N° 98.
Zondag 10 November 1872.
2de Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
Robrecht de Monnik.
f -
Aelst, 9 November.
Iets wat zeer gepast zou zyn.
Onleesbare handteekens.
Builcnlandsch Nieuws.
Gazette van Aelst
4V
liet Bureel vail
l.et 1.1».1 Is geve.tlB.l In d« Knpellestruet 11, WM
.tile brieven, gelden, vrnel.tvry moeten toegezonden worden.
Abonnemcntapryg 8 fr.'sjarrs,
voornfbctuelbner. Voor den bulten Icon men lnseliryven In ol de poetUontooren, en voor
Je landulyke gemeenten l»y de briefdrager».
rrgj Naden feuilleton Robrecht
(leMonnik zullen wy geven i
DE BENDE VAN JAN DELICHTE.
Dees sujekt, hoe belangvol ook voor
Aelst en de omliggende streken, is,
meenen wy, tot heden niet beschreven
geweest. Wy hebben ons de moeite ge-
daen de stukken op te zoeken welke
betrek hebben op het proces van JAN
DELICHTE en de werking zyner
bende. Een letterkundige onzer vrien
den komt hetverhael te bewerken naer
die bronnen en heeft zyn gewrocht in
eigendom aen de GAZETTE 1 AN At LSI
geschonken. Wy zullen dien nieuwen
feuilleton beginnen op ZONDAG, 17
der loopende maend NOVEMBER.
Wie dan een abonnement voor EEN
JAER op de GAZETTE neemt zal de ge
schiedenisvan den geduchten Kapitein
bezitten, want wy zullen een jaer
noodig hebben of misschien meer, om
het ingezonden verhael in wekelyk-
schen feuilleton te kunnen afgeven.
ciers die moeten bespringen en uitleggen om
zyn konvooi le betalen en hem toe te laten ecne
opperste pligt te kwyten!....
Ons dunkens, ware het onbesprekelyk wel
gepast dat het bestuer diensaengaende onze
arme miliciens indachtig ware.
Er wordt, zooals men weet, tegenwoordig
op 's Staets yzeren wegen 50 afslag verleend
aen de sociëteiten, aen de leerlingen ol' werk
lieden voorzien van eene abonnents-kaerl. De
zelfde reductie wordt toegestaen aen de mili
tairen, reizende in korps, het is te zeggen, rei
zende voor den dienst van den Staet. Eertyds,
voor de hervorming van M. Van der Stiohelen,
bestond ten hunnen gunste, de reductie van
50 op de yzeren wegen, wanneer zy reisden
op 'verlof. Ware liet niet billyk deze laetste
reductie weder in te brengen ten voordeele on
zer soldaten.
Hunne soldy is zoo mager dat bet reizen bun
en nogelyk is.'Vele soldaten moeten hunnen tyd
uitdoen vooraleer eens vader of moeder te kun
nen gaen bezoeken, want bet overgroot getal
zyn arme jongens aen wie de ouders geen het
minste reisgeld vermogen te sturen.
Onze soldaten trekken van ryTtot zes centmen
daegs; hoe wilt gy dat zy op dergulyke inkomst
sparen om eens naer huis te gaen? En nogtans
er zyn er die bet doen, die centiem op centiem
loeien om, na maenden en maenden spaer-
zaemhèid, lief vaderlyk dak eenige uren terug
te zien
Ligt hun vader, of moeder, of ergens een
dierbare bloedverwant of vriend op sterven,
het zyn dikwyls de kamaraden, ja zells de otli-
Een der gebreken onzer hedendaegsche bu
reaucratie is van zulke gekrabbelde handtee
kens te zetten dat ze niemand lezen kan.
Dit gebrek treft men overvloedig aen by reg-
tei'S, bestuerders, financiers, officiers en vele
anderen, en het is een echt en ernstig misbruik.
Dat een openbare beambte, bekleed met ont-
zaggelyke magt en belankryke bedieningen zyn
beste doe om zyn handteeken, dal alleen de
waerde van eenen akt uitmaekt, onleesbaer te
maken; dat, door een gekrabbel, welk de fynste
schriftgeleerde niet spellen kan, de vryheid, de
eer en de fortuin der burgers in gevaer kan
komen, is dat toegelaten? Is er daer meerwaer-
borg in dan in het ouderwetsch van degenen
die verklaerden niet te kunnen schryven? En
nog moesten er getuigen by zyn.
