N° 206. Zondag 13 December 1874. 4<le Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
De Bende van Jan de Lichte.(1)
BERIGT.
Aelst, 12 December.
Het Gemeentefonds
Builenlamlsch Nieuws.
Gazette van Aelst
«MM Bareel van Lot L1...1 I. Sevc«ti«,l I., do Knpollo.troet w 11, waer all. brieven, gelden, ene. v.nchtvr, moeten toegezonden worden.
Abonne.nent.pry. B Cr. .8 jner., vooroCbetoelbaer. Voor don buiten kon ...en In.cliryven In al de po.tLnn.oore.., en voor de lendelyk. gemeente., by de brleCdrnger.
De persoonen, die een abonnement nemen op de
Gazette van Aelst, voor één jaer, zullen van heden
af tot Nieuwjaer, het blad gratis ontvangen.
l)e Eecloonaer deelt liet volgende artikel mee:
Het Gemeentefonds werd ingesteld by de
wet van 18 july 1860, dat is: alle jaren wordt
er een fonds ol eene geldsom verzameld uit de
volgende inkomsten van het ryk40 ten hon
derd der opbrengst van de brievenpost, 75 ten
honderd der invoerregten op de koffie en34ten
honderd der accynsregten op de wyn en bran-
déwyn uit den vreemde komende; op binnen-
landselien brandewyn, bier, azyn en suiker.
Dit fonds Qf .die geldsom wordtGemeentefonds
genoemd, omdat het door het ryk aen de ge
meenten afgestaen en alle dry maenden onder
hen wordt verdeeld, elk naer de maet van hare
belasting op de gebouwde eigendommen en de
hoofdsom der personneele en patentbelasting.
Gestadig groeit dit fonds aen: dus vermeer
dert ook alle jaren het aendeel of de inkomst
van de gemeenten, 't Zal wel van belang zyn
iets naders over de werking van het Gemeente
fonds te vernemen.
In 1861, het eerste jaer van zyn beslaen, be
liep het aendeel der buitengemeenten in het
Gemeentefonds 3 millioen 265 duizend 485 Ir.
in 1873 was het aengegroeit tot 9 millioen 944
duizend 647 Ir. 99. In 1875 zullen zy meer dan
10 millioen ontvangen en veel meer dan 10 mil
lioen in 1876.
ILuL Aendeel van de. steden ws^-eeiiier v.eel
gróoler, en de aengroei van hel fonds gaet
meest naer hunnen kant over. Een voorbeeld
Antwerpen genoot in 1861, een millioen 350
duizend 578 l'r. 98 en in 1873 reeds meer dan
twee millioen frank. De steden zyn hierin weer
bevoordeeld ten nadeele van den buiten, en 'tis
liet eenigste wat men aen die uitmuntende in
stelling kan verwylen.
liet. schoonste nog: de buitengemeenten even
als de steden, kunnen "nooit meer dam eene nor
male som uit het Gemeentefonds trekken; want
het Gemeentefonds bezit eene reservekas, eenen
spaerpol tegen alle voorvallen. Inl873bedroeg
die spaerpol omtrent de zes millioen frank, en
dit ka pita el groeit allejaren aen melden intrest.
Daerenboven heeft het fonds nog eene by-
reservekas, een buitengewoon spaerp >t,« ên
dezen beliep op 31 december 1873 een millioen
797 duizend 87 fr. 79 cent.
Hieruit mogen onze gemeentebesturen leeren,
dat er geen nood beslaet: het Gemeentefonds
is daer om in de behoeften te voorzien, en het
groeit allejaren aen. Diensvolgens mogen zy
met volle gerustheid er aen denken om hunne
TWEEDE DEEL.
X.
Bliei* en daer.
(104° VERVOLG.)
Goed zoo, morde Lippe, daer zyn zy reeds!..
En ik die den meier nog niet heb gesprokeni.".!!
•Luister, nu breken ze de vensters uil! Zy gacn stelsel
matig te werk, de schurken!
De schurken kwamen by Lippesbed.
riend, spraken zy, hier zyn wv ten uwen
dienste!
Gy zyt er vier-en-twiniig uren te vroeg.
Het spy! ons: maer men heeft ons elders noödig:
Dan kont gy toch wel missen van myn vensters
uitte brekénOf meent gy misschien dal ik hier
ganscli den nacht zal blyven liggen gelyk 't halven
straet, in regen en wind?
