AAN WAT STERVEN
DE BELGEN
MINIATUREN
LITTERAIRE PROFIELEN
HERMAN TEIRLINCK.
De bekende cineast Henri Storck
draaide in opdracht van het Ministerie
van Openbaar Onderwijs een film over
Herman Teirlinjck naar het
van de Vlaamse schrijver 2
kan het een gelukkig initiatief
overheidswege noemen op voorwaar
de dan tenminste dat het hier niet tot
een uitzondering bepaald blijft en dat
mettertijd ook andere bollebozen op
de gebieden van onzie schone kunsten
hun beurt zullen krijgen.
Onverdiend is het inmiddels toöh
niet dat op die wijze eer en erkenning
wordt gebracht aan een man. die met
een stilistische vaardigheid en bekoor
lijkheid de Nederlandse taal hanteert.
Me/Je een erkenning van zijn talent
is 'het feit dat thans een uitgave van
zijn verzamelde werken in het vooruit
zicht wordt gesteld door de Uitgeverij
Manteau ie Brussel.
Als voorbode zogezegd van deze
verzameling wordt door de evengemel-
de uitgeverij een 'brochure verspreid,
waarin opstellen voorkomen van let
terkundigen die hun oordeel over H.
Teirlinok formuleren.
Missdhien is het wel eens interessant
hier een snipper van deze verschillende
meningen te geven. Zo zegt
ANTON VAN DUINKERKEN De
'bewegingsbehoefte van de fantasie
beelden is de grote stuwkracht der
spreektaal van H. T. Zijn grote fantasie
kan kunstmiddelen aangrijpen om haar
ongeziene inhoud zichtbaar te maken,
doch van zichzelf is ze in het geheel
niet kunstmatig Ze is groeiende, leven
de verbeelding.
KAREL JONCKHEERE (over het
karakter van H. T.
Teirlinck is een man met een onaf
hankelijk karakter, die bij machte is
ons zijn mening ingang te doen vinden
ofschoon hij niet zoekt om ze op te
dringen. Hij is niet ongevoelig voor
populariteit (Is 'hij geen landelijk
voorzitter van boogsdhuttiers
Flij is zeer kitteladhtig op gebied van
eigenliefde want wordt gestimuleerd
door een nobel idealisme.
ÏULIEN KUYPERS
Dit reddeloos vervluchtigen van het
werk van de toneelschrijver valt des te
meer op waar het iemand als Teirlinck
geldt, die vooropstelt dat een dramati-
sscecsssescisoQscscscsccosssosGs:
sohe tekst rnoet gespeeld worden om
tot ztjn recht te komen, dat de dich
ter ondergeschikt is aan de speler-re
gisseur alleen telt het spektakel in de
ruimte en in de tijd, het ensemble van
de spelende acteurs in aanwezigheid
scenario van het publiek. Onmisbare elementen
If. Mén j zijn daarbij, naast het woord, ook de
van dekor arChXektuur, de kleurige
de muziek en de dans,
kostu-
VOLGENS RODE KRUIS
750.000 DUITSE BURGERS
GEDEPORTEERD NAAR RUSLAND
150.030 VAN HEN OVERLEDEN.
ANDERE IN 38 RUSSISCHE
BUCHENWALDS
Volgens het Duit9e Rode Kruis zou
den 150.000 weggevoerde Duitse bur
gers, herkomstig uit de Duitse Oost-
gebiedlen, de Donaustreek of de Sov
jet-zone in de Sovjet-Unie gestorven
zijn.
In totaal zouden 750.000 burgers
naar de Sovjet-Unie gedeporteerd zijn.
I
menn:
tueel de maskers en de poppen.
P. MINDER A A
Laat ons in 1954 niet vergeten, dat
hij vrijwel de enige scheppende over
levende is van een geslacht, dat de
macht van hel schone woord her-ont
dekte en dat hij in het bijzonder in
Vlaanderen het wist op te voeren tot
een feestelijke rijkdom... T. heeft zich
bedronken aan de melodieuse kandans
en de flonkering der schone woorden
niet alleen in impressionistische be
schrijvingen, in zijn eigen lyrische ver
rukking, maar ook als hij personages
van geheel andere makelij dan Ser-
janszoon liet spreken!, zelfs in momen
ten die tot een laatste soberheid dron
gen...
