DE GAZET VAN AALST
Anglo-Catholicisms
PIERLALA
Dc Toestand
PIUS XII OVER DE NATIO
NALISATIE VAN HET
BEDRIJFSLEVEN
Zondag ontving de Heilige Vader
eenige duizendtallen leden v. de Italiaan-
sche Kristelijke Arbeidersverenigingen.
Hij heeft in een belangrijke toespraak
stelling genomen tegenover hei actueel
vraagstuk van de nationalisatie der nij
verheden.
Hij heefi verklaard «De Kristelijke
Arbeidersverenigingen keuren de natio
nalisatie. slechts- goed in gevallen waar
in ze werkelijk voor het algemeen welzijn
noodig zijn, n.l. als eenig middel om
misbruiken, verspilling van krachten ie
beletten. Het doel der nationalisatie moe.
enkel zijn de economische bedrijvigheid
van het land ie leiden tol nationale wel
vaart, die op zichzelf de basis moet
vormen voor een gezond kultureel en
godsdienstig leven.
Wat nu bij di. alles de democratisee-
ring van de economie betreft, deze
wordt bedreigd door monopolium, t.t.z.
door he. despotische gezag van een ano
niem kapitalisme eenerzijds, en van ge
organiseerde groepeeringen en machten
anderzijds .steeds bereid om hun in
vloed tot eigen belang en ten nadeele
van de rech.vaardigheid en den naaste te
misbruiken.
De tijd is gekomen om alle holle
woorden over boord te werpen en zich
te bezinnen op de encycliek Quadrage-
simo Anno, op.de nieuwe organiseering
der productieve krachten van het volk.
Boven he'. onderscheid tusschen werkne
mer en werkgevers tnoet de mensch de
eenheid leer n zien die al degenen sa
menbindt, die aan de voortbrengst sa
menwerken. Zij dragen allen immers
hun deel in de taak. de gemeenschap op
vaste basis te voorzien van het levens
noodzakelijke.
Zijne Heiligheid besloot met den vu-
rigen wensch, dat deze solidariteit zich
zou uitstrekken* tot 'alle bedrijfstak
ken tot alle geledingen van de
samen! ving, opdat zij de grondslag zou
worden voor een betere economische or
de. voor een gezonde en rechtvaardige
autonomie, voor de mogelijkheid der
werkende klasse to het opnemen van
hun deel in de verantwoordelijkheid der
nationale economie.
HOE ENGELSCHE vLlEGERS
UIT EEN DUITSCH GEVAN
GENKAMP TRACHTEN TE
ONTSNAPPEN
In de «Daily Telegraph «deelt luite
nant Robert Coste van Torenlo (Cana
da), de eerste Engelsche vlieger die bij
een aanval op Duilschland, den 29n
September 1939 werd neergehaald en
die sedertdien krijgsgevangen was, be
langwekkende bijzonderheden mede be
treffende het leven der officieren van de
R.A.F. in de concentratiekampen.
Hij zelf trachtte herhaaldelijk te ont
snappen. Hij verklaart o.a. waarom de
groote massa-ontvluchting die den 25en
Maart 1944 op touw werd gezet, mis
lukte. Gedurende 3 maanden groeven
800 officieren en soldaten van de R.A.F.
in Stalag 111, te Sagen, 8 m. onder den
plankenvloer van een der barakken een
tunnel van I 00 meter lang en eên door
snee van 60 centimeter.
De ontvluchting slaagde niet om ver
scheidene redenen. Dienzelfden nacht
werd als bij toeval, door de R.A.F. uit
gekozen voor haar zwaars en aanval op
Berlijn. Wegens het in heel Duitschland
gegeven alarm, was het aantal wachten
in he: kamp verdriedubbeld. Bovendien
hadden de mannen die den tunnel had
den gegraven, zich in hun berekeningen
vergist. Tenslotte ontdek e een politie
hond den uilgang van den ondergrond-
schen gang en vestigde er door zijn ge
blaf de aandach: van de Duitsche be
wakers op.
Slechts 87 man slaagden er in te
vluchten. De meesten werden de volgen
de dagen opnieuw geval. Door een maat
regel, zoo barbaarsch als strijdig met de
conventies betreffende he recht der
menschen, deden de Duitschcrs, zooals
men weet, 47 officieren van de R.A.F.
fusilleeren.
