Miniaturen
TREURLIED VOOR KAYANO
(Een door een letterkundig t-jdsd-rift
bekroond gedicht.)
Aldus betitelt de nog jonge dichter
Marcal Pira zijn poëma, dat hij aan het
uitgemoorde Nagasaki opdroeg. Dit
cultuur gedicht werd geïnspireerd op
het lot van Kayano, het dochtertje van
de Japanse geleerde Paul Takashi Na
gai, wiens dagboek «Het Leven is ster
ker» onlangs in Vlaanderen verscheen.
Bij het bombardement op Nagasaki
verloor Kayano haar moeder, zes jaar
later stierf haar vader. Deze laatste
schreef over haar «Kayano is een kind
geworden dat geen tranen kent.
Dit releveert de sterke gebonden"
heid van de dichter met een geslagen
mensheid; het is wat men zou kunnen
noemen de getuigenis van een huma"
nisme. Van een humanisme, dat wij na
de eerste wereldoorlog gekend hebben
en dat thansnog zeer sporadisch als
bloemen in een beschroomde, vrouwe
lijke lente uitbreekt in de werken van
enkeren.
In dit kort bestek wil ik geen ontle
ding geven van dit gedicht. Integendeel.
Ik wil mij in. het verder verloop van dit
artikel alleen bezig houden met de pa
rels van schoonheid aan te wijzen die
overal verspreid liggen als schelpen op
een strand, dat men in de morgen
ontdekt.
Maar vooraleer verder te gaan wil ik
zeggen dat voor iemand (als Pira),
die een klein stukje van Gods lieve
aarde gezien heeft, die door de Franse
wijngaarden zwierf, die spelevaarde
op de Taag, die gezeten was in de
schaduw van een amandelboom in
Pprtugal, een door hem nog niet betre
den land kan openbloeien.
- De dichter komt gedreven over de
stille wateren van zijn droom en be
zoek het land, ziin hart gaat reeds op
reiswanneer hij de vreemde wonder
bare namen hoort van vreemde steden;
zo'n dichter ziet als in visioenen de
heerlijkheden, die zich in hem open
vouwen.
Daarom kan hij dichten van
Op hoge donjons bij de citadellen
bloeien in een midzomernacht
de witte sazankas, als waterwellen
in d'ivoren wand van een gracht.
Winden do.oï vleien de brede gewaden
vair d'adelslanke varenpalm
en de stilte der moera I is geladen
met een onvertaalbare psalm.
De paleizen der daimyo's geborgen
achter doornbomen en het kruid
dragen 't drukkend geheim van hun
zorgen
voor den komenden morgen uit.
Maar ik sluip verrukt door de hinder
nissen
van dit slapende keizerrijk
tussen de siertlhee en goudgele lissen
met hun bloemen in mijn bereik.
fr.
Men kan zich hier a. h. w. bedwel
men aan de weelde van beelden; het
beeld dat hij gebruikt blinkt in een
prille, heldere klaarte en zuiverheid;
zijn beelden hebben iets fris en oor
spronkeïijks.
Ik kan mij niet weerhouden hier
nog enkele beelden aan te halen. U
vindt zé wel in onderstaand fragment
Waar Kioesjoe de lauraceeën, verzamelt
breedbladige soorten, de kamferboom,
de Wilde eik en de bosanemoon,
waar lotos en iris de broosheid stamelt
van alles wat duurzaam lijkt in een
droom,
daar staat onverstoorbaar een wacht bij
den tempel:
de stoere ginkgo. 2) Kayano gij weet
hoe zijn oerkracht in ieder gemoed den
den stempel
sloeg van de eeuwen. Hij houdt zich
gereed
om in 't onverwoestbaar gewei op zijn
stammen
de taifoens te trotsen, als heel de streek
gebukt en geslagen voor de heuvelkam
men
kreunend terneerligt; of barenswee-
bleek
de zomerse natte moessons komen han"
gen
boven de velden. De ginkgo staat groot
dan aan waaiende einders als een ge
vangen
wenende reus daar kan staan vóór zijn
dood.
1 dorp.
2) reusachtige 'boom.
