KERMIS
|1 van -xnffcl.
Agencf.de Pubijcité, R. d. I.. Madeleine, Bruxelles.
Juli 1894
centiemen het nummer
Jaar KJ0 37*.
lüsF K
I\ec Spe. I%"ec Mela.
ABONNEMENTSPRIJS
Dit Blad verschijnt den Zondag van iedere week.
Een abonnement kost 2,50 inschrijving op alle
TIJDSTIPPEN VAN HET JAAR. MEN ABONNEERT ZICH BIJ
DEN UITGEVER, WAAR BRIEFWISSELINGEN MOETEN GE-
TEEKEND EN VRACHTVRIJ TOEGEZONDEN WORDEN.
DRUKKER UITGEVER
GENTSCHESTRAAT. N° 149. AËLST.
S3
ANNONCEN PRIJS
Per dritkregeIj 10 centiemen 2°Bladz., 0.25 cent.
D1KWIJL8 HERHAALDE, BIJ ACCOORL). ALLES TEN BU-
REELE GEDRUKT, WORDT KOSTELOOS GEPLAATST. VOOR
DE ANNONCEN BUITEN DE PROVINCIE, ZICH TE WENDEN
Aan al onze geeërde Lezeressen en Lezers, een Goede, Vreugdevolle en Ver-
zettelijke Kermis
Op het oogenblik dat ons blad het licht ziet, voor de eerste maal de Kermis met
gullen lach begroet, en daar, aan den huiselijken haard opengespreidt ligt. is de ou
de Graven Stad Aeist, bakermaatvan den koenen Iwein en van den eersten Belgis-
ewi .--v-v...
in onze Groote Markt sloeghet' vrolijk klokkenspel weergalmt uit het oude Bellort,
over de Stad, eu thans toovert het in zijne accoorden, stemmen, die den Aelstenaar
als zoovele Feestliederen in de ooren klinken, die aanzetten tot Opbeuring, Moed
eu vreugd; Kerken en Opepbare Gebouwen zijn ten beste opgesmuktde Iloofdkeik
spreidt den verbaasden Vreemdeling al harè schitterende pracht ten toon en ontslui
ert voor een oogenblik hare onwaardeerbare kunstschatten; straten en woningen
wedijveren in krakende netheid en het Volk zelve schijnt bezielt met nieuwe levens
kracht, herwonnen moed en betrouwen in dje toekomst De Fabriekwerker keert
welgemoed naar zijn kroost terug en legt da&r, in den schoot zijner gade, de weinige
zuurgewonnen penningen; de arme wroeter vergeet voor een oogenblik al het reeds
doorstane lijden en, wijl hij zijne dierbare tpngere kinderkens aan de borst prangt,
fluisterd Hij 't Is morgen Kermis!... En de:sukkelaar tracht nogmaals eene pijnlij
ke opwellende gedachte te verdrijven.... De Ambachtsman wrocht vlijtig aan het
laatst onder handen zijnde stuk en nooit glejden naald en pekdraad zoo vlug door de
hand, dan heden, als den man denkt 't Is morgen Kermis!... De handelsman,
vermoeid door de beslommeringen van den atgeloopen dag, spoed zich huiswaarts,
waar hij zich met genoegen neérvleit en denkt t Is morgen Kermis
Ja, dat woord wordt heden Zaterdag zoo wat herhaalt
Het is hier wel de geschikte plaats, om eens te zien hoe onze Voorouders Aelst-
Kermis plachten te vierendaartoe nemen wij een uittreksel uit het sehoone en
goedkoope Volksboek De groote Bende van Jan De Lichte
Het is den 3 Juli van het Jaar O. H. 1746.
Alsdan droeg onze kermis nog gaaf het karakter van derzelver oorsprong. Ker
mis zegt zooveel als kerkwijding en de kermis, hier, evenals elders, was vooral
een godsdienstig feest. Wie de godsdienstige plechtigheden dien dag met had bijge
woond, was van de kermis niet of werd geteld als vreemdeling. Op eersten Kermis
dag, na dc hoogmis, was liet processie. Dczé plechtigheid had van overouds het voor
recht van onzeggelijken toeloop binnen de muren te lokken, en het was met reden.