Nooit tevreden! nooit tevreden! En wy die
dachten hel niet te wel le kunnen doenNu om
het kort te maken, vriend Lippe, vvaer ligt uw "'old9
Lippe begon le beveni
Myn geld vroeg hy, myn geld Hel is immers
besproken dal liet voor de grap is.
He wel, is het voor de grap niet, domkop?
Neem dan enkel wal lynwaed of wat meubelkens
mee!....
Uw geld, de kous moeten wy hebben.
Gyzyl al mei meer dan de helft weg!
De andere helft nu
Maer toch altyd voorde grap niet vvaer?
Voorde laelsle mael, vvaer steekt de kous?
Lippe zweeg...,
Kom, kom, viel de-tweede roovcr in, wil hy hel
met zeggen, wy zullen ze zeiven wel vinden!...
Bind hem ol 'l duert tol morgen!,...
Voor de grap, niet vvaer? kreet de ongelukkige,
voor de grap? voor de....
(1) Eigendom der Gazette van Aelst.
gemeenten met die werken en die verbeterin
gen te begiftigen waeraen behoefte beslaet; en
hebben wy hun daerby een punt aen te bevelen,
dan is het: dat zy niet zouden vergeten de jaer-
wedde van de gemeente-beambten, naer ver
diensten te vermeerderen, 't Is ook om liier-
aen te voldoen dat liet Gemeentefonds werd
ingesteld.
8B»ANÏJIS.
Terwyl maerschalk Bazaine te Madrid stil
aen zyne gedenkschriften arbeidt, die eerst-
daegs te Geneve zullen verschynen, maekt zich
een andere maerschalk,de diktatorvan Spanje,
gereed cencjiieuvve bladzydebyzynevoorgaende
te voegen. Hy vertrekt naer het noorden van
Spanje met een leger van 16,000 man verster
king, die reeds bewyzen hunner regeltucht
gegeven hebben, door den oproer onder het
bataillon Iiadajoz. Ook hy zal kunnen spreken
over ondankbaerheid van keizers en koningin
nen, maer misschien nog meer over de ondank
baerheid van den president der Vereenigde-
Staten,die zyn gouvernement het eerst erkende
en hem nu bedreigt met een gevaerlykeren
oorlog, dan dien legen zyne wettige meesters,
of don Carlos of don Alfonso.
De boodschap van president Grant spreekt
onbewimpeld en in harde woorden, over de
zaekvan den Virginias, en de onlusten op Cuba.
Zy spreekt hierover op eenen loon die niets
goeds voorspelt voor maai schalk Serrano,
zoodat liy weldra,in plaels van met don Carlos
alleen, ook inel de amerika -nsclie republiek zou
kunnen al te rekenen hebben. Buiten deze twee
zwarte vlekken, die zyne kroon van diktalor
verduisteren, scliynt er nog eene derde oorzaek
onlstaen te zyn, wacrvoor hy lot nu toe zyn
vertrek Jiaer bet noorden van Spanje lieell
moeien uitstellen. Die oorzaek is de beweging
der alfönsislische party.
De Agence Havas bevat over dit laetsle punt
de volgende inligtingen: De alfönsislische party
werkt moedig te Madrid en builen Spanje. De
voorstellen, welke aen maerschalk Serrano ge-
daen zyn, ten gunste der proklamatie van prins
Alfonso, moeten bepaeld van de hand gewezen
zyn; maer de vrienden van den zoon van konin
gin Isabella II, wanhopen niet over den eind
uitslag. Met dit doel hebben zy een manifest
opgesteld, dat op dit oogenblik door de handen
der leden van de koninklyke familie gaet, om
hunne bylreding te verwerven. Het oogenblik
vvaerop dit nianilesl, dat volgens beweren zeer
liberael moet zyn, moet verschynen is nog niet
bepaeld en zou wel eenigen tyd kunnen vertraegd
worden; maer daerotn is niettemin de openbaer-
making ervan vast besloten.
Wat de berigten over de operation betreft,
deze spreken elkander reeds tegen alvorens zy
nog begonnen zyn, namelyk hierin, dat de troe
pen onder gënerael Lomo, die reeds uit Los
Passages en San Sebasliani opgerukt waren
Lippe lag den mond verpropl, en mei armen cn
beenen op hel bed geknoopl.
