N° 141.
Zondag 14
September 1873.
3de Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
De Bende van Jan de Lichte,
Aelst, 13 September.
Buitenlandseh Nieuws.
G-azette van Aelst
Dot Bureel van Bet bind la gevn.tlgd I» do KopelleMruet 11, „ae.- allo brieven, golden, en*, vrachtvry moeten toegezonden worden.
Abonnement.pry. B fr. 'ajoera, vooraf betnelbner. Voor den bnlten ban men In.chryveu In al de po.tkantooron, en voor de Iandelyke gemeenten by de briefdrager..
FRANKRYK.
Te Straetsburg, zegt de Moniteurheeft de
betaling der laetste 250 inillioen van de oor
logsbelasting plaets gehadwaervan waerschyn-
lyk heden nog kwitantie door het duitsch gou
vernement zal afgeleverd worden.
Sedert 5 dezer zyn de duitsche bedienden
bezig met het tellen en opnemen der species.
Dit overzicht duert zooveel te langer, daer
er eene aenzienlyke som betaeld is in stukken
van 5 fr. en omdat de pruisische kontabels zoo
uiterst nauwgezet zyn.
De dagbladen van Straetsburg zeggen wer-
kelyk, dat er uit Parys, Mulhausen, Brussel en
Keulen, 29 waggons zyn aengekomen, geladen
met stukken van 5 fr., in zakken van 10,000fr.
Elke waggon bevatte ongeveer 1,250,000 fr.
Bovendien zyn er 92 millioen betaeld in wissels.
Zie nu wat de Francforter Zeitung over de
fransche milliards zegt: De milliards der oor
logsbelasting hebben de duitsche natie in den
zelfden toestand geplaetst, waerineen man ver
keert die onverwachts een groote prys wint in
eene lotery. Die prys doet hem aen zyne ge-
woone bezigheden verzaken en brengt hem
noodzakelyk tot overdreven uitgaven.
De snelle toevloed van groote kapitalen heeft
voor onmiddelyk gevolg eene verhooging van
al de pryzen en schenkt het leven aen eene
koortsachtige spekulatie. Nergens zyn de be
lastingen verminderd; er is slechts een onbe
duidend deel der oorlogsbelasting aengewend
tot delging der openbare schuld, want het
grootste deel der vyf milliards is uitgegeven
voor militaire noodwendigheden, welke kunnen
aenzien worden als een hinderpael voor elke
waerlyk vryzinnige ontwikkeling.
Die zware aderlating zal geen groot nadeel
aen Frankryk toebrengen; maer integendeel is
het zeer twyfelachtig of dit geld wel eene wel-
daed voor Duitschland zal zyn.
Dit is ook de geschiedenis van Spanje, welk
land geruïneerd werd door 't goud van Peru en
het zilver van Mexiko. De onverwachte over
vloed dier edele metalen vermoordde by de
Spanjaerden den handel, de nyverheid en den
akkerbouw.
De haet die de Franschen den Duitschers toe
dragen, is nog geenszins geweken. Het volgende
voorval geeft hier weer een sterk bewys van
Een jong koopman uit Straetsburg was met
een spoorwegbeambte naer. Abricourt gereisd,
om aldaer een hunner vrienden, ookeenspoor-
(i)
IX.
Tweede bezoek.
(41® VERVOLG.)
Het was niet zonder zekere beschroomdheid dat
't Barontje het schrikverwekkend en zoo akelig ver-
maerd torenkot binnentrad; dat hy op zich de lood
zware stalen deur hoorde sluiten achter welke reeds
zoo menig geheimnisvolle drama was afgeloopen; dat
hy die zwarte bonkmuren betastte, stomme getuigen
van onbeschryflyk verdriet en lyden; dat by de dikke
duisternis peilde onderwelke hy zynen langvermisten
vriend en makker, God weet in welken toestand,
ging wedervinden.
Hy haelde eene dievenlanteern van onder zyn kleed
en de heldere strael zocht dansend den kerker rond,
totdat zy eindelyk den hoek ontdekte waer de kapitein
lag ingepakt.