Den luisterrijken stoet vooruit, figureerden, onder het geleid hunner dekens en hoofd
mannen; de ambachten en neeringen; de gilden en de rethoricakamers, met hunne
banieren, blazoenen en zinnebeelden. Men zag daar, onder anderen, den Eed der
Graanhalle, en dién der drapiers; doch wie liefst en meest bemerkt werden, waren
de flinke en door dc zon gezengde Vrije-Schippers of Vrij-Maten, met hunne sehoone
roodevest, bezet met schitterende vergulde knopkens. iNa de Vrij-Maten volgden de
drij alom vermaarde Gilden der stad. Vooreerst de Schutters van St-Antonius, met
hun vuurroer; vervolgens de handboogschutters van St-Sebastiaans-Gilde, met hun
nen handboog; ten derde de oudste Gilde van allen, de St^Jorisgasten, met. hunnen
kruisboog. Achter de Gilden, de twee Rethoricakamers, die van SM-Catharina en die
van S'"-Barbara. Deze twee kamers, gedurig in twist en geschil, uit oorzaak dat zij
dikwijls tegeu elkander hadden te kampen op de wedstrijden door de naburige steden
uitgeschreven, wedijverden nu om in de Processie elkander in deftigheid en pracht
te overtreffen. Beiden, met hunne behaalde prijzen eu eeimetalen, stapten om te
fierst door de straten. Na de twee Kamers, de menigvuldigeconfreriën der Kollegialc.
Tusschen de rangen der confraters van St-Job, bemerkte men eenen pelgrim, met
kalebas en staf, en de kraag van zijn mantel bezet met schelpen. Het was een Aalstc-
naar die pas was teruggekomen van Rome. De St-Jacobsconfrerie was hem den dag
te voren gaan inhalen aan de Brusselscliepoort en had hem stoetsgewijze gebracht tot
aan het kappelen van O. L. V. ter Druivenalwaar de dankzegging, de litanie van
Loretten en het Te Deunt werden gezongen. Het was zoo 't gebruik. Nu ging de pel
grim in de Processie, tusschen de St-Jacobsbroeders. Het was de eer welke te beurt
viel aan eiken bedevaarder der stad, die, in den loop des jaars, was teruggekeerd
van Rome, of van SWaak-Compostello in Spanje. 'Vóór de confrérie der H. Dnjvul-
digheid,. dreef een groep slordig uitgedoschte arme inwoners, met lang haar en lan
gen Baard, en overladen met ratelende ketens. Zij verbeelden de vrijgekochte chris-
tenc slaven vau den H. Joannes van Matha, én ontvingen op den doortocht menige
milde almoes.
Iets wat wij niet mogen vergeten te melden, iets wat, verhaalt men, een eeu
wenoud gebruik op dekermisprocessie van Aalst, is het volgende. Een Juffertje van
het Hof ten Hamnie op Mijlbeke, stelde voor de beroemde Maagd Sto-Goedele met
haar lauteerken, gelijk zij 's nachts haar kasteel van Ham verliet om in de kerk van
Moorsel te gaan bidden, wanüeer de nijdige zwarte Satan haar lichtje kwam uitbla
zen, zooals de legende leert. Achter dergelijke groepen en verbeeldingen kwamen de
verschillige kloosterorden alsdan ter stede besbuuidc: de Kappucijnen uit dc Kapel-
lestraat, de Karmelieten van de Hoppomarkt, de Eenv. PP. Jesuiteu, en de Ster-
heeren in de Pontstraat. Eindelijk de talrijke geestelijkheid der Ivollegiale, de negen
lvanunnikken van 't Kapittel, met hunnen zanger en ceremoniemeester. En, onder
den baldakijn, de nieuw benoemde heer pastor van Aalst, tevens deken van het ka
pittel, M. Paulus De Bruyne, een Geeraardsbergenaar. Zijne voorzaat. M Matthmus
Bertonville. van Leuven, kwam den 14 Juni van denzclfden jare te overlijden.
Achter het Allerheiligste trad op, in groot kostuum en versierde flambeeuw m
do hand, het deftig magistraat der stede, Vilain XII1I aan t'hoofd zijner acht sche
penen. Niet een gedoopte christen had tot alsdan het fameus formule uitgevonden
van de,scheiding tusschen Kerk en Staat, en nochtans onze voorouders waren
niet dom... Ook, wee deugene der overheden die bij dergelijke plechtigheid, zonder
goede en openbaar gekende reden, had durven ontbreken! Zij waren irank van taal
onze vaderen, en al ware de afwezige zoo edel geweest als een Lamoral van hgniont,
als ecu dc Lannoy, of een Vilain, zij hadden hem, die brave poorters, op straat met
vingeren gewezen Een piket ruiterij, van het regiment Roussillon, sloot den
stoet. Eu achter het piket, in de uiterste diepte der straten, verdrong zich de opge
sierde eu dicht ineengesloten zwerm der aalstersche burgerij, vergezeld van al de ter
kermis uitgenoodigde magen eu vrienden. De paasclikazak en de deftige zwarte zij
den falie waren voor de plechtigheid uit de kist gehaald. Op den doortocht werd
hier en daar een geweerschot gelost de Processie ter hulde, t Was wel is waaite
genstrijdig met de bestaande reglementenen plakkaten, maar 't was zoo de gewoonte.
