DIRK MARTENS
VERGADERING
Kunstnieuws.
Een en ander.
Einde der ministrieele krisis
Korte Levensschets
WERKMANSBOND.
In bel hutol vau liavenstein, te Brussel,
is thans, door het Oudheidkundig Genoot
schap ceno tentoonstelling van ouden kant
ingericht, die voor doel heeft de vroeger
zoo hoog geschatte kantnijverheid m ons
land herop te beuren. Dank aan zijne
ieverige pogingen, heeft het genootschap
1200 stuks kant weten te vereenigen, uit
aile landen, allen om ter prachtigst. Ver
scheidene kerken, zooals de kathedraal
van Antwerpen en de St-Quentmuskerk
van Hasselt, nemen deel aan de tentoon
stelling.
De tentoongestelde modellen leveren
niet alleen grootbelang op voor de man
nen van het vak, en liet is dan ook te ho
pen dat die prachtige tentoonstelling duur
zame vruchten zal opleveren voor onze
kantnij verheid.
De koning, dc koningin, princes Cle
mentine, de graaf en de graymc van
Vlaanderen en hunne dochters zullen dins
dag ten 2 ure, de tentoonstelling van kant
in het hotel liavenstein bezoeken. Ton 3
ure zal de koning oen bezoek brengen m
de tentoonstelling van vogelteelt, in net
voorloopig feestpaleis der Lebeaustraat.
M. Van Wambeke, Burgermeester onzer
Stad, kondigde dijnsdag in de Kamers at
dat hij vrijdag eene ondervraging zal doen
over den toestand der statie van Aalst.
Twee compagnies sedentairen, eene cor
rectie en eene tuchtcompagnie zullen afge
schaft worden doch men zal daarentegen
een nieuw bataljon grenadiers inrichten.
l)e studentenkringen der al te vrije
Hoogesehool van Brussel hebben zaterdag
namiddag eene vergadering gehouden en
het volgende dagorde gestemd
is Het komiteit van de studendentkrm
gen der vrije Hoogschool van Brussel aan
geene enkele overheid het rechterkonnend
om hun te verbieden te denken wat hun
belieft en te verklaren wat zij denken, be
kreunt zich niet om de bedreigingen van
den bestuurder-opziener.
Lieve mannekens, lie? die jonge vrijden
kers Maar of ze studeeren, dat is eene
andere zaak.
Het tijdstip der lotingen is gekomen.
Het' ware gelukkig dat zij konden atioopen
zonder dronkenschap en de daaruitvoort-
komende vechtpartijen. Voor het uur dei-
loting drinkt men om zich moed te geven,
daarna uit vreugde of verdriet. En waartoe
leidt dat? Dat men zijn verstand m den
drank verliest en men zich overgeeft aan
baldadigheden, waarvoor men zich anders
zou schamen.
Vroeger verwittigden de inspecteurs-
generaals der burgerwacht hunne komst 6
maanden op voorhand. De korpsoversten
hadden clan al den tijd hunne manschap
pen voor te bereiden.
Gardecivikken, opgepast! Generaal 1 on
tus zal het zoo niet doen en, zonder ie
mand te verwittigen, op eenen zondag als
eene bom op uw lijf komen gevallen. Gar
de a vól
Zekere P. D. C. stelt in Vooruit aan de
socialisten voor, den 1" mei te vieren door
het geven van krentenkoeken. Hij versect
echter te zeggen wie die krentenkoek*
zal geven. Zal de bakkerij van Voortui er
misschien gratis uitdeelen?
De vergaderingen, maandag morgond
door de rechterzij vanKamer euSen t at go-
houden, heeft con einde gesteld aan de
miuisterieele krisis.
De zitting werd kort na 10 ure geopend.
De volksvertegenwoordigers en senateurs
waren in groot getal opgekomen. Al de
ministers waren aanwezig, behalve gene
raal Brassine. De katholieke drukpers had
gevraagd om de zitting hij te wonen, doch
werd niet toegelaten.
Na eenige woorden van M.Beernaert ont
wikkelde M. Lammens een voorstel, strek
kende om aan elkeen zijne volle vrijheid
weer te geven, zonder voorafgaandelijke
verbintenis, de kwestie der evenredige
vertegenwoordiging in de Kamers te be
spreken.
Vooraleer lezing te geven van zijn voor
stel, verklaarde hij dat het eene katholie
ke vergadering paste, op het ©ogenblik
van eene beslissing te nemen van het hoo
gste gewicht voor het. land, den bijstand
van den H. Geest te aanroepen. Zij zou
daarin het voorbeeld volgen van het eu-
gelsch Parlement dat door een gebed Gods
zegen over zijne werkzaamheden inroept.
