8 January
lste Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
Oorlogsberigten,
De Dorpsduivel
3.
Zondag
Aelst, 7 January.
G-azette van Aelst
„et Bureel ven het blad 1» geveatlgd In «le KaptUe.tr.et weer elle brieven, gelde», en«. vrechtvry moeten toegezonden worden.
Abonnementsprya S fr. -ej-er., voorefbeteellmer. Voor den bulten bon men Ineehryven In n. de poetUentooren, en voor de Innde.yke gemeenten by de brier.lrnger..
FRANKRYK.
Wat zal de toekomst vau Frankrvk zyn? De
restauratie der Napoleons, hetgeen wel beoogd
werd; de troonbeklimmingvan Chambord, of die
van Orleans? Zal het de republiek zyn? Frankryk
mist hiertoe iets wat noodzakelyk is, namelyk
republiekanen; de terugkeer derBonaparten zou
een eeuwige oneer zyn; Chambord schynt niet
weinig mogelyk, en Orleans is moeilyk docli
de laetsten hebben de meeste kans by eene troon-
herstelling in Frankryk. Gansch dat deel der
toekomst ligt echter nog in het diepste donker.
Het nawee in Europa zal nog jaren duren. De
samenleving is totael geschokt door de valsche
denkbeelden en princiepen, die men in toepas
sing heeft gebracht; een gansche omkeer zal er
plaets hebben; men moet tot gezonde, billyke
en rechtvaerdige denkbeelden terugkeeren, en
onder dit opzicht denken wy aen Rome, aen het
overrompelen van een vreedzamen Staet, het in
palmen van wat als het oudste en heiligste recht
der wereld bekend stond en wy vertrouwen,
dat liet recht in zóó verre niet zal miskend bly-
ven, dat een rooverkoning ongestraft den ver
tegenwoordiger van het recht en waerheid, zal
mogen uitplunderen en gevangen houden.
Ja liet was wel een wonder voor hem die nog
gelooft aen het recht, dat in 1870 die bandietery,
namelyk de inpalming van Rome, zonder inter
ventie kon gepleegd worden. En toch gebeurde
het en waerom? Omdat, zooals wy liooger zeg
den, velen dergekroonden hooptenmet dezelfde
princiepen te bekomen, wat zy gaerne hebben
zouden, vóór dat het wezenlyke recht weèr zyne
intree in de wereld zal doen.
O, voor de pauzelyke herstelling vreezen wy
niet. Die zal, die moet komen, en liet huis van
Savoye zal zvne straf niet ontgaen voor al zyn
huichelen, plunderen, verkoopen en versjache-
len; voor al hetonrecht dat liet pleegde om te
bekomen wat het denkt zyne macht te zyn de
italiaensche eenheid, die even bersten en scheu
ren zal, als de zoo bloedig nagejaegde duitsche
eenheid eens, door inwendige belangen, dreigt
verdeeld te zullen worden.
ÏNog 't eon en »t ander uit Parys.
De houding, liet aenzien der paryzer bevol
king schryft een kot-respondent van de Daily-
News, (niet de gewone ingesloten), den 23 de
cember, is bewonderenswaerdig en verdient
allen lof. Niemand zou in de Paryzenaers van
heden die van zes of zelfs maer vier maenden
geleden herkennen. Zy nemen de ontberingen
van het oogenblik als een noodzakelyklieid aen
eene geschiedenis uit onzen tj'd.
en lagchen met hun eigen dat zy alles zoo ge
willig onderstaen.
Er gaet niets om, want de mannen zyn op de
wallen of op de wacht, en de vrouwen staen ge
duldig by de slagterswiiikels le wachten tot het
hare beurt is om f i kilogr. paerdenvleesch te
ontvangen, het drydaegsche rantsoen voor
een persoon. Er wordt niet tegen gepreuteld;
zoolang er ossen- of schapenvleesch te krygen
was, at men het; maer zoodra men zich met
paerdenvleesch moest behelpen, verklaerde men
dat het, met eene goede saus, boven alle ander
vleesch te verkiezen was.
