vliegen.Do soldaten welke
op die wyze gedood zyn, maken een groot deel uil der
verliezen, in de onlangs plaets gehad hebbende void-
slagen.
Alzoo heeft generael Breskoud, in hol tydverloop
van eenige dagen, dry paerden onder zich gedood ge
had, en generael Manteuflel twee. De vrees voor die
kogels belet de ambuiansen, de gekwetsten te gaon
opnemen voor dat de slag gansch geëindigd is. Zonder
inzigt om hen te treffen, vliegen do franschc kogels
over de pleinen met dooden en' gewonden overdekt,
lang na dat de stryd zich op een onder punt heeft vor-
plaetst.
De gekwetsten zyn dus van de hulp ontbloot, welko
men hun luid kunnen toedienen, indien men hun mot
veiligheid konde naderen.
Ongelukkig zyn de overlydens in de ambuiansen,
niet altyd aen een to°v£d to wyten. Gedurende het go-
vecht van Reteval toen een lid der ambulans van Ham
burg, in eene kamer van het dorp, wacrheon men ze
van liet slagveld had gebragt,de gekwetsten verzorgdo
werd er oen geweerloop door liet venster gestoken,
en de doktor werd in de vervulling van zynen pligt
gedood.
Yseljlic byzoaderliedon.
Men schryfl aen den Daily-Telegraph:
Over do franschc en (fuitsche gekwetsten, te Rcati-
gency, ontvangen wy treurige berigten. Eene menigto
soldaten, in de gevechten tusselien den groothertog
en generael Chanzy gekwetst, zoudon van honger ge
storven zyn. Men heelt er naer Beaugcncy overgevoerd,
welke sedert dry dagen en dry nachten, zonder den
of drinken, in hun bloed lagen le kermen.
Te Beaugency, of in de naburige dorpen, zyn geeno
levensmiddelen le krygon, hoeveel geld men er ook
voor geven wil. Daer liggen )60 zwaér gekwetsten in
den kelder van een Lrsulinnenklooster en evenveel
in een klein theater. Elk huis bevat zes a twaelf dezer
ongelukkigen; doch er is slechts één geneesheer om
700 gekwetsten te verzorgen. De stank is in vele hui
zen onuilstaenbaer; do kanker en de verrotting zyn
overal en velen der gekwetsten zyn reeds in gcdeelte-
lyke ontbinding, alvorens te sterven.
De kleine stad heeft een kort bombardement onder-
■■stnen; diennengaende is er my oone treurige opisodo
verteld. Een franseh edelman uit do nnbyheid, een
wezenlvke dienaer van het Roode Kruis, ofschoon hy
er dc kentcekens niet van droeg, had zich aengoboden
als ziekendiener, ten einde om dc gekwetsten te ver
zorgen. Tydeas de gevechten had hy het hevigste ge
schut getrotseerd, de gekwetsten der beide natiën in
zyne armen wegdragende, onder ander een pruisisch
soldaet, dien hy, voor de inneming der stad, in een
byzonder huis verzorgde.
Naesl het bod staende van zynen gekwetsten vyand,
gaf do Franschman hem lp drinken, toon er eensklaps
een kanonkogel door den muer drong en ontplofte.
De gewonde werd niet door de stukken getroffen,
maer den edelen Franschman werden de beide bee-
nen afgeslagen; hy viel om niet meer op te slacn.
De gekwetste Pruis gelukte er in uil hel bed le ko
men en hy poogde hel bloedverlies van zynen weldoe
ner te sielpèn. Men vond hein naest bet lyk zitten
weenen. Bcstael er een meer roomryke dood?
Havre, 25 dec.
7000 Pruisen, van Yvetot aengekomen, heb
ben 5000 Franschen aengetast. Na een gevecht
van twee uren is de vyand naer Amiens terug
getrokken met een verlies van 200 man en een
kanon. Wy hebben een lOOtal manschappen
verloren.
Alem;on, 25 dec.
De beweging der Pruisen naer Parys wordt
den. Vastberaden en zeker trad hy op. Hy was er op
voorbereid, dal de knapen met wrevel op hom zouden
noderzien, en had hel vaste besluit genomen zich
daerom niet le bekommeren, liy wilde hun toonen dat
hy zic.h niets minder achtte (ia i zy.
Vol verrassing luid zich menig oog op hom gerigt.
Melde nieuwe vest en de nieuwe klak op hot hoold
zag hy er knap uit. Zvn donker oog overzag d,o plaets
met snellen'blik. Zonder een woord te''spreken, ligtte
hy lol groot de klak af, trad alstoen naer do muzie
kanten én wierpeen geldstuk op de tafel voor hen,
opdat zy eens dans zouden spelen.
Geen der knapen had.het lol dus ver gewaogd een
woord over zyn optreden te zeggen. Zy kenden zynt»
meerdere kracht en hy zag er niet naer uit om met zich
te laten spotten. Zy zagen nne'r George, alsof zv van
hem verwachtten dat hy zich tegen den indringer zou
verzetten.
Ha! de dorpsduivel! riep deze luid. Sedert wan
neer behoort hy in onzen kring?
Hendrik hoorde deze woorden. De vlugligo bleek
heid, die zyne wangen bedekte, verried bel. 'Nog bleef
hy cellier bcdaerd, en hield zich ais of liy niéts'go-
hoord had.
Speelt óp! riep liy de muziekanten Ipe.
Reeds grepen deze naer hunne instrumenten, toen
George iiadorby Irad.
Sedert wanneer hebt gy het regt met ons te dan
sen? riep hy.
Hier heeft eenieder dat regt, diode muziekanten
betalen kan, antwoordde Hendrik, en niyh ge'.d is even
zooveel weerd als hel uwe.
Halia! do dorpsduivel pocht op zyn geld! riep
Gèorge spottend.
De knapoifin het rond lachten luid mede.
Hendrik trilde van geweldige innerlyke amnio ;:iing.