M. Lammens las daarop dc eerste verzen
van den Veui Creator. Zijne aanspraak
werd geestdriftig toegejuicht.
M. Beernaert verklaarde dat hij een
anders vrijheid eerbiedigt, doch ook zijne
eigene vrijheid niet wil vervreemden. Hij
zal de evenredige vertegenwoordiging blij
ven verdedigen.
M. Schollacrt vroeg dat M. Beernaert
de kabinetskwestie niet zou stellen in de
Kamer.
Dat voorstel verklaarde M. Beernaert
niet te kunnen aauveerden hij sluit zich
echter aan bij het voorstel-Lammens.
MM. Liebaerten Coremans ondersteun
den de vraag van M. Schollacrt. Zij ver
zochten M. Beernaert aan het bewind te
blijven, zelfs indien de Kamers de evenre
dige vertegenwoordiging verwierpen.
MM. Nothomb, Drion en Eeman waren
van gedacht dat M. Beernaert zulke ver
biutenis niet kon aangaan.
n Laat ons dan liever de zaak uitstellen
merkte M. Helleputte aan laten wij aan
de toekomstige Kamers de zorg over om de
kwestie op te lossen.
MM.Ligy en de hertog d'Ursel verklaar
den zich tegen alle uitstel.
M. Woeste zegde dat hij ten gunste vau
het voorstel Lammens zal stemmen, maar
voegde hij erbij, het zal dan eene kwestie
van eer zijn voor allen, geen bedreigingen
te doen of geen drukking uit te oefenenen.
M. Beernaert protesteerde tegen die
taal. Hij kan de verbintenis niet aangaan,
de kwestie van vertrouwen in geen geval te
stellen. Hij wil de vrijheid voor allen.
M. Woeste antwoordde dat hij geen be
velen aan M. Beernaert te geven had.
M. Schollaert trok zijn voorstel in, en
het dagorde van M. Lammens werd aan
genomen met 84 stemmen tegen 25 en 11
onthoudingen (waaronders vier ministers)
Die stemming, welke een einde stelt
aan de ministrieelèkrisis, werd toegejuicht
en M. Beernaert geluk gewenscht. De zit
ting werd ten 12 1/2 ure geheven.
Ten 1 l/l ure zijn de graal d'Oultremont
grootmaarschalk van 't hof en de graat de
Borcligracve, bijzondere secretaris des
konings, naar het ministerie van financies
gekomen. De koning had in het palcis de
outknooping der krisis algewacht.
De zaken zijn dus teruggebracht m den
staat waarin zij zich bevonden over eeni
ge weken. De kwestie der evenredige ver
tegenwoordiging zal in vrijheid in de Ka
mers besproken wrorden, en de leden dei-
rechterzij zullen ze naar beliefte mogen
verdedigen of bestrijden, terwijl het minis
terie ook zijne volle vrijheid van handelen
behoudt.
uiteinde stond de indrukwekkende gestalte
van de dochter des Saraseensche hooid-
man.
Volg mij, vriend, fluisterde zij.
Beiden traden hand in hand zwijgend
voort- zij daalden eenen kronkelenden
trapaf. Daar beneden gekomen zijnde,
gingen zij gebogen onder de lage gewelven
eenige meters voort, tot dat men eene
kleine deur ontwaarde.
Maria onsloot de zware ijzeren deur,
zeggende
Heer overste, hier is vader.
De jongeling keek verbaasd rond, doch
zag niets dan eene alkooi uit gebakken
steen samengesteld
liet meisje klopte in de alkoof met een
enkelen slag den vloer open, vatteWilfried
bij den arm en bracht hem over eene ope
ning waarin zich de treden van een steenen
trap vertoonden.
Wordt voortgezet.
VAN
Vervolg.
En toch, niettegenstaande dit alles, werd
de begaafde kunstenaar niet rijk. Meer
maals had hij groote moeite om voor hem
en zijn gezin het noodige te winnen. rij
lier, maar innig bedroefd was hij genood
zaakt dc Leuvensche bevolking een om
zendbrief te sturen, waarin hij, jammer
lijk zijn beklag doende, de poorters bad bij
hem te komen koopen. Ziehier een uit
treksel van dien brief:
u Dierk Martens van Aelst,, den wel-
willenden Lezer, Heil enz. Een
u schrijver zoekt door zijne lezers te
worden bewonderd; ik zoek voor
mijne boeken koopers te vinden.
u Andere verrijken zich met slechte
werken te prenten en ik, die slechts
de goede voortbreng, heb groote
moeite om mijne familie te onder-
u houden', ofschoon ik met de uiterste
gespaarzaamheid te werk ga. Ik
deins voor geene mededinging terug,
u zoo men den eerepalm slechts hem
toereike, die de beste en nauwkeu-
rigste werken zal uitgegeven heb-
heil. n Tot slot zegt hijKoop
dan, en gij zult den eenen en den an-
u deren bevoordeeligen. Vaarwel.