Wy zyn, schryft hy verder, in den aenvang
des winters, die ons plotseling en streng over
vallen heeft. De regeering heelt hlykbaer de
waerschynlykheidja de mogelykheid niet voor
zien, dat wy in het saizoen van sneeuw en ys
zouden ingesloten zyn en gebrek zouden kun
nen krygen aen steenkolen en brandhout, an
ders had zy er zeker in trachten te voorzien.
Zy heeft nu beslag gelegd op sommige brand
stollen hetwelk eene groote klimming in de pry-
zen der andere ten gevolge heeft gehad. Cokes,
steenkolen en mutsaerden zyn onder embargo.
Partikulïeren zullen 5 ton steenkolen voor hun
wintervoorracd mogen behouden; het overige
moet, tegen een door liaet' bepaelden prys, aen
de regeering worden afgestaen.
Als devoorraed niet eerlyk wordt opgegeven,
staet men bloot aen verbeurdverklaring van al
les, zonder eenige schaêvergoeding. Steenkolen
heeft men noodig voor de gazverliehting en de
ballons, en de voorraed aen de gazfabrieken is
nagenoeg uitgeput. De houtwerven zyn nog
goed voorzien van brandhout, maer het tarief
per 100 kilo stygt met den dag; de klanten moe
ten het echter zelf laten halen en extra betalen
voor het zagen der blokken.
Dezer dagen bestelde ik eene vracht hout. De
voerman zou het my thuis brengen voor 2 lr,
extra. Hy liet echter myn hout in de straet
staen, zeggende, dat zyn kameraed zou komen
en het binnen vyf minuten boven in myne ka
mers brengen. Hy kwam echter niet, want in-
tusschen was er rappel geslagen en de man had
zvn werk in den steek gelaten. Het kostte my
nog 2 fr. extra om myn hout boven te krygen,
dat middelerwyl, pro bona republica onnagezien
gelaten, nog voor verscheidene francs in hoe
veelheid was verminderd.
Versehrlkkolyk
Den 21 december zyn 26 rytuigen met ge
kwetsten door Chatenais gekomen. Men zegt
dat men, by hunne aenkomst, gezien heelt dat
schier al die ongelukkigen iloodgevrozen waren.
Wat ramp, wat verschrikkelyk lydenWat ver-
antwoordelykheid voordie onmenschelyke oor
logvoerders by God. Wat menseh, met geloof
en hoop op een beter leven in het hart, zou met
zoo'n verantwoordelykheid beladen, voor den
laetsten regterstoel durven versehynen
Niet minder verschrikkelyk
Na den slag van Beaugency, zegt de Times
<c In de amhulansen lagen de stervenden tus-
schen de dooden.'Zoohaest deze laetsten waren
weggenomen, kwamen er stervenden in de
plaets. Afschuwelyke spooksels dwaelden hier
en daer; zy hadden bloedig doorschoten kaken,
half weggeschoten gezichten en toonden hunne
afgryselyke wonden. Met teekens vroegen zy
een weinig water om te drinken, hetwelk zy
zelfs niet door de keel konden krygen. Officiers
en soldaten, veteranen en soldatenkinderen
„mekten een yselyk mengelmoes, éene onhe-
schryllyke massa van lyders, en uit die massa
stegen al de geluiden, al de toonen op, die er
in de mensehelyke stem te vinden zyn.
Hoeveel manschappen kan Frankryk op de
been brengen? Deze vraeg wordt beantwoord
door een der bladen, met het oog op de olli-
eieele volkstelling van 1861, die tol grondslag
gediend heeft voor de militaire wet van 1858.
Ziehier wat uit deze statistiek is gebleken.
Frankryk had in 1861
Jaer. Ongetrouwden. Getrouwden.
21 268,901 17,144-
22 269,552 52,860
23 247,875 52,891
24 218,077 77,179
25 213,632 94,909
26 189,864 105,456
27 161,539 124,952
28 137,033 145,948
29 114,280 158,671
30 115,323 193,861
Totael. 1,936,976 1,003,871
Alzoo, zegt het blad, hebben wy in 't geheel
omstreeks 3 millioen mannen van 21 tot 30 jaer.
Indien men nu een derde daervan aftrekt voor
zwakken, gebrekkigen, afwezigen, enz., dan
blyven er nog omtrent 2 millioen over.
