N° 121.
Zondag 20 April 1873.
3de Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
De Bende van Jan de Lichte/11
Aelst, 19 April.
Handel en Nijverheid.
HET PROCES DER FAMILIE BOURBON.
Biiilenlandsch Nieuws.
G-azette van Aelst
Het Bureel von liet I>ls»«l is gevestigd in <Ie Knpellesteaet IV0 11, wner olie Beleven, gelden, enz. vroclitvry moeten toegezonden worden.
Abonneinentsprj's Si fr. 'sjuers, vooraf betnelbaer. Voor den buiten kan men Inschryven In al «le postknntooren, en voor de lnndelyke gemeenten by de briefdragers.
3, Wy verwittigen het ge-
eerd publiek dat de eerste
nummers van onzen feuil
leton IIE BENDE VAN JAN I)E LICHTE
ten onzen bureele niet meer te bekomen
zyn, ten zy voor degenen die inschryven
in eens voor ganscli het jaer 1873.
Wat betreft het loopend vervolg van
dien feuilleton wy drukken er weke-
lyks in genoegzaem getal om alle af-
zonderlyke aenvragen te voldoen.
Men zendt uit Limburg de volgende snippers
aen de Maesbode
Daer de rogziekte, in 't oosten van Limburg
bekend en veel voorkomend onder den naem
van Stoft, dit jaer schynt toegenomen, zoo raden
wy onze landlieden aen eens te beproeven, de
velden waer de Stoft voorkomt, met kalkwater
te begieten en ze eenige jaren voor zomervruch
ten in het vervolg te gebruiken.
Wyl het gras in de grasmaend reeds wel uit
schiet, maken wy diegenen onzers lezers, welke
zich op landbouw toeleggen, opmerkzaem op
de molshoopen.
In de meeste weiden of graslanden vindt men
in de lente een groot getal molshoopen.
Vele landlieden meenen dat deze molshoopen
schadelyk voor de graslanden zyn, doch dit is
slechts betrekkelyk waer; immers laet men de
molshoopen liggen, dan zyn ze zonder twyfel
nadeeligvoor de beemden, spreidt men ze even
wel in de maend meert behoorlyk uit elkander,
dan zal men weldra in den omtrek eene buiten-
gewoneyruchtbaerheid ontwaren, welke vrucht-
baerheianaer ontstaen te danken beeft aen de
betere aerde, welke de mollen hadden in de
hoogte gewerkt.
Wy spreken daer juist van uitspreiden; het is
evenwel het beste ze uit elkander te harken of
heeft men vele weiden dan het overkruis eggen.
Het ware, te wenschen, dat elk landbouwer
jaerlyks in meert zyne graslanden egde; zoo
"doende zoude de mossoorten losraken en zou
men ze gemakkelyk kunnen laten byeen rapen
en een betere hooioogst doen volgen.
Daer wy de vorige mael aenmerkten dat de
guano langzaem slechter wordt, wyl het schynt
dat men onder den naem van Peruguano (die
byna opgeraekt is) andere meststoffen van min
der weerde verkoopt, zoo merken wy aen, dat
het menschelyk ware dat men zich meer en
meer bediende van het mesten met lupinen,
waertoe de gele vooral zeer geschikt zyn. Men
zaeit er per morgen SO liters, laet deze behoor
lyk in 't bl^d groeien en ploegt ze dan onder;
zy werken sterk dry vend, maer jaerlyks dient
De plaeg van Vlaenderen.
(21e VERVOLG.)
Middelerwyl had in de keuken der hofstede, rond
den haerd, tusschen den pachter en zynen gast een
ernstig gesprek aen vang genomen.