Wat is
Later werd, van beide zijden het a
tal deelnemers verhoogd. Van katholieke
zijde namen aan vergaderingen deel, be
nevens Mgr. Mercier, Mgr. Van Roey,
vicaris-generaal van het aartsbisdom.
Mgr. Batiffol en twee theologanten
priesters Portal en Hemmer. De pers
liet, toen ter tijde, verstaan da' het hier
enkel een officieuse poging gold toi toe
nadering tusschen Engeland en Rome,
maar deed alle blikken spannend opzien
naar Mechelen.
Er hadden drie onderhouden plaats
in 1922, Maart 1923, November 1923.
Wat in détail gesproken werd weten
wij nie Maar op 18 Januari 1924 zond
Z. Eminentie een rondschrijven naar de
gees elijkheid van het aartsbisdom. Daar
uit ontleenen wij wanneer de essen-
beele vragen te berde kwamen: le per
soonlijk herderlijke macht van den paus,
EN OMSTREKEN
Nun.mer 30
BUREELEN
Verschijnt voorloopig den Donderdag en Zondag van iedere week
Donderdag 19 April 1945 2* Jaargang 1945 1 Fr. het Nr
Kerkstraat 9, Aalst. Telefoon 114.
NA HET AFSTERVEN VAN
PRESIDENT ROOSEVELT
GODSDIENSTIGE PLECHTIGHEID
Washington, 16 April (Reuter).
ln den namiddag had een godsdiens.ige
plechtigheid plaats in het Witte Huis.
Onder de aanwezigen bevonden zich
mevr. Rooseveh m.et haar zoon en doch
ter, de president en mevr. Truman, de
leden van de regeering alsook admiraal
King.
Achter hen hadden de hh. Eden, mi
nister van Buitenlandsche Zaken van
Groo Bri.tannië, lord Halifax, ambas
sadeur van Groot-Brittannië in de Ver
eenigde Staten; Gromyko. ambassadeur
van Rusland; Bonne., ambassadeur van
Frankrijk; baron Sylvercruys, ambassa
deur van België, en Tarchiani plaa:s ge
nomen.
Buiten hield zich een menigte var
meer dan I 0.000 personen op.
De protesian.sche bisschop hield een
korte rede, waarin hij vooral herinnerde
aan de bekende woorden van president
Roosevelt in 1933 «Wij hoeven slech:s
de vrees ie vreezèn».
DE TERAARDEBESTELLING
Hyde-Park, 16 April (Reuter).
In aanwezigheid van zijn familieleden
en van de officieele overheden werd pre
sident Roosevelt Zondagmorgen begra
ven in den uin gelegen tusschen het fa
miliehuis en de F.-Roosevelt-biblibtheek,
in Hyde-Park.
De lijkkist werd rech.streeks van ui
den trein aangebrach 21 kanonscho
ten werden gelost door 3 stukken van 75,
geplaats. rechtover de bibliotheek.
President Truman stond naast he
graf gedurende de üjkplechtigheid die
gecelebreerd werd dqor D. George An
thony, ree or van de episcopale kerk
van Sint-James, te Hyde-Park.
HET ROUWBEKLAG VAN DEN
H. VADER.
In zijn .elegram aan President Tru
man drukte de Paus zijn diepe smart uit
over den dood van president Roosevelt.
Hij verklaart «He. onverwachte en
smartelijke nieuws van den dood van
president Roosevelt brengt in onze har
ten het besef van het leed dat ons treft
wegens de hooge achting die wij voor
dien beroemden Staatsman koesterden
en wegens de vriendschapsbanden die
hij ontwikkeld en gehandhaafd heeft
tusschen de Vereenigde Staten en den
Heiligen Stoel. Bij de ui drukking van
onze rouwbetuiging, voegen wij onze
gebeden voor geheel het Amerikaansche
volk en voor den nieuwen president dien
wij onze vurigste wenschen ui.drukken
opdat zijn arbeid moge doeltreffend zijn
en de Natie in oorlog naar een nabijen
vrede moge leiden die rechtvaardig, en
christelijk zal zijn.
