DE WINDROOS STADSNIEUWS RUBRIEK VOOR KUNST- EN GEESTESLEVEN ERESALUUT AAN ANDRE DEMEDTS. André Demedts werd op 8 Augustus 50 jaar. Een overzicht van de talrijke werken van zijn hand lijkt mij te wiskundig koud Liever vlinder ik even over de verschillen de aspekten. We leerden hem kennen vóór 20 jaar als de ontroerende dichter van in nerlijkheid en schwermut, de pelgrims naar God in dit luide, moderne leven. Pelgrim, d. i. zoeker, en dat is hij trouwgebleven. Maar door de namen, zie ik iets dat niet wil tanen, en op het netvlies van mijn ogen blijft, totdat er na het bloed en 't water van de laatste tranen, geen ander beeld, dan dat van God meer overblijft. (Geploegde Aarde. In zijn laatste bundel zijn de gedichten eerlijk, mannelijk en van zuiver gehalte. Impressief is het verborgen leed achter het masker van verzaken en grandioos verzin ken in de dood. Is het niet goed zo naamloos te verdwijnen, is het niet groots, zo ongeacht en klein gelijk het gras te kiemen, zaad te dragen en te kwijnen en toch te zijn,... en toch geweest te zijn (Vaarwel.) Thans kennen wij hem vooral als de steeds belangrijker, spirituele romancier, waarvan reeds 8 werken, in het buitenland vertaald, sukses kenden. Demedts is nooit een schoonschrijver geweest, maar een zoeker naar waarheid, rust en vrede in de ze getormenteerde wereld. In zijn laatste werk «In Uw Handen» ontpopte hij zich als een kristelijk existentialist van formaat. Een merkwaardig werkstuk is dit boek, de waarheidsgetrouwe projektie van schrijvers eigen existentie met haar eeuwigheids- problematiek. Vermelden wij verder zijn idealistische jeugdromans, toneelstukken, zijn talrijke essay's en luisterspelen. Demedts staat eveneens bekend als een uitmuntend confe rencier en als het ideale hoofd van Studio Kortrijk. Zoals u ziet, een rijk gevulde loopbaan en pas nu lijkt ons Demedts over zijn grootste kracht te beschikken en «slacht» aldus de goede wijn. We mogen van deze katolieke auteur in de toekomst nog veel prachtig werk verwachten. André, verloren in mijn klein nest, breng ik u in alle oprechtheid en eenvoud een gulle heildronk en zeg Nog lange, hé Albert de Longie. WOORD EN BEELD. De drie bundels die ik in deze kroniek wil bespreken, hebben slechts dit gelijk, dat ze alle drie geïllustreerd zijn. Daarbui ten is nauwelijks enige gemene maat ie vinden voor de marmeren stroten van Ur- bain Van de Voorde's «Metamorfosen» (i; de ontroerde biecht van Johan Van Meche- len's «De Hing» (2) en tenslotte de gewil de en kunstmatige kapriolen van Rudo Du- rant's Valschermspringer van het Woord» (3). Bij Van de Voorde de strak klassieke vormwil van een uitgesproken kultuurdichter, bij Van Mechelen het be vrijdende verhaal van een leven dat nu pas een uitweg heeft gekregen, bij Durant een cerebraal spel met heterogene beelden, zodanig uit op de surprise dat alleen een doodgewone wending, een normale uitdruk king er nog verrassend zijn... De «Metamorfosen» zijn, zoals het Colo phon uitdrukKelijk beKlemtoont, een nieu we reeks van «De Gelieven», en sluit recht streeks aan bij de bundei die we in lyöl mochten begroeten als een van de zeldzame verschijningen in ons geestesleven (in de letteriijKe zin; die op Europees peil aan spraak maken. Het voor-bestaan van de eerste bundei maakt de tweede minder opvallend, net is inderdaad geneel cie ae opzet, opvatting, toon als ae moeder del, echter zonder als we juist ziei dé constructieve bedoeling ervan. Deze ge dichten hadden even goea tussen ae andere stukken van «De Geneven» kunnen staan. Dat duidt hun waarde en hun beperking aan. Beperking, zie hierboven. Waarde, omdat de kwaliteiten die ons in «De Gelieven» imponeerden, ook hier aan wezig zijn: de inleving, de veelzijdigheid van stemming, gevoel, gedacht -al is ergens het diepste timore van elke stem toch dat van Van de Voorde, van vorm ook. Onder de gedichten die ons hier het liefste zi citeren