N° 151.
Zondag 23 November 1873.
3(,e Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
De Bende van Jan de Lichte.
van Mac-Mahon.
Aelst, 22 November.
Toestand van Spanje.
Toestand van Frankrijk,
G-azette van Aelst
Biet Bureel van liet blad is gevestigd In de Kapellestraet M® 11, waer alle brieven, gelden, enz. vrachtvry moeten toegezonden worden.
Abonucmentfiprys SS fr. ®s jaers, vooraf betaelbaer. Voor den buiten kan men Inseliryvcn in al de postkuntooren, en voor do landelylce gemeenten by de briefdragers.
Don Carlos en zyn Leger.
Te Estella en in de omliggende gemeenten
ligt een leger van 15 tot 16,000 man.
Eiken avond spelen de muziekkorpsen onder
de vensters der kouinklyke wooning, waerin
don Carlos, don Alfonso en dona Maria de las
Nieves verblyven.
De krachtdadigheid dezer laetste verdient
vooral de algemeene bewondering. Zestien
uren per dag te peerd doorbrengen is voor haer
een kleinigheid. Klein van gestalte, maer liei
van uiterlyk, weetzy iedereen te verleiden door
hare goedheid. Zy reikt met de bevalligste een
voudigheid de hand aen de armste persoonen.
Haer kleedsel is altyd dat eener amazone, met
het by uitstel carlistische hoofddeksel.
Over geheel Spanje bedraegt het getal der
Carlisten ongeveer 60,000 man, waeryan er
10,000 in de provincie Valencië, 8,000 in Ar-
ragon, 15,000 inCatalonië, 16,000 in Navarra,
8,000 in Guipuzcoa en 3 tot 5,000 in de andere
provinciën verblyven.
Het leger wordt zeer goed ingerigt, dagelyks
maekt het manoeuvres en exercitie-oeieningen.
Vooral by een aenval met de bajonet, niet te
matigen, en in vollen loop, zyn dewelafgerigte
troepen bewonderensweerdig.
Er zyn nogmaels verscheidene republiekein-
sche officiers naer de rangen der Carlisten over-
gegaen, onder ander: de zoon van generael de
Planas, officier by de kurassiers; baron de
Sangarin, luitenant-kolonel, welke vandaeg te
Durango het bevel voert, en de vier broeders
Ortigoza.
Deartillerie-generael Berri, welke te Havanna
in dienst stond, heeft zich tusschen de carlisti-
sclie rangen gescliaerd. Meer dan 20 officiers
der artillerie zyn met hem tot don Carlos over
gekomen.
Om aen al het beweren der republiekeinscbe
dagbladen een einde te maken, welke de car-
listische troepen afschilderen als een samen-
raepsel van roovers en schurken, zal het ge
noeg zyn, in liet wilde eenige namen op te
geven van persoonen, welke by hunne rangen
ingelyfd zyn.
Vooreerst heeft men generael markies de
Valdespinas met zyne twee zonen; kolonel mar
kies de las Harmazas; markies de Bersolla;
graefde Foura; hertog d'Altuna; graef della
Roca, bevelhebber generael van het huis des
konings; markies de Vallecerato, zoon van den
hertog San-Lorenzo; de dry broeders graven
-de Barrote; markies de Cartrillo; baron Escri-
(i)
TWEEDE DEEL.
IV.
Aïe, zoo na!
(51® YERYOLG.)
De roovers van Harlebeke, op tyds verwittigd van
de komst van Arnold en deszelfs gezellen, waren het
dus zonder hinderontkomen en, nogdenzelfden nacht,
vonden zy elkander terug, niet verre van Kortryks
vestingen, in de krocht der Bohemers, welke vvy in
kapittel IV van 't eerste deel beschreven. Zoo waren
zy afgesproken en daer zou de buit gedeeld worden.
De verdeeling moest eenigszins in ruzie vergaen.
Luidens de oude overeenkomst, overeenkomst
die, sinds meester Jan weder aen 't hoofd der bende
stond, onderling was vernieuwd en algemeen werd
bygetreden viel de eene helft op de werkers en de
andere helft bleef aen den kapitein.
Dat scheen geenszins de rekening te maken van
Pier Van de Putte.
Het is alom gekend, beweerde hy, dat ik geen
gemeens wil met Jan De Lichte. Dezen avond heb ik
gewerkt voor eigen rekening, en ik heb regt op myn
volle paert. Ik eisch het volle zesde van den buit.