Een notaris, vooraleer by in fonctie treedt,
legt ter greffie zyn handteeken neer, opdat al
de handteekens waermede hy later zyne akten
zal bckleeden met het eerste kunnen vergeleken
worden en als het zyne worden herkend. Maer
dat een procureur des konings, een instructie-
regter, een hypotheek-bewaerder, oen ontvair-
ger der belastingen, een bediende der douanen
of yzeren wegen, enz.; een stuk zal mogen
regtsgeldig maken by middel van hanenpooten
en krollen waer elkeen het raden naer heeft,
dat is dwaes, uiterst dwa <s.
liet is noch de Pro Justitia, noch de stempel,
die eenen daegbrief uitvoerlyk maken, maer
wel het handteeken van don magistraet. En als
dat handteeken geen handieekon is, of wel een
inktklad, ofwel eene ry van beentjens en stoks-
kens, dat geeft waerborg aen niemand, noch
aen den beambte gelast met het mandael uit te
voeren, noch aen dengenen tegen wien het
wordt uitgevoerd.
De hypotheek-bewaerder is bekleed met eene
schrikkelyke verantwoordeiykheid jegens dege
nen wier namen op zyne registers verschynen.
Zyn handteeken maekt de waerborg uit, maer
treft zyne verantwoordeiykheid gelyk het de
gene treft en dekt van de eigeiiaers en schulde-
naers.
Hoe dikwyls treft men niet in processen ge
wettigde stukkeu aen, die het handteeken moe
ten doen kennen op akten geplaetst welke het
aenduidt, en hoe dikwyls gebeurt het niet dat
men vindt
Geënregistreerd te...., cohier, etc.
Geteekendde ontvanger(onleesbaer
handteeken).
En die handteekens zyn degenen van beamb
ten, tegenwoordig nog in fonctie. Wat zal het
zym-biunen twintig, dertig, vyltig jaer?....
(Naer een vlaemsch handschrift van 1457.)
(8e VERVOLG.)
Arnoldus was reeds zestien jaer oud en hy kende
zyne geboorte nog niet. Hy dacht dat hy een arm
weeskind was, vroegtydig verlaten door zyne familie
en opgenomen door Robrecht, wien hy de vurigste
erkentenis om al zyne weldaden toedroeg. Van zyne
eerste kindschheid was hem slechts een duister en
onduidelyk gedacht bygebleven, een gedacht als van
pracht en lyden waer hy ongaerne op weerkwam en
als natuerlyk verwierp. Arnoldus, opgevoed onder
de burgery, had dus niets van den trots eigen aen
meestal de edellieden; hoewel vol moed en eergevoel
scheen hy geenszins hun voorregt le benyden van
wapens te dragen en zich in den oorlog of de ridders-
spelen te onderscheiden. Onderwezen en opgeleid
door Robrecht had hy aen de driften zyner jaren ge
leerd te wederstaen. Hy was het voorbeeld zyner
gezellen om zyn goed gedrag en zyne wcrkzacinheid.
Hy had het schrynwerkers ambacht geleerd, en hem
zoo ievcrig voor de werkbank bczigziende, had niemand
kunnen voorzeggen dat het daer de jongeling wasdion
Gods regtveerdigheid eens als wettigen erfgenaem van
den magtigen Idesbaldus zou verheffen.
Robrecht nogthans had in het hart van zynen. neef
gelezen en ontdekt wat al edele doch soms ook welke
heersehzuchtige gevoelens erin opwelden. Ook ver-
daegde hy gedurig het plechtig oogenblik waerop hy
voor Arnoldus oog den somberen sluier zou scheuren
welke Geeraerds schelmstukken tusschcn zoon en
vader hadden gespannen. Zyne voorzichtigheid wees
hem den jongeling zynen vader vervloekende, gereed
misschien om hem in het strydperk te beroepen, en
die laetste smart wilde hy zich fcelven, ën die schande
aen zyn huis sparen. Eens vyands ongelyk vergeven
Van welk belang is, in den Burgerlyken
Stand, liet handteeken niet van den officier die
als den stamboom der familiën -te boeken heeft.