Voegt men hierby de manschappen van 30 lot
40 jaer die thans onder de wapens zyn, dan
„wordt dit cyfer aenzienlyk verhoogd. Ook als
wy de getrouwde mannen hoven de 25 jaer er
buiten rekenen, zullen wy dus nog ruim 2 mil
lioen overhouden en deze magt, mag wel vol
doende aenzien worden, om den vyand uit het
land te verdryven.
En nu is nog in 't geheel niet gesproken van
de jongelingen van 18 tot 20 jaer, die een totael
uitmaken van meer dan 500,000 en waervan
minstens twee derden tot den aktieven dienst
opgeroepen zouden kunnen worden.
Als men deze er by telt, kan men gevoegelyk
de vaders van huisgezinnen boven zekeren leef-
tyd te huis laten; want deze belmoren meestal
tot de werkende klasse ot den landbouwenden
stand, en voeden alzoo de nyverheid, die niet
al te zeer verwaerloosd mag worden, vooral
(2° VERVOLG.)
II.
Langzaem, het oog strak op den grond geslagen,
verliet Hendrik de uitspanningsplaets. Onstuimige ge
dachten doorkruisten zyn brein. Kuslig had hy zich
hy de dansenden gevoegd. Hy had gemeend dezelfde
rcglen te hebben'als zy, wanneer hy slechts betalen
kon; maer het geld had hem niet voor hoon bewaerd.
Hy rukte het geld uit den zak en wierp het van zich
tot den laetsten penning.
Waerom werd hy van jongs af door alle menschen
met smaed en minachting bejegend? Slechts daerom,
wyl hy in armoede en nederigen stand geboren was,
wyl hy reeds in zyne eerste levensjaren zonder ouders,
hulpeloos stond "inde wereld. Was dal zyne schuld?
Hadden anderen het regt, dit aen hem te wreken?
Waren zy zoo veel beter dan hy?
Wel is waer was hy wild en opvliegend van aerd
de anderen hadden hem echter zoogcmaekl. Misschien
zou hy zacht envoegzaem geworden zyn, indien men
hem mei liefde en goedheid ware te gemoel gekomen.
Steeds duisterder werd het in zyn gemoed de gan
sche mensehheid hnelte hy.
Hy bemerkte het niet, terwyl hy langzaem den berg
afsteeg en het dorp naderde, dat een zwaer onweder
snel over de hergen te samen trok; steeds nader en
nader kwam de donder. De ooruilsnellende stormwind
voor door zyn hair en warde het wild dooreen, in
gevoelde het nanwelyks, het deed l\pm goed dal de
wind zvn gloeijend voorhoofd verkoelde.
Het on weèr brak boven hem los. Bliksemstralen
doorkliefden de lucht; de donder, die zich lussehen
de bergen met verdubbelde sterkte doethooren, deed
de aerd-e heven; de regen viel in slroomen neder
hy verliaeslte zyne schreden niet hel minst. Hel op
roer en de siryd in de natuer werkte bedarend, ver
zachtend op zyn gemoed, waerin het ook hevig
stormde.
Wat was er hem aen gelegen of hy doornat werd
van den regen, daer zyn ligohaem van jongs af tegen
wind en weder gehard was. In lompen liep hy vroe
ger rond gedurende den zomer; in lompen gedurende
den strengste» winter. Mcnigen nacht had hy in de
open lucht doorgebracht, terwyl hel zoo koud was,
dat des smorgens hy zyn ontwaken het ys zyne kleede
ren bedekte. Nooit had hy by den hevigste» storm of het
zwaerste onweder angst of vrees gevoeld de na
tuer was hem altyd goed geweest, slechts de men
sehen waren hel niet.
Steeds heviger stroomde de regen. In ontelbare
beekjes vloeide het water van de bergen af. Toen hy
in het dal aenkwam, was andens de smalle beek, die
zich in een nabyzynd meir ontlastte, tot een magtigen
stroom opgezwollen. Schuimend stortte zich liet
water over hare bedding, terwyl het stcenen, zand en
boomwortelen met zich voerde.
Digt hy de plaets waer de heek zich met het meir
verecnigde, lag eene smalle brug. Het h.oogc, fel
sti-oomende water deed haer heen en weèr schudden.
Zonder aerzelen stapte Hendrik er overheen. Toen
hield hy stil en zette zich op een nabyzynden rots
blok.
