Welke is onze
Economische Toestand
PiERLALiA
|4et Davidsfonds Halst en
Omstreken Jubileert (1875-1950)
DE GAZET VAN AALST
EN OMSTREKEN
Nummer 54
BURELEN Kerkstraat 9,
{Verschijnt den Donderdag en Zondag van iederq week.
Donderdag 6 Juli 1950
Aalst Telef.nr 24.114 P.C. rr 881.72 7° Jaarg. 1,25 fr. 't Nr.
NU DE NIEUWE REGERING VAN WAL STEEKT,
Welke zijn de gegevens van onze j dringend en praktisch onderzocht moe-
economische toestand na de periode ten worden.
van betrekkelijk stuurloosheid, die
thans geh&kig achter de rug lii_
LICHTE DALING VAN DE ACTIVI
TEIT IN 'T VOORUITZICHT.
'Het lijkt er naar of de activiteit in
ons land, na de heropflakkering der
jongste maanden, normalerwijze een
lichte daling zal kennen tijdens het
voor ons liggend zomerseizoen. De
lofperiode tijdens Juli en Augustus doet
de industriële productie steeds met cir
ca 20 dalen. Gezien de belangrijke
reeds bestaande stocks, mag vooral
voor de steenkoolnijverheid verwacht
worden dat de zomerinzinking gevoe
lig zal zijn. Vorig jaar ging dat ge
paard met de tijdelijke werkloosheid
van een aantal mijnarbeiders.
Daarbij komt dat de korstondige
(tboomu in de textielnijverheid, die ein
de 1949 was ingezet onder invloed
vooral van de vraag uit Nederland,
zijn hoogtepunt, dat in Maart 1950
moet gesitueerd worden, wel degelijk
voorbij. Sinds April daalt de textieluit-
voer, terwijl ook de Belgische aanko
pen van grondstoffen in het buiten
land verminderen.
De Belgische industriële productie,
die tijdens Mei ongeveer 25 hoger
lag dan het gemiddeld vooroorlogs
peil, zal dus tijdens de eerst komende
maanden enigszins verminderen. Wat
de landbouw betreft zijn de oogstvoor-
uitzichten, zonder bepaald slecht ge
noemd te kunnen worden, minder
goed dan vorig jaar.
WERKLOOSHEID OP EEN
BETREKKELIJK MINIMUM
Einde Mei was de volledige werk
loosheid gedaald tot circa 165.000 een
heden, het laagste cijfer sinds Oktober
1949. Deze gelukkige evoluite was
vooral te danken aan de seizoenin
vloed in de landbouw en in de bouw
nijverheid, in deze laatste sector gesti
muleerd door de overheidspolitiek.
Het lijkt waarschijnlijk dat het cij
fer van de volledige werkloosheid niet
meer gevoelig zal dalen, omdat de ei
genlijke conjuncturele werkloosheid in
hoge mate is opgeslorpt. De nog be
staande leemte in de tewerkstelling is
eerder te wijten aan institutionele fac
toren (ons regime van verzekering te
gen werkloosheid) en structurele om
standigheden. Deze laatste vaststelling
wordt bv. geïllustreerd door het feit
dat sinds meer dan twee jaar minstens
5.000 arbeiders werkloos zijn in de
haven van Antwerpen en minstens
4.500 diamantbewerkers, eveneens in
het Antwerpse; terwijl in andere be
drijven, zoals in de bouwnijverheid, er
eerder een tekort is aan arbeidskrach
ten, tekort dat zich o.m. ook in de om
geving -van de havenstad doet gevoe
len. Een groter mobiliteit bekomen van
de arbeid, zowel per beroep als een-
HEERLIJKE TAAK WEGGELEGD
VOOR DE
Wij weten dat C.
V. P. betekent
Christelijke Volkspart j.
Wij weten ook dat deze Christelijke
Volkspartij in ons Jpnd over de vol
strekte meerderheid geschikt sedert de
jongste algemene ver
dat de ver-
Ik thans vanwege
root zijn en dat.
straat te horen,
Twee ministers in functie, dhr Be
hogne te Genève, en dhr Coppé, tf
Brussel, hebben er terecht de aandacht
op gevestigd dat, bij de huidige stand
van zaken het cijfer der werkloosheid
in Belgie als economisch gegeven niet
vergelijkbaar is met dat in de ons om
ringende landen.