Wanneer men zich tot dergelijke mid
dels gedwongen ziet, is welstand en weel
de geheel onbekend. En nochtans de be
roemde Erasmus bekende altijd en overal
dat Martens onder alle opzichten een
waardig man was die zijn Vaderland de
grootste diensten bewees. Marten Dorp
verzekert dat den Aalstenaar met den H.
Hieronymus, die groote Taalgeleerde,
mocht gelijk gesteld worden,
Diederik Hartens was, als meusch te
beoordeelen, een echte Vlaming, eerlijk,
getrouw aan 't Geloof zijner Voorvaderen
en recht voor de vuist; taaien onver
schrokken, edelmoedig en dienstwillig;
kloek en onvermoeibaar aan den arbeid
vermakelijk en lustige gezel op het leest;
koppig en hardnekkig in zijne onderne
mingen, zijnen arbeid wel willende betaald
zien, tier van Aalstenaar te zijn, in één
woord Vlaming van den echten stempel.
(A. F. Van Isegevi. Bibliographiede Thier
ry Martens, p. 120).
Zooals wij schreven, was Dirk soms een
vermakelijke gast; inderdaad, hij staat
bekend als een goed Zoon onzer streken
zoo rijk aan hop, en als een gezworen
vriend van het edele druivensap. In 1517
bestond zijn drukkersmerk uit eeu dubbe
len anker, met de woorden: In vino Veri
tas. {in de wijn schuilt de waarheid). Soms
bezigde hij eene hebreeuwsche spreuk,
nagenoeg op deze woorden neerkomende
Mei of zonder kan ben ik een werkzaam man.
Hel laatste bekende boekwerk van hem
gedrukt, verscheen in 1529. Zijn tot heden
toe bekende uitgaven beloopen tot omtrent
de tweehonderd, en veel,zeer veel, moet
er van zijnen kunstarbeid verloren ge
gaan zijn.' Brussel en Gent toonen nog eeu
deel zijner bijzonderste werken.
Martens gal'van de pen van Erasmus
ruim vijftig boekdeelen uit. Onder zijne
kunst juweelen blinkt vooral zijn Homerus,
uit.
Van krachten uitgeput en eene welver
diende rust zoekende, is het stellig geble
ken dat de vergrijsde Drukker in 1(529
Leuven verliet en, gade en kinderen ver
loren hebbende, naar Aalst, naar zijne
doopvont,, zijne wieg en leerschool terug
kwam en zijne intrek nam bij de Wilhe-
mieten bij welke bij als kind het latiju ge
leerd had.
Hij overleed orden 28 Mei 1534 en wierd
ter aarde besteld bij den ingang van de
Kloosterkerk, alwaar men hem eenen graf
steen oprichte, niet ditopsehritt
Hier leit begraven DIERICK MARTENS,
d'eerste letterdruekere van Duitseh-
lant. Vrankerijke, ende deze Nederlan
den. Hij sterf A" XV" XXXIIII, den
XXVIII dach in Maie.
Deze fraai versierde zerksteen, werd na
afbraak van Klooster en kerk, ten jare
1784 door de zorgen van het stadsbestuur
in de hoofdkerk tegen den wand der Kapel
toegewijd aan het H. Hart van Jesus, ge-
plaats, waar hij zich nog bevindt. Het was
de heer Doktor Meert, lid van het gemeen
tebestuur, die bijzonder ijverde om aan
Martens die hulde te bevorderen.
Toen Erasmus van Rotterdam de dood
van zijnen ouden en trouwen vriend ver
nam, zond hij van Zwitserland een giat-
schrift, dat de Wilhemieten op het ko
per graveerden, bij wie het lange jaren
aan de muur hunner kerk heeft gehangen.
De woorden zijn oprecht schoon en treilen
eiken Aalstenaar tot in het diepste der ziel
in de latijnsche taal opgesteld, luidde het
in het vlaamscli
Zoon van deze oude Stad, rust ik, waar
'k ben geboren, Dirk was mijn naam en
'k heette een prenteruitverkoren. Vóór mij
stier! vriend en broêr, ook kind en echtge
noot Maar 'k mocht ruim tachtig jaar mij
houden van de dood. Mijn anker blijft na
mij, van 't jong geslacht bemind wees nu,
o Heer en God, een anker voor uw kind.
