V
De Koning en de Weerstand
HET BELFORT TE AALST
PIERLALA
K
•>v r
r^T"-"TTv
EN OMSTREKEN Verschijnt den Donderdag en Zondag van iedere week.
Nummer 18 Donderdag 2 Maart 1950
BURELEN Kerkstraat 9, Aalst Telef.nr 24.114 P.O. n' 881.72 7* Jaarg. 1,25 fr. 't Nr.
Gezien de herdenkingsfeesten van
dit jaar niet alleen onze beroemde
Dirk Martens betreffen, maar ook de
lAialstenaars zullen herinneren aan de
opbouw van het eerste belfort te Aalst,
laten we hierbij een korte geschiede
nis volgen van dit gebouw waarop on
ze medeburgers zo fier gaan.
Dit sierlijk monument dat op de
Grote Markt oprijst, mag bogen op een
ouderdom die deze van de niet minder
beroemde,St. Martenskerk verre over
treft.
Al zijn meerdere gedeelten ervan
verschillende eeuwen oud, toch heeft
het nog een tamelijk jong uitzicht en
heeft niets weg van de sombere eeu
wenoude sterkten, die bij het zien al
leen, dit somber gevoelen wekken, van
langgeleden strijd, moordpartijen, tor
tuurkamers en scherprechters.
Reeds
1 128
Aalst een niet te
ook
lyck den tyd verloopt, vers
uwe daegen.»
Buiten deze waterhorlogie bestond
ook in de gevel van het belfort een zon
newijzer en een maanbol die er sedert
jaren uit weggenomen zijn.
DE INNERLIJKE SCHIKKING
VAN HET GEBOUW
Vroeger was er in het belfort een
kapel waar dagelijks mis werd gelezen,
bijgewoond door de schepenen, voor
dat deze met hun beraadslagingen een
aanvang namen. Dit gebruik werd in
1652 afgeschaft.
De eigenlijke schepenkamer was een
prachtig vertrek bevattende echte
kunstmeubelen, schilderijen en aller
hande voorwerpen. In een nevenver-
trek was een boekerij ingericht ten
dienste der schepenen. In 1643 richtte
men, op een der bovenverdiepingen een
toneelzaal in die slechts in 1 767 werd
onderschatten sterkte. Immers, in dit afgeschaft.
jaar zocht Dirk van den, Ejzas ^ier kjj jn j 9e eeuw dienden sommige
zijn vriend wein n veilige schml- yan gebouw tot lakenhalle,
plaats, en Willem van Normand,e die muziekscbool> tekenacadejnie en tot
meende hier alles in een. handomdraai vjees^ujs
onder de voet te kunnen lopen, schoot j Qn
C f L -K- k;; n_ nnorifts In 1891 metste men de ingang in de
er ze.fs het hachje bij in. De poorters
i i l.'achtergevel dicht en in 1912 werd er
van Aalst rustten echter met op nun
r, nr- k^« -irnr\Tih^ 1 d het museum en de archievenkamer in
lauweren, maar, naar het voorbeeld
der andere Vlaamse steden, zetten ze
verder hun ontvoogdingsstrijd voort.
Om hun macht te symboliseren, be
gonnen ze de bouw van een. belfort en
gelukten er reeds rond 1200 in, de
meitak er bovenop te steken.
Dit gebouw had waarschijnlijk niet
zoveel om het lijf als het huidige, maar
zal wel zijn stuk hebben gestaan,, tot
als het, volgens de oude kronijken, en
dit tengevolge van brand, krakend zal
zijn ineengestort tot een vormloze hoop
stenen en half verbrande balken.
Doch, een stad in de middeleeuwen
zonder belfort, was geen stad, en, in
1 40'0 weten de voorstanders van een
nieuw belfort het te winnen op de pes
simistische fractie van de schepenen,
die op de lege bodem van, de stadskas
wezen...
Voor de uitvoering van het werk
viel de keus op de bouwmeester-onder
nemer Jan van Goeteghem, de steen
kapper Willem Godeverts en de beeld-
ho^er Jan Van Cutseghen. in 14 2 0 j
staat de nieuwe bouw «in t droge». De
voorlopige vensters worden in 1440
vervangen door negen geschilderde
vensters versierd met de wapens van
de vorst en van de vijf roeden., terwijl
'n paar jaren nadien twee houten leeu
wen de ingang van het belfort komen
bewaken. Twintig jaren later wordt on
der de leiding van Jan den Ottere een
stenen borstwering geplaatst, het stroo
op het torendak vervangen door scha
liën en op de torenspits een dubbele
arend geplaatst. Nogmaals gaan twin
tig jaren voorbij en dan bouwen Jan
van den Wauwe en zijn zoon Marten
de twee achterste hoektorens.
ondergebracht.