Hy sliep, de kapitein: hy droomde, de ongelukkige,
dat geheel Aclst in brand stond, en dat hy met zyne
bende zegevierend was aen 't dansen op de puinen
der stad
Jobbeis aenschouyvde den slapenden. Hy wist,
hy, officier van politie, hoe gevang en gebrek op
korten tyd eenen man kunnen afwerken;'hy wist op
voorhand dat het geenszins de pronte flinksche kerel
van eertyds was dien hy, na zeven maend, hier ging
ontmoeten; en nogtans, het yselyk vertoog dat zich
daer iq den persoon van Jan de Lichte opdeed, over
trof zoo pynlyk zyne verwachting, zoo grievend al
wat hy zich had ingebeeld, dat hy, walgend, het
hoofd afkeerde en vergeefsche poging inspande om
•zyne ontroering to bedwingen
Dan, er was geen tyd te verliezen en hy schudde
Jan by den arm.
Jan wrong zich.grollend in zyne kryschende yzers
en opende de oogen.... Zyn gezicht, door lichaems-
verzwakking en door de- schier nooit opgeklaerdc
duisternis des kerkers verflauwd, was tégen het
scherpe licht der lanleern niet meerbestand,ennypend
sloten zyne geprikkelde oogleden zich weder toe.
Wie daer! gromde hy.
Ami! was het antwoord; en Jobbeis sloot
koortsig de geboeide handen van zynen vriend in
zyne beide handen.
Ëigrndom der Gazette van Aelst.
wegbeambte, een bezoek te brengen. Later
reisden zy met dezen verder naer Luneville.
Nauwelyks hadden zy daer den trein verlaten
of het volk liep te zamen en kondigde razende
en tierende de overige bevolking van Luneville
de aenkomst der Pruisen aen. In eenoogenblik
waren een 800tal persoonen om de dry Duit
schers heen geschaerd en drongen hen, onder
vloeken, duwen en een regen van steenen boven
bun hoofd, de stad binnen. Een der Duitschers,
die in uniform was, had het geluk door degen-
darmen aen het grauw onttrokken en onder
bedekking naer de statie gebragt te worden.
De beide anderen bleven achter, aen de woede
der Franschen prys gegeven. Toen zy aen een
veldwachter om hulp vroegen, riep dezen hen
toe: Ik ben niet hier om de Pruisen te be
schermen.
Zy werden langzamerhand onder de grofste
mishandelingen naer eene brug gedrongen, en
als uit eenen mond hoorde men, werp ze er
in. Eensklaps vertoonde zich een fransch ka
pitein, drong door het volk en gebood met
luider stem stilte en rust. Weder verhief zich
als uit een mond de kreet: werp hem er ook
in, die Pruis, en zeker hadden alle dry het
zelfde lot ondergaen, ware hy er niet in gelukt
de rondom staende militairen over te halen,
mede te werken om de rust te herstellen. De
wacht die op 50 passen afstand stond, deed niet
de geringste poging om tusschen te komen.
Men gelukte erin de Pruisen, onder geleide
van 4 man naer de kazerne te voeren.
De kommandant betuigde zyn leedwezen over
liet voorgevallene, doch achtte het niet moge-
lykhet onder militaire bedekking naer den
spoorweg te brengen, daer dit mogelyk eenen
oproer tengevolge zou hebben. De menigte was
thans aengegroeid tot een getal van 3000, ron
dom de kazerne geschaerd. Velen klommen op
de vensters, t anderen wierpen steenen naer
binnen. Zelfs de soldalen in de kazerne namen
eene dreigende houding aen en de kapitein
moest de grootste voorzichtigheid in acht ne
men, om zich en zyne beschermelingen voor
mishandelingen te bewaren. Zy waren nu wel
in de kazerne, maer moesten er toch weder
uit. De kommandant stelde voor hen onder ge
leide van 15 man en den dapperen kapitein,
langs zypaden, naer den spoorweg te voeren.
Zoo gezegd, zoo gedaen, de kapitein ging voor
uit, maekte den weg vry en zoo trok men nu
door tuinen, huizen enz.
Het grauw had echter lont geroken. Zoodra
zy weer eene straet passeerden, was ook het
volk weer daer; steenen, stooten en vuistslagen
vielen om het hardst. De kapitein zag zich ge-
noodzaekt zyne soldaten gebruik van hunne
Naes! riep Jan.... Ha! Eindelyk toch!.,..
Wacrom zoo lang verloefd
Vriend,sprak dc geschokte sergeant, wist gy wat
moeite hel heeft gekost om te geraken waer ik ben
Dat raed ik.... Maer eindelyk toch, daer zyl gy!
Hel zoo lang, het zoo druk betrachte uer der verlos
sing is geslagen!.... Haest u, myne ketens los, ik
vertrek met u, aenslonds!....
De sergeant verkeerde in nypende verlegenheid.
