N° 161.
Zondag 1 February 1874.
4de Jaergang.
WEKELYRSCH NSEIIWSBLV D.
De Bende van Jan de-Lichte.
Aelst, 51 January.
Buitenlandsch Aieuws.
G-azette van Aelst
Met Durcel van bat bind la gevestigd In do Kupelleatraet V 11, waer olio beloven, gelden, eng. vraebtvry moeten toegezonden tvorden.
Abonnementsprys H IV. jaees, vaorafbotaolbaer. Voor den buiten kan men inseheyven in ol de po.tkantoor.it, en voor do landelyke gemeenten by do briefdrager..
IIOLLA5D.
Wy ontvangen uit 's Gravenhage een tele
gram, meldende dat de krat,on door de Neder-
landsche troepen is ingenomen.
De Staets-Courant Bevat dienaengaende de
volgende dépeche
Volgens een vóorloopig berigt van den
Nederlandschen konsul te Penang van Dynsdag
morgend, is de kraton van Atchin met zeer ge
ring verlies ingenomen.
Al moge daermede nu ook nog niet alles ge
wonnen zyn, de tyding is toch van het aller
grootste gewigt en de algemeene vreugde is
in Holland des te grooter, omdat het berigt van
de inneming vergezeld ging van de geruststel
lende byvoeging met zeer gering verlies.
Nadere byzonderheden zullen nu waerschyn-
lyk niet lang meer uitblyven; de groote vraeg
is thans nog: heeft de bezettingvan den kraton
al ol niet den tyd gehad te ontsnappen De by
voeging met zeer gering verlies, hoe aen-
genaein zy ons ook in de ooren klinkt, zegt hel
Vaderland, maekt ons wel eenigszins bezorgd
dat de vyand de .storm niet heeft afgewacht,
maer zich by tyds in een andere sterkte is gaen
nestelen. Wy hopen echter dat ook die bezorgd
heid moge blyken ongegrond te zyn.
By de inneming van den kraton hadden de
Nederlanders 18 gewonden en 8 dooden.
8I»A.\JE.
Portugaleta is met al zyne verdedigers
eindelyk in de macht der Carlisten gevallen.
Deze tyding is aen Bilbao meegedeeld, hetwelk
ten zelfden tyde gesommeerd werd, zich over
te geven.
Eerst vielen Luchana en Desierto in handen
der Carlisten en eindelyk heeft ook Portugaleta
de vlag gestreken.
Door de inneming van dit laetste fort op de
Nervion wordt de toestand van Bilbao alles be
halve voordeelig, want nu zullen de woorden
van den bevelhebber 4er kanonneersloep Buena
ventura waerheid worden, namelyk, dat Bilbao
niet meer zal beschermd zyn tegen de artillerie
der Carlisten.
Men spreekt te Madrid met den grootsten
ernst, om nog in den loop dezer maend een
esquadrilla naer den Nervion te zenden en kanon-
(i)
TWEEDE DEEL.
VII.
Onderwege.
(61° VERVOLG.)
Eerie dïefle van weinig belang gering in vergely-
kingder tallooze andere inde processtukken aengetee-
kend, .en welke op tyd en stond zullen worden
opgehaeld heeft ons de gelegenheid verschaft
eenigc onzer helden van naderby te leeren kennen en
een nieuwe personage af te schilderen. Zoo blyft er
onder de bende nog menige type die, niet minder dan
Mie kapitein, de verve waerd is: wy hopen hen haest
op hunne beurt te kunnen voorbrengen.
Mie Van Dorpe is dus op zoek naer haren man
Daer zy niet gewoon is omwegen te nemen, is zy hel
met hare hot opgesteken los over Vinkt, Deynze enz.
om in regte lyn uit te komen op Velsiecq. Daer, zy
twyfelde er geenszins aen, daer zou zy Jan ontmoeten
en hem spreken.
Zy was nog maer op 't Groothof, by Nazareth, toen
Jan, daer waer hy thans verbleef, door zyne bespie
ders reeds had vernomen wat er kwam te gebeuren
op Ruysselede en levens waer de gendarme henen
was.
Wy spreken van bespieders. Zy in 't voorbygaen
gezegd dat de kapitein er velen had by zyne bende,
omgekochte uitzendelingen meestendeels ongekend
van de makkers, gelast met hem over te brieven waer
zy ergens zalen en wat zy verrichtten. Deze uitzeil-
delingen konden hem moeilyk bedriegen, want zonder
zy het wisten, waren zy zei ven bespied door andere,
en deze laelsten verloor Jan nooit uit he. og. Die
geheime boden heette Jan zyne bedekte politie, en hy
had reden om over haren dienst tevreden te zyn. Wat
niemand wist, wist hy, en bygevolg geen wonder dat
hy overal doorging, zelfs by velen zyner makkers, als
omgaeude met den duivel.
