N° 92.
Zondag 29 September 1872.
2de Jaergang.
WERELYRSCH NIEUWSBLAD.
Robrecht de Monnik.
■'•-jé
Aelst, 28 September.
Gelijk Bismarcq.
Buitenlandsch Nieuws.
Gr&Z6tt6 V2LI1 Aclst
He. Uur.-Bl BI... -
C. voopafbetaCbacr. Voor Cc, ,»,e„ men .„.Cryven
De groot-kanselier van Duitscliland heeft de
Jesuieten weggejaegd en dit heldenfeit scheen
zoo vol verdiensten in de oogen van de /.wit-
sersche protestanten dat zy ook hun deel veig-
den in de lauweren van Bismarcq.
De vervolging heeft voor eerste slagtoner ge
nomen Mgr Mermillod, den geleerden en door
gansch Europa beroemden redenaer.
Mgr Mennillod is pastor van Geneve; bisschop
van Hebron, i. p. i.; groot-vikaris en volmag-
tigde bestuerder der bisdommen Geneve en
Lausanne voor den titularis Mgr Marilley, thans
levende in ballingschap.
Mgr Mermillod is een zoo yverig en deugzaem
als geleerd prelaat, en kon als dusdanig geens
zins de vriend zyn der protestanten, radikalen,
vrydenkers en andere vyanden der Roomsciie
Kerk die krielen in Geneve en door ganscli
Zwitserland. Dus, de Staetsraed van Geneve,
beweerende niet onderrigt te zyn geweest
nopens de schikkingen welke de Paus zou ge
nomen hebben om Mgr Marilley door Mgr Mer-
niillod te vervangen (iets wat den Raed geens
zins aengael) komt tegen dezen bietsten, een
dekreet van volstrekte ambtopschorsing uit te
b'Krachtens dat dekreet mag Mgr Mermillod,
noch als volmagtigde van den Titularis, noch
als groot-vikaris en bestuerder der katholieke
parochieën geen hoegenaernde akte meer daer-
stellen.
Wat meer is, aen de pastors is opgelegd zien
naer dit dekreet te schikken en bygevolg
aen hunnen wettigen overste ongehoorzaem te
worden.
Hoe zal die zaek afloopen?
Wat Mgr Mermillod betreft, liy beeft net de
kreet te regte als onaennemelyk geoordeeld en
oefent ten volle zyn ambt uit als naer gewoonte.
Hel geweld zal er dus moeten tussclienkomen
om hem van den autaer te sleuren, hemtus-
sclien vier gendarmen naer T gevang te bren-
gen, en hem te verbannen gclyk Mgr Marille>.
En zoo gact mén te werk in dat scboone
Zwitserland, zoo hoog geroemd om zyne liefde
voor de vrylieden van allen aerd. Het is waer,
bet is de vrydenkery die er aen 't bestuer zit en
voor liaer is de vryheid van geweten niets dan
de dwingelandy voor geweten en voor gous-
d'«"voor al dat prêtraille, zegde een lid van den
Raed, toen men vermeld dekreet diskutlecrde,
voor al dat priesterbroed is de bedelzak goed
I)usnde bedelzak voor de priesters, maer volle
vryheid en hooge bescherming voor de commu
nards en de pretoleuzen van Parys en voor net
canaille der Internationale. Want zulkdanig ge
broed mag er by hoopen, en ongestoord wan
delen onder de zon van Geneve en Zwitserland.
En nu liet dekbéel is uitgebragt» achten de
vrvdenkers dat het ginder uit is met den katho
lieken godsdienst; maer zy vergissen zich.
Geneve, met bare 50,000 inwooners, is van
overouds gekend als de citadelle van geus Gal-
(Naer een vlaemsch handschrift van 1457.)
(2e VERVOLG.)
Nauwelyks was de oude Idesbaldus in zynen graf
kelder gelegd of Geeraerd deed zicli, door hst en
geweld, als zynen. opvolger erkennnen. Kapcllaen
Koenraed en de heer van Bucken' die met den uitersten
wit van Idesbaldus bekend waren, verzcttcden zich
tc vergeefs tegen deze overweldiging. Geeraerd joeg
den kapellaen de stract op en zond den heer van
Bucken naer zyn huis. Dergelyke doenwyze verwekte
veel misnoegen en opspraek; maer Geeraerd wist
zyne vassalen te doen zwygen en den hertog van
Braband vreesde hy niet omdat hy magtige vrienden
had by het hof van Leuven en by dit van Vlaenderen.
