N° 117. Zondag 23 Maert 1873. 3de Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
Dö Bende van Jan de Lichte.(1)
Aelst, 22 Maert.
By den Paus.
By Victor-Emmanuel
liuilcnlandscli Nieuws.
G-azette van Aelst
Het Bureel van het hind Ih gevestigd 1" de Kapelleeti-aet INI0 11, waer alle brieven, gelden, enz. vraolitvry moeten toegezonden worden.
Abonnementsprys K fr. 'sjaers, voorafbetaelbaer. Voor den buiten kan men inschryven lu al de poatltuntooren, en yoor de landelyke gemeenten hy de briefdragers.
Den 7 dezer maend, heeft de H. Vader eene
deputatie in verhoor ontvangen, samengesteld
uit katholieken van Belgie, Frankryk, puitsoh-
land, Öostenryk, Engeland, Italië, Spanje, Zwit
serland en Amerika. x
De jonge prins van Lichtenstein voerde het
woord in den naem der deputatie. Hy bestatigde
dat, wat de katholieken hadden voorzien, is uit
gevallen, te weten: dat de bezetting van Rome
door de Piemonteeschen de Kerk hare vryheid
zou ontnomen hebben. Hy protesteerde tegen
de suppressie der kloosters en verklaerde dat
het onmogelyk is voor de Kerk vry en ongehin
derd te leven samen met de overweldigers.
God, zegde hy, zal de overweldigers straffen;
de katholieken zullen steeds onwankelbaer bly-
ven.
De H. Vader heeft zyne innige voldoening uit
gedrukt voor die internationale manifestatie.
De goddeloozen bestormen de Kerk op alle wy-
zen, sprak hy; maer ik ben vol vertrouwen in
de toekomst: de ondervinding van het verleden
geeft my moed. Wal valt er in deze omstandig
heden te doen? Stryden en waken 0111 den zege-
prael te behalen.
Eenige Belgen, deel makende van de deputa
tie, en met byzondere zendingen belast, wer
den daerna in byzonder verhoor onthaeld. Het
waren
De heer senator Cannart-d'Hamale, met eene
som van fr. 207,000, zynde de eerste storting
van de opbrengst van den St-Pieters-Penning
in het aertsbisdom van Mechelen;
Graef de Robiano, met fr. 91,346, van wegens
de zeifile inSchryvtng in het bisdom van Doornyk;
Mgrde Moreau-d'Andoye met eene tweede by-
1 age van fr. 67,000, van wegens het bisdom van
Luik. I11 december had hy eene eerste storting
gedaen van fr. 103,000;
M. J. de Hemptinne, voorzitter der belgische
deputatie, met eene gedeeltelyke storting van
IV. 43,000, van wegens het bisdom van Gent;
E ndelyk andere vurige katholieken insgelyks
met aenzienlyke sommen, door den Sl-Pieters-
Pen.iing opgebragt.
Zoodat Belgcnland alleen, dien dag, een hall
millio m heeft neergelegd aen de voeten van
Pius IX.
Ik weet niet, zegde de H. Vader aen M. de
Robiano, wat God ons-voorbeschikt: ik ben
lu 1 1 1 11 an^—
IV.
B>e Bohemers.
(18e VERVOLG.)
Goeden dag, baes Vandergoten, sprak de bede-
laer, en proficiat voor uw goe markt!.... Mag er niet
een dubbeltje af voor eeoen armen gebrekkelyke?
Baes Vandergoten stond.
%Wie zyt gy? vroeg hy op barschen toon. My
dunkt, ik heb u nog gezien.
Een aelmoes, als 't u belieft, voor eenen armen
gebrekkeiyken, die niet meer werken kan.
Wie zyt gy?
Een arme gebrekkelyke, die niet meer werken
kan en met eene vrouw en vier kinderen zit.
Ik zeg dal ik u vandaeg nog gezien heb.
Ik ook, baes....
Zoo?
Ik was erby toen gy, een uer geleden, dien
schoonen os verkocht aen....
Ha! gy waert erby?.... Een fel stuk, he!
Het zag er wat ziekelyk uit, het beestje; maer....
Wat? wat? onbeschofte, wat brabbelt gy! myne
os was ziek?....
En de slagter die hem gekocht heeft, was het
gelukkigfyk ook.