De roovers zochten liet huis af en, na vee! moeite,
vonden zy wat zy hebben wilden, Lippes spaernol,
verdoken onder de tichelen van den iiaerd Daerop
gingen zy bun slagtoffer 't vaerwcl zeggen.
riend, spraken zy,\vy hebben wal wy wenscli-
Icn en houden wal wy bobben. Als gy morgen bel
bezoek van den meier zuil krygeu, zult gy alleens
niet moeten zweren dal gy bestolen zvt. Wilt gy erbv
voegen dal hel de bende beeft gpdaen.dal slael u vrv
Nogtans wy raden u niet al le veel lawyl Ie maken
by do politie en vooral u geen onbescheiden woord
le laten ontsnappen, want dan klagen wv u zeiven aen
en gy zyt 'ue doode Lippe...,
Parré lag le wringen van wanhoop en woede.
Ge moeidaerom niet booszyn,jongen. Ipdermasl
dal wy inbreken, 't zy voor de grap of voor goed
loopen wy gevaer van galg of rad; en ons vel is, hopen
wy, toch eenigc kronen weerd? Wy hebben er maer
één. Nu Lippe, gy zyt bedankt, en lot do naelste
mael, als l u zal believen..,.
Lippe, wasvoor zyn leven lang, een verdorven man.
Hy verkocht vooreen appel en een ci, hel overige
van zyn boelken, verliet de streek en werd een zeer
gemeenecn gevaerlvke landzwerver. Hel hart vol haeL
en vvrok, zal by de bende achterna, vloekend dal hy
in't bloed van Jan De Lichte den hem aengedanen
hoon zou afwasschen..., Maer Jan De Lichte vond hy
nergens, ol nergens onldekle hy spoor van du bende
Allecnlyk werd hy van tyd lol tyd, langs hoek of kant,
verwittigd dat hy opziehicns de bende voorzichtiger
moest wezen, of dal hel hem zou berouwen.... Kor-
lom, het jaer nadien, werd hy acngehouden met de
bende en, den 26 november, veroordeeld om op een
schavot op de Merci alhier gelqcokeni ende gebrant-
merel le worden met de letters G. A. L. ende voor-'
ders alsdan vervoert le worden naer de Gallei, om
aldaer le verblyven ende le dienen den lydlvan ncTen
jaeren.
Waer men mee verkeert, wordt men mee geëerd.
naer Logrono, teruggekeerd zyn naer hun ver
trekpunt. Dit geeft stof tot alle soorten van ver
onderstellingen, welke tezeer uit elkander loo
pen om opgesomd te worden, maer waervan
er eene is, die wy niet stilzwygend mogen
voorbygaen. De eerste reis van maerschalk
Serrano naer liet noorden van Spanje, had
voor doel het beruchte convenio van Soinoros-
tro.dat ten gevolge van zekere omstandigheden
mislukte. Vandaeg nu, zou de tweede reis van
den diktalor niets anders beoogen, dan een
tweede convenio, waerby don Carlos ditmael
aen bel hoofd "der onderhandelingen zou staen,
omdat de eischen van maerschalk Serrano, niet
meer als vroeger ondersteund zyn door een
wel ingericht leger en een maerschalk Concha,
de eenige gcnerael die bekwaem was mei
voordeel in het slrydperk te tredeir tegen de
Carlislen.
Wat de bepalingen van 'die vermoedelyke
overeenkomst betreft, daerover wordt nog
steeds liet grootste geheim bewaèrd en wel om
twee reden, namelyk, omdat er nog niet gewe
sten is of dezelve we) zullen geschikt zyn tot
onderhandeling, maer vooral omdat de toestand
waerin maerschalk Serrano zich bevindt, alles
behalve gunstig mag genoemd worden. De
ministerieele verdeeldheid, de onlusten onder
zyn leger, de bewegingen der Alfonsisten,
ra d i ka I e nint ran.si gen tes en andere partyen, en
de bedreigingen der Vcrcenigde-Staten, gevoegd
by de krygsmagt welke don Carlos tegenover
hel republiekeinsch leger kan plaetsen, geven
overvloedig stof tot overdenken, en kunnen den
basis vvaerop hel convenio zou rusten, gevoelig
wyzigen.
Een schryven uit liet hoofdkwartier le
Tolosa aen den Court ier de Bayonne bevat het
volgende:
Tocm generael Dorregaray, om reden van
ziekte, eenige dagen rust verkreeg van don Car
los, had de geheele republiekeinsche drukpers
niets haestiger le doen, dan te herhalen en be
vestigen, dat het vertrek van dien gënerael hel
gevolg was van oneeniglieden in het carlistisch
kamp.
