N° 185. Zondag 19 July 1874. 4de Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
De Bende van Jan de Lichte.(I)
Aelsl, 18 July.
Buitenlandsch iMieuws.
G-azette van Aelst
Hut Bureel van liet Itlnd la g«svei»tlg«l In «Ie Kapello«»tpncl i\* 11, wnei- alle brieven, gelden, enz. vraclitvry inoeten tocKczondeu worden,
/lboiineinentaprya Ir. *a Jaera, vooraf bolaolbaor. Voor den hulton kan men Inschryven In ul de poatkantooren, en voor «Ie lumlelyke koiiic oiitou by «lo brl«*r«lra|(era«
SPANJE.
Twee belangryke feiten die aen het dagorde
staen in de spaensche omwenteling, zyn: de
proklamatie van cabecilla Dorregaray aen de
beschaetde natiën en de loftuiging die don Car
los aen zyn dapper leger gerigt heelt. De pro
klamatie geesell bloedig de barbaersche liandel-
wys der republikeinen tegenover weerlooze
vrouwen, kinderen en grysaerds, tegenover den
eigendom der persoonen, die slechts van car-
lism verdacht worden, en die daerdoor aen de
laegste wraek, aen de schandelykste mishande
lingen blootstaen.
De loftuiging van don Carlos aen het konink-
lyk leger, eindigt met de hoop uit te drukken,
dat er aen de vyanden van godsdienst, vader
land en vryheid, noch rust noch verpozing zal
gegeven worden, die de goede zaek ongetwy-
l'eld met eenen volkomen zegenprael bekroo-
nen zal; want, zoo zegt de proklamatie, met de
zoo zichtbare bescherming des hemels en met
soldaten van uwe weerde, is het unmogelyk,
dat eene enkele onderneming mislukt, om het
geluk van Spanje te verzekeren.
Ziehier de wederkeerige toestand der vy-
andelyke legers, na den veldslag van Muro.
Builen de versterkte sleden Santander, Bilbao,
San Sebastian en Puycerda, bezitten de Carlis-
ten byna geheel de noordelyke provinciën van
Spanje langs deze zyde van den Ebro. De voor
wacht van het republikeinsche leger, onder be
vel van generael Moriones, ligt te Tafalla, op
eeuigen afstand van Estella; het overige des
legers, onder onmiddellyk toezicht van gene
rael Zabala, verblyft te Logrono, achter de ver-
dedigingslyn van den Ebro.
Terwyl nu de republikeinsche troepen wer
keloos blyven en op de versterkingen wachten,
dringende Carlisten stoutmoedigvoorwaeits en
pogen alle profyt te trekken uit hunne laetste
overwinning. Zy hebben reeds een aenval be
proefd tegen Puycerda, bedreigen Santander en
sluiten Bilbao in een engen kring, waerby zy
ditmael krachtig zullen ondersteund worden
door de 25 krupp-kanons die voor hunne reke
ning, te Bonneo.op 7 mylen afstand van laetst-
genoemde stad ontscheept zyn. Die versterking
maekt den stryd met de artillerie van het vyan-
delyk leger ietwat minder ongelyk, voor gevech
ten op verren afstand.
De Evening Standard bevat eene briefwis
seling, gedagteekend uit Estella, 2 july, vvaer-
aeu wy het volgende ontleenen
Gisteren, ten 11 ure 'smorgends, had er eene
lykdienst plaets voor de stryders, die op 25, 26
en 27 juny, voor Estella gesneuveld zyn. De kerk
was gansch in 't zwart behangen en met volk
opgevuld.
TWEEDE DEEL.
vin.
Ia 't Brekclbosch.
(83' \EnvoLG.)
Ik uw tien pond groot teruggeven? lachte Pier:
daer zullen wy by zyn.
Die deelt in de winst, moet deelen in 't verlies;
en niyn geld zal terugkomen, sprak Jet" Van de Maelc.