Ja, bevestigde de pachter, wy beleven vreemde
en buitengewoon slechte tyden.... En verwondert
het u dat ik, een onwetende boer, met.zooveel zeker
heid spreke van zaken welke doorgaens builen het
bereik staen van den gemeenen man, dan zal ik u
zeggen dat ik dagelyks omga met mensehen, geleerde
en brave lieden, die veel gezien, veel gelezen en veel
onthouden hebben. Ik zal erby voegen dat myn eigen
broeder pastor is op Waerbeke. Oh! moest gy die
hooren klappen, hy zou u dagen cyi nachten* lang
vertellen van dat.... gedoemde Frankryk. Hy zou u
verhalen in 't lang en in *t breed hoe hel er gael; hoe
er alles in de war loopt; hoe koning Lodevvyk XV,
zynen beroemden voorzaet willende naapen, beweert
alleen meester le zyn in zyn land, terwyl hy, vadsige
en wulpsche monark die hy is, vrywillig kruipt onder
hel schandig en onteerend juk eener verloopene
slagtersdochter; hoe de doortrapte Pompadour, de
derde slons, die, sedert de Regentie, Frankrvks be
heer en lotbestemming in handen krygl, niet* alleen
den koning maer ministers, en parlement, en lot het
leger toe weet by den toom le leiden; hoe, van den
anderen kant, de openbare en aenhoudende zedeloos
heid van 't Hof, als een besmetlelyke kanker, tol den
adel, tot de burgery en tol de laegstc standen der
fransche zamenleving is ingedrongen; hoe onder de
bescherming en de toejuiching van 't algèmeene
zedebederf, de hatelykste goddeloosheid zich heeft
ontwikkeld, eene berekende en beredeneerde godde
loosheid, welke, onder den verleidenden en leugen-
achtigen naem van Philosophisme al de leerstelsels
(1) Eigendom der Gazette van Aelst.
op nieuw gemest te worden, want zy zyn spoe
dig verteerd.
In den laetsten tyd heeft men meer en meer
de weerde beginnen in te zien van het zout in
't voedsel en in den drank der dieren; voor hen,
die nog niet genoeg het nuttige en noodigc hier
van inzien,diene het volgende:
Voorname pachters hebben bevonden, dat het
zout de kracht en de gezondheid van 't vee be
vordert, de rnaeg verwarmt en versterkt, den
eetlust opwekt en vergroot, de spysverteering
zeer bespoedigt, de afdryving der urine zeer
bevordert, de dieren in eenen goeden staet
houdt, hen langzaem en gemakkelyker vet doet
worden en ze vruchtbaerder en meer geschikt
tot voortbrengen maekt.
Verder bewaert het zout het vee voor rotheid,
voor wormen en meer andere ziekten, en geeft
tevens blinkend en glad haer.
By het hoornvee bezorgt het zout meer melk,
meer en betere room, boter en kaes en geelt
zelfs aen de boter een gele kleur en beteren
smaek.
By de schapen is het door het zout vooral, dat
de wol zyachtiger, digter en veerkrachtiger is.
Landbouwers, welke deze voordealen van
'tzout voor hun vee willen genieten, zullen zeker
een proefje nemen en dan zeggen, dat wy nauvve-
lyks de helft der voordeelen hebben opgesomd.
Men leest in het Haarlemsch Nieuwsblad:
Tot aenvulling van onze berigten omtrent
het proces der familie de Bourbon tegen den
graef van Chambord, kunnen wy nog mede-
doelen dat de bewysstukken die thans in handen
zyn van M. Jules Favre en betrekking hebben
op het verblyf van den hertog van Normandië
(Lodewyk XVII) in Frankryk, Italië, Pruisen,
Zwitserland, Engeland en Nederland, niet min
der 481 authentieke akten, uitmaken; terwyl
nog dagelyks uit alle deelen van Frankryk by
den graef Gruau de la Bare, in het hotel de
Londres et d'Anvers, boulevard Magenta te
Parys, alwaer hy verblyf houdt, bewyzen wor
den ingezonden, die het goede regt der familie
de Bourbon staven.
Sterk is de aendrang dergenen, die de familie
de Bourbon aenraden,om zich in politieke party-
te stellen, doch 31. Adelberth de Bourbon heelt
aen hunne raedslieden formeel verklaerd, dat
hy en zyne familie slechts de erkenning verlan
gen van hunnen naem en hunne burgerlyke
regten in Frankryk.
Als moreels bewyzen zullen nog door de
familie worden overgelegd de navolgende stuk
ken, die in de portefeuille van den hertog van
Normandië zyn gevonden, na zyn overlyden te
Delft den 10 augustus 1845 en welke hy niet
aen den prins Hardenberg in Pruisen heeft
afgeleverd, als: Het door Lodewyk XVI aen zyn
«zoon gegeven en onderteekend portret.
