DE GAZET VAN AALST
Noodgedwongen vetmaad
PIERLALA
Anglo-Catholicisms
De Toestand
DE BEVRIJDING VAN
HOLLAND VORDERT SNEL.
KONINGSBERGEN EN
HANNOVER INGENOMEN.
BREMJEN, HAMBURG EN
WEENEN DEN VAL NABIJ
100 KM. VAN LEIPZIG.
200 KM. VAN BERLIJN.
EN OMSTREKEN
Nummer 26
BüREELEN
Verschijnt voorloopig den Donderdag en Zondag van iedere week
Donderdag 12 April 1945 2" Jaargang 1945 1 Fr. het N'
Kerkstraat 9, Aalst. Telefoon 114.
DE ONTVOOGDING VAN DEN ARBEIDER
VOORDRACHTENREEKS INGERICHT DOOR OZANAM
Spreken
i 1. VERBIST
E. H. CLEYMANS. Enkele Abonnementen ;n
E- H CARDY N. nog te verkrijgen in het i i is
Prof. VAN HECKE. Ceule. Kattestraat.
E. h .VAN GESTEL.
BEGIN 14 APRIL A.S.
Hu aandeel dat de invloed van inaterieclc omstandigheden heeft gehad op het
onvaderlandsch gedrag van meerdere landgenoiten, s.elt een der moeilijksie en
mees: delicate vraagstukken aan de leden var onze krijgsgerechten.
ZeKere krijgsgerechten hebben inderdaad dergelijke personen vrijgesproken
op grond van de vas.st Iling dat ede betichten gehandeld hadden onder invloed
van een mach: waaraan ze niet hebben kunnen weerstaan».
Deze zinsnede is niec anders dan een gedet-Ulijkc herhaling van art. 71 van het
S'rafwe boek volgens het welk er geen misdriji is wanne.r de b-klaagde cp het
oogenbl.k van de feiten in staat van krankzinnigheid was of gedwongen werd
door een macht waaraan hij nie; hreft ku.inen wederstaan.
De toepassing van dat artikel, welke betrekkelijk gemakkelijk is in geval van
lichamelijke dwang, word: zeer netelig bii zedelijke dwang en stelt een vraagstuk
van zuiver oordeelkundigen aard daar.
De verdediging van vele individuen voor ne krijgsraden bestaat immers m het
opwerpen van dien dwang, de eene is in dienst van de Z. B. getreden om in het
land^te kunnen blijven de andere is in de N.b.K.K. gegaan om aan een zieke
rroecler d. noodige zorgen te kunnen verschaffen een derde werkte bij de O.T.
omdat hij hier werkloos zat met verscheidene kinderen en niet wensch e in
Duitschland te werk gesteld te worden,
In theorie werd tot hiertoe slechts als zedelijk dwingend element, het element
(■vrees aangenomen, wanneer die vrees zoo groot is da? de beklaagde normaal
onmogelijk daaraan kon weerstaan. Het klassiek geval is dat van de wettelijke
zelfverdediging. Doch in de gevallen die we bestudeeren stelt deze hypoihese
zich meestal niet ofwel wordt ingeroepen de vrees van een toekomstig en on
zeker Li: (naar Dui schland gestuurd te worden) ofwel tracht men zicht te
verrechtvaardigen door den nijpenden nood waarin men verkeerde
He: eerste geval kan niet onder toepassing van art. 71 S.W vallen omdat die
vrees -de gestelde voorwaarde niet vervult van he? tweede kan men zich met
recht afvragen of het onder toepassing van d«arhkel valt.
In bedoelde gevallen gaat het immers niet op een werkelijke te niet doen van
de vrije keus in te roepen tengevolge van een gevoelen of een ins inct (zelfbe
houd b.j noodweer b.v.waarbij !ke reactie var. hu verstand uitgeschakeld
word:. Meestal s onden de verdachten voor een keus eenerzijds de honger of
de depoitatie, anderszijds een daad tegen hui vaderland s'.ellen. m.o.w. verraad
plegen. Ons inz:ch. staan we hier buiten de hypo.hese van art. 71, ten ware
het aan den dader absoluut onmogelijk was anders té handelen want de keus is
a. ïjd vrij met volle bewust zijn gebeurd, n welke hooge mate ook die keus
kon beïnvloed geweest zijn door den dringenden nood.
