N° 199.
Zondag 25 October 1874.
WEKELYKSCH MEUWSBL AD.
De Bende van Jan de Lichte.
Aelst, 24 October.
HOE HET GAET MET M. VON BISMARK.
Builenlandsch NJieuws.
Gazette van Aelst
«et «„ree, v..„ ,..t «ePe,.e.traet IV- waer a,.a „r.even, s„...e,„ vraOtvry moeten -a ™„r„en.
e e vooral-betaelbaer. Voor <lea „uiten kan men laechryvon In al .lo po.tkantooron, on voor do landolyko „„meenten by do „rlefdran
Abonnementtprys £S fr. ®s Jaers, x
Men schryft. dat de Prins-Aertskanselier van
Duilsclilanii in eenen ziekelyken toestand ver
keert. 't Zal beteren, is't hopen; want t is een
taeie kerel, die ex-kolonel der pruisische kuras-
siers.
Doch wat geenszins op 't beteren staet is zyn
politieke toestand, eene verpletterende ziekte
welke hy, in zynen waenzinnigen hoogmoed,
zich zei ven op het lyf heeft gehaeld. Hoe groote
Hercul' hy zich ook wane, hy zal bezwyken.
Sedert de nederlaeg van Frankryk beeldt die
mensch zich in dat hy meester is over ganscli
Europa; hy bemoeit zich met alles.
Hy bemoeit zich met de zaek van Spanje, en
die zaek is eene zware zaek, des te zwaerder
dat niet ééne mogendheid van Europa, zélfs
Italië niet, van zin is hem by te staen of hem
welkdanigeliulp te leenen.Zyne tusschenkomst
ontmoet in Spanje geen de minste sympathie
ten zy by Serrano, en dat is zeer weinig, liet
spaensch volk wilt volstrekt van geene vreem
delingen, en de republikanen zeiven hopen te
zegepralen zonder de trotsche officieren van
den Kanselier.
Hy bemoeit zich met Denemarken, en deze
zaek is niet min zwaer. Hier zyn belangen van
familie en belangen van hoog politiek in 'tspel,
die samen zyne plannen regtstreeks tegenwer
ken. Wat betreft de zaek van familie, hy vergeet,
M. von Bismark, dat de koning van Denemar
ken, Ghristiaen IX, eene dochter heelt, Alexan
dra, die getrouwd is met den Prins van Wallis,
en die dochter is de toekomende koningin van
Engeland; hy vergeet dat Ghristiaen IX eenen
zoon heeft die koning is van Griekenland en die
voor gemalin heeft de groot-hertogin Olga van
Rusland; hy vergeet dat Ghristiaen IX eene
andere dochter heeft, Maria-Feodorowna, ge
trouwd met Alexander, erfprjns van Rusland
die dochter is de toekomende keizerin van Rus
land. 'tZal moeielyk vallen aen M. von Bis-
mark, tegen den dank van Engeland en Rusland,
het deensche koninkryk by zyne duitsche con
federatie intepalmen, om meester te worden op
zee.
Wat hier betreft de politieke zaek, het is al-
lernoodzakelykstvoorEngeland, Rusland, Frank
ryk, Oostcnryk en Zweden, even als voor ganscli
Europa dat Denemarken onafhankelyk en onge
schonden blyve gelyk het thans bestaet. Door
zyne geographische ligging verzekert dit konink
ryk den min of meer aenstaenden terugkeer tot
het evenwigt van Europa; het is een waerborg
voor de vryheid en onafhankelyklieid der mo
gendheden welke de waenzinnige Kanselier zou
(i)
willen overmeesteren of onder zyn bedwang
brengen. Het traktaetvanPraeg heeft die waen-
zinnigheid voorzien: artikel V verpligl Pruisen
de grenzen van Schleswig te bepalen; dit is nu
acht jaer geleden en de Kanselier wykt voort
durend terug voor de uitvoering van dit artikel.
De uitdryving van Denen welke hy tegen alle
regt zich toelaet om ruzie te verwekken, heb
ben de oogen der mogendheden geopend, liet
is een grove gevaerlyke zaek, die zaek van
Denemarken.
Eene andere zware zaek zyn de kuiperyen
welke hy overal aenhöüdt: in Duitschland, in
Frankryk, in Italië, in liet Oosten, lot in Rus
land en de Antillische eilanden.
Maer liet zwaerste pak van allen is de vervol
ging welke hy heeft ingespannen tegen de Rooni-
sche Kerk. Er zyn veertien millioen katholieken
in 't duitsche keizerryk; voegt erby millioenen
irotestanten die zich door die vervolging ook
jedreigd voelen en op hunne beurt zullen ge
troffen worden.