DE FINANCIEELE TOESTAND
VERTROUWEN IN DE MUNT
Het Belga-agentschap deel, mede
Wij vernemen dat tijdens de uiteen
zetting, die de h. Eyskens op den Ka
binetsraad vem verleden Vrijdagavond
gaf over den financieelen toestand, de
minister uiting gaf aan zijn volstrekt
ver.rouwen in de munt.
Hij is van oordeel .dat wanneer de
maatregelen, die voorgesteld zijn met het
oog op he'. opslorpen van den mun,-
omloop zullen genomen zijn, ons land
zich in een normalen toestand zal be
vinden, die gunstiger is dan die van an
dere landen.
gedefinieerd door het concilie van het
Vaticaan, dan kwam het, noch bij mij
noch bij mijn vrienden, ook maar een
oogenblik in 't gedacht van welk artikel
ook van ons credo te offeren aan een
vereeniging gelijk aan welken pr js.
Kwamen wij tot geen uitslag, het feit
blijft, dat bij ons afscheid beide kam
pen breeden moed en diep vertrouwen in
de toekomst hadden verkregen. Een van
de anglicaansch deelnemers verklaarde
ziehier de e rste maal sedert 400 jaar dat
protes anten en katolieken. in alle open
hartigheid, samen handtelen over de zoo
gewichtige leerstellingen die hen onder
ling verdeelcn. Deze oprechtheid en goe
de wil siaan borg voor de toekomst.
Sedert den dood van Mgr Mercier
(1926) zijn de onderhandelingen niet
meer hervat geweest.
Ik wil dit paragraaf nie beslui.cn zon
der een opmerking. Had Halifax met
kardinaal Mercier en la'er met Rome een
accoord moeten treffen, zou dan de
Hooge Kerk, in blok, naar Rome over
gekomen zijn
Op die vraag kunn.-n wij bezwaarlijk
positief «ja» antwoorden. Vergeten wij
AAN ZIJN VRIEND SEPPEN
OVER SABOTEURS en BOEREN.
Mijn waarde en goeië vriend Seppen;
Ik moe. eerlijk bekennen dat de on-
derhoudjes die ik met U van tijd lot lijd
heb. me waarlijk een genoegen zijn. Ge-
looven of niet ik kan met U goed over
de baan omdat ge gezpnd en objectief
oordeelt en omdat ge den doorsnee
volksmensch kei Uwe historie over de
Madam die «uit profijt» den duilsch sa
boteerde en van de «jampoten
goeië maakt omdat ze haar geen profijt
bezorgen, da: is heel goed bekeken en ik
geloof dat er zooveel profijt-saboteurs»
waren die nu aan 'i kri ikeeren zijn om
dat hunnen winkel niet meer trekt.
Hewel, vriend Seppen, weet ge wat ik
over DE WARE sabotage denk Sa
botage beteeken stelselmatige heime
lijke 'tgenwerkii g. In dat woordje vin
den wij he. Fransche sabot» t. t. z.
klomp Klompen draagt men aan de
voeten... en zoc kan sabotage zijn ie
mand een voe je ze.ten zoodanig dat
hij hals over ko op zijn neus stuikt. De
saboteur ze de i vijand een voetje en
t rwijl deze aan het donderwetteren is,
muist de saboteur er stiekem van onder...
zonder iets mé. te dragen... Zelfs nog
geen zakske koelen Begrepen De
vijand kelderen zonder eigen profijt, al
leen maar op gevaar van eigen leven...
en dat leven he-1 de ware saboteur veil
voor de heiligt zaak der gezonde va
derlandsliefde.
Alwie niet aa i dergelijke sabotage ge
daan heeft zou maar best zijn bek in
zijn pluimen h' uden.
Vriend Scpp. n U onderhandelde ook
over de «Boer n». Zie, beste jongen,
over boeren spieken en over boeren
schrijven da zi;n twee verschillende za
ken.
Voor den oo log waren er volgens
den volksmond drie soorten van Boe
i.
Binst den or log en ook nu nog zijn
maar twee >orten. waaronder geen
enkele soor! van de drie vooroorlogsche.