De eenige tempering aan dat beginsel kan bestaan in het vereisch' zijn van
een redelijke verhouding van gelijkheid tusschen het dreigende kwaad en het
middel aangewend om daaraan re verhelpen en dat zou bestaan in een wets-
overueding. Wij leggen den nadruk op de uitdrukking kan omdat sommige
de tempering aanvaarden en anderen niet. Sommigen zullen de mensch vrij
spreken die tengevolge van nijpenden honge een brood stelen, andere niet. Wij
kunnen het met aanvaarden tenware de dadei tengevolge van den honger waan
zinnig was geworden zoodat hij zijn daden r.iet meer mees er was. Maar wat
niemand tot hiertoe aanvaardde, s de vrijspraak van dezelfde mensch Jie een
moorc. zou plegen om dat brood tc stelen.
A fortionri moei hetzelfde gezegd worden van iemand die een dienstverbinte
nis m een vijandelijke formatie aangaat en er langen tijd blijft dienen zonder
te. pogen zich uit deze banden los te maken, indien men kan aannemen dat de
verbii.tems werd aangegaan tengevolge van een volledig weg cijferen van het ge
weten op het oogenblik zelf.
Zelfs indien de dader lang zou geaarzeld hebben dan blijft toch uit het feit
™ar we'ken kant zijn sympath en gingen. want echte vaderlanders zouden
er ze.ts nooit aan gedacht hebben liever ze'f ondergaan dan verraad te plegen
en den dood van evenmenschen op het geweien te hebben.
W.-e zeg; ons overigens dat die noodgedwongen verraders, tijdens de bezetting,
op hun evenmenschen niet zouden geschoten hebben, hadden ze daartoe bevej
ontvangen
Hst ongelukkige in dezen is de koitstondightij van de menschclijke herinne.
ring, waardoor de repressie dreigt nogmaals te zwak te zijn.
H- komt ons derhalve gewenscht voor arl. 71 op die gevallen niet uil 'e brei
den si integendeel ie blijven bij de s rikte interpretatie ervan. Wan. eenreder „t-|
waar men begint en niemand wee! waar he, zal eindigen. Voder Cats zegde
reeds Kruip met in een put waarvan ge hei einde niet ziet.
Men mag ten slo'te niet vergeten en die opmerking doe: heel de theorie der
noodzaak te met. dat er duizende werkli-dcn ;n denzelfden noodtoestand hebben
verkeerd en toch nie' in deze formaties zijn getreden.
Hoogstens kunnen in bedoelde gevallen de %crzachtende omstandigheden aan-
fnon.cn worden zonder het misdrijf zelf ;n dus de straf ui; tc schake
ten, kunnen ze tot gevolg hebben dat de straf hetieid wordt tot het minimum van
een jaar gevangenisstraf.
Zoowel de maatschappij als de openbare meaning zouden er door gediend
women het is ten slotte wenschU jk dat de militaire magistralure zooveel
moge.'J*- van critieken gespaard blijven. JEAN L1EBAEP f
Wat is
(Vervolg)
IV.
TERUGKEER VAN DE HIGH
CHURCH TOT ROME
DL SAMENSPRAKEN VAN
MECHELEN (1922-23).
De Hooge Kierk neigt naar Rome. Wij
hebben er hooger op gewezen dat zij een
eng.-lsch roomsche liturgie heef aange
nomen, dit meent engelsch van taal,
roomsch van gebruiken. De oxfordbewe-
gng jjch.e f den terugkeer to de b s uurs
eenheid van Rom: op haar vlag. Voor-
aans aande oxford sten zijn de gebeur
tenissen vooruit geloopen en hebben zich
bekeerd. De tract N 38 van Newman
had den vinger op de wonde ge.cgd
oen kerk die wil aanspraak maken op
echtheid moe' universeel zijn. Sedertdien
droomen de vooruits revers van univer
saliteit. En bemerk, zij zoeken toetreding
nie alleen tot Rome maar ook tol de
kerken van het oostersch schisma. Door
oostersche kerken verstaan wij de natio
nale kerken van de slavische volkeren
van de Balkans aten en Klein Azië.
clnu sedert een halve eeuw heeft de
Hooge Kerk tal van ouverturen., ge
daan aan de oostersche kerken. Zonder
glicancn. te Bristol, de voorwaarde
sine qua non geformuleerd, onder de
welke zij bereid waren te onderhandelen
me den H. Stoel.