Sedert 1930' is de benedenzaal om
gevormd tot tentoonstellingszaal.
De Kelders Drie-en-twintig treden
diep onder het gebiedhuis brengen ons
in de kelders. Tot in 1 754 dienden
deze kelders tot gevang, daarna wer
den ze als stadsmagazijn gebruikt. In
1778 dienden ze een tjid als leerschool
voor het leren spinnen aan arme kin
deren.
Daarna werden ze achtereenvolgens
aan handelaars verhuurd. Binst de laat
ste oorlog borgen de diensten der
plaatselijk luchtbescherming er hun
materiaal. Voor het ogenblik zijn ze
ledig maar gans vervuild...
DE BEIAARD VAN HET BELFORT
Onze beiaard mag als een der oud
ste v<tn het land beschouwd worden.
Immers, reeds in 1394 bestond hier
een mekanische uurklok in de toren.
Deze werd onderhouden door Ritsaer-
de van Lielaer. Het eerste uurwerk
werd geplaatst in 1424. In 1448 wordt
voor het eerst gesproken van, een
Cornelis der Rouck,
maar dat Bartel Coucke in 1487 een
nieuwe beiaard zou uitgevonden heb
ben is tot hiertoe niet officieel bewe
zen. Het is slechts in 1539 dat men van
i, werkelijk beiaard kan spreken, al
Buiten enkele gewone herstellingen
blijft het gebouw nu onveranderd tot
in 1598 wanneer Matthys de beeldsnij
der een nieuw beeld der Moedermaagd
beitelt om in de voorgevel van het bel
fort te worden geplaatst, alsook de
beelden die op het gebiedhuis moeten
komen o. a. Het Kind van Aalst. In
1 720 moet de achtergevel volledig
worden hersteld en een der torens
langs dezelfde kant worden weggebro
ken. In 1 765 worden nu de bol en d>
kroon aan de toren bijgevoegd; Ook
wordt een toreken voor de werkklok
gebouwd. Nadien hebben geen verbou
wingen meer plaats tot in het jaar
1879.
Op 7 Juli van het jaar 1879 met
Aalst kermis, na het afsteken van een
vuurwerk, breekt plots een grote brand
uit in de toren en in korten tijd brandt
een groot gedeelte van het belfort af.
Pas enkele maanden later begon men
reeds aan de heropbouw van het ge
bouw onder leiding van bouwmeester
Van Assche. De herstellingen aan de
toren gingen vlug vooruit, doch de an
dere werken vorderden traag en slechts
in 1886 was het gebouw volledig her
steld. De ondernemer Hyppoliet Me-
ganck die gewerkt had onder de lei
ding van Bouwmeester van Assche
haalde eer van zijn werk. Hij plaatste
ook de beelden van Pieter Coucke en
Cornelius de Schrijver, die door Karei
van Pottelsberghe waren gekapt, bij
de andere op het gebiedhuis of bretes-
que.
Eertijds was eT een waterhorlogie
aangebracht in de toren van het bel
fort die de watergetijden nauwkeurig
aanwees en als opschrift droeg i «Ge
bestond deze enkel uit zeven kickken
door de gieter Waghevens van Meche-
len gegoten.
In 1545 komen 11 nieuwe klokken
bij het eerste klokkenspel bij en. wordt
het oude uurwei'k door een nieuw ver
vangen.
In 1590 worden nogmaals vijf nieu
we klokjes aan de bestaande beiaard
toegevoegd en wordt de zonnewijzer
op het belfort geplaatst. In 165 5 ko
men vier nieuwe klokken de reeds be
staande gezelschap houden. De be
staande beiaard zal onveranderd blij
ven tot hij in 1716 gans hernieuwd
wordt en men tot een totaal komt van
4 1 klokken.
Zo komen we nu tot het jaar 1754
als wanneer het ganse klokkenspel
nogmaals wordt vernieuwd.