Ik sluit de citaten met het slot van
het °edicht, dat een. schoon gebed in
houdt
Ik dank U Heer voor deze verzen, voor
dit lied,
Gij laat het kind Kayano in haar land
niet kwijnen,
geef haar de tranen weer waarin Uw
zon mag schijnen
en spaar haar toekomst voor Uw Vrede
niet.
Vouw de gedachten onzer dagen toe,
de mensen die hier leefden zijn gestor
ven,
gevuld met bioden staan de zeven kor
ven
van het miiakel als we jong en moe
d^ banen tellen onzer tochten.
Vouw het geheim van ons verlangen
löe;
er is geen land waar wij voor vochten,
er is een wereld, breed en ongelijnd
voor de geslachten die haar hart door
ploegen.
Er is Uw Vaderhart waarnaar w'ons
lilden droegen
vóór alles zinvol nederstort en kwijnt.
Er is de vrede die de engelen vroegen,
er is het leed der volgepropte kroegen,
en in le stilte van de kathedraal,
sla d'urnen stuk waarin mijn toor™ ver
dwijnt
en zuiver 't kleed waarin ik ademhaal.
Marcel Pira behoort tot de beste
Vlaamse dichters van lange gedichten.
Voor mri dient hji zelfs 'hoger aange
slagen don een Marcel Coole, een Jan
Vercammen en een Gust Vercauteren,
die alleszins ook voortreffelijke ooëmen
schreven. Naar een recente mededeling
zal hii binnenkort een zeer lang gedicht
«Orpheus^ publiceren. Wij twiifeler. er
niet aan dat hii hiermee een aparte
plaats in on:ze letteren moet innemen.
JOACHIM TUILHOFF.
oOo
VERWOESTE GE W ESTE N
1922
Dc uitslag der 356ste trekking van
de Verwoeste Gewesten 1922 luidt
250.000 fr. Reeks 168.105 nr. 10
100,000 fr. Reeks 168.105 nr. 1
Reeks 168.105 Nr. 14
Reeksen uitbetaalbaar zonder lot
79.1 14 en 183.530.
EEN NATIONAAL
STU Dl El NSTITUUT VOOR
GEZINS EN BEVOLKINGS
PROBLEMEN
WETSVOORSTEL INGEDIEND
Door de volksvertegenwoordigers
Mevr. De Riemaecker Legot, H. Ver-
gels, A. Gilson, Mevr. Van Daele 'Huys
en R. Nossent, werd bij de Kamer van
Volksvertegenwoordigers een wetsvoor
stel ingediend tot oprichting van een
Nationaal Studieinstituut voor Gezins"
en Bevolkingsproblemen. Door de in
dieners werd het voorstel als volgt toe
gelicht
De gezins en bevolkingsproblemen
zijn van grote betekenis voor s lands
economische, politieke en sociale toe
komst. Niet enkel, wanneer het er om
gaat de algemene gezinS', geboorte
en pensioen politiek te bepalen, doch
tevens wanneer aan het geheel der eco
nomische en sociale politiek richting
dient gegeven te worden, moet men
rekening houden rnet de samenstel
ling der bevolking en haar demogra
phische curve.
De bevolkingsproblemen zijn ten
nauwste verbonden met die van het
gezin, daar todh dit laatste aan opgang
en gehalte van het volk ten grondslag
ligt.
De structuur van het gezin, zijn so
ciaal economische standing, het statuut
en de wettelijke bescherming waarvan
het geniet, zijn zoveel factoren die tast
bare demographische gevolgen hebben.
Aan de studie der eigenlijke gezinspro
blemen, kan geen enkele realistische so
ciale politiek voorbij.
Ons Nationaal Instituut voor de Sta
tistiek beschikt zonder twijfel over
heel wat gegevens die voor een weten
schappelijke studie van de feiten van
demographische en, in mindere mate,
van de feiten van familiale aard, als
basis kunnen dienen. Doch het practisch
ten nutte maken en te interpreteren
dezer gegevens, de mogelijkheid om ze
aan te vullen door middel van grondig
doorgevoerde psycho sociologische en
quêtes op zorgvuldig daartoe uitgeko
zen objecten, alsmede het onderzoek
van de weerslag der vastgestelde ver
schijnselen op het sociaal en econo
misch leven der natie, dat alles reikt
verder dan de taak van genoemd insti
tuut.