De reeks zou niet volledig zijn
indien wij ook niet de stem van de
auteur aan net woord' lieten. Dezie zegt
o. m.
Ik heb een goed deel van mijn le
ven aan negaties verspild. Ik heb mijn
tijd aan al te talloze pogingen van ont
vluchting gehangen. Ik was nooit dap
per genoeg om mij in eens en voorgoed
te bevrijden... Ik heb een lucht aan
vaard die mij dreigde te verstikken.
Door mijn onmacht om mijn juk te
dragen, dat ik mede had gesticht,
moesc ik telkens in de vlucht of da op
standing redding zoeken.
Ik meen dat deze verschillende stem
men een vrij algemeen beeld hebben
gegeven van de schrijver H. Teirlinck,
die zowat op alle terreinen zijn sporen
gekregen heeft. Bovendien is dit voor
velen misschien een eerste kennisma
king geweest met een sChrijver, die of
men wil of niet toch wat de toon aan
geeft in het literaire concert. De opstel
len zijn bovendien echt keurig en voor
treffelijk geschreven ze moeten niet
voor het glanzende proza van Teilinck
onderdoen.
JOACHIM TUILHOFF.
P. S. Voor de zedelijke kwote-
ring van de werken van Teirlinck raad
plege men eerst altijd LECTUURRE-
PERTORIUM.
DE VERSCHIJNINGEN
TE GRUNE
STRENG VOORBEHOUD DER
GEESTELIJKHEID
De ongewone gebeurtenis te Grune
bij Marche, waar een zestal kinderen
een verschijning zouden gezien hebben,
heeft zekere publieke be langste llimg
gewekt.
De geestelijke overheid staat er
evenwel sleep tisch tegenover en op
LENING lot WEDEROPBOUW
EERSTE SCHIJF.
Bij de 340ste trekking van de 1ste
schijf der Lening tot Wederopbouw
werd een ioi van I millioen toegekend
aan obligatie 95 7 der reeks 2385.
DERDE SCHIJF
Bij de 215e trekking van de derde
groep der lening voor Wederopbouw,
is een lot va 1 millioen te 'beurt ge
vallen aan obligatie nr. 159 van de
reeks 8.050 en een lot von 500.000 fr.
aan obligatie nr. 283 van de reeks
8.406.
De andere obligaties van deze reek
sen zijn inlosbaar tegen 1.000 fr.
oÖo
In 1952 overleden in België 102.754
personen, waarvan 54.655 mannen en
48.099 vrouwen. Door het Nationaal
Instituut voor de Statistiek werd een
omderzoek ingesteld naar de oorzaken
van die sterf evallen en de resultaten
van die studie zijn nu verschenen in het
Statistisch Bulletin (nr. 4 van 1954).
Uit de on leding van de statistie
ken blijkt, dat in 1952 de aandoenin
gen aan hart en bloedvatenstelsel eens
te meer het veelvuldigst die dood 'heb
ben veroorzaakt, 34.862 hetzij 33,9%
van het totaal aantal sterfgevallen. Dan
komen de kwaadaardige gezwellen
(13.695 of 13,3% van het totaal) en
de ziekten van hel zenuwstelsel
(11.661 of 11,8%), waaronder voor
al de verwondingen der bloedvaten
van het centraal zenuwstelsel (9.071
gevallen)
Volgen dan de groep van de ziek
ten van de ademhalingsorganen 8.416
en de «ouderdom», zonder vermelding
van psychosis (8.230).
Vastgesteld wordt dat tijdens de
jongste vijf jaren het sterftecijfer door
aandoeningen van hart- en bloedva
tenstelsel en door kwaadaardige ge
zwellen een lichte verhoging aanwijst,
terwijl voor de meeste andere groepen
een daling tot uiting komt.
