fTOÓNEEUCROHlElC
De kreet verschijnt te vijf eer.
Stadsnieuws
Cinema CHIRO-Aalst
«s
DOEL OF ROL VAN HET
UEFHEBBERSTOONEEL.
(3de Vervolg.)'
AANKWEEKEN VAN EEN GRON
DIGER KENNIS VAN ONZE MOL-
OERTAAL. MET ALS CEVOLG
AANWERVEN VAN EEN DIEPERE
LIEFDE ER VOOR.
A XoonceLsludie is CuLtnurs udic
bij uitstek.
Tn onze voorgaande bijdragen heb
ben we bel DOEL o( de ROL van bel
Dilellantenlooneel belicht. We hebben
trachten te bewijzen, dat gezond opge
vat tooneeldilletantisme, aan den beoefe
naar er van, aan den tooneelspeler duf.
doch ook aan het publiek., njet aileeu
een gezonde ONTSPANNING, doch
daarenboven een flinke ontwikkeling en
een diepgaande- VORMING schenken
kan.
Het hierboven aangehaalde motto,
ken- of zinspreuk TOONEELSTU,
DIE IS CULTUURSTUDIE BIJ UIT
STEK wordt als waarheid aanvaard
en bewezen Die ONTWIKKELING
en die VORMING zullen zich bij onze
Vlaamsche tooneelliefhebbers en b:j hel
looneclliefhebbend publiek, onder^ een
gansch specialen vorm uiten en wel
onder den volgenden vorm De too-
neelbeoefcnaar, de tooneelspeler
evenzoo de tooneelliefhebber-loeschou-
wer kweek in zich dag na dag een
grondiger, een dieper KENNIS VAN
ÓNZE MOEDERTAAL met als onver
mijdelijk gevolg, dat hij meteen aan
werf een DIEPERE LIEFDE TOT ON-
ZE MOEDERTAAL.
KENNIS KWEEKT WAARDEERING.
WAARDEERING KWEEKT LIEFDE!
HOE BEVORDERT HET TOO-
NEF.LDILETTANTISME DE KENNIS
VAN DE MOEDERTAAL
Kort en goed
I. Tooneel brengt den BEOEFE
NAAR, den TOONEELSPELER, evn-
als het PUBLIEK in kennis met de vei
schillende SOORTEN TOONEELWER-
KEN geschreven in onze moedertaal, elk
in eigen stijl en vorm, al naar gelang
den aard van hel spel.
tooneelspel, dat hel midden houdt tus-
schen de tragedie en de comédie. tus-
schen het dramatische cn het lichte.
Niet alleen stijl en vorm zijn verschil
lend yan werk tot werk, doch ook de
woordenschat moet aangepast wezen
an elk soort werk op het tooneel.
De aard van het tooneelwerk beïn
loedt de keuze van het woord.
De AARD of SOORT tooneelwerk
Zeker. Men onderscheid', oni slechts
een groole classificatie daar te stellen
1. Hei DRAMA, het TREURSPEL
of de TRAGEDIE. Drie woorden die.
in min of meerdere mate, eenzelfde
soon tooneelwerk benoemen.
Een drama, treurspel of tragedie is
en tooneelwerk dat een aangrijpende
gebeurtenis ten tooneele brengt; een loo-
neelsuk met tragisch onde,rw^rï!- r-rvir
2. Hel BL1IJSPEL of de COMEDIE.
't Is he. tegenovergestelde- van hei dra
ma, van het treurspel of van de trage
die. Een blijspel verwekt dus een vroo-
lijk gebeuren. Dal is ook de rol van de
Comedie.
3. Het TOONEELSPEL. Een verkla
rend woordenboek zeg. ons dat een tocv
neelspel een dramatisch gedicht is. wij
houden het liever met die andere bepa
ling die luidt als volgt Een tooneel
spel is een tooneelwerk dat het midden
houdt tussch'en de tragedie en de come
die. Een tooneelwerk dus dat noch een
zuiver drama of treurspel is en ook niet
een wezenlijk blijspel of comedie. Hei
heeft wat van het eene en wat van het
andere. Sommigen betitelen dez: wer
ken als volgt Een lach en een traan
De bepaling en korte omschrijvin:
alleen van deze sporten tooneelwerken
verruimt onze kennis in de moedertaal.