GUNSTIGE RESULTATEN MOGEN
VERWACHT WORDEN VAN
EUROPESE BETALINGSUNIE.
Tegenover de hoger vernoemde ele
menten, die de economische conjunc
tuur van ons land tijdens de eerstko
mende maanden eerder ongunstig zul
len beïnvloeden, is er een ander, dat
in een meer gewenste richting z^l age
ren, nl. de Europese Betalingsunie, dia
vanaf 1 Juli zal in werking treden.
Nu het gevaar bezworen schijnt dat
Belgie een buitenmatig aandeel zou
krijgen in de opbouw van de beta
lingsunie, moeten de positieve aspec
ten ervan niet onderschat worden. De
Unie zal er waarschijnlijk toe bijdra-
de grenzen van een aantal Europe-
landen en van de sterling zone bre
der open te stellen voor onze produc
ten. Ook de herverdeling van de over
blijvende strekkingsrechten in Belgi
sche fr. zal onze uitvoer tijdens de e.k.
maanden helpen ondersteunen.
BELGISCHE PRIJZEN BLIJVEN
CONCURREREND.
En meteen zijn we beland in de mo
netaire sfeer. Nu een terugblik van bij
na een jaar mogelijk is, wordt het meer
en meer duidelijk dat het bescheiden. -
devaluatiepercentage van de Belgische ihe' meest
frank in September jI.tijdens de we
reldontwaarding der munten, goed ge
kozen werd.
In bepaalde sectoren (havens, steen
kool) moeten, onze kostprijselemen
ten nog aangepast worden. Maar glo, derTerk te erkennen"1 en deze der
baal kan met fierheid worden vastge- christelijk denkende mensen te be
steld dat de Belgische arbeider thans schermen
de beste betaalde van Europa is.
Wij weten daarbij
wachtingen die het vc
deze partij koestert i
naar de man van de
vele mirakels verwach
Linkse partij ën stel
en .laten verondersl
Christelijke partij zc
zal zijn dat de niet-c
stiefmoederlijk behan
Het gaat zelf zo i
ken, 't zij mannelijke
ke, niet mogen te v<
C. V. P. gezind ziji
van beticht hun rol
buiten te gaan. Hoorc
de verkiezingen aan
waar nonnekens hun
men vervullen, uit de
kiezeres het volgende
komen die hierdoen
in hun klooster blijver
moeien met de politiel
juist lukken dat het pt
tie niet lang voordien
hospitaal verzorgd wei
nekens
Wij menen dat chr
in zake de godsdienst
toch ook nog rechten
de staat dienen erke:
te worden. Mogen dan.
partij niet verkiezen d.
aarborgen
Fanatieke anti-cleric
de C. V. P. uit al hun «rachten en met
alle mogelijke middelef om aan het
land een anti-clericaa!.! bestuur te be
zorgen. Is dat miss-hi^ de rechten
Pas heeft de stad Aalst op de Zon- 1913. Terzelfdertijd treedt ook de
Eerw. Heer Van Heuverswijn in net
bestuur.
Boekerijen worden opgericht in de
Sint Camillusschool, naderhand op de
wijk Mij.lbeek, en ook een te Moorsel.
Deze drie specifieke Davidsfondsbi-
vidsfonds Aalst en Omstreken zet deze j bliotheken kennen een groot succes en
schitterende reeks feesten voort methebben het hunne bijgedragen om
dagen 1 8 en 25 Juni de 750e verjarm:
van de oprichting van het Belfort en
de 500e verjaardag van de geboorte
van Dirk Martens op plechtige wijze
en met enthousiastische belangstelling
van al haar burgers gevierd of het D:
j van zijn 75-jarig bestaan op
;n zich schrap
Hen dat deze
danig christelijk
iristelijken zullen
leid worden,
er dat geestelij-
't zij vrouwelij-
rstaan geven dat
of ze worden er
Is geestelijke te
:n we niet met
n der burelen,
stemplicht kwa-
mond van een
litkramen «wat
Ze zouden beter
en zich niet be-
't Wilde nu
irsonage in kwes-
het stedelijk
d door die non-
stelijke mensen,
die ze belijden,
lebben die door
d en beschermd
die personen die
op dat gebied
liedt
Jen bekampen
grafisch, is een van de problemen, die ken.
dat niettemin de Belgische prijzen op
de wereldmarkt concurrerend blijven.