En by al die zware lasten komt liv hetgewigt
te voegen van iemand die den Hercules wel eens
zou kunnen ten gronde rukkenwy spreken
van M. d'Arnim.
FUAiVKItYK.
Men verliaelt dat Napoleon I, eens dat hy
tegen een zyner broeders in woede ontstoken
was, uitriep: Onze familie, is de familie der
Atriden; de een haet er den andere.
Noch de tyd, noch de terugkeer der fortuin
jevolgd door den onvermydelyken en sclirik-
telyken val (want Chislehursl staet in verhou
ding'tot St-Helena, zooals Napoleon lil lot
Napoleon I en liet tweede keizerryk tot het
eerste), noch de ydele grootheden met hunne
keerzyde, hebben eenige verandering te weeg
gebragt in het karakter dezer familie. Integen
deel, zelden heeft zy een meer ontstichLend
voorbeeld van verdeeldheid gegeven als op «dit
oogenblik.
De gewezen keizerin en haren zoon verloo
chenen prins Jeröme Napoleon, die zich te
Korsika door zynen bloedverwant Charles Bo
naparte den voet ziet ligten, terwyl prins
Murat zich genoodzaekl ziet een proces in te
spannen legen zyne kinderen, om hen te dwin
gen in zyn onderhoud te voorzien. Prinses
Carolina, prinses Anna, hertogin van Moucliy,
de prinsen Achilles, Joachim en Louis Murat
zyn voor de reglbank gedaegd, ten einde de
som te hooren bepalen welke zy te betalen heb
ben, om hunnen ouden vader niet van honger
te laten sterven.
Welke schoone kiesreklaem voor den hertog
TWEEDE DEEL.
IX.
Xe Aclst.
(97® VERVOLG.)
De vier ruiters verlieten de markt. Doch hy den
gryzen knevel was niet alle argwaen verdwenen hy
cischte dat de nachtwaker hen vergezelde lot voor de
kazerne, daer planton zou staen tot zy veerdig waren
voor de expeditie, en dan hen zelf geleidde naer de
kroeg.
De waker schoot op. Hy zwoer dat verdenken hem
hoonde; hy beweerde dal hyeerst den baes te spreken
had; hy zwoer op zyn ambt en eer, en vcrklaerde dat,
waren de heeren ruiters zoo niet tevreden,hy de zaek
op zich alleen nam en elders volk genoeg zou vinden
om de twintig pond te helpen verdienen....
De gryze bleef knorren; maer zyne makkers trokken
hem mee.... Jan keek ze achterna.
't ls gelyk, gromde de gryze, zyn peerd eenen
gewelJigen spoorslag reikend, ik sla het spel maer
half. Z'hebben ons vandaeg lang genoeg voor 't zoljc
gehouden om meer dan reden te hebben ons van dal
vlaemsch gespuis te mistrouwen.... Dan, ik zal maej'
meegaen; wal er van kome of. niet, ik ben goed voor
mynen man. Doch valt het goed uit, dees toch zweer
ik, te weten: dat die vuile vlaming niet mee zal dee
len. Twintig pond voor vier, vyf voor ieder, T is nog
de helft niet genoeg voor mannen als wy. Eischl hy
zyn deel, op staenden voel klaeg ik hem aen,even ge
lyk hy den baes uit de kroeg dreigt aen te klagen, üm
zoo nauwkeurig te bepalen waer degene te vangen is
dien niemand vindt, moet men van zyn volk zyn...*
Had Jan De Lichte scherp gezichten fynenneus,hy
had nog beter ooren.
Ha! Ha! lachte hy, ik word buitengecyferd?..,.
0 die vuile, snoode, fransche rallen!.... Nu, weesl
tevreden, '1 is al voor u! Gy krygl zelfs nog wal op
den hoop! Aenstonds zullen wy u de billen eens gaen
warmen, zoodanig dal gy morgen Jan De Lichte zult
bedanken er niet slechter van afgekomen te zyn.... O
wist ik dat er onder uwgevieren éénewas die moeder
Beth heeft helpen plunderen, o docranis, vóór de zon
van morgen, ware er een franschman min iu Vlaen-
(1) Eigendom der Gazette van Aelst.
deren! Doch vreest niet, Jan is rcglveerdig. Hy zal
zich vergenoegen, voor deesmael, met Broglio eens
op den rooster te leggen, en, weet Broglio in tyds niet
te vluchten, Broglio moet hel weten..., Kom zien
nu hoe onze vaerlkapoen het stelt. De man zal fel ge
zweet hebben vandaeg. Zyne consciëntie is zuiver als
een vischinand, en hy moet hel bezoek ontvangen
hebben van de politie, 'k Ben nieuwsgierig te verne
men wat hy liaer heeft verteld; nieuwsgieriger te zien
welke gespen hy zal spinnen als hy met myn vier
Brogliokens op den hals zal zitten....