I De anglicaansche kerk zal een wer
kelijk deel uitmaken van de katholieke
kerk en niet den naam bi jven dragen
van een afvallige gemeenschap waar de
b.keerlingen eers: zouden moeten uittre
dn om r.aar Rome over te komen.
2) Rome zal de geldigheid erkennen
•an de anglicaansche priesterwijdingen.
N'u. Leo XIII verklaar in 1896 Jo an-
gl caansch: wijdingen ongeldig en noem^
zijn decreet onwederroepelijk.
Op dt eerste voorwaarde kon ngc
gaan worden maar d? weede word? zon
der hoop van de hand gewezen. Ir der
daad, h t afvallig karakter van een kerk
kan gesaneerd worden; het ongeldig ka
OVER VET; VISCH;
BEENHOUWERS; VISCHMAR-
CHANDS; KRUIDENIERS EN
TWEE MINISTERS.
Nen langen titel hé
Dit is om van de mode te zijn.
He. schijnt da: la-ge titels eigenschap
pen zijn van de moderne journalistiek.
En waarom
Iemand die zijn rtikel wil dQen lezen
moet rekening houden met de verschil
lende bezigheden i goes.ingen der le
zer® en daarom jui moec van dfcn titel
een aanlrekkingskra ht uiigaan.
Er zijn veel men chen wier rijd zoo
danig m beslag ge..omen wordt Jat ze
a'leen maar 's morg ns bij den koffie de
itels van hun dagbad kunnen overloo-
pen. Voor dezen n oet de titel de korte
inhoud van het arti el weergeven.
Andere menscher zijn belust op sen-
sa.ie. Voor dezen i .oet de titel sensatio
neel zijn. 'n soort vraagteeken.
Verders zijn voc al de huisvrouwen
bekommerd om de ravi.ailleering. Ook
voor dezen moet d< titel een wegwijzer
zijn.
Handelaars vind n alleen belangstel
ling in artikels die nun beroep aanbe
langen. Hiervoor zal weerom de titel als
aanduiding dienen.
F.r zijn menschel die graag hun voe
ten onder de tafel huiven en een voor
keu' hebben voor e* n of ander fijn brok-
Hiev ook zal de itel hun doen water
anden en lezen ze ret artikel.
Eindelijk zijn er :och ook nog men-
rchen die nog aan politiek doen. Voor
de/e laatste soort ir iividus moe; ook de
tile! een vingerwijzi rg zijn.
Na dit inleidend woordje herlees" ge
den tite' en ge zult noeten bekennen dat
hi' aan al die vereis ;hten voldoe
En waarover gaa het nu I
Ik laat u het ge prek beluisteren van
?\vee Aalstenaars c o den hoek van de
X straa Den eei en ne gezonden
blok van ne vent was nen betnhou-
*.v,i. Den anderen wat langer, bleek
en magerder wrj ne vischmarchand.
De beerrhow J -r-d gestikulee-
ren en sprak niet zucht <i Ja. 't is hier
een fijn organisatie jn den Belgiek. Wij,
beenhouwers, moeien onzen winkel hy
giënisch inrichten De muren in witte
tege's zetten; n'n g'>eiën afloop hebben;
een goeie ijskast en alles goed verlucht.
Dit alles om de vleeschwaren goed te
bewaren. Voor dat ge uw winkel moogt
openen komt er n'n inspecteur van de
gezondheidsdienst om alles na te gaan of
t spel in orde is volgens de wet. als 't
wel gaat krijgen wij wekelijks een mot
vleesch, me. dewelke nun nog 'c zout op
zijn patatten kan verdienen. En voila
F ncelijk kom. er vet en het gaa' naar
de zuivel winkels die toch dagêlijkschc
inkomsten hebben. En, nog beter een ge
deelte gaa naar d kruideniers. Is dat
vet misschien boter van schapenmelk...
n zijn die kruidenierswinkels hygiënisch
ingericht
Of ge gelijk hebt antwoordde de
"ischmarchand, en is 't in onzen stiel
nie! t zelfde Ik had de vrouw mijn
witte voorschot doen wasschen en strij
ken om de doozrn visch te bestellen.