De inhoud, de verwerking van het too-
neelgebeuren, of dit nu tragisch weze of
niet al naar gelang den aard van hel
tooneelwerk. zal onze wpordenschat
breedvoerig verruimen en verrijken. Het
zal voldoende wezen om U hiervan ie
overtuigen als gij, b;j de eerstkomende
gelegenheden welke gij hebben zult om
tooneelopvoeringen bij te wonen, even
aandachtig luistert naar de al dan niet
gebruikte woorden en zinswendini
De ondervinding heeft ons persoonlijk
2. Tooneel brengt verder tegelijker ue onaervinumg
n BEOEFENAAR. den looneel- g«'«rd da hei loom. .oor on- en
tijd dei.
speler in kennis, in be «rekking met de
BEOEFENAARS ONZER MOEDER
TAAL, met dc TOONEELSCHR1J -
.VERS. Kennismaking met de schrijvers
kan..waardeering voor hun werk mee
brengen en derhalve, meteen voor de
taal in dewelke het werk werd geschre-
ven.
3. En zal nadere kennismaking, langs
den weg van het tooneel, geen KENNIS,
gorndiger kermis van de moedertaal
voor oevolg hebben als wij die moe
dertaalof welkdanige taal ook in
hetwelk het tooneel geschreven werd
verwerkt zien en gebruikt in ondersche
den vormen door TOONEELSCHR1J-
VF.RS, HOOGSTAANDE TOONEEL-
SPELF.RS, ART1STEN IN DE TOO-
NEELSPELKUNST .REGISSEURS en
TOONEELCR1TIC1
Ontegensprekelijk dient hier BEVES
TIGEND geantwoord, wat wij derhalve
bewijzen zullen.
DE SOORTEN TOONEELWERKEN.
Al naar gelang den aard van het
neelwerk heeft de taal haar eigen vorm
en stijl. Hc'. is klaar en duidelijk d.
een drama, een tragedie of een treurspel
niet in denzelfden lossen, zwierigen
vorm noch stijl geschreven wordt als
blijspel of een Comédie of als een
oor al dezen die aan looneel doen als
een goudmijn is ter verrijking van de
taalkennis.
DE SCHEPPERS VAN TOONEEL-
WERKEN EN DE BEOEFENAARS
VAN DE TOONEELSPEELKUNST,
LEIDERS ONZER VORMING.
Wélke personen, die etn wéldoenden
vloed uitoefenen zullen op di
ming op gebied van TAALKENNIS
worden hier bedoeld
1. De TOONEELSCHR1JVERS,de
ichtppers van de tooneelwerken aller-
ha2d<De REGISSEURS of LEIDERS
van tooneelopvoeringen, evenals de AC
TEURS.
3. De TOONEELCR1T1CI of BE
OORDEELAARS van tooneelwerk of
de uitvoering of vertolking ervan.
Denkt gij, beste lezers tn lezeressen,
dat contactname met die menschen, dip
toch over 't algemeen niet de eerste de
beste zijn, dat het regelmatig in betrek
king zijn met deze kuHuurmenschen met
weldadig inwerkt op onze kennis en
vorming
Een proefje Een test (op zijn
Amerikaansch gezegd: een proef om de
bekwaamheid te bepalen)?. Vooruit dan
maar 1
Wij smijten hier los'door elkander
enkele namen die ons nu door het hoofd
vliegen in verband met tooneel.
Menschen die tooneelliefhebber z jn
of al eens naar tooneelopvoeringen gaan
zullen veel Van die namen weten te
rangschikken. Gij' b.v. zult dat kunnen.