ondermynt vvaerop staet, beschaving en samenleving
zyn gevestigd; hoe het kwaed dagelyks aengroeit; hoe
de middelen om het kwaed te verspreiden gedurig
vermenigvuldigen: slechte hoeken, schimpschriften,
slechte tooneelslukkcn enz. waerin men, trots wet
en Parlement, schaemteloos mag spotten, gelyk de
fransche geest weet le spotten, met God en godsdienst,
waerin men God vry mag lasteren en zelfs zyn
eeuwig bestaen loochenenHy die God niet vreest,
zegt myn broer de pastor, ontziet niemands gezag op
aerde, en daerom, voegt hy erby, wee degenen, eens
de bittere appel zal ryp zyn, wee degenen die God
bad geroepen en verheven cn aen wie hy de maoht
had geleend om het kwaed te beletten en die, integen
deel, het kwaed lieten geschieden en zelvcn hel zede-
bederr en de goddeloosheid door hun plichtig gedrag
aenpredikenWee hen, zy zullen de eerste slagtoffcrs
zyn van hunne verblindheid cn van hunne laffe toege
vendheid
Dat zyn wel schrikkelykc dingen welke gy daer
vertelt, viel de jongeling in, en God weet waerop dat
inderdaed al zal uitkomen! Maer, verschoon my, tot
nu toe hebt gy my nog niet gezegd wie eigeniyk
degenen zyn die'het kristusbeeld hebben geschonden
waeraen gy zoo veel prys schynt te hechten. Ik hen
nieuwsgierig.
Dat ging ik u juist verklaren. Dat beeld, met hel
Calvariebergsken waerop het staet geplant, behoort
van overouds toe aen myne familie, en aen dien
eigendom houdt ik als aen den zegen van myn huis.
Degenen die hel verminkt hebben, eh wel, het zyn
de fransche soldaten, want in het fransche leger ook
zyn er philosofm! Verleden zondag trok eene bende
hier voorhy: meest allen waren bedronken. Eene van
dien slechteh troep het beeld ontwarende trok zynen
sabel en riep vloekend uil: eerst den Meester armen
en beenen gebroken, eer wy de Discipelen den kop
afslaen
God beware ons! zuchtte meken, cn zy maekte
zich bevend het kruisteeken.
Ha? vroeg de jongeling op nydig gebeten toon,
het was nog eens dat vreemd gespuis? Ik had het ge
raden. En zy heetcn dat, zegt gy, philosophisme, de
brave menschen plagen en godtergende straetsohen-
Een stuk der kleeding, die door den koning
in zyne gevangenis werd gedragen;
Iiaer van Maria-Antoinette gewikkeld in pa
pier niet byschrilten der koningin, van madame
Elisabeth en de hertogin van Angoulème;
Geldsweerdige papieren der fransche repu
bliek op welker keerzyde de leden der konink-
lyke familie in den Tempel onderling korres-
pondeerden;
Een op byzondere wyze doorgesneden doku-
ment waervan de helft te Rome is en hetwelk
door den hertog tydens zyn verblyf in Italië aen
den Paus is overhandigd," om zyne identiteit te
bewyzen, welk dokument de handteekeningen
bezat van Lodewyk XVI, Marie-Antoinette, mad.
Elisabeth, de Dauphin en zyne zuster;
Verschillende medaliën, de ontvlugting uit
den Tempel bewyzende;
De kogels, die uit de borst en den arm van
den hertog zyn gehaeld, na den aenslag op zyn
leven in Engeland en waervan onder andere
melding is gemaekt in den authentieke akte der
lykschouwing van denoverledene te Delft op
12 aug. 1845, opgemaekt door den notaris
Scholten, den majoor der artillerie van Meurs,
den advokaet van Buren en dedoktoren Soul en-
dam, Snabillié en Klappert.
Het papier (enveloppe) niet cachet en byschrift
waerin de papieren waren, die de Hertog van
Normandië aen den prins Hardenberg in Prui
sen heeft gegeven tydens zyn verblyf aldaer;
De sleutel der geheime cassette die in de
Tuilerien verborgen is en welker plaets alleen
aen Lodewyk XVI en zyn zoon Lodewyk XVII
bekend was. (Het zy hier opgemerkt dat toen in
1836 de hertog van Normandië te Parys was,
Lodewyk Filips hem wilde toestaen de plaets
alwaer de cassette verborgen was aen tewyzen,
waerna de daerin aenwezige weerden hem zou
den worden ter hand gesteld; doch dat de by-
behoorende papieren in handen des konings
moesten worden gegeven; daer de hertog deze
laetste voorwaarde weigerde aen te nemen,
was dit een der oorzaken waerom hy toen het
land moest verlaten) enz.