Het is beslist nodig, dat de navorsin
gen nopens bevolking en gezin stelsel
matig georiënteerd worden, dat de
noodgedwongen gedeeltelijk inlichtin
gen die men tot nog toe kon verzame
len aangevuld worden, dat de zonder
enige samenhang ^door officiële of pri
vate organismen ondernomen opzoekin
gen, in functie van een wetenschappelijk
streven en ener realistische sociale po
litiek, moeten gecoördineerd en gesti
muleerd worden en dat, ten slotte, zo
wel de overheid als de openbare me
ning, over het belang der gezins^ en
bevolkingsproblemen en alles wat daar
practisch bij betrokken is, moet voor
gelicht worden.
TAAK VAN HET INSTITUUT
Dat zou dus de taak zijn van het In
stituut waarvan wij de oprichting aan
bevelen. Behalve de werkzaamheden
waarmede het zelf rechtstreeks is be
last, zou het Instituut andere, met zijn
eigen streven verband houdende op
zoekingen dienen te stimuleren, te
richten en te coördineren.
Slechts op voorwaarden dat zij over
een eigen kader beschikt, waarvan zij
het midddelpunt vormt, zal de studie
der gezins- en bevolkingsproblemen de
vlucht nemen die door de zorg öm
Belgie's toekomst wordt vereist. Dit
werk kan alleen geschieden in een rus
tige sfeer, buiten elke druk of beslom
mering van de administratieve en poli
tieke bedrijvigheid. Derhalve, is het
nodig dat het organisme dat er zich
aan wijdt over een hoge standig en een
groot zedelijk gezag beschikke.
De taak van het Instituut zou drie
voudig zijn
1 Overgaan tot de wetenschappe
lijke studie der gezins en bevolkings
problemen.
2) De weerslag der gedane vaststel
lingen op de sociale en economische
problemen, in brede zin, bestuderen.
3) De overheid en de openbare me
ning voorlichten.
Het Instituut zou tot studies overgaan
hetzij op eigen initiatief, hetzij op ver
zoek van de regering, de wetgevende
vergaderingen, de hoge raden van het
sociaal en het economisch leven en in
zonderheid van de Raad van het Ge
zin. Hetzij ondernomen, op eigen ini
tiatief, hetzij op verzoek van een open
baar bestuur, zal de voorlichting der
openbare mening, met name geschieden
door middel van een documentatiecen
trum, het inrichten van studievergade-
ringêP en voordrachten, het samenwer
ken met buitenlandse instellingen die
met een soortgelijke vorsingsarbeid be
last zijn, alsmede het publiceren van
documentaire nota's en studie die de
resultaten, de implicaties en de conclu
sies van de verwezenlijkte studie arbeid
in het licht te stellen.
oOo
CINEMABEZOEK
VOOR DE JEUGD
BELGISCHE BIOSCOOPBESTUUR
DERS TEGEN WETSVOORSTEL
VAN SENATOR JESPERS
Zoals men zich herinnert, heeft de
C.V.P. senator Jespers intertijd een
wertsvoorstel ingediend volgens het
welk cinemabezoek aan films voor
allen sleChts toegelaten zijn van 18
jaar af, en niet meer van 1 6 jaar af,
zoals tot nog toe (wet van 1920) het
geval was. Zekere films zouden toe
gankelijk zijn voor kinderen en andere
voor aankomende jeugd van 14 tot 1 8
jaar af.
Dit wetsvoorstel werd vorig jaar
door de Senaat goedgekeurd en zal
weldra in de Kamer behandeld worden
De cinema uitbaters hebben nu nog
een laatste poging ondernomen om dat
wetsvoorstel te kelderen.
Zij hebben te Brussel een, persconfe
rentie belegd, waarin zij betoogden dat
nieuwe maatregelen ongeraadzaam zijn,
aangezien de jeugd volgens hen, vol
doende kan beschermd worden tegen
verkeerde cinema invloeden door de
wet van 1 September 1920.
De cinema uitbaters halen o.a. ge
tuigenissen aan van wetenschapsmensen
en van geestelijken dat de film weinig
invloed uitoefent op de jeugd crimina
liteit.
