X
N° 175.
Zondag 10 Mei 1874.
4de Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
De Bende van Jan de Lichte.
Aelst, 9 Mei.
Buitenlandse!» Nieuws.
G-azette v
Aelst
■Iet Bureel vnn liet blad Is gevestigd In de Knpellwtrart M* 11, waer alle brieven, gelden, enz. vraclitvry moeten toegezonden worden.
Abonneraentipryg fr. •sjaere, vooraf betaelbaor. Voor den bulten kan men lnecbryven in al de postkuntooren, en voor «1e landelyke gumeenton by do brlefdrngere*
KIEZING VOOR DE WETGEVENDE KAMERS.
De Conservateurs van het Arrondissement
Aelst zyn zondag verleden in algemeene verga
dering samengekomen ten einde den lyst hun
ner kandidaten voor de kiezingen van juny vast
te stellen.
De vergadering was zeer talryk en vol geest-
drilt. Meer dan zes honderd leden hadden den
oproep van het comiteit beantwoord.
De uitgeroepen kandidaten zyn de volgende:
Voor den Senaet: MM. Bon Van de Woestyne,
uittredend lid en Leirens-Eliaert, nyveraer;
Voor de Kamer der Volksvertegenwoordigers:
MM. Van Wambeke en Verbrugghen, uittredende
leden en Ch. Woeste, advokaet by het Hof van
Cassatie, te Brussel.
In deze vergadering hebben de kandidaten
het woord genomen om de Conservateurs hunne
dankbaerheid uit te drukken voor de blykenvan
achting en verkleefdheid aen hen geschonken.
M. Woeste heeft eeneredevoering uitgesproken
welke met den grootstcn geestdrift werd ont-
haeld en toegejuicht.
MM. Bu" Dellafaille, senator, en De Naeyer,
volksvertegenwoordiger, hebben, zooals men
weet, afgezien van de vernieuwing van hun man-
daet. Die mannen van echt uitstekend talent en
zelfsopolïering, mogen het byzonder leven in
treden met de overtuiging dat zy steeds hunne
pligt hebben gekweten en dat het vaderland en
hunne lastgevers hun veel goeden en trouwen
dienst verschuldigd zyn. Geaurende hunne lange
en schitterende loopbaen hebben MM. Dellafaille
en De Naeyer aen de bewarende gezindheid de
schitterendste blyken van verkleefdheid gege
ven. Dat zy er onze innigste dankzegging over
ontvangen. Hunne naem noch hunne diensten
zullen hier nooit vergeten worden.
In dezelfde vergadering werd ook, in ver
vanging van M. Jan Moyersoen, die zyn ontslag
heelt gegeven, uit hooide zyner drukke en tal-
ryke bezigheden, voorgesteld als kandidaet
voor den provincieraed, den heer advokaet
Theophiel Van Wichelen. Onnoodig erby te
voegen hoe geestdriftig die kandidatuer werd
toegejuicht: Een ernstige en vrome kamper
te meer, hoorde men uitroepen, voor de goede
zaek en voor de belangen van het arrondisse
ment!
M. KAREL WOESTE.
Of onze nieuwe kandidaet voor de Kamer der
Volksvertegenwoordigers, een man is van be-
kwaemheid, of hy verkleefdis aen de katholyke
princiepen en of hy by gevolg aen de bewarende
gezindheid, aen het arrondissement Aelst en aen
liet Vaderland veel dienst kan bewyzen,zal bly
ken uit de volgende opgaven:
De tytels van M. Woeste zyn uitstekend en uiterst
talryk/Wy stippen slechts de byzonderste aen.
Als Advokaet by het Verbrekingshof slaet hy op den
eersten rang by de brusselsche balie.
'In 1863,1864 en 1867 bekleedde hy by het katholiek
(i)
TWEEDE DEEL.
VIII.
In ®t Brckelbosch.
(75* VERVOLG.)
De dry reizigers in de Schor tegenwoordig, zaten
driftig aen den klap; het gesprek moest aenvang ge
nomen hebben reeds vóór zy in de herberg waren
komen neerzitten.
Waervan was er kwestie?
Eilaes! waervan hadden zy anders gesproken lenzy
van datgene vvaer iedereen den mond van vol had,
van den slechten lyd, van 's lands wanordelyken
toestand, van de bedelary, van de ontelbare.menigte
zwervers en roovers die, tot eeuwige schande voor
Vlaenderen, schier vry en straffeloos moglen begaen
en hel weinige verbeuren dat de opvolgende oorlogen,
de ziekten, de hongersnood hadden gespaerd.
