N° 11. Zondag 5 Maert 1871. 1 Jaergang.
WEKELYKSCII NIEUWSBLAD.
De Dorpsduivel
Aelst, 4 Maert.
De Oorlog van 1870-71.
DE VREDE.
Buitenlandseh Nieuws.
G-azette van Aelst
Het Bureel v«n het bind Is gevestigd In do KapellestOnet HI0 11, wacr «He brieven, gelden, en*, vruchtvry moeten toegezonden worden.
Abonncmcntsprys B fr. 'gjners, vooraf betnelbner. Voor den bulten ban men Insehryven in al de poStkantooren, en voor de Inndelyke gemeenten by de briefdragers.
En hier vragen wy, en wy vragen het des
te dringelyker, ingezien onze eigene nationale
onafhankelykheid hier op 't spel staet, en de
Paus, ons aller Vader, reeds zoo druk er heeft
om geleden en er zooveel heeft om verloren,
hier vragen wy of traktaten tusschen volkeren
gesloten en gezworen, geene verplichtingen zyn,
even als overeenkomsten, tusschen particulieren
aengegaen, verplichtingen zyn? Het regt is de
magt der zwakken. De eerbied voor het regt is
de eer der magtigen, het is do vrede der natiën
en de rykdom en de voorspoed der volkeren.
Den dag zeiven dat de traktaten van 1815 wer
den verscheurd, werden tevens al de bestaende
traktaten met vernietiging bedreigd, en de magt,
triompherende over het regt, wierp gansch
Europa onder de vuist van 't willekeurige des-
potismus.
Zulkdanig nogtans werd de toestand van
Europa, en haest moest die toestand zich in
feiten veropenharen. Het eerste feit was de oor
log van Italië, in 't jaer 1859.
(Wordt voortgezet.)
Redens van vrystelling van de Militie.
Mits de militieraden welhaest zullen verga
deren, geven wy hier de byzonderste redens
voor welke men, volgens de nieuwe wet van
3 juny 1870, zyne vrystelling mag eischen.
I. Worden voor goed vrygesteld:
1° Deze die niet langer is dan 1 meter en 40
centimeters, en deze die, den 31 december van
hetloopende jaer,- 23 jaer ten vollen oud zal zyn
en nog niet 1 meter en 55 centimeters lang is;
2° Deze die aengedaen is van eene ongenees
bare ziekte, welke hem voor den militairen
dienst ortbekwaem maekt;
3° Deze wiens broeder eenen dienst van acht
jaer voltrokken heeft, of in dienst gestorven is,.:
of alleenlyk zonder zyne schuld het leger heeft
moeten verlaten.
II. Worden voor een jaer vry gesteld:
1° Deze die nog niet 1 meter 55.centimeters
lang is;
2° Deze die aengedaen is van eene genees
bare zigkte, maer onbekwaem is van te dienen
voor 1 October van het loopende jaer;
3° Deze die de eenige wettige afstammeling
is van een persoon die nog leeft, tenzy liy toe-
behoore aen eene welhebbende familie;
4° Deze die de onmisbare steun is van zynen
vader of moeder of van beiden
5° Deze wiens ouders dood zyn en die de on
misbare steun is van zyne grootvaders en groot
moeders of van een dezer;
6° Deze wiens ouders gestorven zyn, en die
de onmisbare broodwinner is zyner broeders of
zusters;
7° Een vader die weduwaer is met een of
meer kinders.
8° Deze wiens broeder tegenwoordig een
dienst doërvan acht jaer.
Wanneer twee gebroeders hetzelfde jaer in
't lot vallen, de oudste alleen wordt soldaet.
III. Worden vrygesteld, doch aenzien als dienende
i" De studenten in godsgelecrdheid, indien
zy niet toebehooren aen welstellende familien;
2" De leerlingen in de normale school;
3" De gediplomeerde onderwyzers in de scho
len die onder het toezigt van den Staet zyn.
Doch de leerling, die zyn diploma bekomt, heelt
twee jaer tyd om zich in zulk eene school tot
hetonderwys te begeven.
Toespraek van Z. H. Pius IX.
By den aenvang van den H. Vastentyd heeft
Z. H., gelyk telken jare, de pastoors van Rome
en de passie-predikers ten gehoore ontvangen.