In 't voorjacr, als de sneeuw op de bergen aen
T smelten ging, had hy de beek steeds sterk zien
zwellen, maer toch nooit zoo sterk als nu. Bvna tol
aen zyne voeten werd het geel gekleurde schuim door
den vloed gedreven. Diep in gedachten verzonken,
zag hy met strakke blikken daerop neder. Golf op golf
drong zich snel vooruit en sleepten elkander schui
mend en bruischend mede, tot dat zy zich allen mot
hel water des meirs vermengden.
'7.00 stormde het ook binnen in hem, terwyl woeste
gedachten elkanderbruischcnd en schuimend verdron
gen, bestormden en tol steeds snelleren loop mede
sleepten. De regen had opgehouden, het water dei-
heek scheen echter nog meer le ryzen dan te vallen.
Terwyl Hendrik daer oubewegelyk op den rotsblok
zat, ging het hoven op den berg zoo veel 1c levendiger
toe. liet onweder was te snel opgekomen en losgebro
ken, (fan dal iemand by tyds het dorp had kunnen he
niet in een zoo noodlottig jaer als Frankryk
thans beleeft.
Bovendien, hoe meer er voortgebragt wordt,
hoe meer Frankryk in staet wordt gesteld den
oorlog voort te zetten.
Bordeaux, 3 jan., 's avonds.
In den omtrek der Loire zyn eenige gevech
ten geleverd. In een gevecht, van Bazoehes,
Gouet tot. Gourtelain vervolgd, hebben de Prui
sen 65 dooden op het terrein gelaten.
Den january hebben de Algerynsche ruiters,
te Laverdun een schitterend gevecht geleverd.
De vyandclyke post overvallen zynde, vluchtte
naer Vendóme, met achterlating van 10 dooden,
15 krygsgevangenen en een konvooi voeder en
vee.
De lyonsche vryschuttcrs te Chaucheaux aen-
gcvallen, hebben den vyand op de vlucht gedre
ven, tien kilometers verre vervolgd en 80 a 100
man gedood.
Bordeaux, 3 january.
Gisteren heeft eene verkenning, een peloton
vyandelyke huzaren en twee kompaniën infan
terie, tusschen Chateau Renault en Vendóme
ontmeet. De vyand werd tot riaby Vendóme
vervolgd en heeft aenzienlyke verliezen gele
den.
Den 31 december hadden de Pruisen, in de
Lagere-Loire meer dan 300 dooden en gekwet
sten; zy werden door de vrysQhutters volkomen
uiteengedreven.
In het oosten zyn er naby Gray en op de linie
van Beaune naer Isle-sur-les-Bcubs, eenige ge
vechten geleverd* de vyand werd in de bcido
streken teruggeslagen.
Gisteren avond zyn er 800 gekwetsten te
Brest aengevoerd.
Parys, 28 december.
De vyand heeft dry battcryen van zwaer ka
liber gêplaets't boven den weg van Ermitage;
dry batteryen te Gagny, dry te Noisy-le-Grand,
dry aen de brug van Gourflay. Het vuer was
allerhevigst. Het was gericht op de forten Noisy,
Rosny en Nogent, alsmede op de positie van
Avron. Een aental oHiereren alsmede de ael-
moesenier Gros, werden gedood en vele ge-
kwets.
Parys, 30 dec.
Een brief van den minister van landbouw aen
den Siècle meldt, dat men aen de 20 arrondis
sementen, op nieuwjaerdag, ter uitdeeling heeft
bestemd
104,000 kil. zeer goed gekon.serveerd ossen-
vleesch; 52,000 kil. drooge boonen; 52,000 kil.
olyfolie; 52,000 kil. groenen koffie; 52,000 kil.
chokolaet.
Gy ziet, zegt de minister, dat onze voor-
raedmagazynen nog niet ledig zyn.
reiken. Onder de linden en in de tent van den herher-
gier had men gedacht beschutting le kunnen vinden,
Maer eer nog de regen was begonnen, had dc storm
wind de geheclc tent omver gchaeld. Doorbel gewelf
der hoornen was de hevige regen spoedig doorgedron
gen, en allen waren tol op de huid doornat geworden.