In de nacht van 6 op 7 Juli 1 879
wanneer het gebouw door brand ge
teisterd werd, smolten de meeste klok
ken van de hitte... Slechts zeventien
van de achtendertig konden nog wor
den gebruikt en hangen nu nog in de
toren.
Na de herstelling in 1880, was het
dus het vijfde klokkenspel dat zijn, to
nen over de stad Aalst uitzond. Later
kwamen er nog een zevental klokjes
bij zodat op d* huidige datum ons bei
aardspel vijf en veertig klokken bevat.
Er ontbreken dus nog slechts een vier
tal klokken om een volmaakte beiaard
te vormen.
Hebben als stadsbeiaardier reeds ge
fungeerd
Cornilles den Rouc, Cornelis van der
Sporct, Joris Hompe, Jan de Vissche-
re, Gillis Alicourt, Jan Droeshout, Jac
ques de Wespini, Francois Guens, De
Labremont, Karei Peeters, Boudewijn
Schepers, Cornelis Schepers, Frans
Van de Male, Karei De Mette; De zoon
van deze laatste, Heer Robert De Met
te heeft zijn vader als stadsbeiaardier
opgevolgd en is nog steeds in dienst.
Hij is het die dit jaar zelf het mecanis-
me van, de beiaard heeft hersteld en
meteen de oude aria's van de uursla
gen door nieuwe heeft vervangen.
Nadruk verboden.
A. VAN DER HEYDEN.
OVER LEUGENS EN GAZETTEN.
Ik heb onlangs gelezen, of horen zeg
gen dat in de gazetten veel leugens ge
schreven worden méar dat stilaan veel
mensen met die leugen-gazetten niet
meer gediend zijn en dat hierdoor dat
soort gazetten veel ;ezers verliezen.
Dit is heel zekers «vaar en zulks pleit
ten voordele van or? volk.
Het is een bewijs dat ons volk meer
en meer zichzelf wc. dt.
Op het ogenblik r'at nog meer men
sen persoonlijk beg/inen te oordelen
en waarheid van de 'eugen weten, te
onderscheiden en bi/gevolg niet meer
gediend zijn met leugens en ongezonde
en flauwe gazettengraat zullen nog
meer gazetten van hin pluimen laten.
Toen ik, met vrie'id Snuiver, deze
theorie verdedigde 'was hij niet ak
koord. Snuiver bewe'rde dat op ge
bied van lectuur ons (volk nog met om
noze'iie journalistiek gediend is. Er
wordt wel veel rr.ler gelezen, zegt
Snuiver, maar de mdisen lezen maar
op en slikken wat de; eersten den bes
ten politieker hun te llikken geeft.
Snuiver, als altijd, :.vas hier weerom
radikaal, TE radikaa j
Toen ik ontkennend het hoofd
schudde en zei Snjiiver jongen, nu
overdrijft ge toch eerJ/beetje. Niet alle
mensen doen een ge.ionde keus in za
ke dag- of weekblad maar men moet
toch bekennen dat en reeds heel wat
beternis is |a
Snuiver snoof en ^roeg naar bewij
zen.
Hewel, zei ik, laat ins geen theorie
verkopen maar door qen voorbeeld be
wijzen dat ge wel ove
paar jaar geleden dat
getoet en. geroep kont
man met de rode vr an Ge hebt zo
goed gezien dat die ent tamelijk veel
nummers verkocht. fee hebt verwon
derd gestaan bij het 'ien wie de rode
vaan kocht en las. n nu Snuiver
Ge zoudt haast geld wen om nog ne-
keer een lezer van dal olad te zien. Na
tuurlijk hier en daar i>\ er nog wel een
haantje-vooruit of ene, die uit mense
lijk opzicht nïet aridters durft die zo
iets nog leest, voor 'dT rest is het met
dat vaantje zo gbedjjHs opgeschept.
De rode vaan is Kraantjes. En
de reden Snuiver *die gemene,
ongezonde kost zijn an eigen lezers
gaar walgen. Dat leu^W kraam is door
zijn eigen leugens tei J gronde gegaan.