Zij zwijgen evenwel over de totaal
verkeerde geestesrichtingen die bij
wekelijkse jonge cinemabezoekers
wordt aangekweekt, en die daarom niet
noodzakelijk misdadigheid voor gevolg
heeft.
Is het trouwens geen utopie meer,
aldus dè inrichters van de persconfe
rentie, draconische maatregelen te
overwegen ten opzichte van de cinema
bezoekers, terwijl de televisie, over
haar golflengte, in 't openbaar films
uitzendt die geen visa van de controle
commissie ontvangen hebben
Men deelde ons mee dat er in heel
het land zeven of acht cinemazaaltjes
bestaan, die zich gespecialiseerd hebben
in het vertonen van schunnige films.
Naar het schijnt bestaat er geen niid-
del om de invoer van dergelijke films
te verbieden of te beletten het parket
kan enkel optreden indien er klacht
wordt neergelegd, en wanneer blijkt
dat de vertoning strijdig is met de
openbare zedelijkheid. Eer men zo Ver
komt is het kwaad reeds gedeeltelijk
gebeurd.
Anderzijds is het een feit dat sóm
mige cinemahouders aan de uitgang
van hun zaal aanstootgevende reclame
maken.
Hiertegen kan het parket optreden,
maar dat gebeurt uiterst zelden, en de
uitgesproken straffen zijn meestal be
lachelijk klein.
De deftige cinemabestuurders, die
de film als een ontspanningsmiddel
aanzien, vragen niet beter dan dat aan
die schunnigheden een einde zou wor
den gemaakt.
-oOo-
NIEUWE TAXATIE VAN DE
PRONOSTIEKEN
FIRMAN INDEN 431 MILLIOEN
IN 1952
Een nieuw taxatieplan in zake de
pronostieken zal weldra door de Kamer
worden besproken
Thans wordt een belasting op de
voetbalpronostieken door de Staat ge'
ind op de volgende basis
1 4 die de normale belasting op
spelen en weddenschappen vertegen
woordigen.
20,40%, opdecimen
3) 3%, als buitengewone opdeci
men, uitsluitend voor de pronostieken
op voetbalmatch es
Totaal 7,40%.
Deze belasting slaat enkel op de
sommen, ingezet door de deelneniers
en niet op de prijzen die door de maat
schappijen werden uitgekeerd op die
prijzen wordt een andere bijzondtere
belasting geheven, uitsluitend ten bate
van de Staat.
Een wetsontwerp ter zake voorziet
een nieuwe oplossing die als volgt kan
samengevat worden.
A. Afschaffing en verbod van
alle provinciale en gemeentelijke be
lastingen, rechtstreeks of onrechtstreek
se op de voetbalpools.
B. Verhoging, van 3% tot 12%
van het percentage van de belasting,
die de Staat in de vorm van buitenge-
'wone opdecimes op bedoelde pools
heft
De 1 2 zullen worden ingevorderd
door de Staat, die er 3'/2 van behoudt.
De overblijvende 9J/2 worden gestort:
1 voor de helft in een nieuw fonds,
dat over de provinciën zal worden
verdeeld.
2) voor de helft in het speciaal
fonds, om de noodlijdende gemeenten
te helpen.
In 1952 bedroeg het totaal der in-
leggelden, over gans het land gejnd
door de 22 «pronostiekgirma's» van; het
land 431.000.000 fr.
Op die grondslag zou de bijkomende
belasting van 9%, waarvan sprake
in het ontwerp, nagenoeg 40.0000.000
frank opleveren.
Die bijkomende ontvangsten zouden
als volgt worden verdeeld.
50%, zegge 20.000.000 frank, voor
de provinciën.
50%, zegge 20.000.000' frank voor
de noodlijdende gemeenten.
WEIFELENDE
LIEFDE
DOOR
SYLVIA SARK
Geautoriseerde vertaling van
D. L. Uyt den Bogaard.
20ste Vervolg.
Oh, Jimmy, mag ik je Michael
Cloney voorstellen Hij komt net uit
Ierland. Michael, dit is Jimmy Kay.
