HET SOCIALE VRAAGSTUK
PIERLALA
DIE TOESTAND
KOLONIALE LOTERIJ
BE GAZET VAN AALST
EN QM6TREKEN V«rapüijt»(j «oorloop>g 4en Dondeuiisg en Zondag van iedere week
Nummer 70 Donderdag 6 September 1945 2" Jaargang 1945 1 Er. het N'.
IfUE®EL,£<y K"er&str aat 9, Aalst. -Telefoon 114.
ZIJÜV WEZEN
Het is ni«t zonder nut, alhoewsl het
sociale vraagsiuk een vertrouwd begrip
is geword»n, een woord over zijn wezen
te zeggen. Want dit vraagstuk i9 hm
hoofdzaak in d» politiok, en iedereen is
er in betrokken.
Door 't feit dat over zestig jaar dade
lijk diende ingegrepen op sociaal gebied
ten opzichte van den arbeiderestand, en
Pass Leo XIII bevool het ten andere in
1891 (Ene. Rerum novarum), werd de
fout begaan eenzijdig te letten op de
nooden van dien stand.
Maar eigenlijk slaat me» in de socia
le kwestit vóór een qualitatief probleem:
e«ne organisatie kwestie voor ALLE
STANDEN. De mensch is geen physiek
doch een phsycfiologisch wezen, en de
maatschappij is een zedelijk organisme.
Inderdaad, de sociale moeilijkheden
bestaan voor alle standen.
Men merke dan eerst op dat de maat
schappij wel georganiseerd is op gods
dienstig en op politiek gebied. In 't bij
zonder houdt met di« organisatie ver
band Rechtsmacht Als ook princiepen
die niet veranderen, zooal» de eenheid
van het geeag, en organen die in, prin
ciep wel kunnen veranderen met den tijd.
Nu zal men ei; eens en voor altijd
zijne volle aandacht willen aan schen
ken dat die organisatie» volstrekt de
WARE VRIJHEID niet hinderen. Ze
zijn er juist de voorwaarde van, door
willekeur en losbandigheid te keer te
gaan. Deze laat^ten stopzetten g&at niet,
want het leven is een proeftijd.
Ten tweede is ook het gebied van het
beroepsleven. En waar zim hier de or
ganisatie en de organen Er is wel eeni-
ge organisatie vooral voor 't werkvolk,
als ook voor den middenstand. Doch
die ia er in een veel te onvoldoend sta
dium van volmaaktheid.
Is het dan te verwonderen dat de
maatschappij soms aan een smeulcnden
vuurberg doet denksn
Alle standen zijn dus wel betrokkerï in
de sociale kwestie en teven» ziet men dat
het gaat om prin.ciepen en organqn.
Er wordt beschouwd
het arbeidersvraagstuk,
het landbouwvraagstuk,
het vraagstuk van den handeldiijven-
den middenstand,
het vraagstuk van den ?ndu»trieelen
middenstarsd,
het vrouwenvraagstuk,. enz.
Meer bepaald, is het sociale vraagstuk
in «zijn diepste wezen een godsdienstige-
zedelijke kwestie. Het is er natuurlijk
ook een» politieke met ekonomischei}
ondergrond die sterk naar voren treedt,
Viant alles hangt aaneen. En dös op po
litiek terrein is een weerslag der Sociale
kwestie tq voorzien.
'Uit vorige definitie is te begrijpen, dat
in zake het wezen der sociale kwestie,
zich niet te misgrijpen valt. 't Is eene le
venskwestie voor de maatschappij.
De smeulende vuurberg waarvan hoo-
ger sprake, kwam eens goed tot uitbers-
ting in de bolchevistische revólutie van
191 7.Daarna beproefden Italianen met
fascisme, Duitschers met nationaal-socia-
lisme, eene sociaal-ekonomische organi
satie op te richten. Intusschentijd had
men woeling in Mexico en burgeroorlog
in 'Spanje, alles op grond van de sociale
kwestie. Daarmee is echter de reeks so
ciale ongelukken niet afgesloten.