Voor twee weken heeft de regering
het belangrijkste gevaar afgeweerd dat
de frank en meteen de Belgische wel
vaart, kon bedreigen, nl. een inflatie
onder buitenlandse drukking.
Het komt er ook op aan alle binnen
landse drukking op de munt als gevolg
van deficitaire begrotingen weg te ne
men. Spijts .de optimistische verklarin
gen van dhr Liebaert bij het verlaten
van het Ministerie van Financiën, vre
zen we dat er op het ogenblik niet al
te veel mensen in Belgie zijn die juist
weten en kunnen weten, hoe het met
de Schatkist gesteld is. Juist zoals in
1947, toen de C.V.P. het departement
van Financiën overnam, lijkt het e
naar dat een ernstige inspanning to
klaarheid en evenwicht nodig zal blij
J. v. W.
DE EERSTE INDRUK IN
HET BUITENLAND
Dhr Van Zeeland, minister van Bui
tenlandse Zaken, legde verleden week
in de Kamer een verklaring af betref
fende Korea, verklaring, waarvan on
ze lezers in ons blad kennis genomen
hebben. Belgie heeft zich, zoals de
«vredelievende.) landen aangesloten bij
de U. N. O., solidair verklaard met de
verdediging van Zuid-Korea. Ook wij
zijn bereid ons deel bij te dragen orn
tot een rechtvaardige oplossing te ko
men en zullen niet weigeren wanneer
eventueel op onze dienste beroep
moest gedaan worden.
Die verklaring ligt gans in de lijn
van onze buitenlandse politiek, zoals
die ook gevoerd werd toen de interna
tionale Spaak nog minister van Buiten
landse Zaken was. Zij werd in het bui
tenland ook met sympathie ontvangen.
De C.V.P. heeft de minister van Bui
tenlandse Zaken goedgekeurd en toe
gejuicht. De socialisten echter, Spaak,
de man van de U. N. O. inbegrepen,
zwegen als een graf.
Die houding van de socialisten is in
het buitenland niet onopgemerkt voor-
bi jg egaan, maar als onbegrijpelijk
•bestempeld. Terecht vraagt men zich
af of de Belgische socialisten zich dan
desolidariseren van de politiek, die ons
land steeds heeft gevoerd, en die ook
de enige is, die wij te volgen hebben.
Men kan in «Le Peuple» van Maan
dag echter het antwoord op die vraag
lezen. Victor Larock zegt het in vetjes:
«Wij kunnen de buitenlandse politiek
van deze regering niet goedkeuren, om
dat wij... in de oppositie staan... er
lI?..natU"r''Jk Je regering met alle mo
gelijke middelen moeten bevechten.
Ziezo, daarmee kunnen wij het en
kan het buitenland het stellen. Ons
heeft een dergelijke houding van de
socialisten niet verwonderd. In het bui
tenland echter moet die eerste «ware»
indruk die de Belgische roden laten wel
zeer eigenaardig aandoen. Het komt ei
ook wel op aan dat het niet bij deze
eerste indruk zal blijven en dat ieder
een die Spaak en Cie op het binnen
lands front van meer nabij zal volgen,
nog onthutst zal toekijken.
Misschien krijgen wij over enkele
dagen een socialistische heruitgave van
de proclamatie der kommunisten: «Wij
zullen nooit marcheren tegen het le°er
der Sovjets, wanneer dat ons land bin-
116w-1- want W'J staan in oppositie..)
Wij zullen aan die oppositie nog wat
beleven Ze zijn in elk geval flink be,
gonnen... haar eigen ruiten in te slaan.
DIOCESANE BEDEVAART
VAN GENT NAAR
0. L. VROUW VAN LOURDES,
van 19 tot 27 Juli
5 treinen, langs LISIEUX,
LOURDES met stilstand te
DAX en PAU.
Inlichtingen Bij Mevr. Van
de Kerckhove-Cercelet te Aalst
of bij de plaatselijke afgevaar
digden on de aanplakbrieven
vermeld.