Om u nog meer te oyl tuigen. Ik heb
uit een RASECHTE WjRON vernomen
dat ze op de redactieJheeldere dagen
in hun haar zitten (eitj haar hebben ze
nog spijts alles) ja, dait ze daar in hun
haar zitten te krabben j omdat ze weten
dat hun geschrijf van ciag tot dag min
der gelezen wordt. Hcp gaat het in de
wereld, als den boel niet meer draait is
er toch altijd de enen, of den anderen
die zijn zenuwen niet meer baas kan en
zich toch eens de waarheid laat ontval
len. Ik mag natuurlij': die vent zijn
naam niet noemen, want bij die man
nen die waarheid zegt .die moet op zijn
bannen passen of hij geraakt zijn haar
toch kwijt. 'l
Ditmaal moest Snuiver toegeven, al
hoewel hij zich toch Shog verdedigde
door te beweren dat in den beginnen
vele lezers die van die vaan profiteurs
en lamzakken waren die uit pure schrik
de slip droegen van die moscovieten.
Men kan nooit weten dachten die kaf-
zakken waarvoor het later goed is met
die mannen in vrede te leven. In de
grond waren die niet meer communist
dan gij of ik.
Dit moest ik Snuiver toegeven maar
ik gaf me toch nog niet verloren en zei
dat nu toch die kafzakken het vaantje
drijft. Het is een
Tien elke dag het
et horen van de
schrik uit hun benen gezakt is sedert
de communisten schier overal pandoe
ring krijgen bij de verkiezingen. En.
waarom die pandoering Omdat ze
steeds in alle landen de mensen leu
gens op de mouw hebben gespeld en, in
het geheime kiezers kotje hebben ze
die mannen geld voor hun waar gege-
DE KONING VERLEENT ZIJN MAT ER IELE HULP aan DE WEERSTAND
1 De Koning ondersteunde met een speciaal Fonds de Weerstanders en
de journalisten die liever dan hun pen verknechten, deze hadden neergelegd.
«De Koning en Zijn omgeving hebben steeds gevoelens van WERKDADI-
GE sympathie betuisrd aan journalisten die hun werk hadden stilgelegd
(Tack Senator Voorzitter van de
Association Générale de la Presse
Beige).
2) Door de op initiatief van de Koning opgerichte werken, (H.I.B. H,
K. K.), bekwamen de gezinnen van militairen en gevangenen hulpverlening.
De verdeling en de uitdeling der fondsen werd verzekerd door de Geheime
Dienst der Verboden Betalingen van de D.W.G.L. vervolgens, na de af
schaffing van dit organisme door de bezettende overheid, door de Dienst A.
G. (Georges RHODIUS, Weerstander,
politiek gevangene van de twee oor
logen, laatste directeur van de Sec
tor Verdeling van de A. G.)
DE KONING HELPT DE GEALLIEERDE REGERINGEN
1 De cp initiatief van de .Koning opgerichte en door de Kening gesteun
de werken waren schuilplaatsen voor werkweigeraars; recruteringscentra en
maquis-arsenalen naar dewelke hun vrachtwagens wapens, munitie, ontplof-
fingsstoffen en ravitaillering vervoerden.
2) Het grootste deel der ontsnappings- en inlichtingsdiensten werkten
langs het Paleis om.
DE KONING ZOEKT EEN RECHTSTREEKS CONTACT MET DE
BELGISCHE REGERING TE LONDEN
1942. Een eerste geheime uitzendpost wordt door het Geheim Leger op
het Paleis geinstalleerd.
1943. Een voor de installatie van vijf posten ligt ter studie.
Deze feiten worden bevestigd doorde meest gezaghebbende personen uit
de Weerstand, die deze niet hebben vergeten toen ze de ordewoorden ontvin
gen van diegenen die, na de gemeenschappelijke vijand te hebben bevoch
ten, het plan ontwierpen zich te keren tegen de door de zegepraal terug ge
wonnen vrijheden, verpersoonlijkt door het Staatshoofd, Bewaker van de Bel
gische Grondwet.
ARRONDISSEMENTEEL COMITÉ VOOR DE VOLKSRAADPLEGING
Zondag laatst had er een belangrijke vergadering plaats te Aalst van hel
werd gegeven
arrondissementeel comité voor de V olksraadpleging waar lezing
van de samenstelling van het comité
Ere-Voorzitter Staatsminister Baron R. Moyersoen.
Voorzitter Ach. De Cock, nijveraar, Oorlogsvrijwilliger 14-18.
Secretaris V. E. De Gheest, advokaat, Stichter BNB te Aalst.