By deze gelegenheid heelt de Paus, onder ander,
het volgende gezegd
Hel heeft den Heer en meester van liet heelal be-
haegd alles, wat wy thans zien, wat ons in deze da
gen bedroefd, toe te laten; het heeft Hom behaegd, dat
zyn stedehouder getuige was van de gebeurtenissen,
die het aenschyn hebben veranderd van de hoofdstad
der katholieke wereld, waervan men nu, zooals eer-
tvds van Sion, kan zeggenvice ejus lugenl!
En indordaod, deze stad had en door haren aerd
zeiven en door haren titel van middenpunt van het
katholicism een karakter vol ernst en zelfs dan, wan
neer hy zich aen een gepast vermaek overgaf, ook dan
bleef zy altyd de stad der Heiligen. Maer op dit uer,
eilaes! hoe is de glans van het zuiver goud verduis
terd? De onregtvaerdigheid en het ruw geweld heb
ben onze muren neêrgeworpen, zy zyn den geheilig-
den kring binnen gedrongen, voornfgegaen door eene
zwarte wolk moordenaers, goddeloozen en schaemte-
looze schurken. Hoe zyn binnen weinige maenden de
zaken omgekeerdDe dienaers des Hoeren worden
ntet meer geëerbiedigd, vele hunner worden zelfs
belecdigd en bespot; de kerken worden door de hand
langers van satan onteerd en geschonden. Nog erger,
men dreigt Rome zyne godsdienstige korporatiën te
ontnemen, die zyn kostbaersten schat uilmaken. De
Kerk berooven, ziedaer het plan dat men heeft, en mis
schien zal het eerstdaegs in uitvoering komen, zoo
God den vyanden van zyn II. Godsdienst hiertoe den
tyd laet.
Welke zullen'de wapenen zyn, waermeê Wy te
midden van zulke smartelyke gebeurtenissen en van
zulk een vreeselyken storm, de aenslagen der hel
moeten beslryden?
Ten tyde van hel heidensch Rome is gezegd ge
worden: Agcrc etpati forlia Romanum. est! Een der
kerkvaders heeft in eene schriftelyke verdediging
tegen de vervolgers van het Christendom heden ten
dage zyn er ook nog dit woord in toepassing gc-
bragt op de Kristenen, door te zeggen: Agere el pati
forlia Christianorum est
Indien wy nu de wezenlyke houding van het ro-
meinsche volk beschouwen, dan verdient ook dit dat
zelfde woord te hooren. Ik spreek van hel romeinsche
volk, niet van de aenbidders van Jupiter en Mercurius;
maer van het romeinsche volk dat Jesus-Chrislus aen-
bi'dl, het romeinsche volk, dal de H. Macgd en dp Hei
ligen vereert.
En wy zeiven, zyn wy geen getuigen van al zyne
pogingen om het kwacd weerstand te bieden ?Schoone
"vereenigingen hebben zich gevormd om de waerheid
Op het oogenblik dat wy schryven, beloven
de nieuwstydingen stelligerwyze den vrede.
Moge het vrede worden en moge de vrede duer-
zaem wezen
Het zal dus misschien niet ongepast voorko
men, van nu af aen, eenen oogslag te werpen
op het bloedig verleden dat Europa komt te be
leven, en als herinnering van dien schrikkely-
ken oorlog, bestemd om eene zoo groote plaets
in de geschiedenis te bekleeden, deszelfs voor-
naemste feiten op te sommen. Dat stellen wy
ons voor te doen in eenige opvolgende artike
len.
I.
VAN 1789 TOT 1859.
Frankryk is sedert 1789 nog niet rustig ge
weest, en de rust van Europa heeft-er gedurig
door geleden. Zulks is te wyten aen de rege-
ringlooze princiepen, aen de zoo hoog gevierde
princiepen uit de eerste fransche revolutie ont
sproten; tevens aen de bloedige oorlogen on
dernomen om die zelfde princiepen overal in te
voeren en te vestigen, en aen de militaire ram
pen door Frankryk ondergaen in die zelfde oor
logen, rampen welke zich allen vervatten in
het geduchte woordWaterloo.
Frankryk heeft Waterloo nooit vergeten.
Frankryk is, by uitstek, een militaire natie, en
de nederlaeg van 1815 heeft het nooit kunnen
verkroppen. Voegt dus by de princiepen, welke
Frankryk bestuerden, maer welke er nooit
de vrijheid op het goede orde hebben kunnen neder
zetten,de wrok van ditzelfde Frankryk tegen
de zegevierende mogendheden van 1815, en gy
zult begrypen hoe het is gekomen dat de god-
deloozeen bloedige revolutie der verleden eeuw,
tot heden toe, niet alleen de rust van Frankryk,
maer tevens de vrede van gansch Europa heeft
gestoord.
