N° 9.
Zondag 19 February 1871.
lste Jaergang.
WERELYRSCH NIEUWSBLAD
Oorlogsberigten.
De Dorpsduivel
Aelsl, 18 February.
Favre, Gambetta, Trochu.
(j&Z6tt6
Aelst
V
brleven, gen, on*. vrnehtvry mooton <oego*„.>.lon voordon.
- - -•- hy j°
Jules Favre is een zeer achtbaer en zeer wel
sprekend advokaet wiens karakter en rol, on
danks menigvuldig bedrevene fauten, merkelyk
geklommen zyn, gedurende den oorlog van
Frankryk. Tweemael heelt hy den moed gehad,
eerst by de opkomst der Republiek, daerna
bv den uitslag van den heldhattigen en nutte-
loozen wederstand van Parys, den overwin-
naer te gaen vinden!»en welken overwin-
naer j om hem voorstellen van vrede aen te
bieden. Ingezien den toestand waerin by ver
keerde, was daertoe, iedereen bekent bet, waer-
lyk moed noodig. Hy heeft circulairen geschre
ven vol schoone en waerdige gevoelens, in ecnt
edelen en verheven trant. Doch men beschul
digt hem van al te ligtzinnig, zonder wel te
weten wat hy deed, en zonder genoeg de land-
kaert te hebben geraedpleegd de voorwaerden
te hebben aengenomen welke de onderlinge
position der beide oorlogvoerende legers be-
paelde voor den tyd van den wapenstilstand,
voorwaerden die buiten de overeenkomst sloten
de dry departementen bezet door het leger van
Bourbaki. Daerdoor heeft hy den volkomen on
dergang verhaest van dit leger, thans verloren
voor Frankryk, even als het leger van Sedan,
even als het leger Metz, even als dit van Pai js.
Hieruit zyn ontstaen een aental moeielykheden
die nog verzwaerd zyn geworden door de traeg-
heid met welke hy Frankryk heeft onderngt
nopens de echte en juist bepaelde voorwaerden
van den wapenstilstand.
Frankryk niet genoeg uitgeput, dan is hy wel
moeilyk om bevredigenDe Pruisen zelven zou
den met meer menschlievendheid spreken clan
die woelzieke advokaet! Is M. Gainbetta zoo
groot liefhebber vanmenschenslagtery, waerom
springt hy niet vooruit? waerom blyft hy te
Bordeaux, op zyn gemak, zyn manifesten schry-
ven, in plaetsvan zyn éérste druppel bloed te
wagen in die schrikverwekkende bloedzee
waerin hy Frankryk wildoen smachten
Gambetta is lid van het bestuer, en hy wil
aen het bestuer blyven, kost wat kost, al moest
hy daervoor geheel zyn land in den burgeroor
log dompelen en het uitgeputte en onmagtig ge
worden Frankryk tegen de Pruisen den oorlog
doen voortzetten a outrance. Hy beschuldigt nu
Jules Favre en valt hem aen 't lyf, even als hy
het gouvernement van Parys heeft aengerand,
even als hy iedereen heeft aengerand en be
schuldigd, uitgenomen zyn eigenzelven, hy die
nogtans de pligtigste is van allen! Gambetta
heeft zyn ontslag gegeven, het is waer, maer
toch heeft hy getoond wie hy is, en wat is de
uitzinnige republikaensche kliek waervan hy
als aenleider en vertegenwoordiger durft opko
men. Hy is in opstand gekomen met zyne col
lega's van Parys, zonder wie, hy, Gambetta,
enkel lid der deputatie, zonder magt noch gezag
was in Frankryk. Nog meer staet hy op tegen
het logiek der feiten en tegen het gezond ver
stand. Moet men inderdaed niet beroofd zyn
van gezond verstand, moet men niet tot bin-
dens toe zot zyn, om, in eene openbare pro
clamatie, het volk aen te vuren tot den oorlog,
tot dat Frankryk gansch uitgeput zy, jusqu a
complet épuisement de la FranceVindt M. Gam
betta, die losbol van vyf-en-dertig jaer oud,
De brave, de onbeschroomde, de wyze en 011-
baetzuchtige man welke Frankryk later zal eeren
en bedanken, is en blyft, in deze netelige om
standigheden, de heer generael Trochu. Men
heeft hem beschuldigd met zooveel geweld, met
zooveel drift en onregtvaerdigheid dat de man
is moeten wyken. Nogtans, men mag het zeg
gen, hy heeft voor de verdediging van Parys
gedaen al wat, menschelyk gesproken, doenlyk
was. Zyn plan was wel bestoken en kon zeer
goed-uitvallen; maer hy had de hulp noodig van
de provincie-legers, en het noodlot heelt hem
gedurig die hulp ontzegd. Parys heeft zoolang,
de kans afgewacht, dat het, op 't oogenhlik der
capitulatie, dusdanig was uitgeput dat het met
rede mogt vreezen van, na den wapenstilstand,
zyne levensmiddelen by tyds niet te kunnen
vernieuwen. Wat kon het meer? Nog acht dagen
wederstand, en weerlooze vrouwen, gryzaerds,
kinderen en zieken wierden onfeilbaer de slagt-
offers der yselykste dood, verdelgd door het
bombardement en den hongersnood, zonder dat
één der hulplegers éénen stap zou zyn gena-
Parys kon derhalve den wanhopigen toestand,
waerin het verkeerde, niet meer verbergen.