Doch, van den huidigen oorlog, wisten zy, voor het
oogenblik, niet veel nieuws. Het fransche leger lag
voordeMaes en bedreigde Holland. De Hollanders,
die fiere republikeinen, waren, scheen hel, op hun
gemak geenszins. Er werd zelfs gezegd dat, gelukten
er de franschen in ten hunnent binnen te dringen, zy
van zin waren effendoor revolutie temaken en het
stadhouderschap, sdderl Willem 111 afgeschaft, te her
stellen. Zoo spraken de dry gezellen. Doch zy
wenschten en hoopten dat dit eeuwig bloedvergieten
nu eindelyk daerby ging blyven; dat Lodcwyk XV met
zynen geduchten maerschalk van Saxen haest naer
Parys zou terugkeeren; dal de vrede ging gesloten
worden en dal de onderhandelingen deesmael beter
zouden uitvallen dan die, in oclober Iaelslleden, te
Breda aongevangeu; kortom, dal Maria-Therezia, al
ware het van den dag van mórgen, weder aen het be-
(1) Eigendom dei; Gazette van Aelst.
Congres van Mechelen, het ambt van Sekrelaris. Hy
sprak er twee groolc en wonder schoone redevoerin
gen uit, de eene over de Worstelingen en Zegepralen
der Kerk (1863), de andere over de Kloosterorden. Bo
nevens de krachtdadigste deelneming welke hy nam
in de werkzaemheden der sectiën, voornamelyk in
1863, droeg hy het verslag voor op al de kwesliön
van onderwys.
Hy is een der yverigsto medewerkers der Revue
Générale,sedert de opkomst zelve van dit verdienste-
lyk maendschrift. In 1868 werd hy er 'de bestuerdcr
van, in vervanging van M. Ducpéliaux.Hy schryfterin
de artikelen over het belgisch politiek.
Hy is de schryver der volgende werken
1° La loi sur le temporel des cultcs et la question des
citnetières. (De wet op het tydelyke der eeredienstcn en de
kwestie der kerkhoven) 1865.
2° De la propriété des anciennes églises, des anciens
cimetières et des anciens presbytères. (Over den eigendom
der oude kerken, der oude kerkhoven en der oude pastoryen)
1871.
3° La question militaire en 1872. (De militaire kwestie
in 1872.)
M. Woeste is een der meest gezochte en meest loe-
gejuigde sprekers der katholieke kringen. Hy heeft
conferentiën gegeven in byna al de katholieke kringen
van het land, te Brugge, te Doornyk, te Verviers, te
Luik, te Mechelen en elders; en overal heeft zyn ge
leerd en indrukwekkend woord den grootstcn byval
ontmoet. Wy hebben de gelegenheid en levens het
voordeel genoten hem twcemael te Aelst te hooren,
in 1864 en in 1866. De eerste raacl nam hy voor sujelU
L'influence francaise cn Belgique. (De fransche invloed in
Belgie), de tweede mael sur les devoirs des Catholiques
(over de pligten der Katholieken). Van deze tweó COnferen-
liën heeft de stad Aelst hel vleiendst herdenken be-
waerd: zy leerden ons, by eigene ondervinding,in den
kundigen redenaer den toekomenden kandidaet voor
de Wetgevende Kamers kennen; van dan al was men
het eens om te verklaren dat de plaets van M. Woeste
was aengewezen in hel belgisch Parlement, en aen
Aelst'is de eer en gunst te beurt gevallen er hem lo
mogen henen leiden.
llerhaelde raaien werd hy door de Federatie der
Katholieke Kringen als afgevaerdigde gezonden naer
de Kringen van Moescroen, van Turnhout, van Sl-Truien
en andere.
Sedert tien jaren werkt hy onverpoosd en doorsla
gend mee in de beweging der politieke associatiën.
Namelyk in 1870, den 18 juny, bragt hy by de Conser
vatieve Associatie van Brussel hel programma voor,
dat, beurtelingsaengenomen door de provinciën,
uitkwam op de kiezingen van 2 augusly, kiezingen
die het ministerie Frère-Bara ten gronde braglen en,
volgens de getuigenis der Indépcndance zelve, door
gansch het land, een algemeene ontlasting verwekte.
In december 1871, by dezelve associatie van Brussel,
stelde hy voor, en deed hel stemmen, het adres lol
hel kabinet-d'Anethan, adres dal het uitgangspunt is
geweest van eene algemeene beweging.