't Is hier du» wel zaak zijn oogen te
openen. Zich niet te laten beetnemen aan
schoone beloften, en niet te handelen
volgens de vermeende belangen van het
oogenblik. Het gezond verstand en de
ondervinding leeren dat men op stoffe
lijk en ander gebied maar tot .'ets komt
door ernstige aktiviteit, aanleg, zuinig
aan 't boord leggen, en Gods hulp. Het
fransch» spreekwoord «Ghacun est 1'ar
tisan de sa propre fortune» (Iedereen
bouwt zijn eigen geluk) dient hier
scherp in 't oog gehouden. Voor wat
van buiten kom! dient slechts gedachr
en gevraagd - Is het goed
Tegenover hoogervermelde stelsels en
andere die yeel ellende brachten 3taat de
kris'ene sociale opvatting. Deze weid in
de laatste vier honderd jaren niet meer
voldoende aangehangen en in het bur
gergerlijk leven gedeeltelijk afgebroken.
De afbrekers er van of hun opvolgers
konden of kunnen nochtans niet wijzen
op eene zedelijke verbetering die speci
fiek aan hun stelsel zou te wijten zijn. En
andere verbetering zooals de techni
sche ligt aan allerhande faktoren, bij
aldien deze alleen geen echte welvaart en
vrede kan brengen. Ze stort er zelfs in
velen dieper in het ongeluk, door gemis
aan zedelijke verbetering.
Het is grof bedrog rechtvaardigheid te
willen voorstaan als men Gods recht
diis het hoogste recht niet eerbiedigt.
De kristelijke opvatting is er echter
geen gemakkelijke. Vandaar den tegen
stand die ze ontmoet, alhoewel er nie
mand eene b»tere kan uitdenken.
Maar er valt voor grooten en klei
nen te kiezen 1 Wat brachten andere
opvattingen Eene kettnig van ellenden;
leugen, bedrog, uitbuiting; knechtschap;
woeling, opstand, oorlog. Daarop zal de
kristene opvatting niet uitloopen.
Beter een noodigen en vruchtbaien
last te dragen, dan onder een knellen
den. te zuchten. J. M.
Missionarissen krijgen vrijen
toegang tot 'Japan
Volgens het Japansche Nieuws-agent-
schap heeft de minister voor Opvoeding
verklaard dat een voMedig© vrijheid zal
verleend worden aan de buit»nlandsche
missionarissen, die in grooten getale in
het land verwacht worden.
De minister zegde o. m. «Ons vglk
zal een diepen invloed ondergaan zoo
hun woorden gepaard gaan met een
vriendschappelijke bejegening en met
daden van sympathie, n
Indien dit bericht bewaarheid wordt,
zal dit voor het Christendom en voor de
Katholieke Kerk in het bijzonder, een
groote overwinning beteekenen.
Jaren immers bleef Japan gesloten
voor eiken mi»6ie-arbeid.
BEVOORRADING
AANKOMSTEN TE ANTWERPEN
Het Decnsche s/s «Alexandra» bracht
Zondagmorgen 5 00.000 kgr. boter en
780.000 kgr. spek uit Denemarken te
Antwerpen binnen. Het schip werd aan
n. 2$, Kattendijk gemeerd.
Het Grieksch stoomschip Agies
Vlassios bracht een lading pyriten uit
Noord-Amerika.
Het Amerikaansch stoomschip
«Empire Glenn». 8500 ton granen en
400 ton stukgoederen uit Noord-Ame-
rika.
He: Fransch stoomschip «Jacob H.
Halinger», H. 17/18,, bracht een lading
auto-onderdeelen, vliegtuigen en zeep uit
NeW-York.
Hei Grieksche stoomschip «Helen
Kuluhundis» gemeerd aan hangar 1 3b,
bracht een lading van 9000 ton stuk
goederen uit Amerika, die over Antwer
pen naar Zwitserland zullen gstiansiteerd
worden.
De noodige schikkinge werden, in sa
menwerking met den havendienst en de
Spoorwegen getroffen, om deze lading
in! /den snelst mogelijken tijd oven te la
?Un en doo* te zonden.
PARLEMENTSBERICHTEN
De kommissie van Rechtswezen van
Kamer en Senaat zijn bijeengekomen in
aanwezigheid van de hh. Van Glabbe-
ke, minister van Binnenlandsche Zaken,
en IGrégoire, ^sinister van Rechtswezen;
zij onderzochten een ontwerp tot wetsbe
sluit om de onwaardige burgers te be-
rooven van hun burgerlijke en politieke
rechten.