Als Pasehen op 'nen vrydag komt. Gy hadt uw
koe maer beter gade te slaen.
Ik zal u bestelen, ik zal u uitstroopen al waer ik
u ontmoet, totdal ik voor myn verschot zy schadeloos
gesteld.
't Was geen verschot, Jef, 't was eerlyk gewon
nen buit, Daerby, 't is moeilyk eenen kei het vel af te
doen. Al wat ik ter wereld bezit is twee kogels in den
romp, dry geesselingen, vier blatersvan kinderen en
een oude heks van wyf die my van 's morgens tot
's avonds den duivel aendoet. Waren wy in 't slaven
land ik verkocht myne Annemie voor tien pond groot
en ik stelde u het geld aenstonds ter hand, want
d'ander tien pond zyn op, Jef.
Geef uw viool in pand, riep Jef Lehouckc.
Mynen stradaveer? Ik sloeg hem nog liever in
spaenders op den dommen kop van Jef Van de Maele.
Wat! mynen stradaveer, hel erfdeel van grootvader!....
Inderdaed, viel Collenier in, Jef Vjpide Maele,
gy zyl een domkop!
Wacrom, Zoi?
Komt gy niet te zeggen, dat, pas na ze ten uWenl
was weggehaeld, gy uw koe hebt ontmoet een kwaert
uers over Thielt?
Die koe was zwart en de myne was bont.
En de slaert, Jef, dien zy op de deur van uwen
stal had vergeten?
ERRATUM. Zooals de lezer het heeft bemerkt, moest
heigeen wy meldden nopens het kasteel 't Zeyp van Wichelen,
in nota komen onder den feuilleton, en geenszins in den loop
des verhaels.
(1) Eigendom der Gazette van Aelst.
Don Carlos en dona Margareta plaetsten zich
onder eenen troonhemel van rood fluweel, op-
gerigt aen den linkerkant van het autaer. Zy
waren vergezeld door de gravin Flores en den
graef Silva. Er waren plaetsen voorbehouden
voorde generaels met hunnen staf, de ministers
en de hooge ambtenaers.
Ten 3 ure begaf dona Margarita zich naer het
militair hospitael, waerzy ontvangen werd door
eene eerewacht en doordebyzouderste genees-
heeren van hel gesticht. Na tot elk der 230 ge
kwetsten een woord van troost gerigt te hebben,
vertrok dona Margareta naer Irache, een ander
gasthuis waer zy mevrouw Caldcron,de Zusters
van Liefde en de bestuerders aentrof. By elk bed
bleef zy een oogenblik stil en toonde zich min-
zaem voor de 203 republikeinsche gekwetsten
die daer verpleegd werden. Meer dan een dezer
slagtofl'ers van den burgeroorlog voegde zyne
stein by den carlistischen kreet Levede konin
gin van Spanje!
Nadien heelt ook don Carlos al de gekwetsten
bezocht. Des avonds hield hy eene wapenschou
wing over al de troepen, die aen den veldslag
voor Estella deelgenomen hebben. Don Carlos
begaf zich in kostuem van generael en verge
zeld van dona Margareta naer de plaets voorde
wapenschouwing aengeduid, aen den voet van
den berg Jurra. Zy werden gevolgd door de
generaels Dorregaray, Argonz, Larromcndi en
Iturmendi,den hertog de la Itocca, den brigade-
generael Alvarez, graef de Silva, kolonel Oriel
en meer andere oiliciers. Don Carlos werd ont
vangen door generael Mendiri, onlangs tot graef
van Abarzuza verheven. Er waren 27 balaillons
inlanterie, 6 batteryen berggeschut en een klein
korps kavalerie aonwezig, te samen een efl'ek-
tief van 18,000 man uitmakende. Don Carlos en
dona Margareta werden ouoplioudelyk begroet
met de geestdrillige kreten: Leve de koning!
Leve de koningin van Spanje!
Don Carlos heeft de volgende proklamatie
tot zyne troepen gerigt:
Vrywilligers!