Anderen die voor het tooneel niets voe
len en geen tooneelopvoeringen bijwo
nen... voor die menschen zullen die na
men mets... niets zeggen Hier gaan ze:
Lode Monteyné, Dr De Gruyler, Jo-
han Daisne, Dr H. Thiry, Jac. Ballings,
Michel. Van Vlaanderen, Molière, Hey-
ermans, Pol De Mont, Shakespeare,
Gaston Martens, Dostojevsky. Jozef
Boon. Willem Putman, Johan De Mees-
Antoon Van de Velde, Felix Tem
mermans, Jos. Jansen, Staf Bruggen,
Al. De Ma'yér, Vetérriiari, enz. enz.
Daar slaan 21 namen neergeschre-
n. 21 personen dus. 21 menschen (is
wel zóó?)... laten we zeggen... uit de
tooneelbe weging.
Rangschik die nu eens in vier reeksen:
1. Tooneelschrijvers uit eigen land.
2. Tooneelschrijvers van vreemde na
tionaliteit.
3. Grootc Acteurs.
4. Regisseurs of Tooneelleiders.
5. Tooneelcritici- of beoordeelaars.
Eerst en vooraf zult gij mij zeggen
omdat gij op dè hoogte zijl.
Beste Tyl, excuus, 21 namen zeker.,
doch slechts 20 personen, want U moet
toch weten dat johan Daisne en Dr H.
Thiry één en dezelfde persoon is
Akkoord, beste tooneelvriend. de
eerste -lest» hebt gij schitterend afgelegd!
Ga nu maar verder en rangschik
Klopt Uw rangschikking met de on
ze
1. TOONEELSCHRIJVERS UIT EI
GEN LAND
Johan Daisne of le Dr. H. Thiry,
Felix Temniermans
Jos. Jansen,
Willem Pulman,
Gaston Marlens,
Pol De Mont,
Jac. Ballings.
Jozef Boon,
2. TOONEELSCHRIJVERS VAN
VREEMDE NATIONALITEIT
Dostojevsky
Molière,
Shakespaere,
Hcyermans,
Veterman.
3. GROOTE ACTEURS -
Dr. De Gruyler.
Staf Bruggen.
4. REGISSEURS of TOONEELLEI
DERS
Staf Bruggen.
Michel Van Vlaanderen,
Dr. De Gruyter,
Johan De Mets er.
Antoon Van dé Velde.
5. TOONEELCRITICI of TOO-
NEELBEOORDEELAARS
Al. De Maeyer.
Lode Monteyne.
En als laatste lest Zoek eens op
'uit bovengaande opgave en rangschik
NAZARETHSTRAAT
Zaterdag 8 Maart cm 7 12 uur.
Zondag 9 Maart vanaf 1 1/2 uur doorloopend
Maandag 10 Maartom 7 12 uur.
I ACTUALITEITEN.
2. PRACHTIGE BIJFILM
3. EEN SUPERPRODUCTIE
4000 specialisten hebben medegewerkt aan de verwezenlijking
van deze geweldig spannende film, vol humor en reportage
leven, iets eenigs.
Zondag laatste vertooning te 8 uur
Men verzoekt ons het overlijden te
elden van Mijnheer
PAUL de CLIPPELE
Doctor- in dc Rechten.
Oud-Schepen der Stad Aalst.
Oud-Burgemeester der Gemeente
Gysegcm.
Ee.e-Voorzil'er d« N. V. Urine.
Roos-Geerinckx et De Naeyer u.
Geboren te Geeraardsbergen den 30
luni l 864, en overleden ten kasteele van
Gysegcm op 3 Maart 1947. versterkt
door de H.H. Sacramenten.
Plechtige lijkdienst op Zaterdag
Maart ie I I uur. in de Sint-Marlinuskerk
te Gysegem, gevolgd van dc bijzetting
in de familiekelder te Aalst.
Vereeniging in de kerk.
Een tweede plechtige Dienst zal plaats
.hebben in de Dekanale kerk van Sint
Marlinus te AALST op Maandag l«>
Maart tc 10 1/2 uur.
Kasteel van Gysegem, 3 Maart 194/.