Dan hy had vernomen dat Mie, op goed geluk af, op
weg was naer Velsiecq. Daer hy ze voor het oogen-
blik niet noodig had; daer hy wist dat de kluis van
moeder Beth nog maer ten halve was opgebouwd cn
ten andere, daer hy liefst nog eenigen tyd buiten zyne
geboortestreek verkoos te blycen zou hy nog zoo
haest naer huis niet gaen. Mie zou eenen beenhou
wers weg doen en alweer ecne verlorene reis te ver-
wcuschen hebben; daermede bekreunde hy zich
weinig: hy had voor het oogenWik ernstiger zaken
in 'l hoofd.
(1) Eigendom der Gazette van Aelst.
neersloepen in Engeland aen te koopen. Dat zyn
ollïcieele woorden, maer liierby mag niet ver
geten worden dat Spanje en zyn gouvernement
niets dan luchtkasteelen bouwen.
Bilbao wordt door 12,000 man ingesloten,
waervan echter net grootste deel in de Encar-
tacimes (bergen) verblyft, om de bewegingen
van het noorderlegerwaer te nemen. Het geloof
der republiekeinen is echter dat de stad het nog
kan uithouden tot het einde van february.
Generael Moriones ligt nog altyd te Miranda
Deze stad is zoo vol soldaten, dat zy in de om
liggende dorpen gekantonneerd zyn. Er worden
dry.nieuwe brigaden, elk 2,500 man sterk ge
vormd, van de troepen welke uit Madrid en
Burgos aenkomen.
Generael Primo de Rivera is achteruit getrok
ken naer Logrono, met zyne 2,500 man en
1,000 peerden, maer dit belette de vliegende
kolommen der Carlisten niet, den yzeren weg
langs beide zyden van Logrono op te breken.
Llorente bezet nog altyd de sterke positie La
Guardia en maekt allen vooruittogt van gene
rael Moriones moeilyk.
Santander wordt sterk door de Carlisten be
dreigd. Zy legeren te Ampuero en Rcinosa,ook
is de schrikgrootin de ryke stad, welke slechts
door eenige kanonniers en carabineros be
schermd wordt.
De Carlisten te Ampuero bestaen uit de ben
den van Andechaga, Iturmendi en Guittierrez.
De kapitein-generael van Arragon heeft'ge
meld,dat Mariodi Bello 2,500 man en 350 peer-
den verzameld heeft te Ilerreras, terwyl Santes,
welke uit de provincie Cuenga kwam, Ademuz
binnentrok aen hel hoofd van 5,700 man.
Valles beeft Cantevieja in Maeslrazgo verla
ten, om naer de provincie Tcruel af te zakken,
in welke provincie al de Carlistische strydmag-
ten uit het zuiden' en ook die van den opperloop
desEbros vereenigd worden.
Deze gezamenlij ke magt zal weldra een leger
vormen van '18 Lol 20,000 man, met het doel,
om aen het cenlrum-leger het hoofd te bieden.
Onder de benaming van het centrum-leger,
zal luitenant-generacl Lopez Dominguez liet
bevel voeren over de kolommen van Weyler,
Palucios uit Valencië en een deel der belege-
rkigstroepen van Carthagena.
Generael Dominguez is thans te Valencië en
heeft, zoo het schynt, reeds een einde gemaekt
aen de straffeloosheid, met welke Cucala en
Santes. in de vruchtbare en ryke distrikten van
Op Aspelaer, tusschcn het dorp en hel gehucht
Sevecole, stond, le dien tyde, een tamelyk goed ge-
kalandcerd lrerbergsken. Het droeg voor hangbord
een smal kronkeling verroest ding, iels als een bosch
slang, die, met twee haken vast aen den uilstekenden
yzeren styl, 'by den minsten wind hing te kryschen
en le fluiten. De bazin heette Trien uit den Paling.
By de geburen genoot zy eene onberispelyke faem;
maer Jan De Lichte wist hoe zwaer die Trien eigen-
lyk woog.