M. Woeste is een der stichters van dc Federatie der
conservatieve associatiën. Daer heeft hy,in 1872 en 1873
menige doorslagende besluiten doen aennemen be-
trekkelyk de kwestie der kerkhoven en de militaire
kwestie; en wel byzonderlyk, in juny 1873, hel be
sluit van belangryke wyzigingen te vergen in het
wetsprojekt van generael Thiebauld, wyzigingen die
door de Kamer zyn aengenomen geworden.
M. Karei Woeste is ook ondervoorzitter van de
Sociétéd'Emulation te Brussel. Deze schoone en ver-
dienslvolle Sociëteit is vooral bestemd voor de jonge
lieden; wekelyks geeft men er Conferentiën.
Hierby bepalên wy de opsomming der tytels van
onzen toekomenden député, zeggende: enz. enz.
wind kwam der Nederlandenwan-t dan, beweerden
zy, en dan alleen; zou misschien het land eenige jai'en
voorspoed, rust en veiligheid genieten en nimmer
meer zóu men gewagen van bedelaers, stroopers en
moordenaersbenden....
De hemel verhoore u, zuchte de baes; maer in
afwachting zitten wy met de plaeg by en wy blyven
er mee zitten.
En zoo zitten wy er mee sedert haest twee hon
derd jaren, sprak met zeker gezag, een der reizigers.
Sinds de dood van keizer Karei stroomen hier beurte
lings de vreemde legers toe om, ten onzen koste, de
geschillen der souvereins te slechten. Onmedoogcnd
hebben zy het al geplunderd en verwoest; hel land is
dood arm geworden; de bevolking is als weggemaeid,
en onze goede vaderen zouden in de woestcny die ons
omringd geenszins het weeldrig en ryke Vlaenderen
nog herkennen dat het hunne was! Afschrikkelyk
tydslip, aengeteekend in 's lands kronyk met bloed en
tranen
En vvaer zyn! viel een tweede reiziger in; wie
alleen hier nog vertier en welvaert hebben zyn de
bedelaers en'hel grauw.
TDuert alzoo reeds zoo lang, pachter! De bende
van Jan De Lichte is de eerste niet die het land over
rompelt, noch Jan De Lichte de eerste rooverskapitein
niet in Vlaenderen! Mogt hy de laelsle wezen!....
Het land zit er vol van, van '1 slecht volk. Ge
moogt geenen voet verzetten ofg'onlmoel schooiers,
't Is geen halve uer geleden, dezen kant hel hof
Terduyst, zat ik er met zeven gelyk op het lyf!.... En
lastig, en stout, en onbeschoft zy zynZy hebben my
gevraegd, en, ik beken het, ik heb gegeven; legen
dank, wel is waer, maer toch heb ik gegeven, ik kon
niet verder: in eiken schooier vrees ik eenen roover
of eenen moordenaer te ontmoeten.
Gy vreest te regt; ik,, ik ken dal volk.
En ware hel dan nog maer langs de bacn alleen;
maer in zyn- eigen huis is men niet vry!.... Wal is er
Overbodig ook ware het de kandidatuer van
M. Woeste te doen gelden en poogingen aen te
wenden om den man in 's volks opinie te ver
heffen. Al deze onze opgaven zyn onbetwistbaer
echt, en goê goed prystzyn eigen.
Alieenlyk zullen wy erby voegen opdat een-
iegelyk het wete, dat, wanneer de Conservateurs
van het arrondissement Aelst op iemand hun
nen keus laten vallen, zy niet gewoon zyn van
katten in zakken te koopen.
HOLLAND.
Uit Penang wordt van 5 mei, door Reuters
Office het volgende geseind: Luideusalhier ont
vangen berigten, blyven nog 1000 man neder-
landsche troepen en twee oorlogschepen met
het garnizoen te Atchin achter, wegens de vy-
andige houding der Atchineezen in de naby-
heid van den Kraton.
FRAAKBYK.
De République franpaise meldt de volgende
byzonderhedenoverde ontvluchting van Roche-
fort en zyne medegevangenen uit Nieuw-Cale-
donië. Zy waren, zooals men weet, op het
schiereiland Ducos, waer de veroordeelden tot
ballingschap in eene versterkte omheining be-
waekt worden. Het schiereiland Ducos, door
klippen omringd, strekt zich langs de oostkust
van het eiland, voor de hoofdstad Nouméa.
Eene reeks van koraelbanken loopt op eene
evenwydige linie in dezelfde richting der kust.
Tusschen deze lyn en de kust, kunnen de vaer-
tuigen van kleinen diepgang doorvaren om den
handel te dryven met de handelshuizen langs
heen de kust. Eene goelet, die een bootje na
zich sleepte, heeft zich in dit kauael gevvaegd.