Aen 't werk! riep Jan, wat hebt gy te aerze-
len?....
Vriend, sprak Jobbeis, aenhoor my. Ik ben hier
binnengedrongen, hier, in dees ongenaekbaer kot,
op straf van ambt en beslaen, van aenzien en vryheid
te verliezen. Doch voor u zouden vvy alles wagen,
dat weet gy; voor u, meer dan voor welkdanig ande
ren makker, slaen wy allen voor éenen, en, hier ben
ik. Ik wist, van den anderen kant, dat gy een man
zyt vol moed; dat kapitein Jan voor geen armzalige
vvederwaerdigheid of tegenkanting is uit het spoor te
slaen, en....
De kapitein keek Jobbeis halstarrig in d'oogen, niet
radende waer de spreker met al die omwegen henen
wilde.
Jan, brak Naes eensklaps af, ik heb slecht nieuws
voor u, maer.... ik heb er ook goed.
Jan bleef sprakeloos den sergeant aenstaren.
Byleis of zagen heb ik niet medegebragl....
Doemnis! gilde Jan, wacrom dan zyt gy hier
gekomen
Om u le zeggen, ongelukkige vriend, dat er
hier voor u op uitbreken of verlossing niet meer le
rekenen valt....
Doemnis! doemnis! herhaelde Jan, en tranen
van hopelooze razerny sprongen hem uit de oogen.
Aenzie my, Naes, kreet hy, aeuzie my, oordeel en
antwoord zelf: kan ik hctalzoo nog lang hier uithou
den?,...
Al dc kansen op verlossing, hernam de sergeant,
zyn met ernstig en ryp overleg gewikt cn gewogen
geweest, en geen de minste oplossing werd gevonden.
Eens is de onderneming byna gelukt. Ik zeg bijna
want, eilaes, zy is mislukt. Hoe?..., Om 't oven! Heeft
mende politie dat buitengewoon talryk opsluiten
van dronkaerds op kermiszondag, als schrikkelyk
verdacht doen opnemeu, toch blyfl het zeker dat 'zy
er nooit is achtergekomen stellig te welen wat dien
fameuzen nacht uwe makkers in den zin hadden.
Doch, dal belet niet dat men sedert dien dc wacht
wapenen te doen maken (zy waren overigens
allen van sabels voorzien, daer de kommandant
uit vrees voor opstand geen geweren had wil*
len meegeven). Dit geschiedde dan ook en ein-
delyk bereikte men de statie. Daer vernamen
de ongelukkigen echter dat delaetste trein reeds
vertrokken was en hun niets overbleef dan van
den eerstvolgenden goederentrein gebruik te
maken. Toen zy daeraen gevolg gaven en de
trein reeds in beweging was, poogde men nog
ben er uit te trekken en overlaedde hen tot af
scheid met eenen regen van steenen en scheld
woorden. Eerst maendag morgend kwamen zy
bont en blauw geslagen op de plaets hunner
bestemming terug.
Betreffende liet proces Bazaine meldt de
Courrierde Paris het volgende:
In zake bet geding tegen Bazaine is een de
finitieve beslissing gevallen. Het zal te Trianon
worden gevoerd, ondanks de 21,000 franken,
die reeds te Compiègne werden uitgegeven. Dit
besluit heeft men genomen naer aenleiding der
opmerkingen van den regeeringscommissaris,
die verklaerd heeft sommige getuigen ettelyke
dagen te moeten houden, daeronder ook maer-
schalk Mac-Mahon, die evenwel, zonder nadeel
voor de leiding der regeeringszaken, niet te
Compiègne zou kunnen toeven.
Deze tyding wordt ook door andere bladen
bevestigd.
Reeds heeft men een aenvang gemaekt met
de groote vestibule, waer de debatten plaets
vinden zullen, voor liet beoogde doel in te rig-
ten. Zoodra de andere toebereidselen gereed
zullen zyn, wordt Bazaine uit zyne tegenwoor-
dige«gevangenis naer Trianon overgebragt.
Frankryk zal van den 15 tot 20 september
bevryd zyn van alle vreemde bezetting. De ont-
ruiniingsbevelen zyn te Verdun maendag avond
toegekomen. Mag men Par is-Journal geloöven,
dan zou het Duitsch gouvernement te gelyker
tyd den heer de Broglie eene depeche hebben
doen overhandigen, bestatigende de uitvoering
van al de verbintenissen jegens hem genomen
door Frankryk, en hem derhalve de.onmiddel-
lyke terugroeping van al de Duitsche bezettings
troepen aenkondigende.