Inderdaad Kerk en Godsdienst ver
wachten veel van de C. V. P. meerder
heid. Ondermeer hoopt de kerk dat,
dank de C.V.P. meerderheid, op alle
gebied gelijkheid zal heersen in zake
bescherming en steun van alle opvoe
dende en culturele instellingen en or
ganisaties eender tot welke levensbe
schouwing niet in strijd met de alge
meen menselijke beschaving ze ook be
horen.
Overtuigd dat het bevorderen van
de volkswelstand veel bijdraagt om het
vërvullen der godsdienst te vergemak
kelijken zal dan ook de C. V. P. niet
alleen omdat ze volks is maar ook, er
vooral, omdat ze christelijk is er moe
ten voor zorgen de sociale nood onzer
volksklas in de mate van het mogelij
ke te lenigen.
De C. V. P. gekozenen mogen niet
vergeten dat ze niet alleen vertegen
woordiger zijn van het volk maar dat
ze vertegenwoordiger zijn van die dui-
zende christelijke gezinnen die de C.
V. P. boven de andere partijen verko
zen omdat zij zich christelijk noemt.
Onze C. V. P. gekozenen moeten de
spreuk indachtig zijn «een volk zon
der brood is een volk zonder God
Is katholieke actie geen politieke actie
dan toch kan en moet bij de C. V. P„
politiek katholieke actie zijn.
De C. V. P. meerderheid heeft nu de
gelegenheid om dwaze beweringen als:
de kerk is tegen de werkman.» Gods
dienst is opium voor het volk» «de
kerk is niet democratisch;; en dergelijke
onzin meer, eens voorgoed de kop in te
drukken.
En, dit kan de C. V. P. zonder daar
om de menselijke noden te negeren.
Dit is de heerlijke taak die de C.V.
P. thans is weggelegd. Heerlijk omdat
ze naast het dienen der stoffelijke be
langen en juist daarom zo velen terug
kan brengen tot de schoot der kerk in
wier schoot die mensen zich eens zo
jelukkig gevoeld hebben maar die ze
helaas verlieten omdat hun miserie uit
jebuit werd door antigodsdienstige
volksmenners. Laat ons niet denken
dat het geloof bij die mensen hele
maal verloren is, neen Het zit verstikt
onder materiele nood en werd vergif
tigd door valse drogreden zoals hoge*
aangehaald zijn.
Mocht de C. V. P. DAT verwezen
lijken dan is ze haar naam van CHRIS
TELIJK en VOLKS waardig.
PIERLALA.
de vierin:
9 Juli.
Jonge Aalsterse studenten aan de
Universiteit te Leuven, aangewakkerd
door wat ze Leuven hadden zien tot
stand komen, bewerkten de intellec
tuelen van hun stad en zo werdt te
Aalst een Davidsfondsafdeling opge
richt op 4 April 1875, waarvan de geo
grafische omschrijving ging tot en met
(Ge^aarcïsbergen, Ninove, Ronse, zon
der te spreken van de talrijke omlig
gende dorpen. Onder het voorzitter
schap van de Heer Van Wambeke,
burgemeester der stad (I 875-1890)
bouwt de vereniging zich langzamer
hand uit. Het is vooral een kern van
intellectuelen van de stad en het om
liggende, die de strijd aanpakken voor
hun taal en hun volk. Vrij groot is het
aantal medewerkers aan de cultuurui-,
tingen van het Davidsfonds. De ver
handeling van Dokter Moroy van
Moorsel over David wordt bekroond
met een prijs van 300 fr. en verschijnt
in de eigen reeks. In het Jaarboek
het jaar 1878 verschijnt een studie
van de hand van de Heer De Sadeleer
over «Eenige practische wenken
het Vlaamsch in het Middelbaar On
derwijs» wat voor dien tijd zeer baan
brekend werk was. Dokter Moroy ver-
jast ons met een studie over «De Ro
meinen in en omtrent het oude land
van Aalst in Vlaanderen Dit was een
de eerste studies over dit onder
werp in onze taal.
Rond de jaren 1 880 worden er ver-
Tillende meetings en vergaderingen
belegd te Aalst en in de omliggende
dorpen tegen het school-Wetsontwerp
van 1879, waarop vreemde sprekers
als De Beucker en A. Siffer het woord
voeren. In het jaar 1885 wordt er door
Eerw. Heer Claeys een voordracht ge
houden over de figuur van Hendrik
Conscience en terzelfdertijd klaagt het
Hoofdbestuur erover dat Aalst niet ge-
tpakt met zulke voordrachten.