Met 1 1 tegen 8 stemmen hebben Se
kommissies de meening uitgedrukt dat
het vraagstuk zou moeten het voorwerp
uitmaken van een wetsvoorstel, dat door
het parlement zou moeten onderzocht
worden.
VOOR DE BOEREN
AAN AL DE LEDEN VAN DE
BOERENGILDEN UIT HET
ARRONDISSEMENT AALST
Hei Verbond der Boerengilden van
het Arrondissement Aalst, belegt op
Zondag, 16 Septemb. te 14.50 uur een
GROOTE BOERENVERGADERING
in (het St. Martinusgesticht, ingang Vrij
heidsstraat, 23, te Aalst.
Dagorde: Opening door den onder
voorzitter.
Verslag over de werking
Voordracht door Mr. Conix, land
bouwingenieur, ondervoorzitter van den
Belgischen Boerenbond.
Aanspraak door den Heer Ccene M.,
landbouwer, lid van het Hoofdbestuur
van den Belgischen Boerenbond.
Slotrede dcor Monseigneur Cruys-
berghs, algemeen Proost.
Deze dagorde alleen reeds volstaat om
het belang van deze massadag te doen
uitkomen. A'l de leden der boerengilden,
alsook hunne zoons, worden te Aalst
verwacht.
Boeren, thans woidt U een kans ge
boden om te toonen dat gij iets wi'.t doen
voor de verdediging van uw rechtvaar
dig streven. Allen op post Op Zondag,
16 September moet het St. Martinusge-
stich: te klein zijn
Het Verbond der Boerengilden.
N. B. Fietsen kunnen in 5>t. Marti
nusgesticht gepUatst worden.
•UITSCHE JEUGDBEWEGING
EEN VOORBEELD
Zooals aangekondigd in het vorig
nummer volgan hier enkele uittreksels uit
de brochure «Jeugdbeweging» uitgave
A.V.S. VrijJeugdbeweging Mane-
sching Aalst) geschreven door B.V.H.
'int (gedrukt ter drukkerij ((Volksverhef
fing», onderwijsstraat, 9, Aalst.
In het hoofdstuk «Ontstaan en ontwik
keling der Jeugdbeweging» staat letterlijk
het volgende
«Het was Duitschland dat hel eerst de
vlaggen hees, Duitschland waar 'n koud
en hardvochtig tuchtsisteem de jeugd
drilde om te leren draven in 't gareel van
de kapitalistiese wereld. Het keurslijf van
't bloedlooze leven werd de duit&e jeugd
.té ,eng. In haar machtige Sturm und
drang»-periode stak ze fier het hoofd op,
wierp de ouwe rommel over boord en
Irok naar de bossen en de velden cn de
bergen, weg van huis, weg van de stad
weg uit het platte en het benepene, weg
naa* de heerlike, ware natuur, naar het
vrije leven. Dat'was het ontstaan van de
jeugdbeweging die haar oorsprong vond 1
'in (het innerlijce, in de ziel en de geest
van de jeugd.
Verders
Van uit Duitschland waaide die
jeugdbeweging over naar gans Ger
maanse vasteland, vooral naar Oosten
rijk en Holland en ten slotte, en dit
schrijf ik met n zucht, maar dan ook
met 'n vastberaden, geballen vuist
glinsterend oog, ook naar Vlaanderen, y.
Schrijver zegt dan «Ruw zijn deze
woorden, maar ze zijn geboren uit 'n
hart dat wanhoopt, maar nog jong is.
In het hoofdstuk «Beweging« staat
o.m. het volgende Onder hopeloos
gerammer der ouders trokken weldra
door heen heel Duitschland heerlike troe
pen jongens en meisjes, waarop je on
willekeurig moet blijven kijken en ze
lang en dromend naturen of luisteren
naar hun zang, moje scharen met veer
krachtige stap en helder li»d, haren i
dp (wind, kor!e broek en frisse kielen en
luchtige kleedjes, met in hen de geur van
cfl- bossen en de heide. Want in zwer
men en kamperen in de natuur werd het
middel gevonden om reiner en gelukki
ger en eenvoudiger te leren lezen samen
met hen die in zich de noodwendigheid
voelen maar iets edelers, iets zonnigers,
waarvan ouwe mensen of ouwe jeugd
zich gene idee kunnen vormen
Daar in de onvervalste natuur geen
verschil tusschen jongens en meisjes, geen
«meneer» of (juffrouw» maar het op
rechte «Hein» en «Hilde». Daar geen
lange rokken, noch brede sjarlcston-
broeken, maar n sobere harmonieuse
praktiese kleding, aangepast aan de na
tuur.