Jimmy stak zijn hand uit om die van
Michael te drukken en op Jimmy's ge
laat lag een uitdrukking van verbazing
en bewondering, die meende Michael
nauwelijks voor hem bestemd kon
zijn.
Het doet me genoegen u te ont
moeten, Mijnheer Cloney, zei Jimmy
stralend, en toen nog eens, «werkelijk
genoegen».
Kom je bij ons zitten vroeg
Giles. Een kellner schoof een stoel aan.
Mag ik een likeur voor je bestellen
Toen de formaliteiten voorbij waren,,
wendde Jimmy zich naar Michael en
bekeek hem, zoals hij een paard beke
ken zou hebben op een verkoping. Wat
vroeg hij zich af, had c'it eigenlijk alle
maal te betekenen
Is dit uw eerste bezoek aan Lon
den, Mijnheer Cloney vroeg Jimmy.
Inderdaad. Ik voel me nog niet
helemaal thuis, zei Michael.
Jimmy, die het lichte accent in Mi
chael's stem had opgemerkt, wendde
zich naar Toni. Dit is geweldig, Zei hij
haastig.
Ik wist wel, dat je tevreden zou
zijn.
Toni wendde zich met opzet van
hem af en ging weer met Giles praten.
Als Jimmy niet voorzichtig was, zou
hij Michael nimmer voor zijn plannen
winnen.
Ik kom net van de studio zei
Jimmy. Ik heb daar vanmorgen zeven
uur af gewerkt.
De filmstudio vroeg Michael.
Ja. Hebt u er ooit een gezien
Neen. Ik ben een boer en film
studio's liggen niet erg in mijn lijn,
zei Michael met een glimlach.
Jimmy betrok Mollie ook in het ge
sprek. Als Mijnheer Cloney en u zin
hebben, zal ik u de studio's graag eens
laten zien.
Graag, zei Mollie. Ik heb me
dikwijls afgevraagd, hoe een studio er
uic zou zien.
Oh, ie vindt er maar heel weinig
schittering en er wordt hard gewerkt,
verzekerde Jim haar. Ik verfilm de
geschiedenis van een Schotser visser en
de hoofdpersoon heeft zijn been ge
broken. Ik moet op korten termijn een
soortgelijk type vinden en dat is niet
gemakkelijk. Maar dat zijn de zorgen
van een filmregisseur. Die zullen u
niet interesseren.
Giles tikte langzaam de as van zijn
sigaar.
En waar, zei hij, denk je zo snel
een knappe held vandaan te halen
Iemand, d'e kan acteren, misschien
zelfs vissen en met een Schots accent
spreekt
Oh, acteren kunnen we hem
spoedig genoeg leren, zei Jimmy ern
stig, met een beetje geluk. Ja. hoe min
der hij acteert hoe beter het is. Het ka
rakter van een natuurkind, begrijp je^
En wat dat Schotse accent betreft
als we de juiste man gevonden hebben,
vinden we voor dat accent wel een op
lossing. Dat is niet zo belangrijk.
Michael grijnsde breed.
Ik wou, dat ik de moeilijkheden
van mijn boerderij zo gemakkelijk kon
overwinnen als u dat schijnt te kunnen
doen. Mijnheer Kay.
Jimmy sloeg hem geboeid gade. Dit
was net de man die hij nodig had
een antwoord op zijn gebed. Het liefst
zou hij Michael meteen een contract
onder de neus geduwd hebben, maar
zijn instinct waarschuwde hem, dat hij
kalm aan moest doen, wilde hij niet
alles verknoeien. Daarom zei hij alleen
maar
In het leven van elke regisseur
komt een tijd, dat hij toevallig precies
vindt, wat hij nodig heeft. Hiji keek
Toni aan. Je moet je vrienden morgen
meebrengen naar de studio's als ze zin
hebben.
Toni keek Michael vragend aan.
Natuurlijk, stemde hij toe. Ik heb
vacantieen ik wil zoveel mogelijk zien.
Dat is dan zo afgesproken zei
Jimmy opstaand. Jullie komen morgen
dus naar de studio's Ik zal jullie met
een auto laten halen.
Je zult het heerlijk vinden, Mollie
zei Giles. Ik ben bang, dat ik niet van
de partij zal kunnen zijn, want ik heb
verschillende afspraken voor morgen.