In het Jaarboek van 1 889 verschijnt
het gekende Melodrama van Dokter-is.
Bauwens «Iwein van Aalst».
Het ledenaantal is gedaald van 158
op 102. Verschillende oorzaken liggen
hier ten gronde. Vooreerst zet Ninove
reeds in het jaar 1876 op 15 Mei een
eigen bestaan in, waardoor Aalst na
tuurlijk een gevoelig ledenverlies boekt.
Het moeilijk en lastig veroveren van
de verfranste intellectuele middens
verwekt helaas dikwijls bij de bestuurs
leden een zekere lusteloosheid, zodat
de moed hen ontzinkt vandaar legt het
jaarboek in 1885 de hand op de won
de «Het is jammer dat er te Aalst met
meer propaganda wordt gedaan; heti
bestuur (schrijft men ons) komt nau
welijks vier of vijfmaal 's jaars bijeen
en dan nog met een vijftal leden Ais
een goede moeder bezorgt Leuven de
geneesmiddelen die aan deze Lethar
gische toestand een einde zouden stel
len. «Eenige feesten, een paar welspre
kende redenaars en een maandelijksche
vereniging van het bestuur...
In het jaar 1890 neemt Baron De
Bethune, senator, het roer over van
burgemeester Van Wambeke, die nu
Ere-voorziiter wordt van de afdeling.
De moeilijkheden zijn daarom nog niet
van de baan en al heeft men nu een
flinke kern gevonden, die vast over
tuigd is van de mogelijkheden van ons
volk, toch blijft het groot getal nog
vreemd aan beinvloeding. Deze jaren
kenmerken zich door een grotere socia
le belangstelling opgewekt door de
werkzaamheid van P. Daens en het op
komende socialisme. In het jaar I 893
wordt de Heer Piet Van Schuylen-
bergh, secretaris van de afdeling. In
verslag van het jaar 1891-1892
vinden wij de redenen vermeld van de
achteruitgang van het ledenaantal.«On-
jeveer 100 leden-vermindering door
sterfgevallen en door menigvuldige an
dere inrichtingen die aandacht, wer
king en geld vragen, zoals werkmans
kringen, spaarkassen, ziekenbeursen en
vermindering ook door het verval der
welvaart op den buiten... In de stad
Aalst heeft het Davidsfonds niet veel
werk, Vlaamse feesten zijn er bijna el
ke Zondag van den winter; feesten in
Burger- en Werkmanskring, in Land
van Riem en Taalgilden, in Jonge
Wacht en in Weldoen zonder Omzien,
al Vlaamsgezinde maatschappijen.
Sommige deze kenmerken zullen
heel de tijd het bestaan van het Da
vidsfonds beinvloeden, zelfs nog tot op
dit ogenblik.
In het jaar 1900 neemt Dokter Fr.
Claus de teugels van het bestuur in
handen voor 1 3 jaren en opent daar
mede een periode van grote bloei. On
der zijn leiding stijgen de 103 leden
de volkswijken van deze stad de men
sen aan te zetten tot lezen, smaken en
waarderen van onze eigen culturele
werken. Op 2 Februari 1903 grijpt een
avondfeest plaats dat geld als feestvie
ring van de 600 verjaardag van de
slag der Gulden Sporen en het bestuur
betreurt dat «dit heuglijk feest onze
vaderlandse geschiedenis niet door
openbare en grootse feestelijkheden in
onze stad werd gevierd.
De zittingen van het bestuur ver
meerderen. Regelmatige feesten wor
den ingericht met de medewerking van
de «Katholieke Burgerskring» en het
«Syndicaat der Handelsreizigers, Be
dienden en Patroons», wordt in 1 903
de Vlaamse Katholieke Hogeschooluit
breiding opgericht. Er wordt besloten
tot het regelmatig vieren van het Gui-
den-Sporenfeest en het stichten van
een grieven comiteit. Op 30 Januari
1906 hield de algemeen bekende let
terkundige Dr. J. Persyn een voor
dracht over het leven en de werken
van August Snieders. In 1910 worden
verschillende voordrachten gehouden
door de bestuursleden zelf over allerlei
culturele werken. Op het feest van de
Gulden Sporenslag sprak advokaat L.