DUITSCHLAND.
De keizer van Duitschland schynt verre van
gerust te wezen over bet bezoek dat de keizer
van Opstenryk voornemens is te brengen, aen
het hol van St-Petersburg. Ook heeft bydaerom
zyn bezoek by de tentoonstelling te Weenen,
18 dagen vervroegd. Hy wil op die manier door
zyne betuigingen van vriendschap en zelfs door
zyne voorkomendheid, de ontwerpen van bond-
genoodschap of ten minste de inzichten van
vriendelyke betrekking tegenwerken, welke
rond den toren heeft verdubbeld en dat de overheid
strenger is geworden dan ooit: JaekSleven weet ervan
le spreken.
Hoe zyt gy hier dan gekomen
Vraeg liever hoe ik hier zal builen geraken, zon
der erkend te worden. Dan, het zyn juist de toe
nemende strengheid van hel magistraal en de nimmer
te verrassen waekzaemheid uwer lyfwachten die
welkdanigepoging van onzentwege onmogelyk maken.
Wal do makkers van op kermiszondag bel rel t, zy
hebben le wei begrepen dat een tweede uitgacf hun
ner grap niet le beproeven is. Men heeft ze gezien te
Aelst, de politie heeft ze gezien van zeer naby, zy
houdt ze verdacht en sedert dien durven zy de stad
niet meer naderen....
Lafaerds! riep Jan.
Niet uit blooharligheid, niet uit lafheid,
geloof my, maer enkel uit vrees van geklampt en
erkend te worden en u aldus, beste vriend, in druk
gevaer te brengen. Dal begrypt Jan de Lichte zoo wel
als wy, niet waer, kapitein?
De kapitein schudde moedeloos het hoofd en zuchtte
jammerlyk.
'I Gael al tegen! morde hy.... Kunt gy my dan
ten minste niet weten te zeggen hoe lang ik hier
eindelyk nog zal moeten zitten te verrollen, op dat
gevloekte uilenkol?
Hier begon juist hel goede nieuws dot ik u tc
brengen heb; maer gy onderbreekt my gedurig en wy
verpralen onzen tyd. De cipier is dronken cn ik vrees
voor ongeval.
Bliksems! gy hebt hem toch niet te verre ge
bragt, hoop ik? Betrapt men hem, hy moet in dc
boeien cn gy erby, en niet een van beiden kan ik
missen.
- Steven wandelt op dc markt: de irissche lucht
zal zyne herssens verkoelen. En nu, geen nutle-
looze woorden meer. Ondervraeg my en ik zal u
antwoorden. JBlyft er tyd over, wy zullen breedvoeri
ger klappen.
Eb wel, ik kom u te vragen hoe lang ik hier nog
blyvenzal?
Waerschynlyk niet zeer lang meer. Uwe zaek
wordt bespoedigd en haest zal zy te berde komen.
Hel magistrael heeft, onder anderen, inliglingen ge-
vraegd over uw vader, uw moeder eri geheel uwe
familie. De officioelc stukken betrekkelyk uwe
généalogie zyn opgezonden. Onnoodig u le zeggen
dat dc rapporten niet zeer vleiend zyn.
keizer Frans-Josepli met Rusland wil aenknoo-
pen.
Die geruchten kunnen eenige waerheid be
vatten, maer het mag gezegd worden dat het
hof van Berlyn, of beter nog, dat van M. von
Rismark, door en door slecht gezind is. Buiten
de ontevredenheid welke de houding van Oos-
tenryk inboczemd, is men Eeer verbittert tegen
Viclor-Emmanuël, die een grooten afkeer toont
tegen de reis naer Berlyn en welke verklaerde,
dat indien hy verplicht is naer die stad te gaen,
hy er toch niet langer zou blyven dan twee of
dry dagen.
ITALIË.
Sommige dagbladen hebben beweerd, dat
Z. H. de Paus ongesteld was. Nu echter wordt
er verzekerd dat twee dagen rust voldoende
waren om de ligte onpasselykheid van den
Paus te doen verdwynen. Men 2egt dat de H.
Vader eerlang een tiental kardinalen zal be
noemen.