Do^h t Zou schijnen da", in die doozen
'ngelegd fruit zinwant 't zijn de krui
deni'rs die ze mogen verkoopen>
Mijn vriend Seppsn had dat gesprek
afgeluisterd en hij schoot er zijnen :mik
kei tusschen. en weet ge wat Seppen er
over denkt f
Sepptn zei dat de twee minis ers Lal-
mand en Marteaux bijna gevochten
h-bben. Marteaux de man voor de
volksgezondheid beweerde vet bij
'e beenhouwers en visch met »f zon-
Jer doozen bij de vischmarchands.
GEZONDHEIDSTOESTAND
VAN DEN H. VADER
De gezondheid van den Paus baart in
zijn omgeving ongerustheid. De Paus is
zeer verzwakt door de griep waardoor
hij -en maand geleden aangetast was en
is er nog nie; geheel van h-rsteld. Vol
ledige rus, is noodzakelijk en terzelfder
tijd eei stevigere voeding, maar de
Paus heeft nooit zijn arbeid opgegeven
die nog harder is geworden vanwege de
gebeurtenissen en gaai door met zien so
ber te voeden. Hij heef; er echter in toe
gestemd zijn gewone ontvangsten «e vër-
korten.
DE AMERIKANEN
ONTDEKKEN DE DUITSCHE
GOUDRESERVE
Londen, 10 April (Reuter) Man
schappen van h t derde Amerikaansche
'tger hebben in de zoutmijnen van Mer
kers., er. zuiden van Mulhausen.mecr dan
4.000 zakjes goud in staven on dekt.
De/.- honderd ton goud, benevens
drie ^lilhoen papiermarken, twee mil-
lioen Amerikaansche dollars, honderd
millioen frank 1 10.000 pond sterling cn
mindere bedragen Spaansche, Turksche,
Portugeesche en Noorsche deviezen vor
men de volledige reserve der Duitsche
Pijksbank.
rakter van een sacrament niet. Laten wij
d:i wat van nader bij beschouwen.
D; oxfordis en zijn zich zelf bewust
.•an het schisma isch karakter van het
anglicanisme. Zij voelen dat het kentee-
ken van apostoliciteit hun ombreek'.
Vandaar de ruk naar den wettigen stoel
van Petrus. Het schisma van Hendrik
V lil heeft Engeland afgescheurd van die
apostolici eit. F.r dient nu een daad ge
steld die in tegenoverges'elde richting
gaat van deze van den Tudor. De afval
ligen moeten den eersten s ap doen naar
Rome, daar gaan zij zelf mee accoord.
Ei is du: niets onmogelijks aan het fci:
dn', op een zekere dag het anglicaansch
ep scopaa; opgenomen word; in de een
hcid van de roomsche kerk en Jat de
paus jurisdictie geef: aan de angiicaan-
h- nisschoppen.
Maar de priesterlijke of sacranrenteele
mach', is een and r geval. Men wordt
pries er GEWIJD. Die wijding ;s een
het wel en het wc van die pogingen na
te gaan, s ip ik alleen e- n feit aan da'
nog nooit beleefd werd in de oRicic-le
kerk van Engeland ,n 1920 was op
het Kerkconcihe van Lambeth (Londen)
Koloniale Loterij
PLAN 1945
t'-.n bate van de Geteisterden
52(1'!I loten voor de waarde van
VIJFTIEN MILLIOEN
Groot Lot: EEN MILLIOEN
15 groote loten van 100.000 fr.
20 lo en van 50.000 fr.
25 loien van 20.000 fr.
200 loten van 10.000 fr
400 loten van
400 loten van
1.000 loten van
50.000 loten van
He. biljei 50 fr. Het vijfd»
OVERAL TE KOOP
alsook ten zetel van dc Koloniale Loterij,
Guldenvlieslaan. 56 te Brussel, door
storting of overschrijving op de
5.000 fr.
2.500 fr.
1.000 fr.
100 fr.
I I fr.