Deze twee styrten zijn Onmensche-
iijke boe.cn iZTlL GOEDE boeren
menschen. Het pnmenschelijke van die
eerste en talrijk^e soort was en is z,óó
schandelijk dat de goede boerenmen
schrn torenhoog boven hun beroepsge
nooten uitsteken. De eerste soort waren
uitzuigers van hun evenmensch. terwijl
de andere de levens- en bloedaders wa-
van de onvoldoende gerantsoeneerde
menschheid. Er waren bloedzuigers en
bloedgevers onder de boeren.
Vriend Seppen, laat ons den lof ver
konden der heel goede boerenmenschcn.
laat ons voor hen decoratie en stand
beeld vragen. Dit zal zooveel nie: kos
ten dan al de andere te voeden in inter
nee ringscenra.
Binst den oorlog waren velen onder
de boeren geroepen... na den oorlog zijn
er weinig uitverkorenen Deze laatsten
zullen bij den heiligen Pe.rus den eer
sten zijn.
Dag, besten Seppen, en tot ne volgen
den keer hé man Een warme hand
druk van uwen besten PIERLALA.
DE ONTREDDERING
IN DUITSCHLAND
ln zeer korten tijd zijn verscheidene
zeer bekende Duitschers in handen van
de geallieerden gevallen.
Eerst werd de zoon van von Papen
gevangen genomen. Daar hij vloeiend
Èngelsch sprak, werd hij langdurig on
dervraagd. Hij verklaarde, da: zijn va
der zich verborgen hield in een jachl-
paviljoen in de heuvelen achter Stock
hausen.
Amerikaansche patroeijes verrokken
den volgenden morgen en Hielden den
schoonzoon van den gewezen kanselier
aan. Max von Stockhausen, die zich
dicht bij het paviljoen bevond. Zij om
singelden de plaa.s en, toen zij de wo
ning binnendrongen, verrasten zij von
Papen aan tafel. Deze verklaard; «Ik
vraag mij af, wat gij, Amerikanen, wilt
doen me. een grijsaard van 67 jaar
Ten slotte bekende hij zijn iden'.iteii. Hij
oonde zich z;er bezorgd over «de vei
ligheid van zijn vrouw en kinderen, die
eerder gevlucht waren. Hij voegde er
aan toe Ik zou wenschen, dat déze
oorlog geëindigd was
EEN ZOON VAN DEN DUITSCHEN
KEIZER EN MAARSCHALK VON
c MACKENSEN GEVANGEN
Prins August-Wilhelm von Hohen
zoilcrn. die. volgens radio Luxemburg.
de handen van de geallieerden viel,
j dcLJv,crde z°Pn van Wilhelm de Twee
de. Hij is geboren te Potsdam in 1887.
Hij was groepleider bij de bijzondere
d ^*ruPPc Berlin-Brandenburg en
Rcichsredenaar van de N.S.D.A.P. Hij
•vas lid van den Rijksdag.
De opeenvolgende gevangennemingen
van den Duitschen ex-kanselier von Pa
pen, van den vierden zoon van den kei
zer prins August-Wilhelm von Hohen-
zoliern (volgens Radio Luxemburg),
van maarschalk von Mackenzen. den
laatsten Duitschen maarschalk uit den
oorlog 1914-1918, werpen «n nieuw
icht op de binnenlandsche ontwikke
ungen .n Dui schland.
Men kan in een zinnetje heel den toe
stand schetsen .De rat en verlaten het
zinkende schip.
RECORD-AANTAL
KRIJGSGEVANGENEN
De geallieerden hebben in het Westen
i record aan al krijgsgevangenen ge
maakt. toen zij Zaterdag 87,779 vijan
delijke soldaten binnenbrachcen. Di: is
iermaal meer dan het hoogste getal dat
vroeger in één dag bij een ineenstorting
van de As in Tunesië tw;e jaar gele
den werd bereikt en schier evenveel
ls het groot totaal dat de Russen be
reikten tijdens de lange weken van de
rdelging te Stalingrad.
niet hoever ook de ri'.ualisten geëvo
lueerd zijn naar den korpsgeest van een
universeele kerk, zij zelf vormen geen
groep. Zij zijn protestanën en dus, opge
voed in den gees; van he! vrij onderzoek.