Onder de hoofdding Jeugdherber
gen» staat geschreven
«In de pas ontstane jeugdbeweging
vond het (Duitschland) de slagader oin
nieuw bloed te pompen in het volk; de
jeugdbeweging moest de hefboom wor
den om het Duitse volk weer sterk en ge
zond te maken.»
Heelemaal aan het einde der brochure
onder een teekening van de zitplaats der
jeugdherberg «Jeugdvonk» te Erembo-
degem aan de Dender, bij Aalst staat
«Ingehuldigd op 28 Maart 1931 en op
gericht door de vrijë jeugd- en kampeer-
vereeniging «Manensching».
Zo mogelik voor overnachtigen eerst
aanvragen bij Juul FRANCK, Nieuw-
straat, Aalst.
Wij geven deze uittreksels letterlijk en
zonder overwegingen. Zoo kan de lezer
zelf besluiten.
Zoo kan men niet verwijten dat ze
onvolledig of uit hun verband gerukt
zijn. Zulks beweren kan men toch altijd
zelfs zonder het te bewijzen, hé «Recht
en Vrijheid». Maar vergeet nrïiel dat
men zoo dwaas kan schrijven dat men
in ,de zinsnede én de essentieele inhoud
onmogelijk een andere draai kan geven.
Ik geloof dat uwe reporters op dc vin
geren getikt zijn daar ge zelf de kolossa
le flater begaat te beweren dat zij het an
ders bedoeld hebben. Hoe of wat heb
ben ze da* bedoeld
Opdat de lezer nauwkeurige over de
aangehaalde teksten zou kunnen oordee-
len zeggen wij alleen dit dat deze bro
chure over jeugdbeweging NIET VOOR
1932 is geschreven.
Ik vraag toch nog aan den schrijver:
Waar ligt dat moje land uit hetwelk 'n
frisse wind vaart door ons heen en het
helle licht daalt uit z'n brede hemel in
ons duister wezen PIERLALA.
REEDS WITLOOF
Op de Groentenmarkt te Mechelen
werd reeds «Witloof» te koop gesteld.
Het werd geWonnen door landbouwer
Blockmans van Berg-bij-Campenhout en
het vond kooRers tegen 27 fr. het kilo.
CHINA.
Aan den anderen kant van de wereld
levend, zijn wij geneigd het belang van
China over 't hoofd te zien. Zijn opper-
vlakte is uitgestrekter dan geheel Europa,
zijn bevolking van 450 millioen men-
schen overtreft aanzienlijk deze van heel
Europa zonder de Russen en bereikt een
vierde van het menschelijk ras. Dit zijn
feiten, die tot nadenken nopen.
Meerdere vragen aangaande dit onme
telijk land zullen het aspect van de toe
komstige wereld grondig beïnvloeden.
Zullen zijn ontzaggelijke mogelijkheden
uitgebaa! worden of niet; meer nog, zal
deze sympathieke en zoo uitgebreide be
volking vrij over eigen lot mogen
beslissen of zal zij den dwang van U.R.
S.S. min of meer moeten ondergaan
Haar bevolking van taaie en matige
maar schrandere boeren (misschien
overdreven behoudsgezind) en hande
laars is uitgeput door binnenlandsche
jyan J?27 tot 1937) en buitenlar.dsche
(Juli 37 tot voor twee weken) oorlogen.
Alleen, is ze onmachtig om te weerstaan
aan een druk die haar politiek en sociaal
leven zou omgaaien. Afgezonderd, zou
het Rijk van Chang-Kai-Chek onmoge
lijk de nationalistische expansie van de
Soviet Staat kunnen stuiten.
Het overige van de wereld moet Ch.
na dus ter zijde staan; in de eerste plaats
dient Amerika hier op te treden. Inder
daad, zooals de Amerikaansche publicis
ten Max Eastmon end J. B. Powell het
onlangs deden opmerken, zou het lot
van de werelddemocratie hier op een be
denkelijke wijze beïnvloed worden. In
dien de 450 millioen Chinezen gevoegd
werden bij het dictatoriale blok van de
U.R.R.S.