Hein?
Ik wil zeggen dat hy zeer aen zyn oogen had.
Dat weet ik niet.
Ik wel, en uwe beurs weet het nu ook.... Had
de slagter wat nader by gezien, gy....
't Is klaei'! 't is klaer! lachte baes Vandergoten,
nu bcgryp ik!.... Of ze dom zyn, he! die steedschen?
Of ze dom zyn!
En ze schelden ons dan uil voor domme boe
ren!....
Men wordt niet zwart gemaekt dan van 'nen
zwarten pol, baes.
De slagter lachte in de vuist omdat ik hem vier
pond liet afdingen.
Lacht best, wie lactst lacht, baes.
Of ze dom zyn, diesleedsche pochers!..!.
Men leidt ze by den neus w:aer men wilt.
Het is enkel rappigheid.
Alles is rappigheid in de wereld, baes Vander-
(I) Eigendom der Gazette van Aelst.
wel de Stadhouder van J.-C.,maer ik ben zyn
geheimschryver niet. Nogthans wy wonen
dagelyks buitengewone gevallen by... Hier
hebt gy er eene nieuwe preuf van, en hy
wees op de giften welke hem kwamen ter
hand gesteld te worden. De Paus heeft
maendelyks 500,000 franken noodig 0111 in de
verschillige noodwendigheden der Kerk te
voorzien, om de missiën te ondersteunen, om
zoovele bedienden, apn het pauselyk bestuer
getrouw gebleven, ter hulp te komen. Eli wel!
de katholieke liefdadigheid voorziet in al die
noodwendigheden.
In de tegenwoordigheid der belgische depu
tatie, zegde nog de H. Vader:
De Revolutie heeft gezegdBevechten wy
de Kerk door den hongersnood, verarmen wy
den klergé en haest zullen wy hem bedwingen
en hem doen buigen onder onze wetten.
Ziedaer waerom men de Kerk haer erfdeel en
hare inkomsten heeft ontstolen.... Nogtans
de overvloedige giften der geloovigen hebben
in alles voorzien. Wat men my geeft deel ik
uit op myne beurt.... Ik geef aen degenen die
my vragen, en, in haer lyden, heeft gansch de
Kerk deel in de mildheid der geloovigen.
Een kardinael berekende hetgeen de H. Vader
maendelyks geeft aen de ontroofde en vervolgde
bisschoppen, op de som van fr. 60,000.
In het gehoor welk hem werd verleend, las
M. De Hemptinne een adres van wegens het
midden-coiniteit, te Gent ingerigt ter verdedi
ging der katholieke kerkhoven. De 11. Vader
drukte den diepen afkeer uit welke Hem de vry-
denkers doenwyze onzer liberalen inboezemt,
en tevens zyne voldoening over de houding, in
deze kwestie, zoo verzoenend als onwankelbaer
van Mgr den Bisschop van Gent.
Onze deputatie heeft zich ook begeven naer
het hotel van M. Pycke, afgezant van België by
den II. Stoel, om hem te bedanken over zyne
verkleefdheid aen den vervolgden Pius IX.
M. Pycke antwoordde en verklaerde dat hy, on
danks al de moeielykhedeu en het ongenoegen
welke tegenwoordig een ambt als het zyne
medebrengt, hy standvastig op zynen post zou
blyven,tot den dag van het zegevierend TeDeum
dat alle harten verlangen en voorgevoelen.
Koning, ministers, senators, meestal de depu
tes en vele mannen aen het bestuer van Victor-
Emmanuel vastgehecht, waren het eens om te
goten, en rap zyt gy. Daerom, nog eens proficiat voor
de goé markt en vergeet eenen armen gebrekkelyke
niet, die met eene kranke vrouw zit en vier kinderen
die van honger sterven.
Baes Vandergoten stak de hand in zynen vestzak en
duwde eenen halven schelling in de vuist van den
bedelaer.
Daer, brave man, sprak hy.het mag er af vandaeg;
maer, op esn conditie!.... Zwygen dat ge zweet!....
'1. Is 't geen ik best geleerd heb, baes. Ik dank u
en God loone het!
En zoo koutend waren zy niet verre van de Hacrle-
beeksche poort geraekt.