Eerst wierd er gedecreteerd, (het is ongeveer
dry weken geleden) dat men niets meer zou
bakken dan zwart brood, waerin de zemelen,
alsmede ryst en haver zouden gekneed worden;
onmiddelyk daerna werdt dit gemeene voedse
op ratioen gesteld; onmiddelyk daerna bevool
men de inlevering der granen, in beschik be-
waerd voor den zaeityd; opvolgens schreef men
eene premie uit van 25 franken, voor eiken
centenaer granen, geerst of rogge welken men
kon ontdekken en aenbrengen; eindelyk werd
er besloten dat er huiszoeking geclacn werde
by de afwezigen ten einde zich drank, eet- en
brandwaren te verschaffen. Sedert dry maend
leefde Parys van honger, en sedert dry weken
begon het van honger te sterven
De bevolking eischte dat men eenen uitval
deed in massa, en er was geen eten meerEr
bleef dus keus tusschen twee uiterste maetrege-
len, ofwel twee millioen menschen van honger
laten vergaen tusschen de muren van Parys,
zonder hoop op verlossing, ofwel........ onder
handelingen aen te vatten met Von Bismarck.
Van deze twee kwalen hebben Trochu en
het gouvernement de laetste verkozen, en het
is waerlyk de minste. Niet alleenlyk zyn zy
niet pligtig in den gedanen keus, maer pligtig
zouden zy geweest zyn met dien keus niet te
doen.
FRANKRYK.
Havre, 11 f<
De Pruisen hebben eene belasting van 4
lioen aen de stad Itouaen opgelegd; de
moeten lieden betaeld worden en meer 2
millioen morgen; indien deze betalingen niet
plaets hebben, zullen de Pruisen de notabelen
in de gevangenis zetten en de stad eene zware
boete opleggen.
Londen, 12 feb.
De Pruisen hebben eene oorlogsbelasting van
64,000 i'1'. aen de stad Fecamp opgelegd.
Bordeaux, 12 feb.
Jules Favre en Garibaldi zyn gisteren te Cla-
meney aengekoinen.
Tydingen uit Yonne bengten, dat de Pruisen,
niettegenstaende den wapenstilstand, zware re-
kwisitiën blyven doen.
Zy vervolgen de nationale garden, welke ver
dacht worden, tegen hen gemarcheerd te heb
ben.
De inwoners van Villeneuve, Blaiscaux ver-
zetteden zich tegen de rekwisitiën en de land
streek werd, gedurende verscheidene uren, aen
de plundering overgeleverd.
Rysel, 12. feb.
De monarchieke lyst bekwam gemiddeld
■193,000 stemmen en de republiekeinsche lyst
gemiddeld 47,000.
Het land van beloften.
Volgens den paryschen korrespondent van de
Pall Mall Gazette, hadden de socialisten ver
scheidene andere kandidaten dan Ledru-Rolhn
voorgesteld en hoopten zy zeker te zyn van de
overwinning.