De traktaten van 1815 waren bestemd om
voortaen de vrede in Europa te vestigen. Maer
die traktaten aenzag Frankryk als eene schande
en eenen last, en, in elk een der opvolgende
revolutiën, in die van 1830, in die van 1848,
zocht en meende zy de kans te vinden van de
zelve te vernietigen. Die bevrediging werd hem
geschonken door het tweede keizerryk de reeds
zoo mishandelde traktaten van 1815 werden
nietig verklaerd. Gansch Frankryk juichtte toe
enEuropa liet begaen. Van dien stond
af sprak men van niets meer dan van de op
nieuw te trekken kaert van Europa. Van regt
werd er geen gewag meer gemaekt; van magt
alleen werd er gesprokende magt was het
regt, en het eenige regt gewordende magt al
leen, het is te zeggen, de kanons en de bajunnet-
ten, zouden voortaen overflies beslissen.
eene geschiedenis uit onzen tyd.
(10* VERVOLG.)
Ik ben reeds zoo ver gekomen, zegde hy, ik wil
nu ook uwe hulp aennemen.
Met bevende stem had hy deze woorden gesproken.
Hy wilde opstaen, maer was te zwak daertoe. De land
bouwer greep zyne hand en ondersteunde hem.
Ik zal u geleiden antwoordde hy! Houd u maer
stevig aen my vast, ik zal u geleiden.
Langzaem begaven zy zich opweg naer de houtves
tery. Niemand kwam hen opden eenzamen weg tegen.
Wel moest Hendrik meer dan eens uitrusten, maer
eindelyk kwamen zy toch inde houtvesteryaen. Friese
ging alleen binjien, om eerst met den houtvester het
noodige af te spreken.
Hy doet het gewis, alsik hethem vraeg,zegde hy
tot Hendrik. Men wil zelfs van hem zeggen, dat hy in
vroegere jaren met de smokkelaers op zeer vertrouw
den voet heeft geslaen. Wat daervan echter moge zyn,
hv zal u zyne hulp niet ontzeggen, en hier zoekt u nie
mand. Ook kan hyu verplegen, tot dat de geneesheer
uit de stad komt, want hy heeft reeds menigeen beter
dan menig doktor geholpen, on heeft verstand om met
wonden om te gaen.
Reeds na eenige minuten keerde hy met den hout
vester, een stevig gebouwd man van een ruw maer
toch goedherlig karakter, dien Hendrik wel van aen
zien kende terug, en beide braglen hem in huis. In
een bovenkamerke werd er voor hem een bed ge
spreid, want rust scheen hy het meest te behoeven.
Thans onderzochtdehoutvesterdewonde.Hy scheen
het daermede niet zoo ligt te nemen.
't Zal wel niet om uw leven te doen zyn, zegde
hy tot Hendrik, die de woorden nauwelyks meer ver
stond, want langzamer hand begonnen zyne zinnen
hem te begeven. Bovenmatigeinspanning, bloedverlies
en gemoedsbewegingen hadden hem van zyne laclste
krachten beroofd. Maer rust en geduld moetgy hebben.
De omgeving der wond is reeds ontstoken; dat mug
Diet erger worden, anders zou 'ter slecht uitzien.
Maek u echter niet ongerust. Ik zeg u de waerheid
ronduit, daer u dat niet hinderen zal, en wie zulk een
ligchaem heeft als gy, die kan meer verdragen dan
eenig ander menschenkind.
Hy haelde water om de wonde door koude omsla
gen te verfrisschen en de ontsteking zoo veel mogelyk
tegen te gaen.
De landbouwer begaf zich dadelyk naer de stad, om
zonder verwyl een wond heeler te zendenen tevens hel
noodige met hem te bespreken, want niemand mogt
iets daervan weten.
Hendrik werd van dit alles echter niets meer gewaer.
Zyn voorhoofd gloeide, zyne borst haelde moeijelyk
adem, krampachtig trokken zyne handen, zyne lippen
waren vast op elkander gedrukt. Wol waren zyne
oogen gesloten, maer slapen deed hy niet. Een hevige
wondkoorts had zich van hem meester gemaekt en hy
had alle bewustzyn verloren.