Het zijn dus niet enkel de ontzache-
Üjke mogelijkheden van het Chineesch
tentorium, noch zelfs uitsluitend Je sym
pathie voor de Chinezen, die ons het lot
van China zal doen ter harte nemen.
Gezonde zorg voor eigen behoud en
eigen nagestreefde levenswijze, zal hier
nogmaals laten inzien dal het lot van
gansch den wereld zaak is van alle men-
schen
HET UUR VAN DEN
MINDEREN MAN
De voorbije gebeurtenissen schonken
aan de democratie een voller beteekenis.
Het lot van het volk in één land blijft
niet zonder invloed op dit van de ande
re (volkeren. De wereldgemeenschap be
slaat nu meer dan in 't verleden.
Niettemin blijft het openbaar leven van
gansch de menschheid van veel kleiner
beteekenis voor het volk van een be
paald Tand, dan de onbelemmerde de
mocratische onlplooing van dat voLk op
zich zelf. En ook op het nationaal plan
heeft de democratie een voller beteeke
nis gekregen. Zooals de Heilige Vader
het in zijn Radiorede van Kerstmis 1.1.
deed opmerken, gaan de menigten, die
het erger dan wie ook van den oorlog
hadden te verduren, meer belang gaan
echten aan de openbare zaak; zij gaan
zich meer rechtstreeks inlaten met het be
stuur van den Staat; zij nemen een meer
rechtstreeksch deel aan al de uitingen van
het sociaal en economisch leven. Men
paait tegenwoordig het volk niet meer
met tastbare voordeelen alleen; het wil in
al de aspecten van 't leven, zoo stoffelijk
als geestes- en geestelijk, rechtstreeks tus-
schenkomen. In al de standen van de
maatschappij zijn keurmenschen opge
staan die gansch het bestaan, zoo van
hun stand als van gansch het volk, vol
ledig medeleven en leiden.
DE 27- VLAAMSCHE
SOCIALE WEEK
Na wat wij hierboven ovei de huidige
strekkingen in de democratie schievcn
zal het thema dezer sociale week niet ver
wonderen: het uur der beslissende her
vormingen.
Komende na de studieweek der K.W.
B. ien het Congres van de K.A.J. bewijst
zij den prachtigen rijkdom van onze
Christelijke sociale organisaties.Hun Syn
dicale en mutualistische takken kennen
een ongewonen wasdom, doch ook hun
doctrinale vergadering getuigen dat ook
den geest hier stevig wordt gevoed.
Indien wij het programma dezer so
ciale week van naderbij onderzoeken,
stellen wij vast dat men zich niet heef:
willen opsluiten in de begrensdheid van
een enkelen stand. Ieder volwaardig
mensch zal gaarne meer vernemen over
tal Van vraagstukken, die hier zullen
worden behandeld
Ondermeer wordt onderzocht hoe de
menschelijke persoon moet gevrijwaard
in eere hersteld; dit door bevrijding
uit de massa-invloeden en uit de over
woekering van den Staat en meest nog
door het herstel in hem van de moreele
waarde. Men zal tegeneen afwegen een
gezonde sociale, economische en politieke
democratie en de communistische dicta-
jr.
Toegang tot privaat-eigendom en be
tere verdeeling van geestelijke en stoffe
lijke rijkdommen zullen in hun middels
juitwerkingen worden onderzocht.
Werkelijk, zooals men ziet, een initia
tief dat naar het woord van Paus Pius
XI «geschikt is om de kennis van de op
lossing der sociale problemen ni christe-
lijken zin uit tc breiden. V.
(Deze Week gaat door te Leuven van
6 tot 8 Sept. Secretariaat: Renaissanse-
laan, 14, Brussel).
DE SCHOLEN GESLOTEN
TOT 24 SEPTEMBER
In een rondschrijven aan de pro
vinciegouverneurs, heeft de h. Marteaux,
Minister van Volksgezondheid, bevolen
zoo vlug mogelijk de volgende onder
richtingen aan de burgemeesters mee te
deelen
Naar aanleiding van de epidemie van
kinderverlamming, die in het land
heerscht, worden de burgemeesters aan
de plichten herinnerd, betreffende de
aangifte van sommige besmettelijke ziek
ten en de te nemen prophylaxemaatrege-
len.