In dat geval kan men de spoedige komst van
het duizendjarige ryk, het Luilekkerland, bly-
möedig te gemoet zien. Als de roode socialisten
eens, tot geluk der heele wereld, het roer in
handen hebben, dan zal het aerdscho Para-
dys «gevonden zyn.
Dan zal alles locbehooren aen iedereen;
Dan zal elk burger zyn eigen bankbiljetten
maken;
Dan zal ieder zyn eigen ambtenaer van den
bnrgerlyken stand, regter, policie-ggent en
veldwagter zyn;
Dan zal de ieverige man, die den gelicelen
dag gewerkt heelt, des avonds naer huis terug-
keerende, meteen luid gejuich van Fraternité
Êqalitél de zeven leêgloopers, die op den hoek
der straet absinthe drinken, in de armen vlie
gen eiFzyn dagloon met hen verdeelen;
Dan zal iedereen in gemeenschap van goede
ren eclitgenooten, kinderen, land, eliekten,
verstand en vernult, leven met iedereen;
Dan zal door de par le peuple souverain, een
dekreet worden uitgegeven dat niemand meer
"eest, talent, verstand, verbeelding of lirhaems-
kraoht mag hebben dan zyn buennan;
Dan zullen de bergen geslecht worden om de
dalen te vullen, en op den ontzuglyken vlakken
gemeentegrond die dus ontstaet, zullen de dui
zend millioen communisten, die den aerdbol
bewonen, eene eindelooze carmagiuw 1 dansen
onder het geestdriftig koorgezang (solo's zyn
verbodenvan vive l'égalité!
Indien het ongeluk echter wilde, dal het dui
zendjarig ryk der communisten, dank zy het
overwigt van het gezond verstand, nog niet lot
stand kwam, dan schynen de gematigden en
konservatieven aen het bestuer te zullen komen.
I>,. fransclte Uryasgevimnenen In Zwlt-
Herland.
Eene engelsche dame schryff uit Lausanne
het volgende
Nooit zou ik aen de mogelykheid hebben
kunnen gelooven van hetgeen ik sedert twee
dagen zie. Verheeld u 2000 man, welke van hon
ger stervenEr is voor hen nauwelyks plaets
in de stad; de kerken zyn er foeê opgepropt,
alsook de kasteelen.
Het is slechts in de geschiedenis Van den
aftogt uit Rusland, dat men iets gelezen heeft,
hetwelk by dezen verschrikkelyken toestand
kan vergeleken worden. De mannon komen op
ieder uer van den dag en den nacht aen, en ver
scheidene van hen zyn onder weg van uitput
ting bezweken.
Geen enkel hunner heeft schoenen en hunne
voeten zyn gedeeltelyk hevrozen. Heden (5 fe-
bruary) l^b ik my naer de standpluets, naer de
St-Francis- en de St-Laureisker«ien begeven,
om de gekwetsten te bezoeken. Ik ben er ziek
van. Ik ben niet verwonderd, dat Bourbaki met
een dergelyk leger overwonnen werd. Het zyn
kinderen van 16 tot 17 jaer, en in welken toe
stand!
Indien gy onder uwe vrienden eeniggeld kon-
det inzamelen, ten einde voor hen schoenen en
kousen te koopen, zouden wy er u erkentelyk
voor zyn. Hunne voelen bloeden; de kleêron van
eenigen hunner zyn in zoo'n slechten toestand,,
dat zy de kerk niet durven verlaten, in welke
men hen opgenomen heeft. Die welke door de
kinderpokken aengetast zyn, worden naer het
zinneloozengesticht gezonden.
Het is moeilvk voldoende levensmiddelen
voor al deze ongelukkigen te vinden. Zwitser
land heeft er niet genoeg voor zichzelve; Frank
ryk en Duitschland kunnen er aen dit land geene
meer leveren; aldus is alles verschrikkelykduer.
Men heeft 80,000 monden meer te voeden m dit
kleine land, hetwelk zoo arm is. De ongelukki
gen, welke gedurende den nacht en dezon nior-
gend aengekoinen zyn, hadden sedert vyf dagen
geen brood meer geëten. Zy hebben een zeer
treurig aenzien; het grootste gedeelte van hen
weenden.
De welwillendheid der Zwitsers is treilend;
zelfs doen de hehoelligen al hetmogelyke;dewyl
zy geen geld hebben, geven zy kotiie en tabak.