Vrienden en kennissen die bij verge
telheid geen doodsbericht zouden ont
vangen hebben, worden verzocht, du als
dusdanig te willen aanzien.
aan de bevolking
VAN AALST.
De plechtige inambtstelling van
den Heer Jozef Borreman, als
Burgemeester der Stad Aalst, zal
plaats hebben op Maandag 10
Maart 1947, te 7 ure 's avonds.
Feestzaal van het stadhuis.
Zondagdienst der Apotheken
ZONDAG 9 MAART, zal alleen
arm in een verband, en even alsof het
de wonde kón heélen, heeft hij er een
groot lint met de Poolsche kleuren om
geslingerd.
Een luid gejuich werd hoorbaar.
Maria, zie goed toe op de aanko
menden, werp hen bloemkransen toe en
laat nimmer hun aandenken uit uw ge
heugen gewischt worden.
De overwinning herinnert ons aan
de lijden der kruistochten, zeide zij, de
vensters openende.
Het geluid der vreugdekreten naderde
bet overtrof den klank van het muziek
en den donder van het geschut; leven
Sobieski en Lotharingen riep men hier;
leven Polen en onze redders! herhaalde
men g'nds; leve de koning weergalmde
het uit duizende monden en aller hooi
den werden ontbloot, ieders bi kken wa
ren op den vorst gevestigd, die naar al
le zijden groette: S.ahremberg be
schouwde met een bewogen gemoed de
vreugde der menigte, die hij zoo dapper
had verdedigd.
Met moeite kon de»stoet zich door dc
dringende rtiassa eenen weg banennu
eens verborg een regen van lauwerkran
sen en palmtakken den koning aan het
oog der nieuwsgierigen, dan wederom
cjrong iemand door he. volk, vatte de
teugels van het paard cn kuste den voet
van den overwinnaar moeders hieven
hunne kinderen omhoog: zij toonden
hun den redder; juichend klapten de
kleinen in de handjes en hunne teedcre
stemmen riepen leve Sobieski I
Grijsaards stompelden met moeite
voorwaarts zij aanschouwden het ge,
Iaat van d«n koning en verloren zich
wéér in hei gedrang; mannen verhieven
hunne gewonde handen boven de ver
zamelden en wierpen den bsvrijder bloe
men toe; duizende bewijzen der harte
lijkste dankbaarheid werden gegeven.
Welk onderscheid tusschen dezen in
tocht en dien eens veroveraars, die doo*
omgekochte handlangers wordt begroet,
of voor wiens toorn bevreesd, de bewo
ners der door hem vernielde stad. sid
derende, hei welkom op de rookende
puinhoopen toeroepen. Walde en zijne
dochter zagen, dat iemand, die zich tus
schen de intrekkende uoepen bevond,
hei hoofd ophief en hen met den degen
king
1een vergetelheid.
2. een vergissing.?
En zeg ons nu... of tooneel... ONT
WIKKELING en VORMING aanwer
ven kan
TYL. UILENSPIEGEL.
(Nadruk verboden.)
Men verzoekt ons het overlijden te
melden van Mijnheer
Cyriel-Oscar TALLOEN
weduwnaar van Vrouw
Marie-Bernarda VAN DER STRICH1
Rustend Schoolhoofd der gemeente
Oombergen.
Eere-Sekrctaris van den Bond der
Kroostrijke Gezinnen.
Lid van de Derde-Orde van O L.
Vrouw van den Karmel, van den Bond
van het H. Hart en andere godvruchtige
Genootschappen.
geboren te Balegem den 29 FAT. 1864
en overleden ie Aalst, den 1 Maart 1 947
gesterkt door de laatste H.H. Sacramen
ten en den Pauselijken Zegen.
De plechtige lijkdienst cn de bijzei
,.,ig in den familiekelder heeft plaats ge
had Woensdag 3 Maart 1947 te 0 u.
de kerk van St. Martinus te Aalst.
Rouwhuis Parklaan, 73, Aalst.
Dit bericht dient als kennisgeving,
aan vrienden cn kennissen, die bij ver
getelheid geen doodsbericht zouden ont
vangen hebben.