Al wat Geeraerd vreesde was de terugkomst van
Robrecht, van dien goeden broeder dien hy zoo
bloedig had gehoond, en die vrees, en de wroeging
zyns geweten deden hem menigen slapeloozen nacht
doorbrengen. Eens hy te overdenken lag hoe verne
derd het eens zou zyn voor hem aen Robrechts voeten
het gezag cn de wapenen zyns vaders te moeten
nederleggen, schoot hem een helseh gedacht te bin
nen. Hy stond op met het krieken van den dag, ging
zelf zyn peerd zadelen in den stal cn trok het naburig
woud in tot onder den grooten eik waer de struik-
roovers gewoonlyk verzamelden. Hy gebood hun de
wegen die naer Assche leiden te bewaken dag cn
nacht, en al de mannen aen te houden die.acn zynen
broeder geleken. Wanneer gy hem zult gevangen
hebben sprak hy tot die bloedgierige kerels, zult gy
vinus; en nogtans op die bevolking heeft de
Roomsciie Kerk reeds meer dan de helft tot den
schaepstal teruggebragt. Moet de Kerk van
Zwitserland vervolgd worden, de vervolging
zal bet heilige reddingswerk vestigen en vol
trekken; het zyn de Apostelen met bunnen be
delzak die de wereld hebben overwonnen en
bekeerd.
o^o
HOLLAND.
Men meldt aen het Nieuws van den Day, dat
de maetschappyen Grand Central Beige en lot
Exploitatie van Stadsspoorwegen bezig zyn een
overeenkomst te sluiten, waerdoor direkl trei
nen met dezelfde wagens zullen loopen tussclien
Rotterdam en Antwerpen (wellicht ook Brussel),
en wel over Zwaluwe, Breda, Rozcndacl, waei-
door men dus, na de opening der lyn Fyenoord-
Dordreclit op 1 november aenstaende, deze lyn
zal verkrygen: Fyenoord-Dordrecht-Zwaluwe-
Breda-Rozendael-Esschcii-Antwerpen.
Een landbouwer te Dieren, bepll met uit-
nemenden byval de proef genomen om zyne
aerdappelen te planten met weinig ol geen mest;
geen zweem van ziekte heeft zicli op zyn land
geopenbaerd, lerwylby zyne buren, die als ge
woonlyk sterk hadden gemest, de ziekte in ge-
lyksoortigen bodem grpole verwoestingen heeft
aengerigt.
FUANRUVR
Volgens de Echo hebben de Duilsclie troepen,
dry dagen geleden, Epernay verlaten om zich
.Uljf UdgCU gGlLULll, ----
naer Rheims te begeven. Ongeveer 100 man,
der hoofdwacht, de post en de ambulancen zyn
achtergebleven. Te Epernay gelooft men dat
de troepen zullen terug koeren. Men verzekert
dat alle punten van het departement in weinige
dagen zullen ontruimd worden en dat Rlieims,
GhAlons en Viiry toi de onivu^aUig aikw»
duitscbe troepen zullen bezet worden. In Gna-
lons zyn de wapenoefeningen den 14 septem
ber reeds begonnen. Er worden alarms gesla
gen en spiegelgevechten gehouden.
De duerte der lucifers, waervan de ver
koop bet monopolie van den Slaet is geworden,
heelt tc Parys aênleiding gegeven tot een vreemde
opligting. Tegen lagen prvs biedt men u doos
jes lucifers aen, die men, t'buis gekomen, een
voor een kan aenstryken, zonder een enkelen
vonk te voorschyn te brengen. Van slryken
moê, ontdekt men eindclyk bet bedrog: w egge
worpen en uitgediende lucifers zyn netjes met
een pennemes schoon geinackt, en vervolgens
in een bruin mengsel gedoopt; zy gelyken als
dan op echte lucifers.
Het scliynt, zegt de Francais, dat de bon
iiapartisten byzondere onderrigtingen ontvan
gen hebben, om voor bet oogenblik, zoo niet
den iever, dan toch de voortvarendheid van
eenige onder ben tematigen. De ex-keizer moet
doen zeggen hebben, dat hy tot geencu piys
wilde dat er een bonapartist, kon gekompromet-
teerd worden, om te,hebben deelgenomen aen
de publieke bewegingen; dat liet noodig was
dat de bonapartiscbe party waerborgen gal aen
de konservatieven en dat men niet in bet wor
stelperk moest treden, dan nadiit hiertoe het
teeken gegeven was door de radikalen.