Doch deze ongelukkigen moeten gekleed wor
den het gouvernement kan hen slechts logee-
ren en voeden.
Intrede te Pnrya.
Ja, koning Wilhelm wil Parys binnentrekken,
gewis de grootste aller vernederingen voor de
trotsclio hoofdstad. Eenigen zeggon, dat dit den
eene geschieden!» uit onzen tyd.
(8e VEUVOLG.)
Onbevreesd trad Hendrik op baer toe. Het was hier
om de vryheid, misschien om het leven le doen. Alvo
rens hy echter den man kon hereiken bliksemde een
geweer en luide werd het schot door de bergen vvcer-
kaetst.
Hendrik wankelde. Met de grootste inspanning moest
hy zich aen eene rots vastklemmen, om niet neder te
storten.
Daer links afnaerbeneden—gauw—gauw. nep
hy zynen makkers toe.
Toen herstelde hy zich zoo goed mogelyk, wierp
zich op den gendarm, die nauwelyks twee schreden
van hem verwyderd stond, en slingerde hem, terwyl
hv het overschot zyncr krachten byeen raepte, met
geweld legen den grond. Onbewegelyk, zonder bc-
wustzvn bleef de gendarm liggen.Toen liep Hendrik
zyne medegezellen achterna, die hem reeds cemge
schreden voor waren. Zy wisten dat hy gewond was,
en toch bleel'geen van allen terug om hem hulp te verlee-
ncn. Slechts op eigene redding waren zy bedacht.
Zyn mond vertrok zich tot een bitteren gKmlach.
ZynTevcn zou hy voor ieder hunner op het spel gezel
hebben, en zv, zy lieten hem allen lalhcrtig in den
steek. Geen van hen bleef slaen om hem af le wachten.
Nog zaghy hunne gestallenin het flauwe schemerlicht,
van den reeds aenbrekenden morgen zich langs den
berg voortspoeden, hy kon hun nog toeroepen hy
deed het echter niet, hy wilde liever den dood onder
dcoogenzicn—hy was immers slcehtsdc dorpsduivel.
Hy zette zich opeen rotsblok neer. De gedachte
rees in hem op zich zonder verderen wederstand aen
de grenswachters overte geven. Dan wasimmers alles
voorbv wat hem in den bietsten tyd zoo menig hitter
oogenhlik veroorznekt had; maernu ontvvaekte de lust
tol het leven en de vryheid op nieuw in hem. Hy
wilde vry blyven.
Wederom spande hy zyne krachten in en sleepte zich
met moeite verder. Op de wond, diehy doorhei schot
in de borst, had ontvangen, had hy in de opgewonden
heid van hel oogenhlik geen acht geslagen, ook nu
gevoelde hy nauwelyks pyn; maer door hel bloedver
lies namen zvne krachlen meer en meer al'. Hy had
een doek opzyne borst gelegd, maer het bloeden hield
niet op.
Hel pak koopwaren kon hy nauwelyks meer dragen,
en toch wilde hv liet niet in den sleek laten. Niemand
mogt van hemzeggen, dat hy liet lafhertighad wegge
worpen om zich zelven te redden.
Steeds verder sleepte hy zich tusschen de rotsen
voort, een veilige schuilplaets ging Kyle gomoet;
alvorens die echter tc bereiken, ontzonken hem de
krachten en viel hy bewusteloos neder.
De dagwasintusscheuaongehroken.De smokkelners
waren het gczamcntlyk gelukkig ontkomen; de grens
wachters en gendarmen hadden hen te vergeefs nage
zet. Al te zeker hadden zy gedacht ze reeds in handen
te hebben, en zv begrepen zelfs niet, hoe het moge
lyk geweest was, dat zy hun ontsnapt waren, en zeer
juist gaven zy Hendrikde schuld daervan. Zonder hem
waren de smokkelaers misschien reeds gezamenlijk
op weg naer de gevangenis.
Toen het schol van den gendarm, wacrdoor Hendrik
gekwetst werd, luid door het gebergte weerklonk, had
den de grenswachters zich langs omwegen naer de
plaets hegeven, van waer de knal lot lien was doorge
drongen. Den gendarm hadden zy onmagtig op den
grond vinden liggen, hem. echter dadel yk weer lot be-
wustzyn gebragl. Hy had slechts eene onbeduidende
wond aen hot hoofd.