I Postcheckrekening 71.60
Helpt onze Geteisterden
Een fortuin kan U te beurt vallen!
Doch Lalmand Z< i Nee Collega, ge
fijt er niet. G. zijt ne slechten pobiieker.
We zijn allebei van 't zelfde kalieber...
er zijn meest van al kruideniers. die
ioe»cn w; langs onze kant krijgen en
daarom laat ze maar verkoopen.
Ha zei. Mar eaux, da s wat anders!
Heel goed Collega. Wam de hooge
raad van de Communistische partij
heef: ons gezegd dat wij als minis ers er
veel kunnen oe bijdragen opdat onze
panTj veel leden zou aanwinnen. !k snap
het.
Ja. ja. zei Lalmand. en de beenhou
wers. en de vischmarchands en de ge
zondheid laat die en dat naar den dui
vel loopen....
Seppen jongen, ge zij' g j wel ne phi-
losoof. want nu we en de beenhouwers
en dc vischmarchands hoe met hen den
ap gehouden wordt.
En Pierlala eindigt met een simpel
Tatgje
Kan dc Middens andsorganisatie geen
voetstappen doen in naam van onze
beenhouwers en vischmarchands Zoo
niet moeten de beenhouwers en visch
rchands ook kruidenierswaren ver
koopen dan kunnen ze gereedgemaakte
d-ners bestellen. Dat ware de klop II
Pierlala.
Duitschland voor de instorting.
Bij oorlogsvoering zijn twee zaken van
belang de stellingen door een leger
gehouden en de bruikbaarheid of s. rijd -
capccitcil van de eenheden.
Dr zoo waardevolle stelling van den
Rijp bracht Duitschland me. veel baat
bij. en eiken dag krimpt het grondge
bied m nog, door de nazi's gehouden.
Wat de- s'rijdcapaciteit der Duitsche
legers betreft kan men er best over oor-
deelcn r.a de uitspraak van he; S.S. olad.
Das Schwaze Korps ingezien te heb
ben De oorlog is in een fase getreden
waaruit blijk tda. slechts enkele dagen
qf enkcL weken het Diutschr volk d.
volledige instor ing scheiden. Wij bevin
den ons in den bevreemdenden toestand
misschien te moeten toegeven dat het mo
gelijk is ons op militair gebied te ver
slaan... (i
Moet hier nog bijgevoegd worden wat
reecis werd bereikt na twee weken cffen-
si-'f meer dan drie honderd luizend
gevangenen, meer dan de helft van de
weg R'in-Berlijn doorloopen en vooral
en Lge. dat :n 't Wesen eiken samen
hang heeft verloren Men ziet dat voor
n iv Das Schwaze Korps bijna de
■vaaiheia schreef f
Partijleider of regseringsho^fd
He i? be rturingswaardig da' deae
vraag b!j meerdere burgers, in deze om-
stano.gheden oprijs:.
Wij leven in e.-n democratisch regime,
doch de oorlog en zijne gevolgen zijn
nog ni-» voorbij.
Dc regeering moet zelf het bestuur vol
ledig ui oefJnen. Daarbij wordt het ge
contro'lecrd door hei Parlejjy.-n Dat is
d- constitutioneele regel in gewone om-
s'ancLphed.n dan zal moe en steun
gezocht worden bij partij of partijen.
Ni. echter moe, dr rsgeering minstens
zooveel op de openbare meening kunnen
s eunen en deze verwacht van de re
geering geen partij politiek doch na io-
nale bewindsvoering, vrij van persoon
lijke groeps- of partijinvloeden.
.Mijnheer Van Acker indien men U
nog u:;noodigt op een partij-vergadering,
doe dar nie: ais op Paaschavond te
Gem doch zeg dat U daar niet or te
vinder, zijl. maar dat U de F^rs e Minis
ter wil» blijven van alle Belgen.
Hartversterkende dagen voor een
prachtbeweging.
Verleden wc.-k hielden de voerman
nen var. de K.A.J. hun studiedagen te
lelie bij Gent. ijf dagen vervolgen*
kregen zij er degelijke lessen om hen voor
•e beraden op hun taak van morgen •-
Ie arbeidersjeugd terug te winnen voor
Giristus I
Vrijdag, de laatste dag. een inslaande
.cs van den zoo beminden gcne.aaL
Ier beweging"E.H. Cardijn. Hij lie ten
volle aanvoelen hoe belangrijk K.A.J.
m ons na.ionaal leven geworden was.