Het programma der reis van Viclor-Em
manuël is nog niet bepaeld, dat wil zeggen, er
is nog niet beslist of hy zyn uitstapje zal begin
nen over Berlyn of over Weenen. De party
welke vyandig is aen het katbolicism, dringt
by den koning aen, zyne reis langs Pruisen aen
te vangen, om des te sterker de anti-katholieke
beweging te doen uitschynen, welke de libera
len meer en meer aen liet kabinet willen op
dringen.
•payjeC
Er is alweer een nieuw ministerie in Spanje.
Zal liet langer leven dan de vorige? Wy geloo-
ven bet niet en zouden wel eens willen weten
hoevele ministeriên er nog zullen noodig zyn,
om de rust in dit ongelukkig land te herstellen.
Er loopt reeds eene nieuwe bewering rond
als zou M.Gasteiar de gekozen president der
spaensclie republiek er aen wanhopen, zyn
geliefkoosd droombeeld in Sanje te verwezen-
Jyken, namelyk omde republiek op vaste grond
slagen te bevestigen. Om nu eene laetste poging
biertoe te doen, schynt hy te willen beproeven
of het niet gelukken zal de Alfonsisten tegeno
ver de flhrlisten te wapenen.
De nieuwe president zou zich verstaen met
maerschalk Serrano en generael Concha, twee
warme aenhangers van den zoon der gewezen
koningin Isabella, om de aifonsistische party
wakker te schudden. Die party is byna nul in
de noorderprovincien, eenige groote steden
uitgezonderd; maer zy heeft vele vertakkingen
in midden Spanje en een zeker getal aenhangers
in bet zuiderlyk gedeelte der republiek. Met de
hulp van M. Castelar zou de kans voor welge-
lukken eenigszins beter worden.
De belegerden van Carthagena slaen da-
Trefleiyke familie! lachte Jan.
Kortom, wat tol heden het klacrsl is bewezen,
is dat gy een afgryslyke vagabond zyt, een gevaerlyke
landlooper, zonder huis noch vast bedryf, niet aeu-
houdende dan met schelmen en slecht volk.
Myne papieren getuigen dal ik te Zomergcm
woon by myn broeder Adriaen.
Maer, alles wel onderzocht, is het gebleken dat
gy schier nooit te Zomergcm zyt, dat gy rotst en reist,
zonder wettige en gekende rede.
Landloopers, sprak Jan, worden gegeesseld,
Zy worden gegeesseld, antwoordde Jobbels;
zoodat, komt ei' niels by, gy, deesmacl, nog niet zult
geradbrackt worden.
Schoone troost! lachte Jan, Ei-, wat zou er
kunnen by komen?
Tamelyk veel. Gy hebt een schrikkelyke slechte
reputatie, man, en hel minste slagtoffer uwer dieften
en inbraken, kan als getuigen opryzen tegen u, en u
met éen woord aen de galg klappen,
Ik wa6 allyd zoo schoon vermomd dat niemand,
by kennc mygelykik wezenlyk ben en besta, nooit
den naem van Jan de Lichte zal toepassen op het
wezen van den strooper dien hy voor handc had.
En dal er getuigen zullen opkomen, dal denk ik
ook niet; derhalve, daer zorgt Jan Poeleuier voor. Gy
begrypt dat er veel van u wordt gesproken, byzori-
derlyk 's zondags in d'herbergen. Jan Poelenicr of een
der vrienden is er altyd omtrent, en de boer, die zich.
al le sloul op uw kap durft uiten, krygt oufcilbacr
den zelfden nacht hel bezoek van den Poelenier. Hy
breekt in, de duivel weel hoei hy komt op, verkleed
en vermomd, met een zestal zwart gemaekte makkers,
eu brengt een bezoek by hel eigen bed van den boer,
Meester, zegt hy, ik ben Jan de Lichte! Ik heb my
over u tc beklagen. Vernoem nog myncn naam,
vooral durf eenen slap wagen om my te benadeeli-
gen en, op den zelfden stond, sta'et uw hof in
brand!..,. Ik weet al wat er omgaet, en ben van
mynen toren gekomen om u te verwittigen.
En zoo blyfl de mare in 'l land dat gy omgaet met
don duivel, en men vreest u meer dan ooit.
Jan lachte harleiyk. Brave kozynl sprak hy. -
Zoodat, vroeg hy, ik lot den dag van heden, veroor
deeld bon om gegeesseld le worden?
En gebrandmerkt: 'l eene gaet met 'L andere.
Van het eene noch hel andere sterft men.
En dat,oin van u ontslagen te zyn, men u wel uit
den lande zou kunnen verbannen ten eeuwigen dagci