Mgr Dupanloup, de bisscnop van Orleans*
bevindt zicli op bel oogenblik Ie MeiiwiOfl.
Naer de tjvivei+vcvneemi, is de gezondheids
toestand van den doorlueliligen prelaet alles
behalve bevredigend. Het berigt dat by voor
nemens zou zyn als afgevaerdigde zyn ontslag
te nemen, wordt echter tegengesproken. De
hertog van Aumale beeft den lyder op zyn
kasteel te Mentbon een bezoek gebragt
De volkstelling bevolen door het bestuer
van openbaren onderstand te Parys, levert even
hartverscheurende als onverwachte resultaten
op. Er is namelyk gebleken, dat bet getal on
dersteunde familrën niet minder dan 40,6 i4be-
draegt. Vooral de statistiek der verbJyven van
deze hulpbehoevenden is dcerniswekkefid. Ze
ven en twintig duizend vertrekken, bevatten één
bed; 9655 hebben er twee, 5422 dry, 1170 vier
en 142 vyf. In bet elfde arrondissement is er
zelfs een gevonden, waerin zeven bedden ston
den.
Uit bet onlangs verschenen verslag- over
de algemeene tentoonstelling van 1867 te Parys
blykt, dat de inkomsten in liet geheel bedragen
hebben 26,114,662 fr., waeronder een staets-
subsidie van 6 millioen; ecne subsidie der stad
Parys van een gelyk bedrag; 935,950 fr. aen
abonnementen; 9,830,369 aen entrées; albraek
van bet gebouw 1,01 1,779 fr. enz. De uitgaven
hebben bedragen 22,983,827 fr.; als: bouwen
van bel paleis 11,783,024 fr.; stellen der maclii-
neriën 1,347,557 fr.; aenleg van liet park
2,879,621 fr.;medaliën en belooningen 1,082,192
fr. enz.
Twee frahsohe soldaten zyn by eenen gie-
rigaerd ingekwartierd, die hun niets bezorgt
dan water en vuer. Zy koken hun water over
dit vuer en gaen.een kassei op straet zoeken,
die, zuiver gewasscbeu, in bet kokende water
gelegd wordt.
UlUli tu. „.(.A.>J.ynqDngnn
operf op dit voor hem heel nieuwe middel tot
het bereiden van soep.
Hy ziet de soldaten zout in bun kooksel men
gen en dit proeven. Ha, zegt de eene, onze
soep zou voortreffelyk wezen, indien wy slechts
eenige groenten hadden om er in te doen.
Is het anders niet, zegt de andere, ik heb
hier prei en rapen.
De groenten worden in den ketel gesneden
en gaer gekookt.
Lekker, zeggen de twee koks, naej ander-
mael bun kooksel geproefd te hebben, er ont
breekt slechts een ding aen, om ze onverbeter-
lyk te maken.
Wat, vraegt de gierigaerd.
Een klompje boter, wordt hem geantwoord.
Neem er zooveel gy noodig hebt,op voor-
waerde echter dat gy my eene schotel uwer
soep geeft. Ik ben benieuwd om den smaek te
kennen van kasseisteenensoep.
De boter verdwynl in liet kokende water, en
er vliegt de omstaenders een lekkere geur uit
den ketel in den neus.
liet is om duimen en vingeren af te lekken,
roepen de twee kazernekoks. Hoe jammer dat
er nog een laetste beetje aen ontbreekt.
Wat is dat vraegt de gierigaerd, die gecne
oogen van bet te vuer staendc kooksel slaet.
Kan ik bet u bezorgen?
hem binden aen handen en voeten, hem den mond
verstoppen en hem des nachls op hel kasteel over
brengen. Voerl gy getrouw, myne bevelen uit, dan sta
ik voor een jaer myn deel af van den huil.
De roovers beloofden yverig te waken en Geeraerd
de booze trok terug naer zyn kasteel. lk zal, sprak
hv tol zich zeiven, ik zal heer van Assche en van ler
Ueyden blyven. Mynen broeder zal ik opsluiten 111 een
donker kot, hem martelen cn mishandelen lot hy
cindelyk my zyn gehoortcregt zal afslaen. Biedt hy te
langen tegenstand dan zal ik hem weten van kant Ie
Hel was vol van die ontwerpen dat hy in het kasteel
terugkwam. Op de voorkoer vond hyeengroole menig
te volks verzameld en men bragt hem liet nieuws dal
hem een kind terwereldwas gekomen.lederwenschte
hem geluk over dit gelukkig voorval. Geeraerd be-
dankte zyne vassalen met zynegewonc schynheiligheid
en deed zich den boorling voorstellen. Toen hy ver
nam dat het een kloeke scboone jongen was, deelde
hy geld uil aen het volk, en heette zynen zoon
Arnoldus.