En eens de processie gedaan was< begon het feestelijk noenmaal, waar, naar
voorouderlijk gebruik, de lekkere rijstpap en vlade het nagerecht uitmaakten. Des
namiddags, na het lof, begon eigentlijk de feest van het volk Langs de straten, on
der de,lommer der huizen, zag men tafels en stoelen uitgehaald, waar de geburen in
eendracht en broederlijkheid aan 't kaartspel zaten. Het waren meest oukens, die,
vreezënd voor het gedrang en de alom heerschende woeling, zich liefst bij hun gemak
hiefden. Orgelmans, blinde klarinet- of vioolspeelders ontmoette men overal, eu niet
raar was het een ouden grootvader te zien opstaan om met de stramme tachtigjarige
buurvrouw, in 't midden der straat, een menuet in te zetten. Langshenen de strateu
dreven gansche huisgezinnen marktwaarts.... 1
Zóó vierden onze Voorouders hunnen Kermis,en zij bevonden er zich niet te slech
ter om, integendeel. Alsdan immers was den rechten zin der Kermis nog .in aller
harten geprint; dan heerschte nog de ware Eendracht, de echte Broederlijkheid en
den Christenen Vrijheidsgeest; Handel en Nijverheid waren in groei en in bloei;
men hoorde zelden van slechten tijd of lage loonen gewagen, maar nooit van kinde
ren die het hoofd tegen hunne ouders opstaken, maai' nooit van kristene i oorters,
die wederspannig en rebel tegen hunne Overheden opstonden. Neen, daarvan hoorde
men toen uiet... 'tls tot dien goeden oiiÖen tijd dat wij moeten terugkeerenhet is
den Kermis van 1746 dien wij moeten zien oprijzen, herleven en bloeien, want met
hem zal herleven den Welstand van *t Volk, den Bloei der Nijverheid Laat ons
dus vandaag de Toekomst hoopvol tegemoet zien 1 een nieuw tijdperk is geopend en
het maalt ons in streelende kleuren Vrede, Lotsverbetering en Eendracht Men zeg
ge wat men wil 't Aelstersche Volk is gebleven wat het was; Katholiek en ver
kleefd aan den Godsdienst zijner Vaderen, innig verknocht aan zijne Geestelijke en
Wereldlijke Overheden, en vooral vast besloten dit in de Toekomst, die al de door
stane beproevingen zal doen vergeten, andermaal schitterend te bewijzen. Ons Volk
zal zich tevens strijdvaardig houden tegen «,11e zoogenaamde Volksvrienden, die het,
onder welk vaandel ook, zouden willen aanzetten tot den oorlog tegen hunne huidige
ieverige Overheden. De Vlaamsche Leeuw, die aan't hoofd van ons blad, in liet
stedelijk wapen prijkt, zal met de aanstaande kiezingen, het vuig ongedierte van
zijne manen schudden.... Ziedaar, eene Kermisvoorzegging
Kermis 1894, zal dees jaar, dank aan de zorgen van Ons ieverig Stadsbestuur, bij
zonder aantrekkelijk zijn; alle pogingen zijn gedaan geweest 0111 de Bevolking zoo
veel mógelijk te bevredigenEen festival, gegeven door de Gewezen Weesjongens,
zal duizenden vreemdelingen binnen onze muren lokken; stoeten van muzieken eu
vereenigingen zullen door onze straten trekken;luisterrijke Concerts,, worden alm
da^en ten gehoore gebracht; prachtige feesten grijpen plaats in den bolder Konink
lijke Harmonie; vermakelijke Volksspelen en zienswaardige pompier^oefeningen zijn
ingericht entotslot zal een schitterend Vuurwék op het Statieplein worden afgestoken.
En nu, Vooruit, naar de Markt Het muziek speelt aan al de barakken, de
paardekensmolens draaien en sjöeven in oogverblindende snelheid, kramers, clowns
en'charlatans schreeuwen, huilen en tiëren dooreen, de vuren kraken 111 de wafel
huizen, déflesschen ontstoppen, de tonnen ledigen zich in de drankhuizen; het is
een getrompetsel, een getrommel, gedommel en gehommel om stapelgek te worden;
kreupele bedelaars vervullen de lucht met hunne jeremiaden, zweetende hercules
dagen in hoog gezwets de liefhebbers uit, blinde Savoyards draaien de krassende or
gelkas, peperkoekmaunen tieren 2 kluppels voor 5 eens!, de molens vaa ptezier
huilen óp alle wijzen3 kaarten voor 10 centiemen, die wint, mag kiezen mannen,
vrouwen, en kinderen lachen en juichen en wemelen in bonte mengeling doorelkaar;
eindelijk, er heerscht een tempeest van lawijd en rumoer 't I»