Al hetgeen omtrent ditmerkweerdige proces
ter onzer kennis is gekomen, op te noemen, is
nret wel mogelyk, daer voor als nog niet alles
voor openbaerheid vatbaer is; wy kunnen er
echter nog byvoegen dat het nieuwe kontrakt,
dat de familie de Bourbon gesloten heeft met
het gouvernement von Columbia met betrekking
tot het familiegeheim der Bourbons (Ie secret du
royal-martyr) dat alleen hun bekend is, en waer
van zy het autentieke stuk bezitten, weder aen-
liangig is.
De grootste afstand tusschen Europa en Co
lumbia is alleen oorzaek dat de onderhandelin
gen slechts langzaem vorderen, ofschoon de
voortdurende aen wezigheid der speciale gemag-
tigden van de columbiaensche regeeringen voor
deze zaek in Europa, doet vermoeden, dat zy
wel tot een bevredigend resultaet zullen leiden.
dery bedryven?.... Ware ik tegenwoordig geweest,
baes, ik had ze eens gephilosofeerd. op myne manier!—
En hy slak zyne gebalde vuist vooruit. ....Zie,
pachter, dal fransch gebroed kan ik volstrekt niet
iyden! zy hebben met my nog zekere rekening af te
maken, en ik beloof hun dat zy er zullen afkomen met
schade.... boewei zy, onder zeker ander opzicht,
zeer treffelyk mynen winkel helpen doen draeicn....
Welk is uw bedryf, heer?
Wel, baes, stamelde de jongeling cenigszins
verrast, wel..,., ik sta aen 't hoofd van zeker slach
van zaekwaernemers die zich byzonderlyk onledig
houden met de onverdeeldheid te vereffenen tusschen
armen en ryken....
Ik meen te begrypen.... Zoodat gy, in uw ambt,
dikwyls grooten dienst kunt doen, by voorbeeld, aen
arme weduwen en weczen onregtveerdig van hun
have en erf verstoken
Zoo is 't, pachter: wy werken vooral ten voor
dode dergenen die te weinig hebben, tegen degenen
die te veel hebben....
Eene schoone zending, antwoordde de pachter,
die helhoofd vol hadmetdezaken van zyn «gedoemde»
Frankryk, en, voor het oogenblik, noch geduld noch
genoeg tegenwoordigheid van geest bezat om den
echten zin van 's vreemdelings woorden te door
gronden.
Bedoelde misschien die vreemdeling datgene, waer
aen zekere hedendaegsche vooruitgang de waerde
leent van eene politieke opinie, hetgene dat, om zynen
echten naem te verbloemen, men heet, of dal zich
zeiven heet: het Communisme?....
Laet ons voortgaen, sprak de boer; ik heb nog
veel te zeggen en, met van 't eene gedacht op 't andero
le springen, zouden wy van hel spoor geraken.... Ik
verveel u toch niet, niet waer, heer?
Geenszins, vriend. Gy spreekt, wel is waer, van
geen zeer vrolyke dingen, maer toch ik hoor u geern
spreken. Ga voorts.
Laet zien, waer waren wy....?
Aen 't geschonden kruisbeeld, pachter.
Juist. Ik zegde dus: het schrikkclyk woord
door die godvergetene kerels uitgesproken is geen
ydele bedreiging, maer wei eene grondige rampvolle
SPANJE.
Meer dan 500 officiers, welke aen het regulier
leger hebben behoord, zyn thans in dienst van
don Carlos. Byna al deze officiers zyn partygan-
gers van koningin Isabella en van haren zoon.
Thans hebben zy zich aengesloten by de Carlis-
ten, uit liaet tegen de republiek en der dema
gogie.
Behalve de generacis Dorregarray en Lissa-
raga, welke beiden met onderscheiding in het
reguliere spaensche leger hebben gediendnoemt
men den schout-by-nacht, Martinez Vinolet,
welke met zynen zoon zyne diensten den pre
tendent is komen aenbieden. Hy maekt deel
van den staf van generael Elio en heelt als sim
pel soldaet willen dienen.
Generael Elio wilde hem tot onder-luitenant
benoemen. De jonge man heeft de epauletten
geweigerd, en de toelating gevraegd ze te mogen
winnen.Ziedaer een schoon, een navolgens-
waerdig voorbeeld.