we «Villon tot la grosse Margot: een zeer knap doorgewerkte ballade,«Chris- tiane Vulpius. tot Goethe»,en vooral «Ophe lia tot Hamlet», dat aan de Gelieven wer kelijk een grondig-nieuw facet toevoegt, met de centrale treurt om 'n duurbare afgestorvene. Door eigen schuld is haar leven gebroken. Had ze Bruno gevolgd, dan zouden nu niet drie mensen ongelukkig zijn. Tot nu toe heelt ze slechts aan Bruno en zichzelf gedacht en haar man gehaat. Heeft ze het recht An dré als de oorzaak van haar mislukt leven te beschouwen Is zijzelf niet de oorzaak van zijn overdreven braspartijen, waardoor zijn aangezicht vermagert en vroegtijdig veroudert V Liliane, onder den invloeo van de leiding die de geestelijke haar voor schrijft, begmt dieper na te denken. in de wereld, zei de priester, leven niet alleen gij en die jongeman. Kijk ron dom u. Iedere mens, dien ge ziet, is een «ik» en 't werd hem als het ware ingeboren, dat die «ik» het middelpunt van de aarde is. Iedere «ik» kent vreugde en verdriet.De ene meer dan de andere, zoals de ene meer zin voor zelfverloochening meekreeg dan de andere, zoals de ene meer zin voor zelf verloochening meekreeg dan de andere, Een mens moet zichzelf, om het echte ge luk te bezitten, kunnen verloochenen. Zelfs indien hij die deugd niet bezit, moet hij het doen, want moet een mens niet eten, zelfs indien hij geen voedsel bezit In dit laatste geval jtoekt en werkt hij er voor. Strijd tegen uzelf of liever, schakel uw «ik» uit door aan anderen te denken en met hun zorgen mee te leven. Liliane wil aan zichzelf niet meer den ken. Haar gedachten gaan naar Bruno, die «Gij hebt mij nimmer aangeraakt maar 't is mij of uw geest mij scnond het consequente slot Laas dat gij niet begreept bijtijds dat liever dan een dorre schoot me een bruidsnacht is in 't generzijds Ook de tekening bij dit gedicht behoort tot de mooiste van de reeks door Helene Rie del, samen met het fraaie zeilschip bij «Paris tot Helena»: suggestieve, zuivere lijnen van hoge schoonheid. Wel iets nieuws, en een onloochenbare vooruitgang tegenover vroeger werk, orengt «De Ring» van Johan van Mechelen. We zouden zelfs durven zeggen, dat dit het eerste werk is, waarvan de verwezenlijking op de hoogte van de mogelijkheden van de dichter staat. In zijn vorig werk heeft hij gezocht en getast en daarbij menig gedicht tot stand gebracht, maar nog geen overtuigende réussite. Die réussite thans echter wel. Deze afrekening met de jeugd en met het eigen bezwaard verleden, in het aanschijn van het kind dat een nieuw begin betekent, heeft iets definitiefs, --o®e©©©©©©e«v®©©©©©««esse leed in verband staat; zoals André. Doch dit is niet hetzelfde verband. Het is haat soms onverschilligheid en juist hier kan ze haar «ik» uitschakelen. Heeft André haar liefgehad, toen hij haar ten huwelijk vroeg, of werd hij, zo als zij, niet gedwongen zijn levensweg te her leggen V ln dat geval is het mogelijk, dat hij dezelfde kwelling als zij beleeft en in stede van haar overschilligheid en soms oplaaienden haat zou zij als chris tenmens met zijn wee moeten meeleven, 't Is zo onbarmhartig moeilijk, maar het moet. Op zekeren dag wandelt ze in het park en in het prieel rust ze uit. Ze ziet André naar haar toekomen en ze ontwijkt hem niet. Ze glimlacht en nodigt hem uit naast haar te zitten. Een ogenblik ontveinst hij zijn verbazing niet, dan glimlacht hij zo als steeds in haar bijzijn: misprijzend. Doch ze kijkt hem rustig aan en vraagt hem eens ernstig te spreken. Akkoord», zegt hij, en waarover gaat het Liliane gaat op zign sarcasme niet in. Haar doel is klaarte brengen in hun toe stand en zij wijkt van dit doel niet af. Gij weet,, vangt zij aan, «wat ge aan mij hebt en ik sta toe dat ik het zeg, wat gij voor mij zijt: tot nu toe 'n gehate man. Ik ben er van overtuigd, dat dit ge voel wederkerig is. En ge verlangt de echtscheiding na- rechtstreeks met haar groot verlangen en