Sluitingzitting onder ivn laaiende be
geestering. zooals men dit all.-en Lij ons
sympa ieke kr.s. lijke arbeidersjeugd
aantreft. Voorwaar hartversterkende da-
,n voor e.-n pracht-beweging I
K. A. J D. wi reld door.
Zelf andersdenkenden, soc a listen en
communisten, h rk-nnen dn'. K.A.J. de
machtigste jeugdbewing van ons land is.
Zoo mocht E. H. Cardijn getuigen.
Doch ook buiten ons land blijven de
is elijkt jeugdarbeiders niet bij de
oakken zitten.
In N d-rland was de zuster beweging
de J. W. (Jonge Werkman) verboden
pzet onder de bezet ing. Zij treedt des
c krachtiger en te zuivrrder uit haar
catacomben werking. He; beste mag hier
orden verhoopt
In England was de inzet traag en
rs ig. Pas na '35 aangepakt, kende ze
rren 'egenstand of beter onverschillig
heid. In 39 brak de beweging echicr
door en onder den oorlog spijts alle
moeilijkbeden, verdubbelde het leden
aan al.
Ierland en Schotland bezitten eik hun
en K.A.J.
Dc Fransche J.O.C. zit vol vuur en
oogst veel succes :n de nijverheidsstreek
an den Nord Ook in andere werk-
edenmiddens schiet ze goed op zoo-
een officieelc vertegenwoordiger van dc
slavische kerkunie aanwezig. Het was
de eers e maal in de geschiedenis da
he* Oosten een stap deed naar het wes-
Maar sedert 1920 :s in deze rich
ting geen voorui'gang meer geboekt.
EN IN DE RICHTING VAN ROME
De weg naar Rome is moeilijker, ©n.
het mag misschien wonder klinken, de
onhandelbaarheid ligt aan de zij-Je van
Rome. Lord Halifax had. voor de an-
sacrameni. F.en sacrament is. onder an
derc. ongeldig wanneer he' toegediend
wordt door iemand die onbekwaam is;
(b.v. wie zelf het episcopaat niet .>n'van
gen heeft kan geen pr.esters wijden) of
wanneer het nie' met de noodige mee
ning word toegediend. wanneer he'
uitwendig terken ni t volledig wordt 'oc-
g-past F.en gebrekkelijk- oes'and kan
h er me door den paus gesaneerd wor
den. Wanneer c-n angl caansch pnes"er
zich bekeert en in de katholieke geeste
lijkheid opgenomen wordt, wotdr hij
HER WIJD. De roomsche kerk bï
houwt dus de anglicaansche wijdin
gen als ongeldig. Bemerk nu dat er niet»
bnormaals aan is da: Rome die w'jdin-
g.n als geldig zou aanvaarden. Ik her
ders eit niet sacramenteele onmacht.
Trouwens, he* fe^ bestaat Rome er
kent de geldigheid den gricksch ortho
doxe priesterwijdingen. En de grieksche
kerk is afvallig net als de engelsche.
indien Rome <ie anglicaansche wijdin
gen ongeldig noemt is di: enkel om een
h rtor.sche reden. Zi- hier het feir. In
1559 stelde Elisabeth al de kathob-ke
b.sscb.oppen af. Ze benoemde voor den
aartsbisschoppelijken ze»el van Kantel
berg ren nieuwen 'itularis Parker Nu
Parker werd gewijd door een prot**-
'antsch bisschop Barlow. Barlow w.jdde
Parker volgens het ceremonieel boek
ii gegeven door Edward VI. Parker, op
zün bur. wijdde de titularissen van de
andere b sschoppelijke zc-ls. En van
d'ze splinternieuwe generatie van bis
schoppen houdt H~t hu dig anglicaansch
p'scopaa' nog zijn wijding.
Welnu. Ron»'- verklaart de wijding
van Parker ongeldig. Daardoor zijn al
de wijdingen die er op volgden het ook.
(Vervolgt). J 3^