Voor hen ging onze lange kazak. De jongen
scheen haest te hebben om te huis te komen en stapte
druk vooruil. Herhaelde malen bragt hy zynen neus
doek aen het voorhoofd, als om het zweet af te droo-
gen dal hem afliep.
Kykeens, baes, sprak tamelyk luide de bedelaer
en wy'zende op den knecht, kyk eens, die geeft
snëc eh
Het brandt toch niet in Korlryk, meen ik.... Maer
zie?.... er ontvalt hem iets.... een doosje!.... Gauw!
Wacht! wacht! ik zal het oprapen.
Maer baes Vandergoten was vooruit en greep het
gevallen voorwerp.
Getweeën te deelenriep de bedelaer.
Hoe, te deelenheb het gevonden!
Te deelen, zeg ik, of ik roep op den boer en dan
hebt gy niets....
'l ls klaer, zuchtte Vandergoten, en hy stond
voor de tweede mael.
Laet ziengebood de bedelaer.
Vandergoten toonde het marokynen doosje waervan
men weet, en het juweel, dal wy ook kennen.
—Een stuk van minstens vyftig kronenjuichtle by.
Er is een briefken by, sprak Adriaen. Lees wat
er op staet.
Ik ben niet geletterd.
Ik ook niet. En toch, wy moeten weten wat
het zegthet kunnen mogolyks kostbare inligtingen
zyn nopens dewaerdevan den vond....Wat gedaen!....
Wy moeten voorzichtig wezen en er elkeen den neus
niet laten over steken.... Kom, wy, zullen langs de
baen ergens wel iemand vinden die ons uit den slag
zal helpen.
Zy stapten vooruit en naderden de poort.
In de verte ontvvaerden zy eenen welgekleeden
landbouwer die, de handen op den rug, een plakaet
stond te spellen.
verklaren dal de keus der stad Rome als hoofd-
placts van 't italiaensche koningryk,een droeve
politieke misslag is, en over gansch het nieuwe
ryk een onweder heeft getrokken vol vordrei-
ging en gevaer. Men voelt zich magteloos tegen
de katholieke beweging die door gansch de
wereld gedurig toeneemt, magteloos ook' tegen
derepublikaensche enrevolutionnaire beroerte,
die onverbiddelyk is. liet woord van Victor-
Emmanuel Wy zyn Ie Home, en wy zullen er
blyven begint op eene dreigende voorzegging
uit te komen: Rome zou wel kunnen zyn graf
worden.
De stad der Pauzen heeft haer eigenaerdig,
deftig en ernstig karakter; men heeft gedurende
twee jaer eri half beproefd er eene moderne
hoofdstad van te maken en men wanhoopt, zelfs
na honderd jaer werkens, erin te gelukken.
Victor-Emmanuel is niet geerne te Rome.
Komt hy er henen, hel is uit dwang en hy vlugt
zoo haest hy kan. Nu vindt men hem te Napels,
dan te Florentië, veel op jacht, en byna nooit
in zyne hoofdstad. Hy slacht de flauwe christe
nen die, 's zondags, ter Kerk komende, zich on
der het portael verdringen, uit ,vreeze dat de
Kerk op hun hoofd mogt vallen....
Van den anderen kant Victor en zyn hof zyn
straf gepakt geweest door den val van Amedeus.
Men heeft schoon hom te herhalen dat zyne zoon
zich loyael gedragen heeft, dat hy wel gedaen
heeft met le,abdikeeren, dat hy niet beter kon
doen, enz.;' al die hofeomplimenten kunnen
vader Victor niet vertroosten. Die vleieryën
verstaet hy in dezen zin: Wil ik zoo loyael
handelen als myne zoon, wil ik doen zoowel
als hy, ik moet doen wat hy heelt gedaenabdi-
keerenVictor-Emmanuel heelt inderdaed
nog genoeg gezond versland om te wejfen, te
zien en te voelen hoe nauw hem de Revolutie
op de hielen zit.
Derhalve hy ligt alweer in ruzie rr.ct zyn
ministerie. Het volk wilt van 't kabinet Lanza-
Sella nier meer. Z. M. voelt veel genegenheid
voor Rattazzi, maer Ratlazzi is even hatelyk
voor velen als Lanza en Sella. Dus, van welk
hout pylen gemaekt? Er blyfl hem geen ande
ren uitvlugt meer over dan zich te werpen in
de armen van den republikaen M. Cairoii, en
het is juist die zelfde Cairoii, die door de sek
ten is vooruitgestooten om met Victor*Emma-
nuel te doen, hetgeen Zorilla van Spanje gedaen
heelt met Amedeus!....