De beurs van den uitgestrooplen koopman lag uit
gegoten op de tafel, en zoo •betooverènd glinsterde
dc hoop kronen in aller oogen dal de aenwezigen
niet beter wenschten dan ook een volle paert te dee-
Icn. Maer het gesloten verdrag schenden, de bevelen
van den kapitein miskennen, en dalallecnlyk om éen
of twee kronen meer te trekken, oin het knor'repotje
te voldoen dat Pierken Van de Putte heette?Neen! Zy
waren al te eerlyke en getrouwe makkers. Ook had
Jef Lehoucke, de aenleider der expeditie, zonder op
Pierken's woorden acht te nemen; het geld gedeeld
volgens conventie, en elk zyn hoopken hygeschoven.
Pier Van de Putte smeet zyn hoopken den vloer op:
Liever nietsvloekte hy.
Besemgeldriep Lehoucke. En de aenwezige
Bohemerswyven vlogen op de verstrooide kronen, als
raven op galgenaes.
Ik vèriaet, sprak Pier, ik verlact de bende op
staenden voet. Haest zult gy vernemen, schelmen die
(1) Eigendom der Gazette van Aelst.
clie; de twee broeders de Villar; M. de Silva,
zoon van den hertog d'Aliaga; M. de Zafortera;
don Juan Sureda; baron d'Ewez; de broeders
d'Albalat; hertog de Pignatelli, zoon van den
graef de Fuentis; enz. enz.
Onder de vreemdelingen telt men: graef
Henri de Romrée, bloedverwant van den acht
baren graef de Romrée de Rongy, in België;
graef van Walterkirschen, uit Üostenryk en
baron van Wedell, uit Pruisen. Onlangs nog
is generael de Castella, oud-kommandant van
liet zwitsersch legioen te Rome, zyn degen ten
dienste van Karei VII komen stellen.
Er wordt gezegd dat de gravin de Fuentes,
eeredame van het paleis zal zyn, zoodra liet
leger meester van Madrid is; maer reeds telt
men er ridders van San Jago de Calatrava,
waeronder MM. d'Auriol, Ora, Alvaro en Mal-
donado niet misplaetst zyn.
Estella is liet koninklyk hoofdkwartier, want
generael Ollio, de minister van oorlog, verblyft
er mét zyn geheele staf. Buitendien is liet de
verblyfplaets van al de vertegenwoordigers dei-
vreemde drukpers, zooals M. Tieblin voor den
New-York Times; M. Burnaby, kapitein by de
Horse-guard, voor den London Times; M. O'Slien,
zeelander, oud pauzelyk zouaef, voor den Stan
dard, en een schilder voor de Lomion Illustra
tion, welke schetsen maekt, van veldslagen,
schermutselingen en soldalen typen, üe l'ran-
sche drukpers heeft er slechts een vertegen
woordiger, M. de Malaret.
Dezer dagen is generael Cevallos door de
koning tot bevelhebber in de provincie Arra-
gon benoemd, vroeger was hy stafoverste by
Cabrera.-Generael Gamundi zal onder hem liet
bevel voeren.
Deze laetste vooral is een zonderling man.
Sedert 41 jaren is hy niet meer in zyn huis ge
weest. Sedert 41 jaer wachten zyne dienstbo
den welke hy steeds betaelt om zyne wooning
te onderhouden, op zyne terugkomst. Hy wil
echter niet naer zyne liaerdslede terugkeeren,
alvorens de Carlisten ovenvinnaers zyn in
Spanje.
Vele persoonen verwonderen zich over den
weinigen voortgang der carlistische wapens;
maer die lieden kennen het land, noch zyne
schikkingen, noch de hoop der Carlisten. Eiken
dag ziet het leger van don Carlos zyne' rangen
aengroeien, zonder stryd, zonder eenige druk
king; eiken dag brengt den ondergang van
't republiekeinscbe leger naderby. Nog twee
maenden en het leger van Karei VII zal twee-
mael zoo sterk zyn als dat der republiek.
Ofschoon het ook nog gebrek aen wapens en
geld heeft, hoopt het leger van don Carlos wel
dra als oorlogvoerende part y erkend te worden
door de europesche mogendheden, en dan zal
ge zyt, wal hy vermag degene dien gy hier zoo on-
reglveerdig komt te bestelen.
Verraed! vloog St ien Merckx op,verraders in de
bende! En hy greep Van de Pulte, sloeg hom onder
de tafel en zat er zoo woest en wreed op dat men
ernstig begon te vreezen voor moord.
De Bohemers sleurden de vechters van elkander.
Dat hy zyn woord herroepe! bevool Lehoucke.
-- Dal hy roepe: Allen voor éénen! vloekte Stien.
Pier lag half bedwelmd.
Stien die, in zyne dolle woede, den toestand van
den lyder niet bemerkte, wachtte te vergeefs op ant
woord; Pier bleef stom. Stien wrong zyn mes en ging
andermael op den makker invliegen maer nog eens
scholen er de Bohemers tusschen. Dan greep Stien
hem by den romp en dreef hem met schoppen en
stampen de deur uit.
Verraed ons, als ge durft, schreeuwde hy hem
tot vaerwel toe, en morgen hangt gy aen de galg.
Pier was regt gesprongen.
U, gevloekte stropdrager, brulde hy, u, met uw
geteekenden muil, zal ik aen de galg helpen, dal
zweer ik uDaerop liep hy hel veld in en verdween
in de duisternis.
Stien stormde hem na, maer slronkeido in zynen
dollen loop, en viel.
Ik zal u vindeuriep hy, en tierend stapte hy de
krocht terug binnen.
Is hy dood? vroeg eene heldere kinderstem.
Hy heeft ray bedreigd my met myne doorploegde
Ironie aen dc galg te klappen!.... He! wie is hier de
looverheks die my heeft voorzegd dat ik aen de galg
zou sterven?
Hier is zy! antwoordde dezelfde kinderstem; en
degene die de Bohemers moeder heetten, kwam voor
uit, hy de hand geleid door een klein meisje, die
niemand anders was dan Sara, de zwarte poelsen-
maeksler van op kermiszondag.
Moeder deed leeken aen hel kind.
Moeder, sprak Sara, zegt dat ik spreken moei;
zy vraegl waerom gy, Stien Merckx, waeroui gy haer
hebt geslagen omdat zy u wacrheid voorspelde?
Gansch de bohemerstroep had zich rond de ge
hoonde moeder geschacrd, en Stien ontwaerde van
dien kant niets meer dan vyandelyke wezens en zeer
verontrustende blikken.
Hy keerde zich.lot Jet Lchouck, den eenigen over-
blyvende op wicn hy nog mogt tellen. Lehouck stond
er een einde gemaekt worden met het ronddo
len op de noordelyke grenzen.
Eens dat wapens, uniformenen munitiën niet
meer kunnen in beslag genomen worden, zal
don Carlos kunnen overgaen tot bet oprichten
van nieuwe bataillons in een lydsbestek van 14
dagen, in plaets van hiertoe 3 maendon noodig
te hebben, zooals nu het geval is.
De geweren komen werkelyk niet dan een
voor een over de grenzen; wat moeilykheid
moet het dan aenbieden, een kanon over de
grenzen te smokkelen, zooals die vandaeg be-
waekt worden. Er zyn 15,000 geweren gekogt
en betaeld inEngeland en reeds meer dan eene
inaend wachten zy op de grenzen om verzon
den te worden.
Ondanks al die moeilykheden, zal don Carlos
nogtans binnen dry maenden over een leger
van ruim 100,000 man beschikken. Dc groole
moeilykheid bestael alleen om wapens en uni
forms aen de vrywilligers te bezorgen.
Volgens carlistische berigtcn, poogde ge
nerael Lomo, verleden zaterdag, eene menigte
mondbehoeften binnen Tolosa te brengen; doch
hy werd tusschen Andoain en Villabona, in de
nabyheid van Tolosa, door de carlistische troe
pen, waarover Lizarraga bet bevel voerde, ver
rast. Er had een gevecht plaets, dat eene uer
duerde en waerby Loino 200 man aen dooden
en gekwetsten verloor. Hy trok San-Sebastiani
binnen, zonder Tolosa te hebben kunnen be
voorraden.
MAGrTSVBRLENGING
De Nationale vergadering heeft, in eene
naclitzillirrg, met 383 stemmen tegen 317, Jiet
voorstel-Dupeyre aerigenonien, waerdoor de
volmacht van maerschalk Mac-Mahon voor den
lyd van zeven jaren wordt verlengd.
Er was dus eene meerderheid van 66 stem
men.
Een amendement van M. Waddington, strek
kende opdat de magtsverlenging geen officieel
karakter hebben zou dan na de stemming der
konslitutionneele wetten, is verworpen met
386 stemmen tegen 321
Artikel 2 van bet ontwerp Dupeyre, tot het
benoemen eener kommissie door de Nationale
Vergadering, voor liet onderzoek der konsti-
lutioneele wetten, werd aengenomen met 370
tegen 330 stemmen.
Men verzekert ons, zegt' de Patrie, dat liet
nieuwe ministerie, door de zorgen van maer-
sluw te lachen; hy beminde den stropdrager niet al te
zeer, en scheen nu vermaek le scheppen in deszelfs
verlegenheid. Derhalve wal kon hy, met Stien alleen,
tegen geheel de bohemersbende le gclyk? Jongen
lief, sprak hy binnensmonds, gy zit in de klodden,
tracht cru uit te helpen....
Bliksems, dacht Stien in zyn eigen, de kaert is
gekeerd'k zal ik het op 't einde nog zyn, die hier de
aep van 'tspel zal wezen....
Moeder, hernam Sara, moeder vraegl nog, en
zelfs zy eischt, dat, vooraleer gy van hier vertrekket,
gy, op uw deel van den buil, teruggevel wat gy haer
ontstolen hebt....
Tegenstand of geweld konden hier voor Stien niet
baten: hy zag zich overmand, liet beste wal hy le
doen achtte was de zaek cffendoor in eenen lach te
slagen.
Ilewel! sprak hy, 't zy zoo. Ik zal betalen den
dag dat de schrikkelyke voorzegging zal uitvallen,
den dag dat ik aen '1 strop hang.
Dan zal hel le laet zyn, bemerkte Sara.
En hangen zult gy, bevestigde moeder.
Het kostte zynen hoogmoed veel le moeten zwich
ten; maer toch hy haelde de beurs op en wierp een
kroonstuk op dc lafcl.
Daer, sprak hy; maer op deze voorwaerdenten
eerste, gy zult beginnen, gv die iedereen slrykt en
zalft, dieren en menschen, gy zult beginnen met my
op de wangen een placster Ic leggen die zö geneze
op dry dagen: ze zullen my dan niet meer moeten
vervvylen dal het myne gclcekcndc Ironie is, die my
aen de galg zal helpen. Ten tweede, gy zult my hier
herbergen; eten, drinken en slapen geven totdal ik
genezen zy.
Moeder aenzag hem met oenen vcnynig spollenden
blik.... zy deed Stien neerzitten. Zyn gezicht werd
gewasschcn en zyne wonden gereinigd. Dan plakte
hem de oude tooverheks iels op als een masker en zy
zegde:
Stien Merckx, na eene maend, zult gy niet meer
lyden.
Er ging eon algemeen gelach op in de krocht.
Was het om het drollig voorkomen van den be-
plaeslcrden stropdrager dat de Bohemers spollcden?
Was het om dc dubbelzinnige cn geheimvolle woor
den der waerzegslcr dalzy lachten?....
Sara nam voor de laetste mael het woord op:
Moeder zegt, sprak zy, dut Stien Merckx hier
schalk Mac-Mahon zelve zal samengesteld wor
den. De titel van onder-voorzitter van den racd
zou afgeschaft worden.
Van den anderen kant meldt men, dat, in
eenen ministerraed, woensdagmorgend gehou
den, MM. Ernoul, Beulé en de Broglie, hun
ontslag hebben gegeven, hetwelk maerschalk
Mac-Mahon niet bad willen aennemen.
In bel begin der zitting werd er veel over
dit incident gesproken, alsook over de vleiende
woorden waerin de president der republiek
had geweigerd, dit ontslag te aenveerden.
Eene depeclie uit Lyon, dato 18 november
zegtDc aen houdingen waerover de Decentra
lisation gesproken heeft, zyn bewaerlieid. Er
zyn 8 verdachten in handen der policie. Het
hoofd der samenspanning is zondag avond aen-
gehouden, place Bellecour. Hy was drager van
belangryke papieren, vuerwapens cn dolken.
Hy verklaerde dal hy op een telegram wachtte,
waerin de overwinning der linkerzy aengekon-
digd werd, om zich meester tc maken van het
stadhuis, en er Lyon als vrye, op zichzelf staende
stad le proklamecren. Bovendien moest het
strafwetboek afgeschaft worden, de belastingen
verdwynen, het bestendige leger en alle gods
diensten fe niet gedaen worden. Dc geestelyke
goederen moesten aengeslagen, de zuiderbond
ingerigt en eene zware belasting gelieven wor
den op de inkomst, dat is op de persoonen die
eigendommen bezitten.
Do ontsmettende stoffen by de besmettelyke
Koeiziekte.
Sedert eenige dagen woedt in de omstreken van
Gecrardshergen weeral do vrecslyko Kociplaeg
gclyk men die ziekte gevvoonlyk noemt, en verspreidt
er de grootste verslagenheid onder dc landbouwers.
Zooals hut zich gemakkolyk denken lact, neemt do
ongelukkige hoer, wier beesten reeds door de zicklo
zyn acQgelast, en derhalve onmiddelyk moeten afge
maakt worden, -zooveel mogelyk alle voorzorgen om
de besmettende slof tc beletten zich verder te ver
spreiden. Dit is prysbacr; doch zyn al dc middelen,
welke hy hiertoe aanwendt, wel doelmatig? Ik voor
my geloof hel niet. Ja, ik aerzcl zelfs niet tc beweren,
dal, by voorbeeld, het gebruik van bylebden kalk
(CaO) hy hel in den grond delven van het lyk, moet
aengezicn worden als eene der grootste oorzaken der
voortzetting van de ziekte.
Inderdaed, hel is algemeen hekend, dal bytende
kalkeene groole verwantschap heeft totzuren (Acides).
Brengt men hem nu in aenraking met bewerktuigde
zelfstandigheden, dan worden deze spoedig ontbon
den: de kalk vormt met de zuren zouten, cn laet de
vrygevvordene, vluchtige, hevig slinkende gassen,
zooalszwavelwaterstof (Acidc sulfhyd, IlaS) Ammoniak
(Nils) in de lucht ontsnappen, en met deze ook de
kiemen der ziekte.
niet mag verblyven. Stien Merckx heeft zynen makker
mishandeld en hem Ier deur uitgeschopt; dc makker
heeft Stien Merckx bedreigd van hem acn tc klagen,
zoodal Stien Merckx hier zeer onvoorzichtig is lo
werk gegaen. Kwam de makker hem inderdaed tc
verraden, en, kwam men Stien aen te houden, hier,
in ons midden, vvy, die lol heden goed slacn met dc
politie en de geburen, wy zouden het druk bezuren,
vvy waren verdorven voor aliyd, omdat vvy eenen dief
hadden scbuilplaets verleend. Moeder zegt dat Stien
Merckx hier buiten moet.
Stien voelde zich diep vernederd. De verblufte jon
gen wist niet meer tot wie zich le wenden, noch op
wie zich le wreken.
Kom aen, sprak hy Jol Lehoucke, vvy hebben
hier niets meer te verrichten; wy trekken er van
door.
'I Zal T beste zyn, antwoordde Jef.
Beiden verlieten dc krocht zonder iemand le groe
ten.
Buiten gekomen, viel Jef luidkeels aen 't lachen.
He! spotte hy, dat zyn eens vieze kwanten, dio
Bohemers, he! vriend Stien?
Ik geloof, stotterde Stien, dat ik inderdaed hel)
misdaen mot Pier Pulte le mishandelen. Wat ging my
hel aen dat hy knorde en opspeelde, Pier Putte?
Altyd tc driftig, '1 is u nog gezegd, altyd to
driftig, vriend! En nu, vvacr gaet gy henen?
Ik vertrek naer Caster. Sus Moulebrocck, een
oude kennis....
Wy kenfien hem.
Sus zal my versloken houden totdat het ge
vloekte spoor van vrouw Davids nagelen van myn
aenzichl zy verdwenen. Met den zeever der tooverheks,
daer lach ik mee, daer geef ik wat braef de knoppen
voor; maer, vriend Jef, ik loop gelcekcnd, cn ik vrees
Eier Putte. Hy is my ontsnapt; maer ik zal hem op-
zooken. en,'ontmoet ik hem, ik zal hem vermoorden.
Gy, Jef, komt gy hem iewers legen, handel als goed
kamaraedsteek hem dood.
't ls wel, antwoordde Jef.
En Jef, zonder zich verder te bekommeren met de
aenbeveling van den kamaraed, sloeg den weg in
van Kortryk op Zulle cn Deinze, langs dc Ley henen.
Stien Merckx nam regis af, de richting van Kortryk
naer Oudenaarde, om zoohoest mogelyk acn tc landen
te Caster, by Sus Moulebrocck.
(Wordt voortgexelj.