Na eene ligte onpassclykheid wacrvan ik, God zy
dank! reeds hersteld ben, en die iny belet heeft u de
stem myner toegenegenheid le doen hooren, daegs na
den dag waerop ik u voor my heb zien defileren, be-
luigik u heden myne voldoening en mynen dank voor
uw heldhaftig gedrag inden laetsten veldslag, voor
den schitterenden zegeprael die gy behaeld hebt op
hel leger der revolutie, in de velden van Abarzuza.
De vyand, vertrouwende in zyne groote getalsterkte
en in zyne betere bewapening, meende u achteruit te
slaen; doch zyn hevige geestdrift verbryzelde zich,
zooals vroeger, tegen uwe onoverwinbare dapperheid.
De God der heerscharen, voor wiens glorie wy slry-
den, heeft uwen moed vermeerderd en u geholpen
om den hoogmoed te beschamen van dezen, die de
vernieling en de uitroeijing van dit land der regl-
schapenheid beloofd had. Deze God heeft toegelaten
dat de vyandelyke veldoverste voor uwe voeten stierf,
juist op den dag waerop de Kerk de gedachtenis viert
Ik zeg u dat die koe een zwarte koe was.
Regende hel, Jef, toen gy die zwarte koe hebt
ontmoet?
Neen, het regende niet. Waerom zou het moeten
regenen hebben
Wel bliksems, om het schouwzwarlaf te spoelen
wacrmede men haer de huid had gewreven!....
Van de Maele stond le dubben....
Domkop die ik ben! vloog hy op.
Ja, domkop: gy moest uw koe aengehouden
hebben.
De slaert!..,. Jan De Lichte!....
De staert doet hier niets; maer gy eisclit uw
tien pond groot terug en Pier Putte wil ze niet geven.
Dat is, volgens my, een zeer meer ingewikkelde zaek
dan eene koe zonder staert, zoodat ware ik in uwe
plaets, ik beriep my op den tribunael van den kapitein.
Ily alleen kan die zaek effen spinnen.
Jan De Lichte? Vermits ny het is die my de koe
heeft ontstolen!....
Zie nu, lachlte de Zot, daer dacht ik niet op
Inderdaed de zaek wordt hoe langer hoe aerdiger: ik
begin meter volstrekt geenen dag meer in te zien.
Ik wel, school Van de Maele uitik zal Pier
Putte beroepen en vechten zal hy..,.
Tot den loopenden bloede?
Totdat hy my betale!
Maer de arme jongen bezit geen rooden duit.
Dan sla ik hem dood.
Desl! En eens hy dood is dan moet by u wel
betalen of ik versta my er niet meer aen!.... Dus de
zaek is verwezenvalt aen den slag en hy die de eerste
dood is, kome het my zeggen. En gy, voer hy voort
zich tot Manuël Hendrickx keerende, hel woord is aen
u. Vertel ons eens in T laug en in 7 breed hoe gy te
Mculebeke pachter en pachteresse op hun bed hebt
gebonden.
En myne moord? vroeg Wanne Opsomer.
Uwe moord is voor 't lekkerbeetje, Wanne.
Om elk te geven wal hem toekomt, sprak Manuël
de bohemer, zou ik eerst wel dienen le vertellen hoe
wy zyn uitgespeeld te Petegcm by Audcnaerde.
Ik was erby, zegde Jef Meulebroeck, en Pier
Putte ook.
Wy lagen dien dag in 7 Beveloobosch onder
der verschyning van den II. Jacobus, in den veldslag
van Clavijo om de magl der Moorcn neër lo slaen.
Uw gedrag was bewonderonsweerdig en gy hebt
de roemvolslo verwachtingen overlroHen. Daerom heb
ik u aen de koningin willeu vertoonen, opdat zy in
myne tevredeuheid moge deelen; wy zyn beide ver
rukt geweest, by den wapenschouw te bemerken, dat
gy goed geoefend en met een uitmuntenden krygsgecst
bezield zvt.