Barland zegt nog van Martens dat hij
zijne geboortestad voor eeuwig heeft be
roemd gemaakt, en wij terecht fier mogen
zijn Stadsgenoten te wezen van hem die
zich nevens eenSTEVIN stout mag oprich
ten.
(Het vervolg de naaste week).
VAN DEN
Anti-socialistischen
De opkomst onzer Anti-Socialistische
Werklieden kon nog al schikken.
M. Edward Keymolen, ondervoorzitter
opende in de naam van den voorzitter de
vergadering, die om reden van de Feest
der Pompiers, belet was aanwezig te zijn
hij gaf het woord aan den heer Hendrik
Van de Velde, schrijver.
Deze gaf eerst lezing van de volgende
brieven, ons ingezonden den dag der kie
zing voor den Werkrechters-Raad:
Antwerpen, 18 December 1893.
Bravo mannen!
der Katholieke Volkspartij! uwe Antwerp-
sche Confraters van Vrede zien met de
grootste vreugde dat gij de ordevlag stevig
houdt.
Hoog de harten
P. BACKX.
Brussel, 18® December 1893.
Aan de Hoeren Voorzitter en leden
van den Anti-Socialistische Werk
mansbond van Aalst.
Beste Vrienden,
Heil Heil Heil De leden van het
Werkmanshuis van Brussel brengen hulde
aan hunne wakkere vrienden van Aalst,
hij hunnen schitterenden uitslag vau zou-
dagj.l.
Moed vrienden wij zullen ons best
doen om uwe goede voorbeelden in Brus
sel, te doen zegepralen.
Hip Hip Hoera Leve ous duurbare
Vlaauderen.
Uwe goede vrienden
De Voorzitter,
De Schrijver, K. Mousset.
J. Verbist.
Daarna gaf hij verslag over de inkom
sten en de uitgaven gedurende het jaar
1892. Het afgeloopen jaar geeft ons een
totale boni van meer dan 900 franken,
waarvan GOOfr. in obligatiën; hij deed ver
volgens eene aanspraak, waarin hij wees
op de veelvuldige diensten welke den
Werkliedenhoiid sedert zijn ontstaan tot
stand bracht en wat al goeds hij in het toe
komende nog zou bewerkstelligen.
Uit die weldoordachte redevoering
knippen wij het volgende, welgepaste be-
merkingske Sommige zoogezegde
Volksvrienden verwijten ons, Anti-Socia
listen, dat wij niets deden voor 't Volk
maar wij stellen hun slechts deze vraag
Wat deden zij voor den Werkenden Man
Waar zijn hunne werkingen, waarmêc zij
zoo hoog op loopen Wat brachten zij tot
stand? Mij dunkt, dat men, alvorens
eeu anders werkeu te beknibbelen, moet
doen zien dat de zijne beter en doeltreffen
der zijn dan de onze
Vervolgens nam vriend Alex. Van de Vel
de het woord. Hij beg'on met op hartelijke
wijze de Anti-Socialisten een zalig en ge-
lekkig NIEUWJAAR te wenschen dit wil
zeggen voor een werkman eeu jaar van
vermeedering van loon, eeu jaar van ver
betering en voorspoed in zijnen staud.
De oud voorzitter van den Bond raakte
even de aanstaande Kiezingen voor Ge
meenteraad en Kamer aan hij stelde
vast hoe nuttig en noodzakelijk het is dat
Werklieden in verschillige Raden eene
plaats innemen. Ten slotte wekte hij alle
aanwezigen op, om tegen de naaste Ver
gadering elk één man mee te brengen, op
dat, wanneer wij met Vastenavond, naar
de kerk onze jaarlijksche Mis gaan liooren
de Aalstersche Bevolking zeggen zou
Wel, zijn dat nu de Anti-Sociali»-
ten?... Dat en is nu geen korporaal met
tien soldaten meer, maar een LEGER met
majoor, officieren en brigadiers! In één
woord opdat de Burgerij zou bekennen:
Inderdaad, dat volk zal in het kort zijn
recht doen gelden, want het bezit al de
vereischte hoedanigheden om zich in het
openbaar voor te stellen en zijn Recht te
doeu eerbiedigen.
De Vergadering sloot onder grooten
geestdrift.
Veertig nieuwe Leden werden opge
schreven.
Wilt gij voor uw drukwerk in volle ver
trouwen gediend zijn, wendt u dan tot de
drukkerij der Gazette van Aelst.