Zy haddén het gebergtein allerigLingen doorkruist,
zonder de smokkelaers, die sedert lang in zekerheid
waren, te kunnen vinden. Het zoeken moede, hadden
zv zicheindelykdoornatonvermoeidnaerhuisbegeven.
'Slechts de gendarm, dien Hendrik had neergeworpen,
was échter gddevenomnoch verder lezockcn.Hy kon
de ergernis, dat liyde smokkelaershad laten ontkomen,
7.00 spoedig niet overwinnen, en gal de hoop niet op
Hendrik, dien liv hy zyn schol had zien wankelen, nog
te zullen vinden. Onmogelyk had deze zich zoo spoedig
als zvne medegezellen Uit de voelen kunnen maken.
Hoewel zelf uitgeput vanvermoeijenis, zwierf hy u-
ren lang rond. De wond aen zyn hoofd brandde hem,
met.de pyn vermeerde ook zyn wrevel. Ijy voorzag,
dat men hem uitlachen zoude, omdat hy zich \an een
ongewapend.cn smokkclaer had laten neer werpen,
liv zelf wist nauwelyks hoe dat was gegaen.
Het toeval was hem gunstig. De regen had opgehou
den, en hy ontdekte een bloeddroppel op een steen.
Hv scheen nog verscli lezyn.cn het vermoeden kwam
dadelyk in hem op, dat dit bloed van den gekwetste
wasJMel verdubbelde opinerkzaemheid doorzocht tij
den onttrek. Spoedig vond hy nog andere sporen van
bloed, en nu wisthy de richting, diehy tcvolgen liad.
Met gloeijend voorhoofd en fonkelende op den grond
gerigte blikken snelde hy voort.
liet bloed werd Hendrik ten verrader. Na slechts
eene kleine wyl gezocht le hebben, vond de gendarm
hem bewusteloos tusschen twee rotsen liggen. Het pak
smokkelwaren lag nog nevens hem.
De gentlarnfliadde van vrcugdeluid willen juichen.
Hy hoog zich over hem heen, en acn zyne, hoewel
zwakke, ademhaling bemerkte hy dal hy nog leefde,
liv moest ook leven, daer hy hem levendaon liet geregt
wilde overleveren, liv schudde hem hevig. De gekwet
ste verroerde zich niet. Hy wreef zyn voorhoofd en
zyne slapen met brandewyn, en goot hem mei moeite
e'enige droppelen in den mond.
Plotseling sloeg Hendrik de oogen op en zag ver
wonderd om zich heen. Hy scheen niet te weten waer
hy zich bevond; een blik echter in het uittartend gelaet
van den gendarm hragt hem het voorgevallene weder
spoedig voor don geest. Snel riglte hy zich op. Hy
wilde opspringen, maer de krachten ontbraken ham.
In zyn gloeiijend oog stonden gramschfip en een vast
besluit te lezen.
Onzacht duwde de gendarm hem legen den grond.
Hedaerd acn, man! riep hy onder een hoonend
gelach hom toe. Uitmoet ontkomt gy mv niet! Ilaha.
ik dacht hel wel dat de geschoten vogel niet verre zou
zvn heen gevlogen
Met gewold wilde Hendrikden hemnederduwenden
arm terug stouten, door hel vele bloedverlies was
zyne kracht echter gebroken.
Ilaha! mvn weerde knaep hernam de gendarm.
Zyl gv nog niet lam? Nu, in liet luchthuis zullen zy u
de vleugcis wel kortwieken, daer 2a I de dorpsduivel
wel lain gemarkt worden. Een nauwe cel, een beetje
vzer acn de boenen, wat magei'e kost, ik ineen heel
weinig brood en niet le veel water, dat maekl wel
weck,en wanneer dal nog niet helpt, zoo lieefl tie gc-
vangenhewaerder nog een ander middeltje. Het is uil
leder gevlochten en aen eenkorten, houten steel vast.
He, dorpsduivel! kent gydatding! Nu, heb maer geduld,
uw rug zal er spoedig genoeg kennis mcè maken!
Hendrik bleef stil liggen. Zvn lot was nu beslist,
dal was niet te loochenen, maer hy wilde tón minste