De vrouwen en meisjes hadden jammerklaglen aenge-
heven, voor het meerendeel der knapen echter was
het eene reden tot gelach en vrolykheid.
lntussclien was voor dezen dag aen de vreugde op
den berg een einde, en dat ging menigeen meer aen
het hert dan de doornatte kleederen. Toen de regen
evenwel ophield, toen in de verte de blauwe hemel
weder levoorschyn kwam, deed George don voorslag
naer het dorp lenig te koeren, drooge kleederen aen
te trekkenen alsdan in de dorpsherberg de-n dans
voort te zetten.
Dit word door allen goedgekeurd.
Het moet echter niet gezegd worden dat de woerd
zyn hier en brandewyn voor niets hier gebragt heelt!
riep George. Heidaer, bacs .Stellens, ik helacl u den
ganschen boedel.wie dorst heelt, drink maer toet
Heden gael het voor myne rekening!
Hy zelf ging met een go^d voorbeeld voort. Nie
mand liet het zich ook twcemael zeggen, knapen en
meisjes, mannen en vrouwen tastten toe. Dat smaekte
dubbel goed by de nattigheid van builen. Spoedig
heersohtc er weèr eene vrolyke stemming, en de
moesten die daer even nog geklaegd hadden, lachten
en schertsten weèr..
Toen er van hel drinkbare niets meer overig was,
ving men den terugtogt naer het dorp aen. George was
in de vrolyksle stemming, want hy had zich meer dan
te goed gedaen.
Met muziek gaen wy terug, riep hy en regelde
den oplogl op dezelfde wyze, als zy voor weinige uren
uil het dorp waren getrokken. De muziekanten moes
ten voorop.
De lucht was schoon geveegd, de hemel weder zoo
blauw, alsof hy dagen langdoor geene wolk verduisterd
ware. Dc weg was echter zoo veel te slechter. .Nu en
dan gleed een paer op den gladden, afhellenden wej
uil, en alsdan volgde oen luid gelach der anderen.
Als de muziekanten maer op de been blyven, dan
komt het er niet op aen! riep George, en zoo trok men
verder.
Men had den koristen weg naer hel dorp gekozen.
Wel zagen allen, dat de beek sterk gezwollen was: dat
er gevacr in kon steken om over den vlonder le gaen,
daeraen dacht niemand. Sedert lange jaren lag deze
er, en duizenden waren er zonder hel minste gevaer
overgegaen.
Eerst toen de oplogl beneden in het dal en hy den
vlonder aengekomen was, bemerkten vele hoe deze
heen en weder bewoog, en de vooropgaende muzie
kanten stonden stil, daer zy hel nietwaegden erover
te gaen.
Voörwacrts marsch! riep George.
De muziekanten weigerden echter. Mannen en vrou
wen traden digler by, en ontrieden het de zwakke
brug te oversellryden.
Zy waggelt, zoo als wy het nog nooit hebben by-
gewoond! riepen verseheidenen.
Aen de andere zyde zal Hendrik nog steeds onbewe-
gclyk op den rotsblok. Wel had hy de oogen opgesla
gen, toen de toonen der muziek hom in de ooren
drongen, en had hy den oplogl gezien, terwyl deze
den berg afdaelde. Wat ging hem dat aen? Up nieuw
vestigde hy den blik op de golven.
George zag hem op den steen zitten.
Als de dorpsduivel er over gekomen is, riep hy,
dan zal de vlonder ons ook wel dragen.
Verscheidene mannen, waeronder ook de rykc land
bouwer, gaven den raed niet op een omweg te zien en
honger op in dit dal, alwaer eene steviger brug lag, de
beek over te trekken.
Neen! Over den vlonder gaen wy! riep George,
Moet die kerel, die dorpsduivel, ons misschien nog
uitlagchen, dat wy niet even veel moed hebben als
hy! Ik wil u toonen, dal de vlonder sterk genoeg is,
ik zal het eerst ovorgaen.
Zyn vader greep hem hy den arm en hield hem terug.
Doe het niet, George, vormaende hy hem. Ik liet)
de bèeknognooil zoo hoog gezien.Zie, hoe (te vlonder
waggelt en trilt.
George scheen besluiteloos le worden. Daer viel zyn
oog op Hendrik aen de andere zyde. Door het ge-
druisch van het voortstroomendc water had hy tiet