In naemloozen angst had Margaretha, na Hendrik's
overhaesl en onstuimig vertrek, den nacht doorwaekt,
en den volgendendagal'gewacht.Zy zagde gienswach-
ters en gendarmen des morgens onverrigter-zake lerug-
keeren, en reeds werd hel haer ligler om het hert,
toen zy vernam, dal een der smokkelaers, hun aen-
voerder, door een geweerschot zwaer gekwetst was
geworden. Men had hem wel iswaer niet gevonden,
maer een der gendarmen was nog achtergebleven om
hein op te zoeken.
Slechts met moeite kon zy haren schrik verbergen.
Zy twyfeldèergeenoogenblikaen,datHendrikgekwetst
was. Of hy het ontkomen, of de wonde gevaerlyk was?
Of hy misschien niet hulpeloos in het gebergte ih een
der schuilhoeken tusschen de rotsen lag of ergens in
eene hul met de dood worstelde? Misschien was hy
reeds niet meer in leven.
Deze vragen, deze kwellende gedachten zwierven
rusteloos door haer brein, zonder dat het haer moge
lyk was op een' enkele antwoord te geven.
Des middags verscheen ook de gendarm, die Hendrik
gewond had, met de hem afgenomen bacl in het dorp
en verheelde, dat hy die tusschen de rotsen, digt by
eene steile helling gevonden had. 01' de gewonde had
die van zich geworpen om zoo veelte ligleren sneller
te kunnen ontvlugten, of hy was zelf van de rotsen in
de kloof gestort.
Margaretha verging byna van angst. Te vergeefs
wachtte zy van den eenen dag tot den anderen in de
hoop, iels van hem te zullen hooren, te vergeefs was
hare hoop hein te zien wederkeeren. Zelfs eenige der
mannen, die in dezen nacht by hem geweest waren,
kwamen heimelyk by haer, om narigl omtrent hem in
te winnen, daer niemand verder iets van hem gehoord
of gezien had.
Ook zy waren overtuigd, dat hy niet meer in leven
was. Zy vermoedden, dat hy, het zy hier of daer in eene
kloof was gestort, of dal de dood hem ineen der
schuilhoeken, waer heen hy gevlugl kon zyn, had
overvallen.
Met strakke blikken hoorde Margaretha hen aen, of
beantw oorddezy hunne vragen. Zv had zooveel geweend
dat haer oog geen tranen meer had. Dat verzwaerde
haer leed nog meer. Slechts eene gedachte had zy ten
laesie nog: zyn lyk te vinden en dat behoorlyk te be
graven.
Met dit doel klauterde zy gansche dagen tusschen de
hergen en rotsen rond. Meer dan eens kwam zy in de
nabyheid der houtvestery, zy zag het huis liggen zon
der'te vermoeden, dat hy, aen wien haer hart met zulk
eene standvastige en trouwe liefde hing, onder dal dak
daer vertoefde. Al haer zoeken was vergeefs.
Hare wangen waren verbleekt en ingevalllen, de
frischheid barer jeugdige gestalte w as geheel en al
verdwenen, zelfs haer oog had eene koude, strakke
uitdrukking gekregen, daerzy uren lang onbewegclyk
ter neer zat en voor zich op den grond staerde.
Gedurende al dien tyd lag Hendrik daer boven in de
houtvestery dagen lang zonder bewustzyn neer. De
wondheeler uil de stad had den kogel wel is waer go
to bevestigen en te verdedigen, en hel origcluk te ver
zachten. De kerken worden druk bezocht, het godde-
lyk woord vindt gretig gehoor, en de H. Sakramenten
worden met groote godsvrucht ontvangen. Ik ga niet
uit, maer gy weel het wel, gy, al wat te Rome gedaen
wordt om de werken van de leugen en de misdaed te
vcrvdelen.
Welnu, juist omdat Ik niet uitga, zullen de pas
toors en predikers te Rome aenkondigen, dat de I'aus
niet anders dan het volk, waervan lk u sprak, kan
zegenen en zyn gedrag goedkeuren en aenmoedigen.
Zegt dan, dat de huisvaders hunne kinderen niet
naer de schouwburgen moeten laten gaen, waer stuk
ken gespeeld worden, die godsdienst en zeden ver
smaden en godslastering en zedeloosheid huldigen.
Dergelyke plaelsen moet eene christclyke familie schu
wen zy mag niet tegenwoordig zyn by voorstellingen,
wolke tegen God, tegen de H. Kerk, legen het geloof,
tegen de heiligste wetten gerigt zyn.