De Gaceta meldt nogmacls nieuwe nederlagen
der Carlisten, maer wy weten waeraen ons te
houden over de zoo dikwyls herhaelde zegepra
len, waervan het resultaet tot hiertoe niets be-
teekend heeft.
De benden Carlisten, in de kolommen der
Gaceta verslagen, bevinden zich zeer wel en
zetten hunne logten in de bergen voort.
Er is te Madrid een dagblad verschenen
voor titel voerende El Descamisados, (zonder
liemd).
By dit blad, in naaping van de Sans-Cuhlle
van 4793 geschreven, kan de Commune van
Parys ter school gaen, want langs eiken kant
van den titel pryken eene reeks ultra-radikale
denkbeelden, waervan hier de meest belangryke
volgen
Oorlog aen den rykdomOorlog tot der dood
aen de samenleving, oorlog tot het uiterste aen
de domme burgery, die gemeene kerels der
fortuin, die dieven van het zweet des volks.
Aen hen onze looden kogels en er zullen er
ons nog genoeg overblyveri voor het papen ge
broed, als wy al de eigenaers cn kapitalisten
zullen gefusilleerd hebben.
Te wapen, adders, hyenen cn Gains der sa
menleving; er moet eene geheele, volstrekte
gelykmaking tot stand gebragt worden.
Buiten den zegepralenden oproer, zyn allo
gouvernementsvormen slecht. Regeeringloos-
heid, ziedaer ons programma: dat alles aen
allen zy, van de opperste magt tot de vrouwen.
De eigendom is niet anders dan de vrucht van
woekery, diefstal en geldgierigheid. Vernieti
gen wy het huiselyke samenzyn, en leve de vrye
liefde! Dat de ongebondenheid overal in het
openbaer en byzonder leven heersche, en wat
die kinderschrikbetreft, welke men God noemt,
wy zullen een einde stellen aen zyne neering,
voorzegging. Ik word allengskens te oud om er eens
de verwezenflyking van te zien: onze kinderen, en gy
misschien, jongeling, gy zult de droeve dagen beleven
waerop gy met eigen oogen en op eigen bodem zult
te bestatigen hebben wat al rampen Frankryk ons
tegenwoordig brouwt. Zooals het daer gael kan het
niet blyven duren; er broeit daer iets dat noodlottig
moet uitkomen opeen tempeest gelyk men er misschien
nooit zal gezien hebben, of, gelyk de pastor van
Waerbeke zegt, de franschcn dansen opeenen volkaen,
die staet op 't losbarsten en wiens zengende lava zich
zal uitwerpen misschien ganscli Europa door, om
daer, waer ze by tyds niet wordt gestremd, troon
cn autacr om te werpen.
En gy gelooft, pachter, dal wy hier met de
franschen gaen zitten tot dat de voorzegging uwer
sabelphilosofen zy volhragl?
Dal zeg ik niet.
Dal hoop ik ook niet.
Neen de franschen kunnen hclhierniel lang meer
volhouden. Hel is nu zes lange jaren dat die schrikke
lykc oorlog woedt, schier door gansch Europa henen,
en die zich verspreid heeft, door de zeetochten welke
er zich aen verbinden, tot in de dry andere werelddee-
len. Frankryk ziet zich zvue rykste coloniën ontnemen;
in Italië e.i op vele andere plnelsen is het verpletterd,
en de vyand bedreigt zynen bodem; zyne schatkist is
volstrekt ydel, terwyl de vyand de handen vol zit van
Engelsch 'goud; de tweedracht is opgekomen tusschen
do legers zyner bondgenoolen; in hel eigeniyk fran
sche leger heerschtde noodlotiigste wanorde, terwyl
de ministers des konings, door hunne dwaze bevelen
en belacholyke maetregols de weinige magt verlam
men welke hetzelve nog overblyft; zoo gröol is er het
gebrek aen opperolïlcieren, dat men ^ich genoodzaekt
vindt generaels terug te roepen, sedert lang om hunne
onervarenheid, in ongenade vervallen en de eenigo
waeraen Frankryk mei zekerheid de eer zyner wape
nen nog kan toevertrouwen, Maurils van Saxen, is een
vreemdeling.
Gy zyt wonder wel onderricht, baes, en, u acn-
hoorendc,*heeft men geenszins noodig gazetten noch
couranten ie lezen. Noglans gy zult bekennen dat
maerschalk van Saxen hier zyne zaken met al le slecht