Het is "daer dal ik, vol geestdrift, getuige geweest
ben van uwe onwankelbare trouw aen het vaendel
dat wy verdedigen, van uwe vurige liefde voor uwen
koning, van hel grenzeloos vertrouwen dal gy.in uwe
aenvoerders stelt, en van den kloeken wil om den
vyand le slaen zonder rust of verpoozing, welke de
zekere waerborgen zyn van nieuwe zegepralen.
Vrywilligers,
Telkens ik tot u het woord rigt, wordt ik fierder op
u; telkens ben ik mcor voldacn over uwen moed over
uwe standvastige trouw; en, ofschoon ik nooit aen
de zegeprael getvvyfeld heb, ben ik meer en meer van
den goeden uitslag verzekerd, want met de zoo blyk-
bare bescherming des Hemels en met soldalen zooals
gy,is het onmogclyk dal eene onderneming mislukke.
Volhardt zooals gy tot heden gedacn hebt, en wy
zullen weldra hel gelukkig einde van ons voornemen
zien, dal niets anders beoogt dan 7 geluk van Spanje.
Uw Koning,
Estella, 5 july 1874. CARLOS.
nUITSCIII.AND.
Het hof van beroep te Paderborn beeft liet
besluit van bet kantongeregt bekrachtigd,
waerby de betaling van geldboeten doorderden
wordt goedgekeurd. De Germanica vraegt, of
bet nu ook aen derden zal vergund zyn, om
voor een ander gevangenisstraf te ondergaen!...
De bisschop zelf beell i'ntusscbeii de volgende
openbare dankzeggingen bede in de dagbladen
doen plaetsen
Voor de Iroiïolykc liefde, welke my onlangs van
de gevangenis heeft losgekogt, meende ik my niet
dankbaerder te kunnen betoenen, dan door den dag
na dc-onlvaiigene lyding voor den my onbekenden
edelen weldoener, het H. misoffer op te dragen. Van
den andoren kant, meende ik niet le mogen gedoogen,
dat onschuldigeu voor my straf ondergaen, en dat de
fisk door zulke harde wellen, nog bovendien verrykt
worde. Daer echter het koninklyk hof van beroep
myne bezwaren heeft afgewezen, blyll my nog slechts
over, dal ik met myn iiinigstendankuenmynegelieldc
diocesanen, de dringende bede loestuer, voortaen in
dergelyke gevallen hunne üelde jegens my op deze
wyze, niet meer aen den dag le willen leggen.
Ik wil liever zelf den kerker ingaen, dan le dul
den, dat de goede, trouwe diocesanen door de beta
ling vau zulke oulzaggelyke boeten, zich allengs van
hunne have en goed berooveu. Ook deze vooridurende
spanning, waerin ik my sedert maenden bevind, is
eene marteling, waerbóven welligtden kerker te ver
kiezen is. En al moest ik ook met de reeds gekerkerde
broeders in de gevangenis sterven, zoo zal onzen
dood in den kerker, voor de zaek der geregligheid,
wacrvoor wy lyden, slechts le meer by den Hemel
aendringen, niet om wraek tegen onze vervolgers,
maer om hunne bekecring en redding.
De bisschop van Paderborn,
t KONRAD.
Worlegem. Wy hadden hongeren zochlcn hoe achter
een stuk brood le komen. Pier sprak van naer Moore-
gein te trekken om het kasteel te plunderen; maer ik
stond hel spel niet. Ik had dezelfde kans willen wagen
acht dagen vroeger, en ik werd met myne makkers
verjacgd.