Z j kennen geen doctrinair gezag gelijk
wij. katholieken dat opvatten en gewoon
zijn. Veronderstellen wij dat Lord Hali-
lax en een of ander anglo-katholiek bis
schop besluiten naar Rome over te gaan.
Wie zal hen volgen Al de geloovigen
van he bewust bisdom Dat is op geen
manier ingesloten. De stap van den bis
schop en den leider zal inwerken als een
krachtig voorh-eld maar niet als een
bevel. Het getal bekeeringen zal buiten
twijfel zeer hoog zijn. Maar of de dio
cesanen in korps zullen meekomen is,
om de hooger aangehaalde reden, niet
logisch te verwachten.
VII.
SCHEIDING TUSSCHEN KERK EN
STAAT IN ENGELAND
Voor dezen oorlog teekende zich,
voor de anglicaansche staatskerk een
nieuw verschijnsel aan den gczichtsein-
Koloniale Loterij
Plan 1945
ten bate van de Geteisterden
52061 loten voor de waarde van
VIJFTIEN MILLIOEN
Groot lot Een Millioen
15 groote loten van 100.000 fr.
20 loten van 50.000 fr.
25 lo.en van 20.000 fr.
200 loien van lO.OÖO fr.
400 loten van 5.000 fr.
400 loten van 2.500 fr.
1.000 loten van 1.000 fr.
50.000 loten van 100 fr.
Het biljet 50 fr. He vijfde I I fr.
OVERAL TE KOOP
Jsook .en zetel van de KOLONIALE
LOTERIJ, Gulden-Vlieslaan, 56. te
Brussel, door storting of overschrijving
op de
l'ostcheckrekening 71.60
Helpt onze Geteisterden
Een fortuin kan U te beurt vallen!
der. De publieke opinie neigt meer en
meer naar de scheiding tusschen kerk en
staat (disc#ablishment).Nu. het disesta
blishment. verre van gevreesd te wor
den. wordt gewenscht door een groot
deel van de anglicnansche gees elijkheid.
Zij verwach gemakkelijker levensvoor
waarden als vrije kerk dan uit h;t tra
ditioneel politiek besuur. Het is, trou
wens. onlogisch dat een kerk bestuurd
wordt door het parlemen waar zoowel
godloochenaars zetelen als cohfessionec-
len. De twee grooe partijen Liberals
en Labour hebben he'. desestablishment
op hun programma geschreven.
Komt er dan. binnen afzienbaren tijd
scheiding 'usschcn Westminster Parlia
ment en Wes'minster Abbey, het een i:
symbool van den s.aat. he' ander van de
Church of England, dan hopen beide
betrokken groot maatschappijen voor
deel te winnen uit den toestand.
En. zal dan voor de anglo-katholic
ken de laatste reden wegvallen om. m«t
beide armen te blijven vas klampen aan
de oude staats-kerkelijke traditie die
toch van zelf verdwijnt Wii weten wat
behoudsgezindheid beteekent bij de Brit-
Een verklaring van Generaal
Eisenhouwer over V-Dag
Londen, 17 April (B.B.C.). Vol
gens 'n berichtgev.-r van de Amerikaan
sche radio e Parijs, zou generaal Eisen
hower. gisteren verklaard hebben dal er
geen V-dag zal afgekondigd worden,
vooraleer Duitschland geheel zal bezet
zijn. de voornaamste weers andsnesten
inbegrepen, en vooraleer het grheele
Duitsche leger volledig verslagen is.
EEN DER GROOTSTEN UIT
ONS MIDDEN GERUKT
Welk 'n saatshoofd mocht bij zijn
afsterven, de wereld door. zulk 'n alge
meenheid van ontro;rdc rouwhuldc ver
wekken
Wie. aan welke natie hij ook behoo
r.-n mocht za! he heengaan van Franklin*
D. Roosevelt niet betreuren, nie. enkel
om den oorlog die beëindigd moet. maar
meer nog om de vrede die op te bouwen
vale
Zooals dhr Rcfnse. minister van Voor
lichting. het zeer geva zegde in dc rouw
huldc van de Belgische reg.-ering en van
gansch onze bevolking, i In zegepraal
en Vrede zullen wij Roosevelt geden
ken Naar zelfde woordvoerder hel ver
klaarde Blikken allen op naar de edele
figuur van dezen wereldburger, van de
z.n kampioen voor ons levensbelang
de vrijhe.d. Onze bewondering gaa. ook
naar dit levend wond-r van wilskracht,
dat door zijn politieke loopbaan een
nieuwe zegepraal van den gees, over de
materie verwezenlijkte
Dit laats.e kan men best verstaan als
m;n 't volgende voorval ui. het leven
van d.n aflijvige Staatsman herinnert.