Hier nog is het 't handteeken alleen welke de
akten geldig maekt. De stempel der gemeente
kan eene waerborg te meer zyn, maer stelt de
geldigheid niet daer. Iedereen weet dat de
stempels, in de administration, iets zyn dat
meesttyds toevertrouwd wordt aen de bedien
den even als het zegellak.
Neem eenige bulletynsder douanen en onder
zoek op hoeveel gy het handteeken van ambte-
naer zult kunnen lezen.
Dat de beambten, handelende onder elkan
der, zich vergenoegen met eene paraphe, dat
kan zyndie verkortingen gaen door als ver
kend zynde; maer geen administratie heelt het
regt op dezelfde wyze te werk le gaen met het
publiek.
Dus geen handteeken ofwel een leesbaer
handteeken
scheon hem iets zoo verheven en schoons, dat hy
dagelyks God bad die gratie aen Arnoldus .le schcn-
De jaren der twee ballingen sleten dus in het geluk
der onschuld, toen Robrecht eensklaps ernstig ziek
ViC— Dat Gods wil geschiede, sprak hy. Myn einde
nadert. Ik had nog eenige jaren gcwenschl te leven-
om Arnoldus op het droevig levenspad te leeren vast
gaen; maer vermits de opperste meester er anders
over beschikt, onderwerp ik my.... Eu nu wordt het
tyd myn droef geheim le veropenbaren.
Robrecht ontbood Arnoldus en, in de tegenwoordig
beid van een aental priesters en monnikken die rond
zyne bedstede weenden, sprak hy:
Myn kind, ik ga u voor altyd verlaten; ik onder
neem eene lange en laetste reis, en ik wcnsch u dat
gy ze eens moogt acnvangcn met zoo weinig afkeer
als ik. Hoor myue laetste woorden: Gy zyt, Arnoldus,
gy zyt de zoon en de wettige erfgenaem van mynen
broeder, dien men Gecraerd den boozc noemt, zoon
vaif Idesbaldus, heer van Assche en Ter llcydcn. De
eerwaerde vader abt van does klooster kent hot ge
heim uwer geboorte en al de omstandigheden van uw
leven welke u te Gent hebben gebragt. Morgen zal hy
u alles uitleggen. Ik zal u slechts een woord zeggen,
maer print hel in 't diepste van uw hartMeent gy iny
eenige erkentenis schuldig le wezen om u hel leven
le hebben gered en vooral om u in de vrees des Heeren
le hebben opgeleid, beloof my, hel is al wat ik u vracg,
beloof my vergifTenis te schenken aen uwen misleiden
en ongelukkigen vader, hem nooit te vervloeken, en
uwen wrok, uwe driften ja zelfs uw regt steeds aen
'den pligt te slagtofferen. Ja vergeefhoe wand roch-
lelyker het schelmstuk is, hoe zoeter ook voor eene
groote ziel vergifTenis te schenken, hoe aengenamcr
aen dengenen hierboven die ons zooveel heeft vergeve:
Arnoldus, verbaesd en bedroefd, wierp zich snik
kend op het bed zyns beschermers. Maer deze deed
hem leeken dal hy vertrekken zou en sloot zich met
den abt alleen in zyne cel op.
DUITSOIILAI\'I>.
Prinses Salm is le Iimsprük, in den Tyrol in
een klooster getreden. Haer leven is een vvezeit-
lyke roman. Jong en sclioone amerikaensche
vrouw, nam zy dienst in een8 renbaen, in hoe
danigheid van rydster, onder den naem van
Agnes Leclercq. Prins Sahn-Salm werd er op
verliefd entrad met haer in huwelyk. Zy redde
haren echtgenoot in Mexiko het leven in droe
vige omstandigheden.Door haren invloed,deed
zy aen den prins zynen militairen rang in Duitsch-
land wedergeven. Hy is teGravelotte gesneu
veld, aen T hoofd -van zyn regiment, en zyne
weduwe heeft thans vaerwel aen de wereld ge
zegd. Hare verkleefdheid aen de ongelukkige*
keizerin Charlotte had haer vele vrienden in
Europa geinaekt.
Twee honderd famijiën uit den Elzas en
Lotharingen hebben zich in Virginie (Amerika)
gevestigd. Zy hebben in de nabyheid van Alex
andria den noodigen grond aengekocht, om
eene nieuwe fabriekstad aen te leggen.
franubvk.