Rochefort en r/.yne gezellen waren aen het vis-
schen met de lyn. De goelet zond hare schuit,
die het schiereiland Ducos uaderde, en de vlug
telingen opnam welke in het watergesprongen
waren om tot haer te zwemmen. Zoohaest zy
aen boord waren koos de goelet de volle zee.
Als het kalf verdronken is, vult men den
put, zegt een oud vlaemsch spreekwoord. Nu
dat Rochefort met zyne kameraden van Nieuw-
Caledonie is ontsnapt, zullen er maetregelen
genomen worden, om voortaen dergelyde ont
vluchtingen te beletten. Het transport-schip de
Virginie, dat op het einde dezer maend van
Brest naer Noumea vertrekt., zal eene kompa-
gnie infanterie, alsook een bygevoegd detache
ment gendarmen aen boord hebben, ten einde
op de daer verblyvende communards een waek-
zamer oog te houden, dan tot nu toe het geval
was. Daerenboven zal de vryhoid van cirkulee-
ren, welke deze daer genieten, merkelyk inge
krompen worden.
Al de republiekeinsche afgeveerdigden,
welke sedert den 29 meert de departementen
hebben bezocht, zullen op het einde dezer
week te Parys byeeu komen, waer zy verslag
zullen doen over dc plaetsen, die zy hebben
doorloopen, vooral in wat de toepassing der
wel op de mairs betreft. Uit al die verschillende
inlichtingen zal een algemeen verslag worden
my gebeurd, pas dry weken geleden? Ik woon op
St-Anlelinks; hoogerop, in hel bosch, moest er dien
dag wel een ganschc bende legeren. Ik zag er vier
komen al'gcsteken regt naer myn hof.... Zy vroegen
ol er geen ketels le verlappen waren.
liet waren ongelvvyfcld bohemers, pachter.
Neen, neen, geen cgyptcnaers, die herkent men
te wel.... Nu, om 't even: bohemers, stroopers,
schooiers en nioordenaers, '1 is al vau één bakte.
En hoe hebt gy ze ónthaeld?
Ik antwoordde dat ik niets te vermaken had. Ik
hoopte dat ze daerop gingen aftrekken, maer neen.
Zy beweerden dat zy kcukengerief noodig hadden en
eene kuip om hun goed te wasschen.... Zy vroegen
slechts op leen en beloofden dc voorwerpen onbe
schadigd en nauwkeurig weer te brengen.
En gy hebt het gevraegdc gegeven
Ik heb het gegeven.
En zy hebben het weergebragt?
Alles", behalve eenen ketel, dien zy waenden
nog noodig le hebben.
En gy hebt hun den ketel gelaten?
Weel gy wal my eenen van den troep in d'ooreu
blies?.... Baes, zegde hy, waert gy zoo gewillig niet
geweest,dezen nacht stond uw hof invuer en vlam
Wat kan men daerop antwoorden?....
Het tydslip dal wy beleven, hernam de eerste
reiziger, is slechts le vergelyken by hetgeen de Neder
landen hebben beproefd in hel begin der voorgaende
eeuw. Derhalve, het eene is het gevolg van T andere,
en de sporen dier rampspoedige tyden, zyn ver van
uitgewischl te zyn. Veertig jaren lang hadden de
godsdienstige en politieke troebels ons land geschud
en ondermynl cn dan ontdekten zich eensklaps de
bloedende wonden des volks. Koophandel, nyverheid,
stoffelvke welvaert waren verdwenen uit die streken,
Dergelyke lciten, belrekkelyk dc doenwyzc en de stout
heid van Jan De Liehte's trawanten, haelt men nog dagelyks op,
al waer de bende gelegen heeft.
opgesteld, hetwelk publiek zal worden gemaekt.
De linkerzy en byzonder de uiterste linkerzy,
zullen zich daervan bedienen, om bet ministe
rie aen te vallen.
De Patrie van Parys meldt als stellig, dat
bel gouvernement vast besloten beeft, by de
heropening van de Nationale Vergadering, de
konstitulionneele wetten aen te bieden. \Vaer-
schynlyk zal de kieswet de eerste op bet dag
orde worden gesteld.
Graef van Chambord is in Frankryk niet,
maer wacrschynlyk zal by er terugkeeren voor
de beraedslaging der constitutionneele wetten
en der ondervragingen, dieze moeten voorgaen.
De prins zal dan le Versailles verblyven, om
zelf bet gedrag zyner partygangers te richten.
Er zyn in de lranscbe kolonie te Shan
ghai, ernstige wanorders uitgebersten; eene
menigte Chineezen heelt de vreemdelingen met
steenen geworpen, hunne wooningen geplun
derd cn in brand gesteken. I)e policie beeft op
bet volk geschoten, en verschillendepersoonen
gewond. De chineesche vrywilligers zyn onder
de wapens geroepen, en de soldaten van bet
zeewezen zyn ontscheept. De orde is berséld,
doch de vrees duert voort. De engelsche ko
lonie is niet verontrust geworden.
nUITSCIILAND.
Men houdt zich te Berlyn bezig met de uit
voering van eene der byvoegelyke bepalingen
van bel Frankforter traktaet, houdende dat de
pensioenen der weduwen cn weezen van de
soldaten, behuorende tol bet fransche leger
voor 19 juli 1870, ten laste zyn van bet duitsch
gouvernement, indien, ten gevolge der toevoe
ging van Elzas en Lotharingen, die familiën
onderdanen van bet duitsche ryk geworden
zyn. De noodige fondsen bedragen na genoeg
825,000 thaler.
Mgr Ledochowski, aertsbisschop van
Posen, is gedaegd om den 19 dezer maend voor
de rcglbank dier stad te verschynen. De bis
schop Janiszöwski, welke Mgr Ledochowski
heelt geholpen in 22 gevallen, die* strydig zyn
tegen de zoogenaemde meiwetten, heeft insge-
lyks eene daging ontvangen en de kanunnik
Jaskulli is geroepen, om tegen Mgr Janiszöwski
tegeluigen. Men ziet dus dat M. von Bismark
de vervolgingen legen de Kerk en bare bedie-
naers nog altyd voortzet.
ITYLIË.
In bet maendag gehouden konsistorie hpeft
de Paus de bisscboppelyke kerk van Melbourne
tot den rang van aertsbisschoppclyke verbeven,
enden tegenwoordigen' bisschop Mgr Gold,
tot dit ambt benoemd.
Ook beeft de H. Vader benoemd: Mgr O.
Connor, bisschop van Ballarat, in Australië;
M. Fortuné, bisschop van Sandhurst, id.; M.
Bosque, bisschop in Bolivia; M. Crinnon, bis
schop van Hamilton, (Canada); en M. Redi-
vvord, bisschop van Wellington, in Nieuw-Zee-
land.
Woensdag beeft er in bet Valikaen eene
groote receptie plaets gehad, ter gelegenheid
van den feestdag van den H. PausPaulusV. De
welkecerlydsdcmarktplaels warén van gansch Europa.
Dedicpslc ellende, dc bedorvenheid der zeden, de
roekelooste losbandigheid, hel mispryzon van alle
gezag, ziedaer wat onzen vorigen bloei had vervangen.
Hel gebrek aen werk had duizendc ambachtslie
den den weg der bedelary en landstroopcry doen
inslaen; het volk liep als verloren, even als een
uiteengeslagen leger dal zoekt weder samen te gera
ken en niet weet langs waer noch hoe. Hel was dan
ook de goede lyd der dieven en schooiers.
Juist gelyk nu.
De ellende isgrqpt ik beken het; nogtanserzyn
veel goe zielen; dc gceslclykheid en de kloosters leg
gen de krachtdadigste pogingen in hot werk om den
nood ter hulp le komen; maer onpclukkiglyk, in de
wereld wordt alles uilgebaet, lol de noodwendigheid
toe 1 Bedelen is een stieltje geworden, een gemakko-
lyk cn lokker stieltje; er zyn er te vinden, cn velen,
die niet schamen zich zoo diep te verlagen van hun
lichaem le bezoedelen met nagebootste wonden en
het met geleende lompen te omhangen om alzoo hei
medelyden der mildndige menschen op tol te zetten.
Leegloopers, zwervers, schurken van allen ouderdom
en tael gelukken erin diervvyze op een 'andermans
koste goed en breed leven. Nevefls de lydende cn
schamele armoede die, vooraleer zy de hand reikt,
zich blozend hel aenzicht dekt, treedt eene andere
armoede op, een gemaekte en valsche armoede, die
stouten onbeschoft onmeedoogend degenen ploegt die
zy kans heeft le bedriegen.... Zoo gaet het, zoo ging
het in den lyd dien ik bedoel, zoo gaet het in de
Nederlanden sedert schier twee honderd jaren!....
Gy spreekt met kennis van zaken, viel de pach
ter in; ware hel onbescheiden te vragen met wien wy
de eer hebben in gezelschap te zyn?
Wie ik hen? Ik ben, eilaes, de baljuw van Maria-
Geschiedkundige noticen over Mgr Jack Booncn, IV aerts
bisschop van Mechelen, in 1620.