Ten gevolge van zijn medewerken aan
he blusschen van een brand, deed Roo
sevelt in Augustus 1921 kinderverlam
ming op. Dc gcnecsheeren gaven de hoop
op. Doch de 39-jarige gaf niet op. Da
gelijks liet hij zich n hee e n&tuurbn
den dompelen. Hij mocht zoo het con-
role over zijn verlamde ledematen her
winnen. hoewel zijn onderlichaam nog
door metalen aparaten gesteund moes.
blijven.
Reeds in 1924 trad Roosevel terug in
't openbaar leven. In 1928 haalt hij er
zi^h door als gouverneur van den Staa.
New-Vork en liet er zich door zijn ra
dicale bestrijding der werkloosheid en
der openbare corruptie kennen. To; vier
maal toe werd hij sedert 1933 tot het
presidentschap van de Verengde S a-
ten van Amerika geroepen. Door e,-n
vooruitstrevende sociale poli iek bereikte
hij vermindering van dc werkloosheid en
hooging van het levenspeil der arbei
ders.
Voor het ui breken van dezen oorlog
stelde hij alles in 't werk om de wereld
van deze ramp te vrijwaren.
Toen England alleen voor.vocht,
b.werkte hij de meest doelmatige hulp
door zijn land. En toen Japan Amerika
in December '41 verraderlijk naar de
keel sprong, wis hij de ontzachclijke
mogelijkheden van zijn vaderland vol
ledig te mobilisecr-n in een strijd di?
deze voor de wereldvrijheid werd.
Jalta, daar moesten de laa ste schik
kingen voor het beëindigen van den we
eldkamp getroffen; daar moes en de
grpote lijnen van de komende vrede
vastgelegd. D; ui(pu ting en ziekte kon
den den moedigen grijsaard niet verhin
deren alles te beproeven om daar nog
eens zijn land en de wereld e dienen
Zijn ontembare wil zou maar sterven met
hem
LE ROY EST MORT,
VIVE LE ROY
De oude formule wees erop dal het
staatsleven, spijts h; afsterven van het
atshoofd zijn gang ging.
De Grondwet der M. S. A. regelt de
automa'ische opvolging bij. he overlij
den van haar voorzitter de onder-voor-
t.er neemt zijn plaats in.
Zoo komt Harry S. Truman aan de
leiding van de Statrs Deze eenvoudi
ge en vroome man (hij is 60 jaar) lie
reeds woorden hooren waardig van een
s'aatsman. Voor Roosevelt vroeg hij ge-
l>eden zonder meer. Diens politiek zou
hij onverzwak voortzetten. Krachtdadig
ten. Maar eens d; macht der gebeurte
nissen voor gord afbreekt met de kerk
van Hendrik VIII. en eens de ruk naar
Rome on!las. word: van zijn remmend
feg.-nwicht, zal de kerk van Halifax haar
locale voorwaarden opgeven om den
stap te doen Men pleeg in die s'reek
daar. :e Zeggen wait and see Wij
kunnen dat op -en woord na, nazeggen:
wait and hope
Aan ons. ka'holieken, heeft de ge
schiedenis al lang geleerd te betrouwen
op de wonderbare werking van God's
g*nade. Maar, menschelijk gesproken,
wij hebben e n groot pand in handen
de wederzijdse!» goeden wil. En het zijn
de engelschen die me* het spreekwoord
op de markt gekomen zijn where is
a will... there is a way.
Al mijn dank gaa naar Father P.W.A.
Knox, anglo katholiek legeraalmoeze
nier. aan w*n ik dit aftikel heb voorge
legd en die al eens een onnauwkeurig
heid terechtwees. J B
SLOT.