tuurlijk Het verwondert mij aelis, dat ge voltooids, rijps, dat we vroeger slechts aangeduid vonden. De verschillende kanten van Johan van Mechelen die we kenden, de weemoed, het heimwee naar de kinds heid, de liefde tot de moeder, het innig godsdienstig gevoel, de tederheid om de dingen, maar tevens de strijdvaardigheid, het ongebroken idealisme, de zweem van verbittering, maar ondanks dat het stre vend geloof, vinden we hier samen terug in een zelfportret, dat tevens een afscheid is, een afstand-nemen, een ontgroeien. De eerste vier cycli van zeven jaar in het men senleven zijn voorbij. Een rijpe man die de wrange nasmaak van de volle kelk heeft verwerkt, heeft het tweede stadium be reikt: na dat van het kind, dat van de va der. Ontroerend en overtuigend dieert Johan van Mechelen dit verhaal, doorgaans rijmloos, maar met vele asso nanties, niet strak, maar heel natuurlijk van ritme. Soms stijgt zijn stem tot een naakt toonloos spreken in zijn uitgebrande grootsheid het stemmige zingen van de andere passussen overtreft. Soms ook be reikt hij door een verheffing van het ei gen leven in het lot van een algemeenheid, toppunten van bijna gedachtelijke lyriek. Met dit eerste deel van de bundel vergele ken, behoren de andere cycli «De Rand» en «De Spiegel» nog tot het vroegere, voor- oij gestreelde werk. Als we ons niet gissen, dienen ze trouwens vroeger i teered. En dat zou dan wel bevestigen, dal «De Ring» het eerste werk is, waarin Van Mechelen definitief op een nieuw peil is komen te staan, waar het «herbeginnen» nem mogelijk weer een trap hoger zal Dien gen. De bundel wordt goed gediend door de innige, in hun eenvoud toch zeer sprekende tekeningen van Jos Van den Abeeie. En daar tuimelt dan Rudo Durani's «Valschermspringer van het woord» naai Deneden. Ik heb, eerlijk gezegd, sympathie voor Durant opgedaan bij het zien van zijn portret in «Naar de eerste morgen Een xrisse, natuurlijke, verstandige jongen. Dal beeft nu, zal men opwerpen, weliswaar niets met zijn poëzie te maken. Neen, he iaas niet. Want die «poezie» blijft hcpeloos kunstmatig, even erg als in zijn debuut. Durant is iemand die «uitzicht (heeft) c-p de kleuren van de twijfel», «te koop fis) voor eenszoveel ieder uur», «welkom riep naar de vuurmorgenhongernooitzojonge- vogels», door cijfers toegesproken wordt «met tennisogen met gammalippen», «op bet graf van je bliksemrode lippen... (.zijn; neimweebloemen neer(legt), «het mineraal water van luisteren naar het lied... (heeft, uitgeborsteld, opgeraapt, leeggegoten... «Vinden wilde... de naltalinezwaluwen» en wenste dat zijn «hangmatlippen nog eén- maal/driemaal (konden) fluiten op u/ eenmaalbloem», zonder te vergeten dat, voor hem, de .l.uiAspj^ker verlossend draagt mimosa's van erbarmen Alle achting voor oorspronkelijke beeld- poezie (al moet men ook daarin met over drijven;, maar dit is vergezochte knutsela rij, die de betere passages overwoekert waaruit meer zou zijn op te maken over Durant's eigenlijk talent. Als die experi mentelen daarvoor toegankelijk waren, dan wilde ik gerust eens een uitdaging aan hun adres sturen voor een poëtische wed strijd ik, in de omstandigheden waarin zijn hun «poezie» schrijven, zou trachten hun het bewijs te leveren dat het een koud kunstje is, zulk een woord- een beeldcock- tail bijeen te schudden; zij zouden moeten bewijzen, in staat te zijn een opmerkelijk klassiek gedicht te schrijven. Het zou een leerrijk experiment zijn. Misschien mij. Maar vooral denk ik voor hen. Lieven Kens. KROKODILLENTRANEN Om de nieuwsgierigheid te voldoen wil len wij eerst de oorsprong van de uitdruk king «Krokodillentranen» vermelden. Ziehier de uitleg die Alfred Franklin er van geeft de krokodil is met een uiterst gevoeligheid begaafd. Zo, wanneer ze zich meester kan maken van een mens, eet ze hem instinktief op; eens de maaltijd beëin digd is ze de wanhoop nabij als ze aan de slechte daad denkt