Maar ik laat je aan de goede zorgen
van Michael over.
De studio's bevonden zich op enige
afstand van Londen en precies om tien
uur de volgende morgen, hield een
auto halt voor het grote huis aan Re
gent's Park. Ze hadden het de vorige
avond tamelijk laat gemaakt, want Mi
chael's aankomst moest gevierd worden
Michael had een paar keer met Mollie
gedanst, maar hij was tamelijk zwijg
zaam geweest.
Het is zo vreemd om je hier te
zien, had Mollie gezegd. Maak je je nu
helemaal geen zorgen over Rossiter
Rossiter kan zich wel een paar
dagen zonder mij redden, had Michael
haar geantwoord. Mollie, ik heb niet
zoveel belangstelling meer voor die
boerderij als vroeger. Ik heb de boer
derij omhoog gewerkt met een doel
ogen: ik wilde er een mooi huis voor
jou van maken. Nu die reden niet meer
bestaat, voel ik de noodzaak niet meer,
om me zo in te spannen.
Dat komt wel weer, stelde Mollie
hem gerust. Misschien had je eens een
beetje verandering nodig.
Ik had inderdaad verandering
nodig. Als ik wist, dat Vader de boer
derij zou kunnen verzorgen, zou ik de
hele zaak aan hem en Moeder overlaten
en er tussenuit trekken. Maar hij is te
lui. Het zou niet lang duren, of de
boerderij was weer even zeer verwaar
loosd als in de dagen van Paddy Ros
siter.
Misschien zul je hier een meisje
ontmoeten, met wie je wil trouwen,
opperde Mollie aarzelend.
Wie Toni vroeg Michael met*
een bittere klank in zijn stem.
Dat was het vreemdste van alles,
dacht Mollie. De verandering was niet
alleen gekomen, omdat ze allebei eens
klaps in een geheel andere wereld wa
ren geplaatst. Ze waren zelf veranderd.
En nu zat ze Michael tussen haar
en Toni in in de grote auto.
Mijnheer Kay scheen er wel bij
zonder op gesteld te zijn, dat we hem
een bezoek brengen, zei Michael.
Toni, gekleed in een groen jurkje,
dat de slankheid van haar middel ac
centueerde, gluurde met half gesloten
oogleden naar Michael. Michael zag er
uit, alsof hij de gehele nacht rustig ge
slapen had. Zijn brede schouders, zijn
gehele gestalte alles scheen een on
geldelijke vitaliteit uit te stralen. Hij
wilde speciaal, dat jij zou komen.
Waarom ik
Mollie streek met haar hand door
haar donkere haren. Haar hoed lag op
haar knieën. Ze had niet goed geslapen
en vanmorgen had ze hoofdpijn. Maar
bij Toni's woorden keek ze vol belang
stelling op.
Waarom speciaal Michael? vroeg
ze.
Ik weet niet of Jim blij zal zijn ot
nijdig, dat ik je dit vertel, Micnael,
maar het is een feit dat hij al lang zoekt
naar iemand zoals jij, voor de nootdrol
van zijn film.
Michael keek haar aan, wierp het
hoofd achterover en lachte.
Toni staarde hem verbaasd aan.
Het spijt me, zei Michael tenslot
te, heb je dat gehoord, Mollie Ik heb
nog nooit van mijn leven zoiets grap
pigs gehoord I
Je bent anders knap genoeg zei
Mollie verontwaardigd, maar het idee
is bespottelijk. Je kunt het niet ernstig
menen, Toni.
En of ik het ernstig meen, zei
Toni boos. Zit niet zo te lachen Mi
chael. Begrijp je dan niet dat dit één
kans uit duizend is Jim was onmid
delliijk enthousiast over je, toen hij je
zag en jij zit daar maar te lachen.
Toni was nu werkelijk kwaad. Ze zag
er bekoorlijk uit met een rode blos op
haar wangen.
Neem me niet kwalijk, zei Mi
chael verontschuldigend. Maar het is
iets, waarop ik werkelijk niet gerekend
had. Had je dit al in je hoofd, toen je
me vroeg om naar Londen te komen
-Ja, zei Toni onbeschaamd.