Zij moeten er vooral zorg voor dra
gen dal $lle prophylaxemaatregelen, wel
ke )de Minister van Volksgezondheid of
de gewestelijke gezondheidsinspecteur
zouden kunnen opleggen, krachtdadig en
snel worden toegepast
Van nu af, moeten de burgemeesters
er de hand aan houden dat het gegeven
bevel om de lagere en middelbare scho
len tot op 24 September e.k. gcslo.en te
houden geërbiedigd wordt. Dit bevel
geldt vóór alle scholen van deze catego
rieën, zoowel officieele als vrije. Gedu
rende dezelfde periode, is het daarenbo
ven ten strengste verboden de kinderen
dezer scholen samen te brengen of er de
verzameling van toe te laten onder gelijk
welk voorwendsel en in om 't even wel
ke plaats. De personen die dit verbod
overtreden, worden onmiddellijk aange
klaagd en vervolgd.
BELGISCHE MISSIONARIS
SEN UIT JAPANSCHE
CONCENTRATIEKAMPEN
BEVRIJD
Belgische missionarissen, over wie
men sedert drie jaar zonder nieuws was,
hebben zoo pas het bericht gezonden dat
zij door de Amerikanen uit een Japansch
concentratiekamp bevrijd zijn.
Het belieft hier de Belgische missie
van Ankwo, in Hopeï, die bestond uit
EE. PP. Herman Unden, Palmers, Ray-
\Y/0nj JaeS^er> Gilson uit Verviers,
Wenders uit Gemmenich, Keymsglen, uit
Brussel en Hanquet, neef van den Luik-
schen senator.
In 1941 vielen zij in gevolge het Ja-
pansche offensief in handen der overwel
digers, die van hen verplichtingen eisch-
ten, die onvereenigbaar waren met huil
geloof en hun plichten. Op hun weigering
werden zij in het concentratiekamp van
Weintsjing geïnterneerd, waaruit alleen
de \E. H. Gilson kon ontsnappen om te
Peking opnieuw te worden vastgezet
BELANGRIJK BERICHT
AL DE LOTEN
van de Koloniale Loterij
zijn steeds uitbetaalbaar
volkomen,
in specien,
zonder eenige afhouding
noch taks of belasting.
De loten zijn nitet gelijk te stellen
met de buitengewone oorlogs
winsten.
Waagt uw kans
Een millioen voor 50 frank S
Volgende trekking op
21 September
DE JAPS ONDERTEEKENEN
HUN OVERGAVE
De officieele onderteekening- van de
capitulatie der Japansche strijdkrachten
heeft Zondag morgen te 3 uur plaats ge
vonden aan boord van het oorlogsschip
«Missouri» ten overstaan van generaal
Mac Arthur, als vertegenwoordiger der
Vereenigde Naties
De Japansche delegatie werd geleid
door den Japanschen minister van Oor
log. De meeste afgevaardigden van h«t
land der rijzende zon hadden voor de
gelegenheid hun hoogen hoed opgezet,
Een hunner was gansch in het wit ge
kleed, de Japansche rouwkleur.
Generaal Mac Arthur was in kaki uni
form en had geen enkel eereteeken opge
stoken. Hij gaf met klare duidelijke
stem lezing der capitulatievoorwaaiden.
Toen hij hiermee gedaan had traden 5
leden van de Japansche delegatie van de
tweede rij naar voren, legden plechtig
hun hoogen hoed op de tafel en begon
nen aandachtig den ganschen tekst te
doorlezen. Pas toen Ze daar met klaar
waren werden de bescheiden ondertee
kend.
Toen zei generaal Mac Arthur
«Laten we bidden opdat het nooit
meer oorlog worden zou. Opdat God
voor altijd vrede op de aarde zou doen
heerschen.
Na de plechtigheid der onderteekening
zijn de Japansche minister van Buiten-
landsche Zaken en het Hoofd van den
Algemeenen Legerstaf verslag gaan uit
brengen bij den Keizer, terwijl de eerste
minis'er zich langs de radio tot het Ja
pansche volk richtte het aansporend me
de e werken aan den opbouw van een
nieuw Japan op de grondvesten van vre
de /en beschaving.