Dry maend na de geboorte van Arnoldus ontmoette
Geeraerd op de jacht de edclvrouw van Buggen hout
weduwe geworden van eenen vlaemschen leenheer.
Hy werd er uitzinnig op verliefd en verzocht haer op
groote foéslen welke hy ter harer eer op het kasteel
gaf. Hacst kreeg hy zyne wettige vrouw in afkeer en
lond ze terug tot haren vader, de heer van Bucken,
hare tranen konden den wrecdaerd niet vermurwen
en zy moest vertrekken zonder zelfs haer kind als
eenigen troost te mogen medenemen.
De heer van Bucken cn zyne zoon vernamen met
uilerslc spyl cn gramschap de onlaei'de haudclvvyze
van Geeraerd den boozen en hun eerste besluit was
legen den nieincedigen te velde te trekken; maer de
pMisschien wel. Een klei» ^Kje spek, is
al wat wy noodig hebben.
Bali! is het anders niet, men mag om zulke
kleinigheid zulk lekker eten niet bederven.
En het spek verdwynt in den ketel, welke
kookt dat de damp liet ganscliQ vertrek in wol
ken bult.
De soep is eindelyk gereed en wordt kokend
ingeschept. De gierigaerd krygt er zyn aendeel
van en vindt de '.lost délicieus.
Die verduivelde soldaten, roept de verbaesde
burger uit. Niemand dan zy.zyn in slaet om uil
eenon straetsteenzulk lekker maellje te bereiden!
Dezer dagen iste Petit-Bicêtre, eene plaets
naby Parys gelegen, een lOOjarige man overle
den, met naem üdiot, die de helft zyns levens
in zonderlinge voorvallen doorbragl.
In 1770 geboren, werd hy als dekjongen op
den Océan, een staelsscbip ingescheept, dat hem
haer liet eiland La Reunion overvoerde, waer
by van boord wegliep om dienst te nemen by
een ryken planter, die hem als zoon aennam.
In 1788 keerde by uaerFrankryk weder, doch
werd als weglooper aengebouden en naer bet
fort Lamalgue gezonden, waer by vier lange
jaren opgesloten zat.
In 1793 werd Odiot in vryheid gesteld en keerde
naer Parys terug, waer hy door de revolution-
naire regtbanktot gevangenbewaerder der Kar
melieten werd benoemd,ambt hetwelk hy bleel
vervullen, ilocli met üe wyziging als koncterge,
tol aen liet diktatorscliap, wanneer liy dienst
nam in liet regement grenadiers, dat den eersten
konsul als lytwaclit moest toegevoegd worden.
Van dit tydstip tot in. 1818 toe, diende liy 111
8 verschillende regiinenten en nam aen al de
veldtoglen van het keizerrykdeel. Byde konink-
lvke garde aengenoinen, na de honderd dagen,
werd iiy tot kanlinlidudei' benoemd van een re
giment Zwitsers en deze bediening nam hy
ivaor lot in '1 s.'U). wanneer bv zvn ontslag
vroeg".
Odiot nam toen zynen intrek in een klem
huisje, hetwelk hy tc Petit-Bicêtre gekocht had,
en leefde daer vooreerst van zyn gering pen
sioen. Maer hy herinnerde zicli weldra zyne
hoedanigheid van aengenomen zoon des ouden
planters op liet ailand La Réuiiion en hy deed
Z.vne region hierop gelden by het gouverne
ment dal hem 100,000 fr. schadevergoeding
toestond voor de gelieeie regeling zyner er-
fenis.
Hy stierfin den ouderdom van 102jaer, zon-
der nog een enkelen bloedverwant te hebben.
Zyne hëele fortuin is door hem aen de gasthui-
zen vermaekt.
Ten allen tyde waren de boterboermncn,
die naer de markt kwamen, er op uit,om hunne
klanten niet alleen in de maet, maer ook in de
hoedanigheid hunner waer te bedriegen. Er
gael om zoo te zeggen geen dag voorby, zonder
dat de eene of'andere op bet leit betrapt wordt
en men heelt schoon hunne waren aen te slaen,
prócessen-verbael tegen ben op te maken, hun
tot boeten en onkosten te veroordeelen, die
somlyds nog al diep in den zak tasten; van den
volgenden'dag ai zy n ze weder gereed om hunne^
bcdricgeryen té hérheginncTr:
- Vroeger kende men geeue boete, maer de
vervalsclite of te ligt gevonden boter werd aen-
smeekingen zyner dochler en de vrees welke de vrien
den van "den "heer van Bucken voor den gcduohlon
Geeraerd voedden, deden hun van dit ontwerp afzien,
en God liet toe dat hot ucr der wraek werd ver
Na van zyne vrouw le zyn afgescheiden trad Gee
raerd in den echt met de edclvrouw van Buggenhoiil;
hv had er ook eenen zoon van, dien hy Koenraed
noemde. Van dan al liet hy zich over aen al de buiten
sporigheden zyner jeugd, de reizigers aenhoudende,
ze uilslroopcnde en ter dood brengende al wat hem
wederstand bood.
Te dien tyde heerschlein Braband de noodlottigsle
wanorde; hét volk stond gedurig op tegen de lcen-
hceren en zelfs tegen den hertog, die oninagtig ge
worden was om hun gezag te doen eerbiedigen. Het
is waer vele edellieden waren ter kruisvaert en hunne
afwezigheid maoklc de vassalen des le stouter. Op
onze dagen zou men nauwelyks gelooven wat al
gruwelen er in die wanordelyke lydqn werden ge-^
pleegd.
Eens vroeg vrouw van Buggenhoul aen Geeraerd
Wie zal onze opvolger zyn na ons afsterven? zal het
Arnoldus wezen of wel onze Koenraed.
Koenraed zal het wezen, vrouw; en daer doe ik
eed op.
Diensvolgens, heer, wilt gy my prcuf geven van
der opregtheid uwer inzichten, zend Arnoldus ergens
in eene groote stad, in een werkmanshuis, en dal hy
nooit zvne edele geboorte te weten kome. Dan zal ik
in vrede zyn en zonder vrees noch spyl u myn leven
lang beminnen.
Geeraerd liet zich door de woorden dier listige
vrouw verleiden. Hy beloofde haer al waf zy vroeg en
de volgende dag werd vastgesteld om AniQldus voor
eeuwig van hel kasteel zyner vaderen te verwydercu.
Nu ga ik verhalen hoe Bohrechl zich gedragen had
in Palestina, en hoe hy, na vyf jaren afwezigheid
terugkeerde in Braband.
dien tydeVas de acnleider der Musulmaoöen de
beroemde en geduchte Sultan Saladdyn, de hardnek-
ki"slc vyand welken ooit de verdedigers van hel kruis
hadden ontmoet. Na tallooze legers le hebben verza
meld, had hy een groot gedeelte van Azië overweldigd
en de halvc-maen geplant tot op de muren van
Jerusalem. Verzwakt door het vertrek van vele hunner
broeders, en mismoedigd door het geluk der Arabier-
sche wapenen hadden zy veroveringen moeten verla
ten die hun slrooinen bloeds hadden gekost. Zoo
stonden de zaken toen de koningen van Eraukryk en
van Engeland en vele prinsen van Duitscliland cn llaliö
zich verbonden gezamelyk de vyanden van den Chris
tus te gacn bevechten. Hunne eerste pogingen geluk
ten. De koning van Engeland, Richardus, livgenaemd
Lecuweiiluirt in aenzien zyner uitstekende dapperheid,
ontnam een aental steden op Saladdyn en versloeg en
vernietigde zyne legers. Philips, koiyng van Frankryk,
gedroeg zich even onversaegd. In' al die bloedige
slagen niunllö Robrecht van Assche, zoon van Ides
baldus, uil door zynen moed cn zyne godvruchtigheid;
steeds was, hy vooruil by aenval en bestorming eu
sprak vuer cn moed in oen den blooharligsleu kryger.
Eens dat hy het slagzwcerd zyns vaders op den lieu-
kclaer van eenen Musulnian had gebroken, ontbood
hom do koning van Erankryk onder zyno lont en
schonk hem een prachtig wapen met goud en keurge-
siecnt ingelegd. Do brahaudscho edellieden namen
hem ten voorbedde en haddon graeg onder zjn ho
vel geslacn.
M urdi voorlgetel