Zegt ook, dat ik de Romeinen prys en bedank
voor het lyden dat zy verduren, en in het byzonder de
vele ambtenaren, die, getrouw blyvende aen hun eer,
pligt en geweten, alle ontbeeringen boven verraed en
laegheid verkiezen.
De vrede is stellig geteekend. De tydirig is
officieel. Eene depeche des Franschen gouver-
nements heelt ze overgezonden aen al de pre
fecten, hun gelastende de krygsoverlieden daer
van kennis te geven. De voorwaerden zynal-
stand van den Elzas en een deel van Lorreincn,
met Metz, aen Duilschland; teruggave van Bel
fort aen Frankryk; oorlogsvergoeding van 5,000
millioen franken. De vergoeding zou, naer men
wil, betaelbaer zyn in dry jaren, gedurende
welke de Duitschers eenige bepaelde punten
des Franschen grondgebieds bezetten zouden.
De voorwaerden zyn hard, verpletterend, wy
hoeven dan ook niet te zeggen dat zy in Parys
eene diepe smart hebben veroorzaakt.
De bevolking is er, als het ware, door ver
slagen.
EUANKIIYK.
Parys, 27 feb.
Het Journal des Débats meldt, dat de voor-
loopige vredesvoorwaerden gisteren gcteeKend
zyn. Dewyl liet traktaet eerst na de goedkeuring
door de Nationale Vergadering, volkomen gel
dig is, wordt de wapenstilstand lot aen de be
krachtiging verlengd.
Hetzelfde blad zegtOnze overwinnaefs ma
ken een wreed gebruik van hunne zegeprael;
de eischen van linanciën en afstand van grond
waren zoo groot, dal MM. Thiers en Favre ver
scheidene keeren op het punt geweest zyn, de
onderhandelingen af te breken, met gevaer van
den oorlog heden avond opnieuw te zien be
ginnen.
De kommissie der vyftien leden deelt in de
aendoening <fêr onderliandelaers't is met den
lukkig uit de wond gehaeld, maer hy bad er overigens
weinig vertrouwen in, het leven van den gekwetste te
behouden. Hoewel zyn krachtig gestel veel scheen to
kunnen verdragen, verdubbelde dit echter de hevig
heid der koorts.
Dc houtvester echter gafdehoop zoo spoedig niet op.
Hy had te dikwyls ondervonden by mensehen en die
ren, dat men niet aen 't behoyd des levens, moet wan
hopen, zoolang er nog maer een (lauwe polsslag iu
't ligchaem acnvvezig is. Onverdroten zat hy gedurende
de eerste dagen en nachten aen Hendrik's ziekbed, en
behandelde hem streng volgens de voorschriften des
geneesheers.
Hy gevoelde medelyden met hem, daer hy wist, dat
hy alleen in de wereld stond, en menigeen zich zoude
verheugen, als hy zyn huis nimmermeer verliet. Hy
zcir was in zyne jeugd wild cn ontstuimig geweest,
daer hy niemand had, wacraen hy zich kon echten.
Hy wist waUlo omstandigheden uit den mensch kun
nen maken Jpanlieer het leven iemand reeds vroeger
met ruwe hand aengrypt, dan bezwvkt hy of verzet zich
met alle kracht dacrtcgen. Hy stelt ruwheid tegenover
ruwheid, slryd legen strvd. Wat misschien slechts
weinigen hem aendoen, dat zoekt hyacn allen te wre
ken, daer geheel zyn karakter en denkwyzczich slechts
eenzydig gevormd en ontwikkeld heeft, en hy met ge
wekt datgene zoekt meester te worden, wat hem langs
den vrcedzamen weg veel minder zou zyn ontgaeu.
De landbouwer kwam herhaeldetyk in de houtves
tery naer Hendriks toestand vernemen, maer nog steeds
was zyn leven niet builen gevaer. Ter wille zyner
eigene zekerheid had hy hel diepste stilzwygen be-
wacrd over hetgeen hy voor den gekwetste had ge
daen, zelfs zyn eigen zoon had hy nietsdaervan gezegd.
Mogt Hendrik herstellen, dan had hy vast besloten
voor hem te zorgen, want hy was de redding zyns
zoons nog immer indachtig.
Hel bleef nog steeds twyfelachtig, of Hendrik's leven
behouden zoude worden. De doctor die hem dagelyks
bezocht had erweinig vertrouwen in,slechts de hout
vester liet zich van zyne vaste hoop niet afbrengen.
C Wordt voortgezet.)