Dosfel over «Vlaanderens grootheid».
In de schoot van de afdeling ontstaat
een bloeiende studiekring-spiekers-
bond Leo de Bethune gilde genaamd.
Deze kleine kern telt 31 leden en komt
haast iedere eerste Donderdag van eike
maand bijeen.
De Davidsfondsbibliotheken bloei-
die van Osbroek bezit 1663 boe
ken, heeft 232 lezers en leent 1645
boeken uit, die van Mijlbeek 719 boe
ken, 298 lezers en 849 uitleningen. De
afdeling wordt zwaar getroffen door
de ziekte en de dood van haar sympa
thieke en ijverige voorzitter Dokter
Frans Claus. De pastoor van het Be
gijnhof Eerw. Heer Vlerick, neemt zijn
taak over (1913) Dat jaar vergadert
het Bestuur tienmaal, doet een zielmis
ragen en zorgt voor de plechtige
ing van de 1 1 Juli door verlichting,
concert en voordracht door de Heer
Van Dieren, advokaat te Leuven.
Aalst met zijn 283 leden wordt dit
jaar de tweede talrijkste afdeling van
Oost-Vlaanderen, terwijl het zeker eni
ge van zijn leden verloren heeft door
het oprichten van de afdeling Lede op
26 December 1912.
In het jaar 1914 wordt gans de ac
tiviteit wat lam gelegd om dat alle
krachten zich inspannen tot het doer,
lukken der grootse Mariafeesten. He
laas de bange oorlogsjaren van de eer
ste wereldoorlog (1914-18) kwamen
hier alle activiteit lam leggen. In het
oorlogsboek, uitgegeven door het Da
vidsfonds, wordt er geen woord ge
rept over Aalst.
In de naoorlogse periode duurt hel
een hele tijd vooraleer er terug van ei
genlijke Davidsfondswerking kan spra
ke zijn. In het jaar 1923 wordt de Heer
advokaat Bosteels 19.2 3-" 2 7 die
voor de oorlog reeds bestuurslid was.
Voorzitter. In deze moeilijke periode
heeft hij het Davidsfonds met vaste
hand .geleid zodat op het einde van zijn
bestuur het aantal leden reeds gestegen
is tot 725. In het jaar 1927 grijpt voor
het eerst een Guldensporenherdenking
plaats wat het Davidsfonds sindsdien
alle jaren op haar actief neemt.
In het jaar 1928 wordt de Fleer Ad
vokaat Jozef Ghyselen, de huidige Ere-
Voorzitter, voorzitter van de afdeling
(1928-1945). Onder zijn bekwame
leiding kent het Davidsfonds zijn twee
de bloeiperiode, het jaar 1929 heeft
het record van het ledenaantal 1180.
Regelmatig grijpen er nu 2 a 3 en nog
meer conferenties plaats per jaar, ook
nu en dan een toneelavond. Voor het
eerst doet de afdeling mede aan de &p-
stelprijskampen in het jaar 1932. On
der zijn bestuur wordt ook de afdeling
Aalst-Mijïbeek opgericht, wat het le
denaantal in 1935 doet zakken tot 600.
Gedurende de oorlogsjaren 1940-
44) doet zich een geweldige aan
groei voor van het ledenaantal. De
oorzaak ervan is vooral het tekort aan
vermakelijkheden en ontspanning ge
durende deze sombere jaren, zodat de
mensen zich dan liever nestelen met
boeksken in een hoesken». Talrij
ke kinderfeesten met poppenspel wor
den nu ingericht.
In het jaar 1946 wordt de Heer Jan
Van der Hulst, voorzitter (1946-'50)
Van af het begin heeft hij met inner
lijke moeilijkheden te kampen, die hij
met al zijn energie tracht te overwin
nen. Het ledenaantal bedraagt in 1946
734 en valt in 1947 op 42 7. Toch
heerst een tamelijke bedrijvigheid op
cultureel gebied, die zich helaas in de
belangstelling van de leden niet mag
erheugen. Het jaar 1948 kent térug
van het jaar 1900 tot 283 in het jaar „en heropflakkerng, het ledenaantal