Ter dier gelegenheid zelfs heeft de Hollander, Cies
Hendrickx, den stok geproefd van den nachtwaker
van 7 kasteel. Dan wy trokken hel Beveloobosch
uit en zwierven eenigen tyd langs de Bergslraet op
Gods genade. Wy trokken Mooregem voorby tot aen
den Eikkant en's avonds ten tien ure waren wy te
Petegem. Zonder eten slapen gacn dat waren wy niet
van zin. Wy hielden stand voor een hofstedeken en
Pier Putte slak zyn mes lusschen de deur: het mes
brak. Ik en Jel Meulebroeck poogden op onze beurt
de deur open te breken: de deur wilde niet wyken.
Wat nu gedaen? vroeg Pier misnoegd. En ik antwoordde:
langs onder binnen kruipen. Daerop vielen wy onder
den dorpel eenen pul aen 7 graven. Pier bleef op
schildwacht en een kwaert later aten wy al het bocr-
ken zyn brood en vet op. Dan kropen wy op zynen
eigen hooizolder en sliepen gerust in En nu op
Mculebeke; dat is veel schooner.
Ik heb meer gedaen dan dal, viel Cies do bohe
mer in. Ik ben ingebroken le Viehte, te Wielsbeke,
tweemacl te Bavichove, twecmael Le Wynghene op
kermismaendag.
'k Was er lelkemael by, bevestigde Pier Putte.
Gy vvaert er, Pier, en ze mogen van u zeggen
wat ze willen; gy zyl een goed en trouw kamaraed,
zoowel als Jan Pareres die ons hielp op Wielsbeke.
Janwasdan nog soldaet en hy is aen 7 strop gestorven.
Wie nog een verdienstig makker is, is....
,...0p Meulebeek! Op Meulebeek! riepen de
roovers ongeduldig.
Cies Hendrickx wilde vertellen kost wat kost; maer
hy werd overschreeuwd en Manuël mogt voorlgaen.
Dien dag, sprak hy, waren wy gevyven: ik, Cies,
Pieter en Adriaen, alle vier bruinvellen.en het onver-
mydclyk Picrken Putte. Ik zeg dien dag, want het
is in vollen dag dat de poets werd gespeeld en geens-
Fardé 40 der processtukken.
Fardé 69 der processtukken.
Prins von Bismark is gelukkig ontsnapt
aen een tweeden aenslag op zyn leven, die ver
leden maendag tegen hem beraemd was, ten
minste indien de aenslag ernstig is geweest.
Toen de grootkanselier in rytuig naer het slot
Salm-Salm reed, werd er een schot op hem ge
lost, dat slechls een ligte wonde aen een zyner
handen toebragt. De pleger van den aenslag is
aengehouden en slechts met groote moeite aen
de volkswoede onttrokken.
rUAIVKUYU.
De linkerzy hoopt voortdurend dat het voor
stel Perier zal aengenomen worden. Indien bet
verworpen werd, zou Casimir Perier onmiddel
lyk een voorstel tot-ontbinding neerleggen. Men
denkt over het algemeen dat dit voorstel zal
verworpen worden, vooral indien hetzelve aen
eene geheime stemming werd onderworpen.
M. de Castellare zou terzei ver tyd zyn voorstel
aenbieden, betrekkelyk het verdagen der
Nationale Vergadering, door de konstitution-
neele kwestien tot in november uit te stellen.
Het gouvernement legt eene groote terug
houding aen den dag. Volgens de eenen zou het
van zin zyn de onmiddellyke verdaging aen
te nemen, volgens anderen zou het er op aen
dringen dal de Vergadering niet uit elkander
ging, alvorens uitspraek gedaen te hebben over
de dry punten, die MM. de Cissey en de Four-
tou, dezer dagen aen de konstitutionneele kom
missie hebben voorgesteld.
Eene nota van het Journal Officie! zegt dat
by het einde der zitting van woensdag, M. Ma-
gne zyn ontslag aen maersehalk Mac-Mahon
heelt overhandigd, dewelke hem verzocht heeft
de zaken van zyn ministerie te blyven besturen,
tot dat men in zyne vervanging voorzien heelt.
In een paryzer korrespondentie aen het
Dagblad lezen wy het volgende
De l'ransche bladen schynen nog al belang te
stellen in den langen duer van de ministerieele
krisis ten uwent. De krisis roepl my een zeer
snedig woord voorden geest van Lodewyk XVIII.
Op de volgende veel beteekenende en kernach
tige wyze beschreef hyhetkonuitutionecle stel
sel, zooals hy het begreep.
's Morgends, zoo redeneerde Lodewyk,sla ik
op en vraeg aen myne ministersHebt gy de
meerderheid, myne heeren? Ja, sire! Uit
muntend,dan ga ik wandelen! Den volgen
den morgend vraeg ik hun wederom: Hebt gy
nog allyd de meerderheid? Neen, sire!
Zoo! Welnu, dan is 7.nu uwe beurt om te gaen
wandelen.
Sedert den brand door de Commune, te
Parys veroorzaekt, zyn er voor alle openbare
gebouwen voorzorgen genomen, waeraen men
voorheen nooit had gedacht.
Zoo heelt men in den Louvre, van afstand lot
afstand, Ieèien spuitdarmen aengebragt, welke
kunnen in gemeenschap gebragt worden, met den
waterbak die zich boven op de gebouwen bevi ndt.
zins des nachls. Dal zoudl gy niet durven wagen, lie,
gy daer met al uw lawyt
Is het misschien in vollen dag niet dal ik gesto
len heb op Hachelen en Nevelc? onderbrak de Wan-
lappcr. En te Nokcren dan, waer ik....
Waer gy niet dorst bykomen, maer wel waer
gy u schuil hieldt in d'herherg van waer gy zacgt ste
len. 7 Is zoo ook dat gy ilen labbekak hebt uitgehan
gen op Machelen.Gcr moenl misschien dat het niet ge
weten is, eeuwige zwetser uie ge zyl I
Manuël! school de Wanlapper dreigend op.
Ik lach met al uw complimenten en ik ga voort.
Dus, wy waren gevyveu. Wy wandelden langs de
Mandelo heen en spraken van onze vrome daden. Zoo
gcraektcn wy op Ingelmunsler. Jongens, sprak Pier
Putte, ik voel goesle oin dezen avond den Baron van
7 dorp een bezoek af le leggen Wie gact mee? Ik,die
sedert eenigen tyd er genoeg van heb van de kaslec-
Icn, weigerde mynen dienst,en wy trokken naer Mcu
lebeke. Wy ontmoetten eene hofstede lamelyk ver van
al de andere woonsten afgezonderd. Hel was toen elf
uren voornoen. Ik deed leeken aen de makkersen trok
vooruil als verkenner. Ik keek door het venster: pach
ter en pachtcrse zaten aen tafel. Ik liep de hofstee rond
en ontdekte geen levende zielbacs en bazin waren
alleen Thuis. Ik keerde lot de makkers terug en zegde:
Komt, wy gaen vragen of wy mogen mecëlen.Wy gin
gen hel vragen en de pachter, ziende welke aerdige
gasten hy voor handen had, sprong naer zyn geweer.
Maer hy 'had den tyd niet hel te vatten. Wy grepen
hem,ik en Cies,by de keel en bonden hem opeen bed
dat stond inden hoek. De vrouw was in bezwvming
gevallen, doch, voor alle voorzigligheid bonden wy
ze nevens haren man. Reads had ik twee schildwach
ten uitgezol en wy gingen ons onderzoek beginnen,
toen ik bemerkte hoe de pachter zoo geweldig lïnd
gewerkt en gewrongen dat de prop, welken wy hem
in den mond hadden gevezen, aeu 7 vallen ging en
hoe reeds zyn boenen los waren. Wat deed ik?....
Luister, Cottcuier, dees is wal anders eene uilvinding
dan de uwe, en ik beveel myne methode aen al de
makkers waer het nood doet.
Zoo? En wat hebt gy uitgevonden?
Wordt voortgezet.)