De geheele ontruiming van Epernay heeft
verleden vrydag plaets gehad, dievan Dormans
zal op 5 dezer plaets hebben.
Al de duitsehe troepen die het nieuw garni
zoen van Belfort uitmaken zyn in de barakken
gehuisvest, gevolgenllyk moeten die geheel vol
trokken zyn.
Op den Noorder-yzeren weg in Frankryk,
heelt men proefnemingen gedaen met een nieuw
toestel om de treinen in volle vaert te stoppen.
Het toestel van deze treinen bestaei uil gelyk-
loopende deelen, die onder de waggons zyn
aengebragt. Zoodra de veer welke deze stukken
in rust houdt, wordt losgelaten, stellen de ver
schillende deelen van den parallel zich in be
weging, drukken op de wielen en stoppen den
trein. De proefnemingen zyn ten volle gelukt
en ailcs doet veronderstellen, dal ditvraegpunt,
waerna reeds zoolang gezocht werd, eindelyk
is opgelost, tot groote geruststelling der reizi
gers. By de eerste beproeving, liep een trein
met eene snelheid van 55 kilometersin het uer,
werd in IS sekonden tot staen gebragt en had
slechts eenen afstand van 36 meters doorloo-
)en, te rekenen van hel oogenblik, waeropmen
tetnieuwe toestel deed werken."De tweede reis
dat er eene proefneming mede gedaen werd,
had de trein eene snelheid van 60 kilometers
per uer, stopte in 8 sekonden en doorliep in
dien tusschentyd niet meer dan 24 meters 50
centimeters. De persoonen die zich op den ten
der bevonden, hebben geen den minsten schok
gevoeld
Ziehier, volgens den Rappel, de samenstel
ling van het fransch leger voor 1873, zooals
door het gouvernement of de budjetkümmissie
vastgesteld is: Gezamenlyk cffektief 454,170
man, aldus verdeeld: infanterie 283,044; ruitery
60,044; artillerie 51,308; geïiie9000; treinvoer-
ders 8000, gendarmerie 29,170; verschillende
troepen 14,604.
De galeien van Toulon, de laetste die in
Frankryk bestaen en waervan de afschaffing
reeds zoo dikwyls aengekondigd, doch tevens
verschoven is, zullen eindelyk verdwynen. Op
1 january 1874 zal er geen enkele galeiboef meer
te Toulon zyn; de kredieten die jaerlyks voor
het bestuer der galeien toegestaen werden, zul
len nietmeer op het budjet van zeedienst ver
schynen en de galeien zullen nog slechts in de
herinnering voortleven.
De duerte der steenkolen wordtin Frank
ryk heel veel verzacht door het gebruik van
houtskolen. Zoo gebruikt men onder andere te
O ceil, in een enkel fabriek, niet minder dan 400
hectoliters houtskolen daegs en er wordt hierby
gevoegd, dat de rnaetschappy, waeraen dit fa
briek toehoort, weldra eene bron van rykdom
in liet verbruik van houtskolen zal vinden.
De betalingen van de fransche schatkist
aen de duitsehe regeering worden geregeld
voortgezet. Naer de parysche korrespondent
derSpcnerscheZeilung meldt, zullendezerdagen
wederom 200 millioen naer Berlyn worden
verzonden en men kan er stellig staet op maken,
dat het derde milliard, waervan het laetste ge
deelte volgens overeenkomst eerst op 1 febru-
ary 1873betaelbaer is, voor nieuwjaer geheel
gestort zal wezen. Bovendien moet de fransche
regeering op dit oogenblik behalve de noodige
bedragen tot 1 january 1873 nog meer dan 600
millioen fr. in kas hebben, zoodat zy den ler-
myn voor de betaling der eerste storting op
het vierde milliard voor of op den 1 maertl87
belangryk vervoegen kan. Geschiedt dit, dan
zou de geheele ontruiming van het fransche
grondgebied no£ in den zomer van 1874 kunnen
plaets hebben.
ENGELAND.
De Daily News zegt, dat het nieuwe fransch-
engclsch handelsverdrag, toelael inkomende
region te vorderen, die gelyk staen met de
Eenige uren later klonken de klokken der abldy
om de dood aen le kondigen van den zoon van Ides
baldus.