Jan zeilde onmiddelyk nacr de Werf.
Gelegen op het uileinde der stad, verre hovende
twee watermolens, verdrongen tusschcn de laelslc
huizekens die de Dcndermondschepoorl raekten, lag,
op dees uer, de kroeg van Tist den vaerlkapoen in de
diepste duisternis vergelen. Het laelslc licht langs
dien kant, was hel roeten keersje dat stond te vinken
op den gevel der Werfkapel; voor hot overige achtte
men dergelyk verloren hoeken onwaerdig 's nachts
de eer eener lanleern te genieten. Het was daer nog-
tansdat er dry voor eéne dienden te branden, want
het spookte ei schier alle nachten en de duivel lag er
met jongen. De burgers wisten het, de politie ook,
en rabauten, bedelaers.prangdicven, zuipers en voor
vechters nog beter. Doch,hel duerde zoo sedert hon
derdejaren,en ga myceuweuoude misbruiken afschaf
fen! De goede poorters dachten er alleens niet aen,
en hel slecht volk bleef in bezit van zyn hoeken en
kanten waer het vryen handel en wandel had. Heden-
daegs is, overal en in alle steden, de nachtpolilie veel
beier ingericht: dat zegt men toch....
Dan, Klyslcr Licht had alleens zyn wakerslanleern
niet noodig om den weg tot do kroeg te zoeken; hy
had hem blindelings gevonden. Doch, wat hem vreemd
verraste was te bestatigen dat hel binnen iu de kroeg
zoo pik duister was als buiten.
De schurk zal slapen zyn,dacht hy,en hy klopte
aen. Geen antwoord. Hy klopte en bleef kloppen;
geen antwoord!.... lly bragt den mond voor hel
sleutelgat en bromde: Wat is zwarter dan kool?....
't Was verloren gezwart en verloren gekooid, niemand
roerde....
Hy is gaen vluchten! vloekte Jan.
Dan, zynen alem neerleggende, slak hy de handen
onder de deur en trok: de deur bleef vast in de har.
Doemnis, ik moet noglans binnen: haest zyn
myn fransche ralten hier!....
de Moucliy, echtgenoot von prinses Anna en
honapartistischc kandidaet in liet departement
derüise!
Men leestinden Univers: Wy vernemen,
dat sedert eenigen tyd de betrekkingen tus-
sclien de kabinetten van Berlyn en St-Peters-
burg, zeer gespannen zouden zyn, zoodal zy in
Rusland ernstige bezorgdheden inboezemden.
Het schynt dat von Bismark de hand zou zoe
ken te slaen aen Frankryk, dat hy te zwak oor
deelt, zoowel door den .laetsten oorlog, als
door zyne inwendige verdeeldheid, om voor
hem in langen tyd gevaerlyk te worden; zyne
plannen zouden eerst Rusland bereiken, aen.
hetwelk hy de heerscljappy over de Oost-Zee
wil ontnemen, om DuitsOliland lol eene zeemo-
gpndheid te maken. De spaensche en italiaen-
sclie incidenten zouden slechts in leven zyn
geroepen met het doel, om de wezenlyke plan
nen van den duilschen groot-kanselier te ver
bergen. Het zou alleen in de berekening van
dezen laetsten liggen, zich van Spanje, Italië
en zelfs van Zwitserland te bedienen, om in het
geval van een oorlog met Rusland, Frankryk
in bedwang te houden, als het de bekoring
mocht gevoelen om tusschcn heiden te komen.
In het vooruitzicht van moeilyke vyandelykhc-
den, moet de russisclic regeering reeds beslo
ten hebben, met de lente een leger van 250,000
man naer de Lithouwsche grenzen te zenden.
De voorbereidselen tot wapening zouden reeds
begonnen zyn.
D>lJIX©CBEI.Ar«E>.
Er loopt een gerucht als zou de afgezant van
Duitschland by het hof van Portugal slappen
hebben aengewend, om koning Louiz over te
halen tot het slichten van een vereenigd Spanje
en Portugal, met byna gelyke wetten als Oos-
tenryk-Hongarië en Zweden en Noorwegen.
Na weigering van den koning, moet de duit
sche afgezant hem onder het oog gebragt heb
ben dat Spanje onder geene dynastie kan
leven dan onder eenen Bragance-Goburg, de-
wyl Duitschland zich anders genoodzaekt zou
vinden te helpen aen het oprichten eener repu
bliek, met aentooning van al de gevaren die hierin
voor Portugal gelegen zyn. üf nu dit berigt
waerheid bevat, of slechts op inbeelding ge
grond is, dit is allyd zeker,dat het gerucht zelve
een grooten indruk te Lissabon heeft achter
gelaten. Portugal is weinig geneigd om in de
gebreken van liet spaensch volk te deelen, of
de speelbal te worden van vreemde politieke
kuiperyen en zelfs de oprichting eener republiek
in Spanje schrikt het land niet af, dal vertrou
wen heeft in zichzelve en in de kracht zyner
instellingen.
Het feit dat aenleiding gegeven heeft tot
het telegrafisch berigt over het verschynen van
een duitseh oorlogschip aen de Navigators of
de Samoa Isles, in de Stille Zuidzee, zal waer-
schynlyk weêr kracht byzctlen, aen de geruch
ten die geloopen hebben over het verlangen
van Duitschland, om toch hier of daer een
stukje land te bezitten, op de wyde, wydc zee.
De Samoa-eilanden liggen in de nabyheid der
Fidjieilanden, bezitten eene goede ha ven en zyn
bevolkt door eene amerikaensche kolonie. Do
eilanden dienen als rustplaels voor de schepen
die den Stillen Oceaen doorkruisen, zyn klein
in uitgestrektheid, maer veeleer gezind voor
Amerika dan voor wclkdanig land van Europa.
Van de oorzaek waerom het duitseh oorlogschip
met bedreigingen van inbeslagneming verscheen
is niet gekend, maer deze schynt moeten ge
zocht te worden in de klachten van een duitseh
vacrluig, dat niet tevreden was met de behan
deling van wegc de inwooners.
Een officieel berigt uit de Strassburger
Zeitung zegt, dat de nota van den markies Veja
de Armijo aen het Iransch gouvernement zoo
wel te Parys als te Berlyn, Weenen en Londen,
verlrouwelyk en niet officieel is meegedeeld.
Verder blykt uit het verslag van de Strassbur
ger Zeitung dal de nota verdeeld is in vier dee
len, narnelyk: 1® de schendingen der onzydig
heid te Bayonne en omstreken; 2° de schending
der onzydigheid te Oleron; 3° de opgesomde
schendingen in de weslelykc Pyrcneën en 4® de
bestatigde schendingen der onzydigheid opzee.
De Elberfeid Zeitung zegt dat liet beroeps
hof te Berlyn geweigerd heeft graef von Ai-
nim voorloopig in vryheid te stellen: lü Om
dat er nog niet kan voorzien worden, welke
slral er zal toegepast zyn aen den beschuldigde,
luidens artikels 133 en 348 van het strafwet
boek; 2" Omdat liet te v reezen is dat de beschul
digde van zyne vryheid gebruik zal maken om
de waerheid te vervalschen en het onderzoek
moeilyker te maken-, en 3" Omdat de certifica
ten van byzondere geneesheeren niet voldoende
zyn om de invryheidstelling te regtveerdigen,
voor gezondheidsreden.
De Morning Dost van Londen, hevat eene
dcpeche uit Berlyn onder dato 19 dezer, welke
zegt dat Duitschland definitief aen de andere
zeemogendheden heeft voorgesteld te beslis
sen, over het aennemen eener wet van inter
nationale zeeregten.
WI'A.YJE.
De toestand der twee vyandelyke legers in
Spanje, ondergaet slechts geringe veranderin
gen. Generael Moriones, die om toelating ge-
vraegd had naer Estella op te rukken, is op
dien tocht niet verder doorgedrongen dan tot
Lerin. Toen hy in de vlakte van Allo het car-
listisch leger ontmoette, trok hy af naer Lar-
raga en vandaer naer Tafalla. De hoofdstad van
Hy greep zyn nachlwakerspyk en bestormde het
deurslot,... Het slot brak en de deur week.
Gewonnen! juichte hy.
Eens binnen, liep hy het huis af, onder en boven.
De baes zal nergens te ontdekken.
Tist, Tist, schertste Jan,"gy slacl uw eigen rui
ten uil, jongen; gy verraedl u eigen zelvcn.... Nu,
uitgesteld is niet kwylgescholden'k zal u elders
vinden.... Gelukkig nog dal ik geen becnhouwcrsvveg
zal gcdacn hebbenHaest komen de rattenmaken
wy de val veerdig....
Daerop haelde hy uil hoeken en kanten al wat hy
vinden kon aen brandwaren: hout, turf, vermolmden
huisracd, en dit alles stapelde hy onder den loog der
kroeg. Dan vatte hy de vctkan, vulde de lamp en gooi
de rest der olie over zynen stapel. '1 Is spylig dal
de petrool nog niet gekend was. Eindelyk, tevreden
over zyn werk, nam hy plaets by de tafel, lusschon de
ontstoken lamp-en zyn lanleern, in ernstige houding
zyne slagtoffcrs wachtende.
lly was koddig om aenschouwen gelyk hy daer zal,
de fiere kapitein, de jonge edelman die, eenige. uren
geleden, de goede poorters de oogen uitvlak met zyn
prachtige klecdy! lnderdaed helnachiwakcrsunirormc
svastedien lydeverrevan brillanl te zyn. Dit uniforme,
wanneer bel volledig was, bestond doorgaens uil
eene sterk gevolde of haren puntmuts; uil eenen
schansloopcr,die aen sommigen der oudste tot trouw
kleed had gediend; uil een kapot vau zeclsch laken
met kap, en een paer holleblokken. Die onlzaglykc
sladsmilitie was gewapend met eene oude beroesle
pyk. Eenigen van hen bezaten gebroken sabels, die
dagleekenden van den tyd van keizer Karei; maer dit
was eene uitzondering, een voorwerp van luxe,
geenszins in het officieel koslucm begrepen.
Twee der verwachte soldalen traden binnen. Zy
waren, volgens Jan hun had opgelegd min of meer
verkleed.
Waer blyven de anderen? vroeg hy.
Zy staen te parlasanlen met den schildwacht
vóór de kazerne; wy zyn over den muer gesprongen
en werden verrast, 'l ls niets, het zal ons morgen een
kan wyn kosten.... En nu, hoe staen de zaken?
Goed, best! Ik heb de deur moeten openbreken,
want de baes is gevlucht. Dal bewyst dat hy pliglig
is en dat ik u de waerheid heb gezegd.
Hebtgy opzoeking gedaen?
Ik heb overal gezocht; de vaerlkapoen is weg,
wy zyn ervan ontslagen, en wy hebben 't kot alleen.
Zeker?
Doemnis, vloog Jan op, als ge my niet betrouwt
komt zeiven zien!.... Komt zien, zeg ik u! Heb ik den
baes gemist, ik heb wat anders gevonden: iets wal
minstens twintig bazen envaorlkapoencnweerd is....
Volgt my!
lly bragt hen in den kelder, en daer, in een duister
hol, wees hy op conige voorwerpen die lagen te blik
keren.,..
I)e franschen'Slakcn de lampc nader by:
Wanons! riepen zy, en schoone wapens!
Onderzoekt dien sabel, gebood Jan.
Hel gevest draegt hel merk van 't regiment
Koussillon; maer de kling is er maer hall'.
Jan De Lichte heeft hel wapen geschikt naer het
hem best dienen kon.
Dal is de sabel van den brigand?
Dal is de sabel van den ruiter die, op den toren,
Jan in T aenzichl dorst smytenJan heelt hem ver
moord. Dien ponjaerd heelt hy gewonnen op zeke
ren wael die hem in 't kapileinschap zocht le onder
kruipen Jan heeft hem beroepen en hem hel hart
doorschoten. Dit fusiek is het eigen roer van den
veldwachter van Schendelbeke. Hy waer.de zooveel
te welen als de kapitein zelf, die oolykc veldwachter,
cn de kapitein heeft hem in '1 zand gerold en Cinlhe
den prcler met al zyn verstand eens duchtig afgerost.
Wat die blinkende pistolen betreft, Jan heeft zo
gestolen van baes T Jeef, die de eer heeft zyn vader lo
zyn....
Duivels! hoe weet gy dal al zoo wel?
Twyfelt gy nu nog of ik u op hel goed spoor lieb
gebragt; of Jan De Lichte hier is geweest?
Neen, volstrekt niet meer; maer..,. als hy nu
maer weerkomt!
Weerkomen zal by. Buiten de stad loopt hy nooit
dan gewapend van hoofd tol den voel: lusscheuelt
cn twaelf zal hy zyn arsenacl komen halen.
De rabauten wreven zich de handen. De twintig
pond zyn gewonnen! juichten zy.
Ja; maer mee le deelen, hoort gy, Sprak Jan.
Zeker, vriend, zeker.,.. Maer, nog eens, zeg,
hoe komt gy zoo nauwkeurig achter al wal de doening
van den brigand betreft?
Kom boven, en ik zal u dat verklaren.
Eerst cn vooral, viel de andere rabaul in, neem
ik die wapens in beslag.