Wat zal die drukpers vandaeg zeggen,zoo zy
weet dat generael Dorregaray het hevel heelt
grkregen over het leger van het centrum?
Over dit leger, dat bestemd is om de poorten
van Madrid voor don Carlos te openen, het he
vel[opdragen aen generael Dorregaray (markies
d Eraul),is liet grootste bewysvan vertrouwen,
dat. in hem kan gesteld worden.
Indien hierby gezegd wordt, dat toen don Car
los hem dit bevel opdroeg, liy aen generael Dor
regaray schreef: dat hy liet noorderleger niet
kon verlaten om zelve hel bevel over liet leger
van liet centrum te nemen, maer hem die be-
langryke zending opdraegl, vvaerop een roem-
ryk verleden hein ten volle regl geeft, gelooven
wy,dalal de praeljes der republiekeinsche druk
pers hiertegen niet zullen kunnen opwegen.
Generael Alvares, die menigmael bewyzen
Op Santbergen, weinig boven het Rnichepaillcwóud,
lusselien de gehuchten Neykcn en Meesvoorde stapten
vooruil Ivvee vreeindelingen, in drukke sauienspraek
verslonden.
Tineke, sprak de eene grammoedig, ik zeg u dal
onze zaken verslechten.
Hoe zoo, kapitein?
Ik zeg u dal ons zaken in de war geraken; dat
weet ik beter dan iemand, dat begin ik le ondervin
den.... Doemnis! 'I Was nu al zqp behendig ingerigt,
alles zoo schoon geschikt om hier nog lange jaren in
vrede en overvloed le leven!..,.
'k Ben ik het toch niet, meen ik, vroeg Tineke op
Hemenden Loon, dien gy beschuldigt? Wy zvn nu ver
zoend.
Jan heet zich de lippen. Hy stond en bekeek Tineke
nydig.
Ja, verzoend, hernam deze, uillerharle en voor
altyd
Cies.Van der Geensl, als gy dal zegt, vroeg Jan,
vvacrom tlurltgy mv in d'oogeh niet zien?....
De valschaerd voelde zich verraden, en, onder den
peilenden blik van deu kapitein, boog hy hel hoofd
nog dieper.
Nogtans hy bedaerde oogenblikkelyk, en hel hoofd
verheffende:
Gy zyt, toch van gedacht niet dat ik bang zy van
u?snapte hy den kapitein bitsig legen.
Bang ol niet bang, was T antwoord, dal deerl
my weinig; wal my deerl is dat ik, langs alle zyden
ccnc geheimzinnige tegenkanting ontmoet die my ver
rast, my ontzet, my verwart...Er wordt iels gebrouwd
in 'tduister,legen mynen persoon... Ik zal welen wal;
de sehynheilige maskers zal ik afrukken en de laffe
nydigaei'ds voor de voelen trappen.,.. Hel kost my
even min, wie hy wezen moge, man af le maken als
luitenant af!... Bedreigen doe ik niet meer, maer sla
gen zal ik zonder spreken,... Gy moet my zoo genie
pig niet bezien, Tineke, 't is gemeend!...
Tineke zweeg een oogenblik en bedacht zich. Dan
lachend:
gaf van eene gpooto militaire bekwaemheid en
eenen onverschrokken moed, is insgelyks aen-
geduid bet noorderleger te verlaten en deel te
nemen aen de operation van hel centrum leger.
De Voix de la patrie, een ander dagblad dat
te Bayonne verschynt, zegt dat vier bataillons
uer provincie Gatalonië, welke in de provincie
Lenda verhieven, naer Gerona vertrokken zyn
en daer, geheel uitgerust, zich onder de carlis-
tisclie rangen hebben geschaerd, welke door
generael Saballs worden aengevoerd.
Nopens den toestand der vyandlyke par-
t}en in hel noorden van Spanje, worden ons
de volgende telegrams, uit ollicieele carlislische
bron meegedeeld, allen gedagleekend uit Tolosa,
8 december:
Maerschalk Serrano is te Logrono aengc-
komen.
De republiekeinen hebben dezen morgend
onze liniën te Oyarzun aengevallén. Zy werden
met groot verlies teruggeslagen.