Ware Mie kapitein beter ingesproken geweest, in
plaels van over hek en over liaeg naer Velsiecq te
slormen, ware zy stillekens afgezakt naer Aspelaer:
in den Paling had men haer weten le zeggen waer
dengene zal dien zy zocht.
Hy zat, meester Jan, bv Trien, in d'achlerkamer,
in gezelschap van Gabriël Van der Cruyssen, reeds
meermaels genoemd.
Beiden hadden oen aerdig werk voor handen: men
had ze ligt genomen voor twee wapensmeden. Met
bytel en vyl zaten zy te zweeten op eenen langen rui
tersabel om er een stuk van af te krygen....
Als wy 'i maer effen spinnen, sprak Jan, voor
dat Embo en Petryns arriveeren.
Kom, kom! viel Gabriël in, T is zuiver slael:
'k zal het lemmer breken op myn knie.
Neen, neen! zoo niet! dat kan ik ook! Gy mogt
wellicht myn speelding schenden, en 'l heeft my le
duer gekost: ik heb tien inaend lang ervoor pension
naris moeten zitten by Jack Steven.... Jack, arme
jongen, hoe mag hy hel tegenwoordig stellen!.... Het
verwondert my dat ik hem sedert lang op de hielcu
niet heb.... Zyne knoppen moetfcn thans opgeëtenzyn,
'k wil zeggen, opgedronken.... Moedig toe! Cruys-
ken, T begint le bylen.... T begint te naderen....
Krak! 't is klaer!.... Nu nog de pur.t wat gesleten en
do eerste brigpnd van 'l regiment Broglio dien ik ont
moet, krygt het slael door den buik!....
Daerop greep hy het gevest der gemiukle kling,
sprong een trap achteruit, nam stand, en begon le
schermen in hel ruim.
'l Zal gaen! juichte hy.
En fier gorde hy zich het wapen om de lenden.
Ziet gy, Cruyskcn lief, had ik een peerd, jongen,
die eindelooze lange lat ware nogveel te kortgeweesl;
maer ik ben slechts een simpele voetganger lol heden
en 't spel sloeg my gedurig lusschen de beenen....
Dan, aen een peerd geraekt men ook al: Pier Putte,
de snotbek, en Jcf Maele, de uil, zyn wel naerSwe-
vezele om een koe.'...
Gabriël zag ondervragend op....
De kapitein, zonder zich verder te verklaren, legde
zyn wapen af.
Dat is een, sprak hy, cn dat is twee....
Maestrazgo cn Albaceta meester speelden. Zy
moeten Leria, Nagueral.en Segorbe op hunnen
aftogt geplunderd hebben.
Hel bombardement van Bilbao wordt door
de Carlisten krachtdadig voortgezet. De repu-
blikeinsche troepen hebben reeds voorwaerden
van kapitulalie aengeboden, welke door gene
rael Elio werden van de hand gewezen.
Maerschalk Serrano schynt zich daer lioege-
naemd niet aen te storen. Hy houdt zich thans
bezig met moeilykheden op le werpen tegen
de onlangs plaets gehad hebbende benoeming
der spaensche bisschoppen, en hy vraegt dat
er aen de bewoordingen van de formuel der
benoeming, wyziginge'n zouden gebragt wor
den, aen welke de Paus niet geneigd zou wezen,
zyne goedkeuring te verleenen.
Generael Moriones heeft zyn ontslag ge
geven als bevelhebber over liet noorderleger
en de diktatorder spaensche republiek, zal zelve
het bevel over die troepen nemen, om weêr
eenvoudig weg maerschalk Serrano le worden.
JFRArWEOfc VEi.
De Nationale Vergadering heeft dynsdag de
beraedslaging voortgezel over de wet op het
invoeren van godsdienstoefeningen inhetleger.
Met 345 tegen 263 stemmen werd er besloten,
tot de derde beraedslaging nopens die wet over
te gaen.
Het schynt, det er geene interpellatie over
de opschorsing van den Univers gedaen zal
worden.
Het gerucht wordt bevestigd, dat de pre
sident der fransche republiek zich eerstdaegs
naer Cherburg zou begeven. Maerschalk Mac-
Mahon wil zelve de middelen onderzoeken om
het schiereiland Colentin te versterken langs
den kant van het vaste land.
Het komiteit der genie heeft eenen officier
van dit wapen aengeduid, om het vraegpunt le
bestudeeren, tot het bouwen van twee forten,
ter verdediging van Langres bestemd.