14 lol 18
DE KEZEL,
pen zijn van 101
de Apotheek va
BOTERSTRAAT.
GEMEENTERAADZITTING
van Vrijdag 28 Februari 1947.
(Vervolg.)
Bii de bespreking van het >'»alst*
USA SuuooiSaa sproSep op ueA 'unrt
de C. O voor hc( dienstjaar I 74
werden enkele bijzonderheden bcspro-
kt Dhr D Haeseleer deed de slechte lig -
>ng. aan de straat, van de verloskamer
an 't hospitaal, opmerken en drukte
de wensch uit dat ten tweede raam zou
gebracht worden om de geluiden te
dempen.
Dhr l^uwcrcys kloeg de slechte ver
zorging aan va» het oud-mannenhuis,
en bijzonderlijk dc opdiening van de
eetmalen.
Dhr Van Hóorick was van meening
da' zij zelf daaraan schuld hadden.
Mej. Amant vroeg om dc mogelijk
heid in te zien om de bereiding van dc
eetmalen voor de oude mannen te doen
bereiden door vrouwen.
Het voorstel om 23 t. h. afhouding
van het eereloon der dokiers voor de
heelkundige bewerkingen gedaan in de
lokalen cn met materiaal van i hospi
taal werd als gevaarlijk aanzien door
dhr De Siobbeleir. die van meening
was dat het de faam van de goede heel
meester die de stad voor 't oogenblik
heeft in gevaar zou kunnen brengen.
Dhr Schelfout deed opmerken dat
men rekening moet houden met het feit
dal het hospitaal een liefdadig karakter
heeft en dus geen gelegenheid mag zijn
oor overvloedige winsten.
De begrooling werd goedgekeurd en
r werd overgegaan tot de 'geheime zit-
Alfonsus vroeg de graaf.
Verbaasd zagen zij elkander a.fri en
zagen wéér naar buiten; maar de trein
ging voort en hij die gegroet had, was
uit hei oog verdwenen.
Map ik mijne oogen gelooven
zeide de jongvrouw, buiten zich-zelven
van vreugde.
Mijn God, kan het zijn,
Hij leeft...
Hij is het...
Alfonsus
Dit waren de wederzijdsche uitroepen
van vader en dochter.
Maria, ik twijfel niet; hij zal ne;
blik.
Zij viel in de armen van en graaf ;-n
gaf haar hart lucht door een vloed van
tranen.
Sobieski, gevolgd door de menigte',
begaf zich naar de kerk der Augustij
nen; onafgebroken hield de vorst hei
oog gevestigd op het kruis, waarmede
eene talrijke priesterschaar hem zegende.
Welke verheven gedachten bezielden
hem. Hij was de door God bestemde,
om voor de rechten van dit heilige tec-
ken le strijden, en roemvol had
zich van deze zaak gekweten.
Voor hei al'aar knielde hij neder
TE DEUM LAUDAMUS zong eene
luide stem; het was de koning, die de
zen lofzang aanhicr; zóó past het den
Christen, hij eigent zich geenen roem toe,
maar brengt hulde aan Hem, van wier»
alle roem komt. Kort daarna werd deze
plechligheid met meerder pracht in de
Sl. Stephanus-kerk herhaald, en toen
men uit den tempel wederkeerde, be
gonnen de toejuichingen opnieuw, So
bieski was het voorwerp aller eerbewij
zen; algemeen juichte men den priester
toe, die eene lofrede hield en als zinspc
ling op 's konings naam tot inleiding
dc woorden gebruikte er was een
man van God gezonden, wiens naam
was Joannes.
Hoopvol verwachtten Walde en zijne
dochter het uur, waarop de plechligheid
zou geëindigd^ zijn. Welke tegenstrijdige
gevoelens vervullen hunne harten be
vindt zij zich aan den rand des geluks
of vermeerdert eene schijnbare overeen
komst hunne smart
Nog waren zij in druk gesprek, toen
de deur geopend werd, Alfonsus trad
binnen; hij ijlde naar Maria en haren
vader; sprakeloos vielen zij in elkan
ders armen.