Leden Mevr. Wed. Alfr. Nichels, (gewezen volksvertegenwoordiger en
burgemeester van Aalst) Dhr. Willy Breckpot, notaris, gemeenteraadslid te
Aalst; Dhr Frans Barrez, boekhouder C. M., Aalst; Dhr Antoine De Hert,
handelaar, afgevaardigde der Koningsridders, Aalst; Dhr L. De Wolf, bouw
kundige, schepen van Aalst; Dhr Henry Moens de Hase, oorlogsvrijwilliger
14-18, Aalst; Dhr Joseph Moyersoen, administrateur, afgevaardigde van het
NKB., Aalst, Dhr. P. Van der Schueren, handelaar, oud-strijder 14-18,Aalst;
Dhr Michel Verhulst, nijveraar, oud-strijder 14-18, Aalst; Dhr Willem Ver-
leysen, Algemene Secretaris A. C. W. Aalst; Mevr. Broeckaert-De Somer,
de deur uitgewezen hebben omdat die Les?ensestraat( GeraardsbergenDhr Julien De Temmerman, NMBS-bediende
stichter BNB te Geraardsbergen; Dhr Burggraaf du Pare, Herzele; Dhr J.
Matthys, burgemeester, Herzele; Dhr Victor Baeten, druivenkweker, Herze
le; Dhr Evenepoel, notaris Ninove; Dhr Luysterman, Voorzitter Middenstand,
te Ninove; Dhr De Pelsmaeker, leraar, Ninove; Dr Van der Hulst, voorzittei
NKB, Ninove; Dhr Willy Cantaert, nijveraar, Zottegem; Dhr De Feyter, se
cretaris, Middenstand, Zottegem; dhr Jules de l'Arbre, reserve-officier, Zot
tegem; Dhr. Matthys, nijveraar, schepen te Zottegem.
ven.
Dit ook moest Snuiver toegeven en
hij besloot met te zeggen dat ik op
stuk van de rode vaan. gelijk had en
dat inderdaad die leugen-pers uitge
diend heeft.
En, was mijn besluit, daarachter ko
men der nog
Ik wilde verder gaan, maar Snuiver
hield me bij de mouw en fluisterde
«nog een geluk dat de communisten
ook tegen de Koning zijn en propage
ren om <(neen» te stemmen. Hierdoor
zien deze die door andere dan, de com
munisten bekoord worden om «neen;
te stemmen in welk gezelschap ze ver
keren. Waar staan ze nu de mannen
van met de communisten nooit
Wie «neen» stemt bij de volksraad
pleging stemt COMMUNIST want het
zijn naïevelingen die menen dat wan
neer Leopold niet terugkeert er nog
iemand zal mogen Koning zijn in ons
land^ PIERLALA,
DERDE LENING
VOOR DE WEDEROPBOUW
Op het ministerie van Financiën
werd verklaart dat men in de loop van
de maand Maart waarschijnlijk een
derde lotenlening voor de wederop
bouw, ten bedrage van 3.5 milliard fr.
zal uitgeschreven worden.
Deze lening, zo verneemt men ver
der is nodig geworden door het snelle
rhythm e van de uitbetalingen aan de
oorlogsgetroffenen. De autonome Kas
voor de Oorlogsschade had immers op
31 Januari 1949 reeds 5 milliard 200
millioen frank uitgegeven.
Over de modaliteiten van de derde
lening is nog niets verder bekend,maar
men meent dat de schikkingen, voor de
eerste twee leningen getroffen van
kracht zullen blijven.
De titels van de tweede lening
staan momenteel tegen 1. .009 fr, ge-
kwoteerd»
VREEMDELINGEN MOGEN
NIET AAN POLITIEK DOEN
De rijksveiligheidsdienst deelt on
derstaand bericht mede
De Minister van Justitie vestigt nog
maals de aandacht van de vreemde
lingen die in het rijk zijn gevestigd of
er zelfs tijdelijk verblijven, op het
feit dat het hen verboden is r zich
met enigerlei politieke bedrijvigheid in
te laten of er deel te nemen aan gelijk
welke actie of manifestatie die een po
litiek karakter zou dragen, zij die op
dit voorschrift een inbreuk zouden ple
gen stellen zich bloot aan de sancties
voorzien door de besluitwet van 28
September 1939 op de vreemdelingen-
polite. Dit besluit bevestigt de aanbe
veling aan de vreemdelingen en ver
scheen in het Belgisch Staatsblad van
,8-9 Januari 1945*