Het schynt bynaslellig, dat M. Thiers het
woord zal voeren in de beraedslaging over de
nieuwe belastingen, en dat liy zal pogen te be-
vvyzen, dat men al te spoedig het economieke
stelsel heeft laten varen, waervan, volgens
hem, de voortdurende toepassing, het eenige
middel was, om aen Frankryk hulpmiddelen
te bezorgen, welke het gouvernement thans in
andere kombinatiën zoekt.
Het is .waerschynlyk dat de beraedslaging
over de verslagen, opzigtens de daden der
En hy haeldo van onder zyn kazak een prachtig
ingewerklen ponjacrd.
Bliksems! riep Gabriël, kapitein, waer hebt gy
dal schoon mes geslolen?
Gestolen? schoot Jan Irotsch op, neon, Gabriël,
niet gestolen, maer eerlyk gewonnen
Op het bolspel waerschynlyk, want op den bol
slael gy sterk.
Eerlyk gewonnen, zeg ik, zoo eerlyk als ik dezen
sabel won te Aelst!.... Ha! gy weet het nog niet?
Luister.
En Jan vertelde voor de honderdste macl hoe hy op
Caster den wad op tweegevecht had beroepen en hoe,
na hem te hebben doorschoten, hy hem zynen dolk uit
de vuist had gerukt, als eerlyken builen wettig erfdeel.
Maer, besloot hy, die bengel is waerschynlyk
Dooit soldael geweest: hy weet zyne wapens niet te
onderhouden. Zie, Cruysken, zie hoe vuil, hoe ver
roest 't is schande!
Jan viel aen 't poetsen.
Zoodat, lachte Van der Cruyssen, uw arsenacl
allengskens in slael gael komen?
Allengskens, ja. Ik heb sabel en dolk, cn goe
pistolen. Er ontbreekt my niets meer lenzy een goed
fuziek....
'L Fuziek zal komen met hel peerd, kapitein.
Zeker komen!.... En dan, besloot Jan lachend,
wat zal het zyn, den dag wanneer gy my zult zien
opkomen met de haren muls, welke Mie bezig aen
't snyden is uit het vel van der: hondwan den pastoor
van Ruysselede.... Ziet gy hem daer slaen pronken,
de kleine van moeder Beth, uitgedost als een kolonel
der oostenryksche huzaren?....
Zooveel woorden, zooveel raedsels voor Gabriël
Van der Cruyssen.
Hel werd allengskens avond. De kapitein begon
luidop te morren tegen Embo cn Petryns, die hy
verwachtte en die niet kwamen. Jly had werk elders,
beweerde hy.
Op dil.oogenblik werd cr zachtjes op de deur der
keuken gekrabd....
Eindelyk, sprak Jan, daer zyn ze! Embo komt
melden schal en Petryns met den naeralysl der bende.
Dezen avond zullen wy welen wie onze vrienden en
wie onze vyanden zyn!.... Cruysken, doe open....
Gabriël ontgrendelde dedeur, maer.... wie er achter
stond was noch Embo noch Petryns..
Doemnis, riep hy, 'i is Gillis Van der Eist, Gillis
van Pauiele!....
Doemnis, vloekte Gillis, Jan De Lichte!....
Gillis wou vluchten maer, op een lecken van Jan,
zal de deur in T slot cn Van der Eist stond gevangen
in de keuken....
mannen van liet gouvernement van 4 septem
ber, zal plaets hebben na het stemmen der
nieuwe belastingen en voor de diskussie over
de konstitutionneele wetten. De hoogdringend
heid dezer beraedslaging schynt heden door de
meerderheid der Nationale Vergadering erkend
te wezen.
ENGKLAIVD.
De kiezingen in Engeland zullen zooveel
mogelyk bespoedigd worden. Gladstone hoopt
daerdoor zyne party te versterken, en de
radicale fractie van Birmingham te verzwakken.
Intusschen keuren velen zyner aenhangers die
overhaesting af, en achten een beroep op het
volk, ter wille eener fiskale queslie, nauvvelyks
geregtveerdigd. De conservatieven zyn goed
voorbereid. Zy stellen in Schotland, welks ver
tegenwoordiging thans bynauilsluitend liberael
is, 28 kandidaten. De kiezing van 43 voorstan
ders van een eigen parlement voor Ierland
(home rulers) wordt als zeker geacht. Dearbei-
dersparty, daerentegen, is niet voorbereid. Aen
Gladstone's herkiezing te Greenwich wordt niet
getwyield.