Onder de doodsoorzaken, waarvoor
de daling het duidelijkst naar voren
treedt, dienen vermeld de ziekten
van het spijsverteringsstelsel en der
urogenitaalorganen en vooral de be
smettelijke ziekten, de tuberculose en
die verwikkelingen bij zwangerschap en
kraambed'.
oOo
DE TUBERCULOSE
De daling van de sterfte door tu-
berculoze (2.359Xr* ,1 952) vergt enige
verklaring. Ongetwijfeld is het sterfte
cijfer binnen een tijdspanne van vijf
jaar met de helft verminderd, vermits
het van 5.48 op 2,67 per 10.000 inwo
ners terugviel. Deze vaststellin
ENTSTOF TEGEN
MOND EN KLAUWZEER
Het departement van Landbouw
brengt ter kennis van dë landbouwers
dat, dank zij de aktuele mogelijkheden
inzake bereiding van entstof, de doc
tors in de veeartsenijkunde van heden
af bij< het laboratorium voor Diagnose
en veearlsenijkundig Onderzoek te
Ukkel d'e nodige entslof kunnen ver
krijgen voor inenting van het vee der
kiiënten die daartoe de aanvraag zou
den elpen.
Daar het hier gaat om trivalente ent
stof, kan deze doelmatig worden aan
gewend ter bestrijding van om 't even
welke der virussen van het type A, O
en C van de mond- en klauwzeer.
Om de volledige bescherming van
hun uitbating te verzekeren dienen dë
belanghebbenden al hun runddieren
jonge en volwassenen te laten
inenten.
De entstof zal afgeleverd worden
legen de prijs van 30 frank per dosis
van 22 cc, niet inbegrepen het 'hono
rarium, van de optredbnde veearts,
welke dosis op elk runddier dient toe
gepast.
De voorbehoedende jaarlijkse in
enting wordt aanbevolen; zij is een ech
te waarborg tegen de ziekte.
oOo
PAUS PIUS XII SCHONK
DE KERK VIJF NIEUWE
HEILIGEN
TjCO.OöC GELOVIGEN WOONDEN
PROCLAMATE DER HEILIGVER
KLARING BIJ.
Zaterdagavond te 1 8,1 6 u. werd Z.
H. Paus Pius XII vanuit de Sixtijnse
kapel het Sint-Pie tersplein opgedragen
voor de canonisatie van vijf nieuwe hei
ligen.
De klokken van Sint-Pieters en een
fanfare van zilveren trompetten kon
digden van verschijning te midden van
de menigte, die officieel op 100.000
personen ges Chat werd aan.
Op heit' Sint Pietersplein 'besteeg de
Heilige Vadbr een gouden troon voor
de basiliek,, waarna de 28 aanwezige
kardinaals zijn ring kusten.
DE VIJF NIEU WE HEILIGEN
De vijf nieuwe heiligen zijn
1Domenico Savio, zoon van een
nedere smid, die op vijftienjarige
leeftijd overleed.
Hij was de beste leerling van de hei
lige Jan Bosco, stichter van d|e Sale-
siaanse ordie. Op zevenjarige leeftijd
kende hij de ganse cateChimus vani bui
ten en zijn leermeesters verklaarden dat
hij zo jong stierf omdat zijn. gods
vrucht zijn lichamelijke kracht te bo-
dienstelijk maakte.
Vermits de meeste nieuwe heilige in
nauw verband stonden met het ont
staan van kloosterordleni, bevonden zich
onder d'e duizendkoppige menigte tal
rijke monniken, kloosterzusters en hun
leerlingen.
STUDENTEN JUICHEN JONGE
HEILIGE TOE
In een toespraak tot de menigte ver
klaarde Paus Pius XII dat het de katho
lieke kerk nooit zal ontbreken aan
rijk e|m begaafde zielen» om de strijd
aan te gaan tegen die ((listige en geweld
dadige vervolgingen waaraan de
Kerk door de eeuwen heen blootgesteld
werd e:n wordt.
Te 18,45 uur las de Heilige Vader
de proc'amatie der heiligverklaringen
voor.
Voor de eerste maal sinds mensen
heugenis werd Hij korststondig tijdens
de proclamatie onderbroken door ap
plaus van de honderden katholieke stu
denüön, nl. toen hij de naam uitsprak
van de 15-jarige smidszoon Dominico
Savio, de vierde op de lijst der vijf
nieuwe heiligen.
De plechtigheid eindigde te 19.08
uur, toen de Paus net Te Deum» aan
hief.
-oOo-
ven ging.
2. De
Franse martelaar Pierre
Het Duitse Rode Kruis wijst er bisdom te Namen besChouWt men de
voorts op, da,t die overlevenden thans «versChijiniingen» als volledig zonder
verblijven in 35 Russisdhe dwangar- grond en ernst,
beiderskampen en in 3 strafkolonies. ""~~T
Men bezit slechts de naam van 41,700 Openen van een onderzoek komt
weggevoerde burgers. niet eens in overweging.
OP DE TWEESPRONG
DOOR
ELEANOR FARNES
Geautoriseerde vertaling van
D. L. Uyt den Bogaard.
let
5 de Vervolg.
O, dus je verschijnt in groot toi
Was dat dan niet de bedoeling
- Ja, maar ik had niet gedacht, dat
l'e het zou doen. Dokter Donald schijnt
diepe indruk gemaakt te hebben op
onze Judy.
Misschien is het niet voor Do
nald, zei Anna loom.
Voor wie zou het anders zijn
vroeg Judy glimlachend. Je gelooft
toch niet, dat ik mijn hart eindelijk
aan Jim Westerfield gegeven heb
Zou het misschien Simon Shel
fort kunnen zijn
Nee, onmogelijk, zei Judy scherp.
Als je wilt weten, wat ik van Simon
Shelf or t denk, is !het dit: hij is ver
woond, zelfverge/noegd, pompeus,
opgeblazen...
O neen, opgeblazen is hij niet,
Judy.
Ja, dat is hij wel. Hij is er zo
zeker van, dat iledere vrouw het slacht-
offer zal worden van zijn charmes, dat
hij niet eens de moeite neemt om te
kijken wat voor soort vrouw zij is. Jul
lie bimon Shelfort kan me gestolen
worden.
Ze ging naar boven. Anna stak haar
arm door die van Cynthia en liep met
haar naar de trap. «Dit, zei ze zacht en
met een glimlach, belooft een, hoogst
opwindende avond te worden
HOOFDSTUK V.
Ze zaten in de grote salon, allemaal
in een grote kring.
Cynthia, in een smetteloos witte
jurk, sChonk koffie. Ze was zich volko
men onbewust van de bewonderende
'blikkenj van de vier mannen, die op
haar geridht waren.
Heeft iemand zin om iets te
doen vroeg Anna. Of blijven we
rustig zitten praten om op ons gemak
mensen aan stukken te sdheuren
Ik heb altijd wel lust in een spel
letje bridje, zei Jim Westerfield.
O nee, geen bridje, zei Cynthia.
Dat betekent, dat vier van ons zich af
zonderen en voor de rest van de avond
verloren zijn, alsof ze op de maan za
ten.
We zouden kunnen dansen, zei
Polly, die zelf uitstekend kon dansen
Ja, dat zullen we ook doen, maar
straks, als we er allemaal zin in hebben.
Wat vind jij, Judy
O ik Judy zat stil voor zich uit
te staren, gevangen in de ban van een
van haar buien van verlegenheid;.
Toen Anna iheti woord tot haar
ridhtte kreeg ze een kleur als vuur en
was ze niet in staat een woord uit te
brengen.
Weet je, wat ik graag zou willen,
dat Juyd deed, zei Simon Shelfort en
hij keek geboeid naar haar 'blos, ik zou
het heerlijk vinden als Judy iets voor
ons zong.
O ja, riepen ze allemaal. O heer
lijk.
Niet zo vlak na het eten, zei Judy
kort.
Anna kwam er tactvol tussen. Ze
wist, dat ze Judy best zover konden
krijgen, dat ze ging zingen, maar niet
als ze nu in het middelpunt van de be
langstelling bleef staan. Spoedig werd
het gesprek weer algemeen en Judy be
gon spijt te krijgen van haar onbeleefd
nochtans niet tot 'het besluit voeren;, dat Louis Chanel, de missionaris die op het
eiland Futuna in de Stille Oceaan door
kannibalen werd vermoord.
3. De Romeinse priester Gaspare
del Bufalo, stichter der missionarissen
van 'het Heiig Bleed', die om het leven
kwam tijdens de choleraplaag.
4. De Spaanse priester Jose Pi-
gnatelli, die de jezuietenord'e herop
richtte nadat ze door paus Clemens
-XIV verboden was.
5- 'De Italiaanse non Maria Cro
cifissa di Rosa, stichtster van de orde
van de Zusters der Naastenliefde en die
zich bij dë choloraplaag in de dertiger
jaren der vorige eeuw eveneens ver-
de kwaal aan het verdwijnen is.
Uit d'e vergelijking van bedoelde
gegevens met sommige statistieken van
het ziekteci/fer van de tuberculose
blijkt inderdaad dat, terwijl het sterfte
cijfer verminderde, het ziektecijfer
constant gebleven, misschien zelfs ge
stegen is.
Deze opmerking is trouwens zeer
waarschijnlijk ook geldig voor andere
ziekten.
Zij zal namer kunnen worden toege
licht wanneer d'e statistieken van d'e
ziekte een grotere uitbreiding zullen
hebben genomen.
heid. Toen Anna haar even terzijde
nam en haar vroeg of ze iets wilde zin
gen, knikte ze.
Ze ging naast de piano staan en het
licht van de lamp viel op Cynthia, die
haar zou begeleiden, zodat Judy's ei
gen gelaat in het donker was.
Donald leunde achterover in zijn
stoel om zoveel mogelijk van de
schoonheid van Judy's stem te kunnen
genieten. Niet alleen van haar stem,
erkende hij zichzelf. Hij wist wel, dat
hij van de schoonheid van haar uiter
lijk evenzeer genoot. De groene avond
jurk, die ze droeg was gemaakt van
uiterst fijn en dun weefsel en de schoon
heid van Judy s schouders en armen
was eigenlijk meer omfloerst dan ver
borgen. Donald kreeg een, gevoel dat
het midden hield tussen tederheid' en
passie. Hij was een tevreden jonge
man, zoals hij daar weggedoken zat in
zijn stoel en luisterde naar de zuivere j
stem van het meisje.
Maar toen het lied half gezongen
was, bsgon het tot hem door te dringen
dat nog! iemand anders minstens even'
gretig naar het meisje keek als hij. Si-
mon Shelfort stond achter Polly's stoel'
en leunde tegen de muur. De sigaret,
die hij losjes tussen zijn twee vingers1
hield, had hij vergeten en een dunne,
blauwe rookspiraal kringelde langzaam
omhoog. De ogen, waarmee hij Judy'
radesloeg waren volkomen uitdruk
kingloos, maar er was iets in, zijn hou
ding, wat Donald woedend maakte.
Len ding wist hij heel zeker de ma
nier waarop Simon Shelfort naar Judy
keek, bsviel hem helemaal niet.
Toen Judy twee of drie liederen ge
zongen had en vastgesloten weigerde
nog meer te zingen, stond Donald uit
zijn st«ysl op met het plan naar haar toe
te gaan en haar zijn compliment te
maken. Maar tot zijn ergernis was Si
mon Shelfort hem voor.
Anna 'kwam naast Donald staan.
Dokter Murray-Swift, ik geloof,
dat ik u in het vervolg maar Donald zal
noemen, want uw naam is zo lang. Wilt
u helpen, de kleden op te rollen in de
achterkamer En <dëze deuren open
zetten iDan hebben we een flinke
ruimte voor het dansen. Vindt u het
erg
Dat ik de kleden moet oprollen
of dat u me Donald noemt
Allebei.
Allebei is me een genoegen, zei
hij en ging samen met Jim Westerfield
de kleden oprollen. Hij deed de eerste
dans met Cynthia, die heel goed dans
te en de tweede met Polly, die het nog
beter kon, maar toen hij daarna om-
keek naar Judy, was ze verdwenen.
^-n bij zag het onmiddellijk Si
mon Shelfort was ook weg. «Vervloek
te kerel» mompelde hij en overlegde of
'hij Judy zou gaan opzoeken. Terwijl
hij stond te aarzelen, kwam Polly naar
hem toe en eiste hem op voor een tan-
go.
Judy was, eigenlijk een beetje tegen
'haar wil, door Simon naar de tuin ge
leid. Toen ze daar op een bank zaten,
begon Simon met te zegggen
Judy, telkens als ik ie hoor zin-
Ren. ben ik er weer van overtuigd, dat'
je een carrière hebt weggeworpen. En
ik geloof niet, dat je die werkelijk'
wilt wegwerpen. Ik heb met Anna over!
jou gesproken. Nee, nu moet je niet
boos worden. Ik wilde met jou zelf
Praten,, maar je had geen tijd voor
me en daarom ben ik naar Anna ge
daan. Ze vertelde me, dat je groten
deels op aandringen van je vader zang
les bent gaan nemen en dat hij je had
voorbestemd voor de opera. Zelf koos
DE WEEKSTAAT VAN DE
NATIONALE BANK
De Bank heeft deze week goud in
dollars omgezet. De goudvoorraad
daalt met 479 millioen fr. en de dollar
waarde stijgt met 602 millioen.
Dit gebeurde in het vooruitzicht
van de terugbetaling van de dollarle
ning, welke in 1952 bij Eximbanik werd
aangegaan en welke thans vervroegd
wordt terugbetaald. Deze week zal er
dus een vermindering zijn van dë dol-
iurvoorraad met circa 1,9 milliard frs.
Dit bedrag werd ontleend in Zwitser
land en de operatie is voordelig voor
de Schatkist.
Deze week zal ook de Belgische
schuld aan de Europese Betalingsunie
moeten worden vereffend. Over de
maand Mei bedraagt deze 1.352 mil
liard frs. Voor de helft wordt het Bel
gisch itegoed op de E.B.UL verminderd,
voor de andere helft moet de Nationa
le Banjk in goud betalen. Zoals eerder
gezegd is dit grote tekort veroorzaakt
door het feit dat de invoerders zich
dekken in ponden, daar zij niet willen
verrast worden door een herwaardering
van het pond. Deze herwaardering is
echter onwaarschijnlijk.
De repatriëring van Belgische tegoe
den in dë Sterlingzone verloopt nor
maal.
Onder de invloed vajni de ultimover-
richtingen 'heeft de Schatkist nog 825
millioen fr. opgenomen. De marge be
draagt thans 2,3 milliard fr. Daarente
gen had de pnvé-sector veel minder
crediet nodig. De handelsportëfeuille
daalde met 567 millioen fr.
In de afgelopen week was België in
de E.B.U. débiteur voor hec kleine be
drag van circa 30 millioen. Er werden
247 millioen fr. geblokkeerde E.B.U.-
rekenimgen aan de exporteurs terugbe
taald. De banken hebben in totaal
1.538 milliard fr. speciaal Schatkistpa
pier opgenomen. Men weet dlait het be
drag moet oplopen tot 2,3 milliard fr.
De biljettenomloop daalde tot 445 mil
lioen.
je de weg van de minste weerstand. Nu
heb je een vooroordeel tegen de ope
ra. Dat moet je zelf weten. Maar er zijn
nog zoveel andere mogelijkheden^ hëb
je daaraan wel eens gedacht Concer
ten Radio Gromafoonplaten
Music halls Revue
Ik heb er nooit ernstig over nage-
daCht, zei Judy.
Dan wordt het hoog tijd, zei
'hij.
Een tijdje zaten ze zwijgend naast
elkaar.
Wel vroeg hij tenslotte. Je zou
waarschijnlijk veel geld kunnen verdie
nen. Wat denk je er van
-Waarom interesseert het je zo
buitengewoon vroeg Judy.
Omdat ik je zou kunnen helpen,
als je in die richting iets zou willen be
reiken.
Hoe zou je dat kunnen en waar
om zou je het willen
Ik wil het, omdat ik iemand met
talent graag wil helpen beroemd te
worden. Dat doe ik dikwijls. Ik zou het
kunnen omdat ik veel relaties heb in de
ridhtirugen, die ik je heb genoemd. Je
houdt niet van kletspraatje, is het wel,
Judy
Nee.
En je hebt niet de moeite geno
men, eens naar me te informeren. Wel,
ik ben een zakenman. Heel conventio
neel en netjes, met kantoren in het ou
de deel van de City. Maar ik heb ook
een belangrijk aandeel in een West-
End theater. En het is algemeen be
kend, dat ik dikwijls geld gestoken heb
jn sh°ws, me een kans leken te
hebben. Tenslotte verbeeld ik me, dat
ik een fijne neus 'heb voor het ontdek
ken van beroemdheden. Interesseert je
dat allemaal
Moet ik beleefd zijn of oprecht