XIV.
Weinig later verscheen de abt in de tegenwoordig
hcid van Arnoldus en hy sprak hem in dezer voege:
Jonkheer, gy weent over den deugdzamen
Robrecht, ik besef uwe smart: gy hebt den besten
aller vrienden verloren. Nogtans, weent niet gelyk zy
die niets meer te hopen hebben: Robrecht is geluk
kiger dan wv. Ik zou al de jaren welke ik misschien
op" aer'de nog heb over te brengen met dankbaerbeid
verwisselen legen eenen oogenblik van het onslerfelyk
leven dat uw oom thans geniet. Neen ween over
Robrecht niet, jonkheer: maer ween en bid voor uwen
vader, Gecraerd den booze, wiens dood ik kom te
vernemende roovers van Piet den gryze komen hem
om hals te brengen!.... Op de knien dus en by God
genade afgesmeekt voor eenen versteenden zondacr.
De abt en Arnoldus zakten neer voor een kruis
beeld.
Eenige oogenblikken nadien stonden zy op met de
oogen vol tranen en Arnoldus sprak tot zynen wel
doenor -
Vader, wat racdt gy? moet ik ambachtsman biyvcn,
ik de wettige heer van Assche, en lyden dat eene
vrouw die myns moeders ongeluk heeft bewerkt, een
ontroofd gezag blyvè voeren? Of laet gy my toe myne
cerstewapens te beproeven legen den zoon van vrouw
van Buggenhoul?
Arnoldus, uwe vraeg zelve doet u schaemrood
worden. Had gy ze my met koelen bloede toegesluerd,
ik zou gedacht'hebben dat Robrecht in u eenen on-
vruchlbaren akker had bebouwd. Neen gy moogt
tegen uwen broeder niet ten stryde trekken, en wal
ik u zeg, zegt ook uw geweten. Eerbiedig ook de
vrouw die Geeracrd eenen zopn heeft geschonken.
Maer op dc heeHykheid van Assche hebt gy regt, en
niets zal ik verzuimen om dit regt te doen ge Uk"1
Mack u veerdig om my to volgen. Voorzic»JjW"
stukken door Robrecht overgelaten, en vergezeld van
twee personen die getuigenis kunnen geven van zyne
laetste woorden, zal ik u brengen voor hel hof van
Brabant. De hertog zal de wacrheid vernemen en wy
zullen voldoening eischen. Met Gods hulp zullen wy
die verkrygen.
De abt hield zyn woord.
Te Assche toegekomen, vernamen de vier reizigers
dal de vassalen van Gecraerd na zyne dood gewapen-
der hand waren opgestaen, bet kasteel hadden inge
nomen, eenige wapenknechten hadden gedood, waer-*
onder eenige roovers van Piet den gryze s bende en
mevrouw met haren zoon hadden opgesloten. De
edelheeren die aen 't hoofd stonden van den op
stand, waren juist vergaderd in een der zalen van
slot en aen 't beramen wat er hun te doen stond.
mju abt en Arnoldus deden hun verhoor vragen. Ver
schenen zvnde in de tegenwoordigheid der ridders,
vcrhaelde de abt hel leven van Robrecht, zyne terug
komst uit Palestina, de wyze op welke hy het kind
van Gecraerd had gered, en zyne intrede in het kloos
ter. En de abt besloot, zeggende:
Edellieden, deze jongeling is de wettige zoon
van Gecraerd, de heer van Assche en van Ter Heyden.
Wie hel geschrift van Robrecht zaliger kent zal er het
bewys van vinden.
Een stokoude grysaerd stond op uit eenen hoek der
zael en vróeg om de stukken te lezen. Nauwelyks had
hy ze met het oog overloopen of hy naderde tot Arnol
dus en omhelsde hem,tranen stortende van aendoemng
en geluk. Die gryzaerd was niemand anders dan ka*
pellaen Koenracd, dien God had laten leven over do
honderd jaren.
De oude Koenraed was van ieder gekend en oefende
eenen grooton invloed uit op al de vassalen van
Geeraerd den booze. Nauwelyks had hy Arnoldus
herkend als de wettige erfgenaem van de heerlykheid
van Assche, of al de ridders en wapenknechten deden
het kasteel «ft,wet'r"<1 °n'