Onlangs geleden, deed hy eenen geweldigen
uitval tegen het garibaldisch gespuisWat
willen die brigands van my? riep hy uit. Ik heb
aen Frankryk Savoeien geleverd, de bakermat
myner voorouders; ik heb mynen Piemont ver-
De bedelaer slootte den ossen boer legen den arm.
Onze man is gevonden, sprak hy stil, en hy is
gansch alleen. Geef hem liet briefje te lezen, gy, die
er de deftigste van ons beiden uitziet; maer opgepast
dal hy het doosje niet gewaer worde of hy ware be-
kwaem ook zyn deel le vragen. Geef my hel juweel,
ik zal het verbergen.
Wees gerust: het sleekl in mynen diepslen bin
nenzak, antwoordde de schacheraer—en, uiterst iu zy
nen schik, sprak hy den landbouwer aen.
Deze heetlezich gelukkig den verzochten dienst te
mogen bewyzen en hy las met luider stemme.
Mher en vriend Thierens,
Zende UEd. de gevraegde keten met diamanten
kruisken, tegen welke uw knecht my den gezetlen
prys van honderd zeventig guldens heeft betaeld,
en waervan kwittanlie hier by.
Dienaer en vriend
Boccaro, juwelier.
De dienstwillige lezer drukte met byzonderen klem
op de woorden honderd zeventig guldeus.
De twee vlegels bedankten en waren hel Veld in.
Honderd zeventig guldens, waer de oolyke gierige
schareraer op staenden voet de helft ging deelen
Oordeel hoe hy gezind was!....
Er moest een besluit genomen worden.
Geven wy het juweel terug? vroeg de bedelaer.
Weergeven?.... Dal beu ik niet van zin.
Noch ik. Behoorde het toe aen eenen armen dui
vel, 'k zou zeggenKomMaer wie koopt er juweelen
van honderd zeventig guldens?
Hyke menschen alleen, 't is klaer.
Eu wal is zulk eene niets beduidende som voor
eenen rykaerl?
Eene beuzeling, T is klaer.
Dus?....
Wy houden wal wy hebben.... Laet ons deelen!
Ja deelen, 't is klaorspotte Adriaen; maer hoe
gedeeld?
Vandergoten bedacht zich.
Ik beb het gevonden,sprak hy: wy keeren slede-
wacrls terug en wy verkoopen het stuk.
Baes, zie, ik dacht dat ge slimmer waert.
Wy kunnen toch keten en kruis in twee niet
trekken
Neen; maer vielt gy by ongeval in de handen
van goudsmid Boccaro zeiven, nog voor noen zalen
wy beiden op den toren.
T Is klaer, sprak Vandergoten, §n hy stond
voor de derde mael.
laten waer ik bemind was; ik heb het huis van
Ilabsburg (het stamhuis van Öostenryk) geplun
derd, hoewel ik aen de Hahsburgers verbonden
ben door myne vrouw en door myne moeder;
ik heb de plaets ingenomen van al myne bloed
verwanten en vrienden, den groot-hertog van
Toskanen, de hertogin van Parma, den hertog
van Modena, den koning van Napels. Ik ben le
Rome tegen den dank van den Paus, die peter
is van myne dochter en die my beminde. Wat
willen zy meer?
Zy willen dat de koning optrekke; zyn rol is
uit. In de hand der Revolutie is hy een werk
tuig geweest en hel werktuig kan niet meer
dienen. Dat weet Victor-Emmanuel.