die ze gesteld heeft, en haar spijt is eeuwig... Enkele slecht ingelichte personen hebben beweerd dat de zaken zich in het geheel zo niet voordoen. Indien men hen moest geloven zou een krokodil, eens dat ze een mens bemerkt heeft, beginnen te snikken om zijn aandacht te trekken, en als de me delijdende tweevoeter naderbij komt om ue oorzaak van haar tranen te kennen, zou hij onmiddellijk verslonden worden. In de grond, voor de mens die ze tegen komt, is het resultaat het zelfde, maar de waarheid gaat toch vóór alles... Bezoekt het Circus MEDRANO op 13, 14 en 15 Augustus, Esplanadeplein, Aalst. Spektakels te 20 u., 20 u., 14,30 u. en 20 u. oOo GENEESKUNDIGE ZONDAGDIEN'ST. Bij AFWEZIGHEID v.an de huisdok-ter kan men zich voor DRINGENDE GEVAL LEN wenden ZONDAG 12 AUGUSTUS 195G Dr. H. GRAVEZ, KEIZERLIJKE PLAATS 39. Tel. 215,80. VERLOF DER GENEESHEREN DIE AAN DE ZONDAGDIEN'ST DEELNEMEN. NEMEN VERLOF VAN 5 TOT 19 AUGUSTUS 195G Dokter P. VANDEKBEKE, Geldhofstraat 3, Tel.: 238.00. Dokter D. DE WOLF, Burgemeesters- plein, 3, Tel. 243.71. Dokter G. GOUBERT, Koningin Astrid- park. Tel. 212.56. Dokter J. DE LOOF, Capucienenlaan, 7. sL: 233.00. Dokter A. DU FOUR. Koolstraat, 4b. Tel 247.84. Gedurende deze periode zijn de andere dokters thuis. LENING TOT WEDEROPBOUW EERSTE SCHIJF. De uitslag van de 452ste trekking van de Lening tot Wederopbouw (1ste schijf) luidt 2.000.000 fr. Reeks 3209 Nr. 570 1.000.000 Fr. Reeks 1792 Nr. If DERDE SNEDE. Bij de 326e trekking van de Wederop- bouwlening 3e groep is een lot van 1 mil joen gevallen op obligatie reeks 7.32: nummer 162. De andere obligaties van die reeksen zijn terugbetaalbaar tegen 1.000 frank. -ooo NIEUW GROTE KEUS IN MODERNE KUNSTBEELDEN van het huis «Guerin» te Bouffiaulse zandsteen, aarde werk. Zie uitstalraam 2, PRIESTER DAENSPLEIN, AALST, (rechtover St. Martinuskerk) bij Th. VAN NUFFEL. -oOo- STAD NINOVE Door het comité van de katolieke Mid- denstandbond van Ninove wordt een grote handelsfoor ingericht waarin op ZONDAG 12 OOGST te 8 u. 30 stipt de KONINKLIJ KE HARMONIE «AL GROEIEND' BLOEI END'» uit AALST een (1) Elsevier Brussel-Amsterdam 1956, 30 blz. luxe-uitgave, 245 fr. (2) Sanderus, Oudenaarde, 1956, 64 blz. 85 fr. (3) De Bladen van de Poëzie, Lier 1956, 29 blz. 15 fr. ©«©©«©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©i daar niet eerder over gesproken hebt. Wat zou het ons baten V zegt ze stil en dromerig. Dan kan ik niet begrijpen wat ge wenst. Ik wens, dat wij elkaar zouden begrij pen. Ge verwondert mij meer en meer, valt hij haar even sarcastisch in de rede. Ik begrijp uw verwondering, want we zijn nooit vertrouwelijk met elkaar omge gaan. We kennen elkaar zelfs niet. Tussen mij en u staat dokter Bruneel. Ge weet ik ontken het niet hem nog steeds lief te hebben. Doch zijt gij niet in mijn geval V 't Is te zeggen, staat er tussen u en mij insgelijks geen persoon Met welk doel stelt ge die vraag Om klaarte te brengen. Ge veronderstelt dat ik insgelijks ie mand bemin 't Was slechts 'n vraag. Neen. Ik heb nooit 'n vrouw liefge had. Heel zeker Vergeef mijn aandrin gen. Laten we oprecht zijn, om alzo ons vraagstuk te kunnen oplossen. Mag ik u nog 'n onbescheiden vraag stellen Ga uw gang, zegt hij wrevelig. Indien ge nooit iemand hebt liefgehad, waarom zijt ge dan met mij getrouwd Wat kan u mijn antwoord interesse ren En als ik zou aandringen... Wel... Mijn familie gaf me dien raad GROOT KUNSTCONCERT zal spelen. Ziehier ten andere het programma dat zal worden uitgevoerd onder de artistieke leiding van meester JOZEF BAECK, wezen dirigent van het 6e linieregiment te Antwerpen. lste DEEL. 1.) Engelandvaarders, mars 2.) Orleus in de ouder wereld, ouverture. 3.) Fakkelmars N° I. 4.) Czardass Nu I. 5.) 14'' Regiment, mars. 2de DEEL. 6.) Sous la Bannière de la Victoire V. BI on mars. 7.) New Orleans, ouverture M. Boeckel. 8.; Een paar nummers uit het ballet «De Twee Duiven» A. