N° 155. Zondag 21 December 1873. 3'lc Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
UT Berigt.
De Bende van Jan de Lichte.(1)
Aelst, 20 December.
PROCES-BAZAINE.
lluilenliindscli Nieuws.
G-azette van Aelst
Het Bureel run het blad 1» SevestiB<l In .Ie Kapelleutraet IV II, truer ulle brieven, gelden, ent. rruchtvry moeten toegetonden worden.
vnnrBf bctuolbaer. Voor cleu buiten kun men tnschryven in «I «Ie postkuntooren, en voor do landelylte gemeenten by do brlefdrugera.
Abonnementgprys SS fr. "sjaers, \ooi ai ix t—
Wie van heden een abonnement
neemt op de GAZETTE VAN AELST,
voor 1874, zal het blad GRATIS ont
vangen tot Nieuwjaer aenstaende.
Het proees-Bazaine houdt de pers nog voort
durend bezig, deze in den zin der regters, gene
in dien van Bazaine; sommigen beweeren nu,
dat, Bazaine aen de verachting is prys gegeven,
Frankryk gewroken en over zyne neerlagen in
eere hersteld is.
Wy kunnen die. redeneering slechts met
schouderophalen aenhooren: de font dierneer-
lagen lag niet in Bazaine, de fout lag in het
leger, in de natie zelve; niet een persoon was
daer in verval, maer gansck het leger, gansch
de natie.
Bazaine heeft gefaeld volgens de strenge
militaire wetten, maer als hy faelde, dan deden
dit veel anderen, misschien allen; als hy plig-
tig was, dan waren er anderen die misschien
misdadig waren.
Overigens, zooals een blad zegt, het verraed
is in dit proces nergens bewézen, en toch ver-
wyst men Bazaine tot de straf der verraders!
Als de soldaet, die niet verraden heeft, tot deze
straf verwezen werd, waertoe zal men dan de
wezenlyke verraders veroordeelen'!
Om dus het vonnis met algemeene stemmen
te doen uitspreken, moeten er geheimzinnige
redens zyn, die aen het publiek ontsnappen of
wy begrypen er diets van.
Met verschillende dagbladen zegden wy en
blyven wy zeggen, zonder voor Bazaine hief
party te trekken; de maerschalk is de zonde
bok voor allen, en dat is niet regtveerdig.
Indien hy pligtig is, onderzoekt dan ook het
gedrag der Jules Favre, der Gambetta, der va
ders van de Communevan gansch dat gouver
nement van 4 september, hetwelk Frankryk
heelt vernederd en geruïneerd.
Men zal het zien; liet laetste woord over de
zaek-Bazaine is nietgezegd, en zoo lang andere
schuldigen niet getroffen worden, zal het pu
bliek en zeker de geschiedenis, die veroordee
ling niet bekrachtigen. Frankryk, in plaets van
zich op te beuren door het vonnis, vernedert
zich nog meer.
Het tydstip der vervoering van maerschalk
Bazaine, naer liet eiland Sainte-Marguérite, is
nog niet bepaeld. M. Saillan, bestuerder der
gevangenissen by het ministerie van binnen-
TWEEDE DEEL.
VI.
Pastor-eel visiet.
(5§« VERVOLG.)
De kapitein, met Lieven Faviel en Adriaen Vagenende,
is dus op vyeg naer het land van Aelst; in vrede zullen
wy ze voor het oogenblik lalen voortreizen, want
haest toch gaen wy ze ontmoeten.
Wat Pier Van de Putte betreft, deze had inderdaed
gezien door welk onvoorzien geval, door welke
zonderlinge misgreep, de boeren, die Jan De Lichte
op de hielen zalen, eensklaps waren gevallen op den
vluchtenden stropdrager. Hy twyfelde geenszins of
zyne hatelyke wensch ging volbragL wordenvolgens
hem was Stien Merckx geklampt. Zoo zeker was hy
ervan dat hy het nutteloos achtte met eigen oogen ie
gaen bestatigen hoe de zaek eigenlyk was uitgemeten;
■on liy had de boeren niet gevolgd, maer was te Caster
gebleven.
Derhalve, al te veel nieuwsgierigheid had hem
kunnen verderven. Een booswicht heeft allyd te
vreezen, en vreest inderdaed allyd; en Pier Van de
Putte, die wist hoe verre zyoe slechte faem was ver
spreid, vreesde, ging hy te naby de hoeren achterna
loopen, zeil in hunne handen te geraken, erkend te
worden voor wie hy was, of door den aengehouden
Slieii te worden verraden.
Pier was dus te Caster gebleven, en hy verbleef er
nog dry dagen.
Daer, en in 't omliggende, was er veel spraek van
de moord gepleegd op zekeren vreemdeling, dien
niemand kende, en wiens lyk men om godswille en
uit compassie, had begraven op Casler-kerkhof, nevens
dat van Sus Meulebrocck. 31en vertelde en herhaelde
hoe die en die boer den moordenaer hadden betrapt
en hem op het spoor waren gesprongen. Maer die
goede lieden moesten die nagezette prooi hebben ge-
(1) Eigendom der Gazette vak Aelst.
landsche zaken, is echter naer dit eiland ver
trokken, om er de noodige schikkingen te nemen,
tot het ontvangen van den veroordeelde des
1° krygsraeds.
Mevrouw Bazaine is verwittigd, dat zy met
hare kinderen by haren echtgenoot mag ver-
blyven.
Het eiland Sainte-Marguérite ligt tegenover
Cannes, op ongeveer eene engelsohe inyl van
de kust. Het eiland zelve is zes kilometers lang,
en ongeveer 1500 meters breed.
Het fort dat de eenige bewoonde plaets op
het eiland uitmaekt, ligt aen het oostelyke punt,
tegenover de Kaep Antibes. Achter hel lort
strekt zich eene schoone ingesloten hof uit,
waerin de schoonste oranjeboomen van die
streek groeien. Het overige des eilands is over
dekt met een boscn mirten en eikenboomen.
Het fort diende vroeger tot gevangenis aen die
Araben, welke onder de laetste oproeren in
Algerië, den Franschen in handen vielen.
Het eiland Sainte-Marguérite is door eenzee
arm van het eiland Saint-Honorat gescheiden.
Dit laetste eiland werd eenige jaren geleden
door een Engelschman aengekocht, met de
overblyfsels der oudste abdy uit den tyd der
Gallen. Naer die abdy werden de beide eilan
den de groep der Lerins-eilanden genoemd.
Mevrouw Bazaine gaet haer hotel verkoopen,
dat haer echtgenoot bezit in den Avenue José-
phine. Dit gebouw heeft eene weerde van on
geveer 300,000 fr.
Tot hoever zouden de onkosten van het pro
ces opklimmen, die, zooals men weet, door
maerschalk Bazaine moeten betaeld worden?
Men spreekt over eene som die tot boven de
500,000 Ir. zou beloopenDie som is zoo groot
dat zy verre het vermogen van den maerschalk
zal te boven gaen.
Te rekenen van maendag, 15 december, ten
11 ure 's morgends, mag maerschalk Bazaine,
buiten zyne naeste bloedverwanten, niemand
meer ontvangen dan persoonen welke hiertoe
byzondere vergunning ontvangen hebben van
den minister van binnenlandsche zaken.
Al de brieven welke hem worden toegezonden,
zal hy niet meer ontvangen dan geopend en ge
lezen en onder oogpunt der waekzaemheid is
hy onderhevig aen gewoon stelsel dat hierby
gevolgd wordt voor de gevangenen.
Zoo het schynt wordt er eene interpellatie
verwacht van de linkerzy, betrekkelyk de vry-
heid, welke het gouvernement nog dacht te la
ten aen den maerschalk.
- De gevangene is kalm en beraden om zyn lot
met gelatenheid te dragen.
mist, want er wierd van geen hoegenaemde aenhou-
ding gewag gemaekt. Oudcrvraegde men die boeren
zeiven, zy trokken de schouders op en antwoordden
niet.
Pier trok naer Oudenaerde. Ily nam inlichtingen in
de kroegen, en, zegde men hem, sedert een gansche
maend was er in Oudenaerde niemand opgebragt.
Hy vertrok naerKorlryk.
Dc lezer herinnert zich wal Pier Putte, den avond
der inbraek op Harlebeke, zegde, te welen dal hy
was hy gekomen, niet uit gehoorzaamheid voor den
kapitein, maer enkel omdat hy voor hel oogenblik
geld noodig had. De lezer heeft ook niel vergelen dat,
in de bohemerskrocht, waer de vcrdceling van den
buit plaets had, Pier Putte zyn paert geld van de tafel
had gesmeten, eischende zyn volle zesde deel, en
7.weerend en vloekend dat hy met Jan De Lichte geen
gemeens had.
Pier, na hy, mishandeld door Stien Merckx, de
krocht was uilgedreven en hel veld was ingevlucht,
bezat nog dertien permissie schellingen, ily had ze
verlcefd sedert dien,en inde kroegen van Oudenaerde,
was zyn laetste duit gebleven.
Hy was noglans den weg op naer Kortryk.
Den eersten dag bedelde hy; en, dien nacht, sliep
hy achter eene haeg, met zyne maeg vol honger.
Den tweeden dag ving hy wat anders aen. Hy
speelde lamclyk wel de viool. In de processtukken
staet PierVande Putteaengeleekendalszyndedorscher
en vioolspeler van stiel. Met zynen dorschvlegel be
kreunde hy zich weinig; maer zyn speeltuig verliet
hem nooit. Hy droeg hel in cenen lederen zak op den
rug. Als het ergens op stelen of inbreken aenkwam
want Pier Putte was vooral dief van stiel
verborg hy zyne viool ergens in den boschkant, uit
vrees dat de kostbare stradaveerzooals hy zyn snaer-
tuig heette, in den stryd mogt omkomen. En dat was
waerlyk vvys bedacht, want, hy de bofftmers, bv
voorbeeld, waer Pier zoo ernstig gcvacr liep zonder
gebroken lenden niet uit te spelen, had dc kostbare
stradaveer ruimschoots het lol gedeeld van zynen
meester.
Dan, des anderendaegs, viel Pier met nieuwen
FRANKRYK.
In de Nationale Vergadering heeft M.Dahr-
rel eene petitie neergelegd, met 120,000 hand-
teekens hekleed, en waerby het herstel van
Hendrik V wordt gevraegd.
De kommissie van het budjet heeft mede-
deeling ontvangen van de overeenkomst, ge
sloten tussclien de ministers van financiën en
openbare werken, de vertegenwoordigers van
den burgerlyken lyst voor Napoleon HI en M.
ltouher, als vertegenwoordiger van keizerin
Eugenie. In dat stuk wordt bepaeld, dat de Stact
aen de keizerin zal teruggeven: liet chineescli
museum in het kasteel Fontainebleau, de kol-
lektie wapens in liet kasteel Pierrefonds en al
de kunstvoorwerpen, voor rekening van den
civieleri lyst des keizers gekocht, of aen hem
geschonken. Verder verbindt zicli de Staet, aen
dc keizerin eene som van 3 millioen by 'jaerlyk-
sclie allossing te voldoen. De kommissie zal
over deze overeenkomst beraedslagen.
DUITHOIILAND.
De koningin weduwe Elisabeth van Pruisen,
is verleden zondag nacht overleden. De erfprins
van Pruisen is dien nacht aengekomen om zyne
tante een laetste bezoek te brengen.
De overledene was dochter van Maximiliaen I
koning van Beieren en geboren den 13 novem
ber 1801. In 1823 huwde zy met Frederik Wil
helm IV; zy bewerkte de verzoening van het hof
met den H. Stoel en nam een groot aendeel in
alle politieke aengelegenheden tot den dood
haer echtgenoot uit het leven rukte. Sedert dien
leefde zy afgezonderd en sleet hare dagen in
godvruchtige oefeningen.
Allyd nog kerkvervolging in Pruisen: de
regtbank lieefl Mgr Försler, bisschop van Bres-
lau, veroordeeld tot eene boete van 11,600 tha
ler, of in geval van nielbetaling tot gevangenis
straf, voor den tyd van twee jaren, omdat hy,
zooals het in zyn regt was, 29 geestelyken had
benoemd.
ITALIË.
De Paus, welke thans eene goede gezondheid
geniet, heefteen grootgelal vreemde en romein-
sche dames ontvangen. In eene korte toespraek
zegde hy, dat zy hare zonen moeten behoeden
tegen de revolutionnaii e verleidingen, welke de
oorzack zyn van al de onheilen. De H. Vader
voegde er by, dat om liet einde der rampen te
bekomen, men de goede werken by de gebeden
moet voegen.
De fransche dagbladschryver M. Veuillot, is
insgelyks door den Pans ontvangen.
De terugkomst van M. de Courcelles beeft in
het Vatikaen eene groote voldoening veroor
zaakt.
Men verzekert dat er den 18 meert 1874, een
tweede konsislorie zal worden gehouden.
Men meldt uil Rome dat de generaels der
verschillende orders, by gelegenheid van het
moed aen 't vylen, al waer hy, langs de baen, huizen
of huiten ontmoette. Dien dag deed hy er zelfs wal
by: niet alleen speelde hy, maer hy zong, en dat nog
de vermaerdsle lickens van dien tyd.... Zyne drukke
moeite had, alles juist gerekcud, eene korst zwart
brood bvgebragt....
In den namiddag deed hy nog meer: hy speelde,
zong cn danste'I Was al te vergeefs; Pier had
geen kans, en nog eens zou hy met cenen legen huik
gaen slapen.... Dal maekte geenszins zyne rekening;
hy werd gram en ongeduldig.
Het is niet meer uil te houden, sprak hy; en hy
slak zyne viool in eeneu elzenkant.
Dat was slccht'leeken.
Op dees uer was hy Ansegem genaderd, half wege
Oudenaerde cn Kortryk. Pier ging aon 't snuffelen
rond de pachthoven.
Wal zo my niet willen geven, dreigde hy, zal ik
stelen! En, snuffelend heen cn weer, had hy eindelyk
stand genomen voor eene schuer. Pier zag rond,
ontdekte niemand, liglle de klink, sloop binnen en
verborg zich onder de schoven.
Van hier geraekt men verder, gromde hy.
De avond was reeds gevallen en, dry uren later,
lagen de bewoners der hofstede in hunnen eersten
slaep vergeten.
Pier was uil zyn hol gekropen en stond op den
voorhof uil te kyken, zoekende hoe en langs waer hy
best zou binnen geraken.
Wat Pier hier ging wagen was een roekeloos spol.
Hy was alleen en hy kende het huis geenszins. Maer
Pier was stout cn, vooral Pier had honger.
Hy was zachtjes de deur gaen bestatigen: zy was
digi gegrendeld en rondom in steen gemetseld.
Dry stappen, lings af, slond het waschhuis. Het
was maer een klecmen hok en Pier viel aenstonds
aen 't werk. Uit al zyne magt drukte hy den schouder
legen den wand, dat de latten kraeklen.
Gevonden! juichttc hy.
En in allerhaest haelde hy de klei uit, dan do lallen,
en slak het hoofd door het gapend hol.
Gevonden! herhaelde hy.
Maer, op den zelfden oogenblik, voelt hy zich zoo
aenstaende Kersfeest, hunne gelukwenschen
aen Z. H. den Paus gebragt hebben. De gene
raal der Cistercianen bedankte den Paus voor
de krachtdadigheid welke hy aen den dag legt,
by liet verdedigen der geestelyke korporalien
en voor de getuigenis van hoogachting, welke
Z. H. hun gegeven heeft, door eenige klooster
lingen aen te duiden tot de weerdigheid van
kardinalen.
Z. H. heeft geantwoord dat de kerk niets te
duchten had van de tegenwoordige beproeving;
dat zy al tyd zegepraelde sedert negentien eeuwen
en dat de hevigheid der vervolging zelve be
wees dat deze beproeving haer einde genaekte.
ZWITSERLAND.
Wy hebben gemeld, dal de zwilsersche bonds-
raed besloten had, alle diplomatieke betrekking
met den H. Stoel af le breken, cn tevens den
pauselykennuncius,Mgr Agnozzi, verzocht had,
het land te verlaten.
Eene depeche uil Bern verzekert thans, dat
deze beslissing door de bondsvergadering niet
zal goedgekeurd worden, cn dat de meerder
heid, de beslaende betrekkingen met den II.
Stoel, tot aen den dood van Pius IX, wil be
houden.
gPAlVJE.
Byzondere brieven uit Carthagena zeggen,
dat die stad nog levensmiddelen voor elf weken
bezit; ook zyn er oorlogsmunitiën genoeg voor
handen. Het garnizoen wil zich lol het uiterste
verdedigen.
Barcelona is geheel in opschudding, ten
gevolge van eene pooging der aenhangers van
het Cantonnidad, om het voorbeeld van Cartha
gena te volgen en een onafhaukelyk bestuer te
vormen.
Die pooging schynt echter mislukt enden op
roer onderdrukt te zyn, ten gevolge der over-
magt van de gouvernementstroepen, welke ty-
dig het hoofd verpletten aen de nieuwe moei-
lykheden, die hieruit voor het gouvernement
van M. Castelar moesten voortspruiten.
De troepen werden uitgezonden om bezit te
nemen van de Hoogeschool.de Beurs, de piazza
de Calalona, de piazza Pado, de Gasthuisstraat
en de Sinl-Paulusstraet. Üf nu de overmagt der
republiekeinsche troepen den moed ontnam aen
de kanlonnistcn, ofwel dat deze op eene guns
tiger gelegenheid zoeken te wachten, de oproer
had voor het oogenblik geene verdere gevolgen
cn de troepen trokken naer hunne kazernen
terug.
Al de hoop der republiekeinen bestaet in de
krachtdadigheid van generaal Martinez Campos,
die met vernieuwde kracht de operatiën tegen
de Garlisten moet hernemen.
De geldelyke toestana der schatkist laet veel
Le wenschen en de gapingen welke hierin ont-
staen, kunnen niet gedekt worden. Al de ge
wone middelen om geld te hekomen, dat, om
regt uit le spreken, eer verslonden dan ont
vangen is,zyn uitgeput cn het is slechts met
pyfilykwreed genepen in de braeivan zyn regterbecn,
dal hy, onvryvvillig, een luiden kreet uit, en hel
hoofd "terug trekt om te zien wal er omgaet.
Ily had enkel le doen mei den hond van den pach
ter, die 's nachts allyd los liep, een feilen schapers
hond die de gewoonte had van eerst te bylen en dan
te blaffen....
Op een, twee, dry stond geheel de hoeve in rep en
roer, en Pier had nauwlyks den tyd om over hek en
haeg le springen en hel veld in tc loopen.
Mislukt! vloekte hy, mislukt! maer.... ik zal
weerkomen
En hy zocht zyne viool en vloog in vollen dollen
draf regt naer Kortryk.
In kapittel VII, eerste deel, hebben wy gezegd wio
Ci.es Tineke was, de eerste brodspeler in de bende.
Thans hebben wy Pier Van de Putte voor hande, den
tweeden dwarsdryver. Tcrwyl hy op loop is naer
Kortryk, nemen wy de gelegenheid te baet om nadere
kennis met dal slecht karakter te maken.
Pieler Van de Putte, geborlig van Thiell, was,
toen hy den 11 october 1748, le Aelst gehangen werd,
juist vyf-en-lwintig jaer oud.
In den ouderdom van 17 jaer, werd hy le Gent
aengehouden voor verscheidene dieften, cn gegees-
seld voor dc poort van hel gevangenhuis.
Twee jaer later trouwde hy le Dentergcm met
zekere Annemie Vercruyssen, twaelf jaer ouder dan
hy, en hy bleef le Dentcrgem wonen.
Daer kreeg hy dc krauwage, de barbier van 't dorp
schreef hem als geneesmiddel voor eikenschors met
hondsgras te koken cn zich daermee te wasschcn. Of
de remedie goed was, welen wy niel. Dan, Pier trok
naer Ansegembosch en schond dc schoonste hoornen
van hel woud. Na ze gestroopt te hebben zaegde hy
ze af, omdat ze nu toch dood waren, zegde hy, en hy
verkocht ze voor brandhout. Maer de dorpssergeanlen
kwamen er lusschen en Pier werd aengehouden in
zyn huis le Dentergem. Onder wege ontsnapte hy;
maer zyne wakers gaven vuer en Pier kreeg eenen
kogel in de bil en eenen tweeden in hel lyf. Hy werd
naer Kortryk vervoerd, en aldaer gegecsscld en ver
bannen. Pier keerde naer Dentergem terug, waer hy