Wie schetst de vreugde van hen. die
den geliefde wederzagen, wiens dood zij
betreurd hadden Wie maal dr blijd
schap van den held. die zich bij de per
sonen bsvond.' welke hij gedacht hpc!
nimmer te zullen, wederzien
4O God gij geeft ons hem we
der s^rak eindelijk de graaf.
Heer gij overlaadt mij met wel
daden, zeide de jonkvrouw opwaarts
ziende. Alfonsus, gij zijt hel mijne
oogen bedriegen mij dus niet; gij zijt het
ik zie u dan weder, gij, wiens verlies m«j
het hart doorboorde, zijt teruggekeerd.
De Hemel, dierbare Maria, heelt
ons bij elkander gebracht.
Wie had aan een zoo groot geluk
kunnen denken ik waande u reeds niet
meer op aarde, en thans zijt gij met ons,
vereenigd.
De Almachtige zij geloofd! mijn
zoon, dat ik u voor mijne dood mag
wederzien hernam Walde.
Hoe is het mogelijk, dat gij uit
's vijands macht zijt gered, en mei het
overwinnende leger zijt binnengekomen?
vroeg de jonkvrouw.
Rudolf is mijn redder.
Rudolf riepen vader en doch
ter.
Ja. die getrouwe; mijne gevan
genneming is u bekend; des nachts heeft
"hij mij in Turksche kleeding uit het mid
den der legerplaats geleid; wij zwierven
rand, toen Poolsche soldaten ons om
moctten en wel op den oogenblik, da',
de grijsaard bijna van vermoeienis bc
zweek; k bevond mij wel en heb het
tol plicht geach'. onze dappere redders
mijne hulp aan le bicden ilc heb derj
veldslag bijgewoond, gij ziet, dat hei
geluk mij gunstig is geweest; na dc stad
tol het uiterste verdedigd ie hebben, ge
niet ik he voorrecht, ook iets tot haai
ontzet te hebben bijgebracht. Gij zult be
grijpen welke moeite he mij gekost
heefi om tol vandaag.ui; de stad verwij
derd te blijven, maar eene ongesteld
heid. veroorzaakt door dc uitgestane
vermoeienis, belette het mij ik wilde
niemand doen weten, dat ik mij in ht?
leger bevond, om u door mijne konW
■errassen.Gc ziet wal Rudolf voor mij
heeft gedaan.
Wie had zulke getrouwheid kun
nen verwachten; ik was ovcruigd van
„.j-.e gehechtheid aan ons huis, maar
nimmer heb ik kunnen denken, dat h
zich te midden van den vijand zon
■ragen, om li te redden.
Nu verklaart zich de oorzaak z
er verdwijning op den dag. dat ;ij ge
angen werd genomen, zeide Maria.
Hij leeft nog, welk geluk wij
zullen hem onze dankbaarheid kunnen
beluigen: waar bevindt hij zich
Hij is bij het ziekentransport cn
zal weldra hier komen.
Wij zullen voor hem zorgen al*
voor eenen broeder, want h'j heeft ons
weder vereenigd; zonder hem, warr.iv
wij misschien voor altijd gescheiden ge
weest, sprak de jonkvrouw.
Maria, antwoordde haar vader «k
zal hem beschouwen als een lid des hub-
gezins, zijn gedrag heeft het hem waai
dig gemaakt; hij heeft ons de grootst*»
diens; bewezen.
Ik heb Aufstadt uit eenen ellendi-
gen toestand gered, verhaalde Alfonsus;
daags na mij werd hij ook gevangen
genomen; toen wij de Turksche leger
plaats betrokken, heb ik hem bijna,
stervende gevonden; een muzelman haci
hem verscheiden sabelhouwen toege
bracht; mijne tegenwoordigheid heeft
een goeden indruk op hem gemaakt. iW
heb gelas. hem te verzorgen.
SLOT VOLGT.