«Gisteren vielen 4000 republiekeinen uit
Harnaui, onze liniën rond Andoain, op eene
uitgestrektheid van twee kilomeiers aen.
De vyai'd werd lolael verslagen met achter
lating van een honderdtal dooden en krygsge-
vangenen.
Zyn aenval werd dezen morgend hernieuwd,
en bleef den geheelen dag voortduren.
«De republiekeinen zyn in wanorde terug
binnen Hernani gedreven.
E1I ANKII l'U,
De openbare gebeden, tor gelegenheid der
terugkomst van de Nationale Vergadering,
hebben zondag met groote plechtigheid plaels
gehad, in de kapel van liet kasteel le Versailles.
Maerschalk Mac-Malion, vergezeld van al zyne
ministers en twee aidcs-de-cauip begaf zich
naer hei kasteel, begeleid door eene afdeeling
ruilcry. M. Bulfet, voorzilfer, en gansch het
bureel der Nationale Vergadering benevens een
groot getal algevcerdigden en verscheidene
booge ambtenaren waren by de plechtigheid
tegenwoordig. De bisschop van Versailles heeft
eene aenspraek gehouden, waerin liy den zegen
des hemels inriep overde wei ken der Nationale
Vergadering. f)e troepen vormden de liaeg op
liet binnenplein van bet kasteel.
mUITSClIB.AIV».
Eene korrespondentie uil BerJyn zegt, dat de
vervolging tégen de knlholiekvu'er met kragt
wordt voortgezet. De wel van mei 1873 wordt
streng toegepast op de mindere geeslelyklieid,
vooral sedert hel gouvernement ongerust wordt
over den vooruitgang van de apostolische ver-
eeniging in liet gebed. Er wordt gezegd, dal liet
ordewoord aen de katholieken gegeven wordt
door Pater Wall'alle, bestierder der Jesuielen
in Oosten ryk en Duitschland, te Inspruck. Al
de pogingen van den pruisischen minister van
eerediensten, om die mactschappy, aen een
officieel toezigt te onderwerpen, hieven tot nu
toe vruchteloos. De vereeniging neemt eene
aenzienlyke uitbreiding in de Hynprovincien,
Op welken doorn onze kapitein vandaeg getrapt
heeft weel ik niet, want ik versta volstrekt niets van
al hetgeen zyne slechte luim hem voor hel oogenblik
op de long legt. Ontmoet gy onverwachte tegenkan
ting, weel gy aen wie gy die moet loeschryven?
Zoo?
Dat weel ik: 'lis toch altyd aen de makkers niet.
Spreek, doemnis!
Luislerl. Gy hebt dikwyls gezegd dal zoolang
wv de vrees kunnen houden ouder de boeren, wy van
onzen kant niets Ie duchten hebben; maer keeren de
boeren legen ons, dan,,..
Ja, worden zy onderslcund door de sledelyko
overheid, door de krygsmagl....
En denkt gy dal de boereu alleen niet zouden
durven beginnen?
Ik heb lol beden niets dergelyks van hunnent
vvege ondervonden.Zy zyn voor ons vol schrik en ont
zag, en van dien kant mogen wy vooruil, zonder
kommer.
Wie weel? wie weel?
Zeg op dunwal weet gy?
Gy zult my uil lachen misschien; maer liet is
docrom niet min vvaer wal ik zeggen ga. Jan, kapitein,
de builëupasloors beginnen zich met ons zaken te be
moeien en gy weet hoe bel volk naer hou luislerl.
De pastoors? Gaen zy ons vangen? Tineke, gy
zyt zoi of gy bedriegt my.
Ha, ik ben zo'! Luister,... 7ondag verleden vvés
ik le Santbergen iu de hoogmis. Ik had langs de straet
eenen pneblcr ontmoet. Onder uil zyn ondervest hing
een zilveren ketting le blikkeren waeraen, een zakucr-
werk moest vast zynik had bel op hol uerwerk, en
schoof mee inel hom de kerk binpen. Of er de duivel
zich mee bemoeide, ik weet hel niet: ik kon hol her
werk niet knippen.Maer voor myn moeite had ik toch
iels: het sermoon van den pastoor!... Weel gv wat hy
preekte, die oolyke pastoor van Santbergen? 't Was
zeer schoon, zegden de boeren. Ehvvel, boor vvathy
preekte! 't Was inderdaed zeer schoon.
C Wordt voortgezet.)