De Pull Mull Gazette zegt dat zy reden
heeft om te gelooven, dat het oriwuer is als
zou M. Michell uit Sl-Pelersburg terug geroe
pen zyn. M. Michell is op hel punt naer do
hoofdstad van Rusland terug te keeren, welke
stad door hein verlaten was, 0111 depeclies naer
Londen over te brengen.
TUIIKYE.
Turkye is andermael aen eene financieelc
ramp ontsnapt. Zyne ledige schatkist had niet
alleen te voorzien in liet betalen van den koe
pon zyner gekonsolideerde schuld, maer ook
in de gedeeltelyke aflossing zyner vlottende
schuld, die verpletterend is. Het is er opliet
laetste oogenbbk in gelukt hy de bankiers van
Galata, aen 16 o/u op 6 maenderj, de noodige
fondsen te krygen om te voorzien in de drin
gendste vervallen; maer het bevindt zich tegen
over niet min dringende behoeften, waerin het
slechts voorzien kan met behulp van liet krediet
dat liet in Europa kan vinden. Doch hut krediet
is zeer afgeschrikt, en 't is om liet op te beuren
dat de minister van financiën, Sadyk-pacha
naer Parys en Londen is gegaen. Volgens men
uit Kous tan tinopel meldt, zal Sadyk-pacha
trachten hy engelsche en fransche kapitatisten
geld te hekomen, in liet vooruitzicht van den
goeden uitslag zyner economische hervormin
gen.
Doemnis! doemnis! morde hy knarsetandend.
De kapitein stond plechtig op; met oenen nydigen
glimlach om de lippen ging hy lol den ingekomen en
vatte hem de hand r
Wolkom, Gillis, sprak hy, welkom, vriend.... Er
ontbreken er hier nu maer twee meer, Cies Tineke
en Pier Putte.... Gedryön hebt gy gezworen Jan De
Lichte om hals le brengen.... Gy moet zoo bleek uict
worden, Gillis, '1 was.... 't was immers maer om lo
lachen dat gy het zegdet!.-... Nu, zit neer; ik hen bly
dat ik u zie.... Zit neer, zeg ik u, daer!....
En Jan wrong zoo onbarmhartig de hand die hy vast
had dal Gillis, onder de pyn bezwykend, neerzeeg op
de iicveristaendc bank....
Waerlyk, ging Jan spottend voort, ik hen
bly dal ik u zie, dezen avond gaen wy klappen.... Zeg
eens, hoe vnerl by tegenwoordig, Cies Tineke?.... De
laetste mael dal ik hem zag, stond hy le kyken op de
markt van Aelst.... 'k was erby.... Doe hem myn
complimenten, en zeg hem dal ik zestien oneen lood
ter zyner beschikking houd.... Hy mag ze komen halen
als hy will.... en gy ook, Gillis, en Pier Putte ook....
Zeg terzelfder tyd acn Pier Putte dal de slacrt van zyn
koe op Swevezele voor hem is, dat ik hem dien slacrt
schenk, maer dal ik de rest voor my houd.... Gillis,
antwoord dan?.... gy zyl zoo sloehl ter lacl dezen
avond
Gillis zat met de koü koorts op hel lyf.
Het was nu geheel duister geworden.
Plotselings, niet verre van de herberg, gact een
angstvol herhaeldo noodkreet op: help! help!....
De kapitein en Gabriël aenzogen elkander. Jans oog
begon te vlammen.
't Is Embo, vliegt hy op, of't is Petryns
en Gillis op de keel springend cn hier, buldert hy,
hier is de verrader!.... Ha! gy hebt onze vrienden
gevolgd, hen onderweg heimelyk aengeklaegd cn dan
zyl gy gevlucht naer den Paling?.... Nu zitten ze met
de boerenwacht op 't lyf, maer gy, lalacrd, gy wist
niet in wiens handen de duivel u om uwe sehoono
daed ging leveren
De dolle kapitein prangde Gillis zoo harbaersch met
den strot legen den wand dal de ongelukkige, paers
en blauw, zich voelde sterven.... Een laolste gil, een
pyniyk neen! neep! ratelde hem uil de keel en hy
zeeg onmachtig ten gronde.... Jan duwde hem vloe
kend nog cencn schop in de lenden.
Gabriël, riep hy, naer buiten! De lanleern cn
uwen dolk: ik ga mynen sabel beproeven 1.... Ergaet
bloed stroomen. Al stonden zy twintig legen éenen,
allen voor denen, doemnis! en onze vrienden moeten
vry Gauw het gezicht gbzwarten vooruil!
Wordt voortgezet).