Arme Victor-Emmanuel, wiens staetskist hol
klinkt als een grosse-caisse, wiens staetspapie-
ren gedurig in weerde verliezen, en die, scliry-
ven de gazetten, duizenden onder zyne onder
danen telt die by bankiers en geldleeners meer
crediet genieten dan hy persoonlyk
Voegt erby, dat telkens de Paus, in zyne ge
vangenis van het Valikaen.eene aenspraekdoet,
iets wat tegenwoordig zeer dikwyls gebeurt,
gansch het italiaensch hof, Victor-Emmannei
medebegrepen, de koorts op het lyf krygt
Het adres, hooger vernoemd, voorgelezen
door den prins van Lichtenstein, en in de tegen
woordigheid der internationale katholieke depu
tatie te Rome, hebben het bestuer met schrik
geslagen. Dat adres, van welke Z. Heiligheid
zich bepaelde te zeggen dat het harde waerhe-
den bevatte, maer toch waerhedenheeft al de
oogen der Ilaliaenders ontsluierd. Zy hebben
bestatigd dat er lusschen hen en het katholieke
en conservatief' Europa geen overeenkomst
mogelyk is, en dat de verkleefdheid en liefde
der katholieken voor den Paus, verre van te
verflauwen, gelyk zy het hoopten, in tegendeel
aengroeit en zich veropenbaert naer male zyne
gevangenschap word verlengd.
SPANJE.
Indien de spaensche natie nog koningsgezind
is, zyn toch de tydingen uit de spaensche pro
vinciën ongelukkiglyk overdreven republie-
keinsch, dat is te zeggen aen de Internationale
overgeleverd.
Geheel het land staet in vuer en vlam.
Te Sof'ra naby Eslrainadura, provincie Bada-
joz, te Jeres de los Caballeros in dezelfde pro
vincie, le Zurcena, te Alconchcl, te Uliva, pro
vincie Valencië, worden de eigenaers vermoord,
de eigendommet) geplunderd en verbrand.
De communards werpen de omheiningsmuren
Wie weet of dc knecht van Mher Thierens niet
reeds ontdekt heeft dat hy zyne boodschap heeft ver
loren? Sedert een kwaert uers heb ik hem uit het oog
verloren. Misschien is hy op zyne stappen terugge
keerd om te zoeken, en in de stad het verloren voor
werp te doen uilroepen.... Dacrby, de juweliers die
achterdochtig zyn van aerd en doorgaens weinig te
siaen zyn, zullen vandaeg, dat, zegt men er veel ge
stolen is, byzonderlyk de oogen open houden.
T ls klaer, T is klaer, zuchtte Vandergoten.
Weet ge wat Hel ware beter later le verkoopen.
Konden wy nu deelen, ik had het liever.
Had ik geld, fluisterde de bedelaer, ik gaf er u
aenstonds; maer, op myn woord van eerlyk man, ik
ben geen vollen schelling ryk.
Wat gedaen dan?
De toestand werd inderdaed bekommerend en bei
den waren zich het voorhoofd aen 't wryven om een
gedacht los le maken.
Hoor! sprak eensklaps de bedelaer, wy zouden
hier zoo blyven staen tot F'aesschen toe. Gy ziel er my
een goed en braef man uit en ik hebvertrouwen in u...
Tel my zestig guldens op afrekening en, als gy het
juweel verkoopt, geeft gy my de rest van myn deel.
Best, juichte de schacheraer, die oogcnblikkelyk
zyn plan had getrokken. Hier hebt gy op alrekeuing vyf
en zestig guldens, zuivere munt.
En hy ledigde zyn beurzeken in de hand van den
bedelaer.
Zoodan, hernam deze, hel blyft gezegd. Zooluiest
gy verkoopt doel gy my verwittigen. Het minste kind
op Basseghem, zal u de kluis wyzen waer Naerdjo
t oppers woont en aenstonds breng ik een bezoek by
baes Vandergoten, lusschen Vichie <en Deerlyk: ik
weet uw huis staen.
Zie nu! riep de schacheraer verrast uit, dat
had ik u sedert lang moeten zeggenSedert een uer
heetgy my Vandergoten, tcrwyl ik eigeulyk Sus
Brmt ben, van de Branl'en op Dadizeele, tegen den
berg.
En gy woont te Dadizeele?
Juist.
Om T even; 't is een stapje verder, maer ik zal er
wel geraken.... En nu, Sus Brant, laet my u nog eens
wel bekyken, opdat ik goed uw koleur onthoude..,.
't Is effen, en, lof wederziens, hoe eerder hoe liever.
Tot ziens, Naerdje.
Gy hebt het briefken, niet waer?
Of ik het briefken heb.
Houdt het zoowel in weerde en.... goé reis!....
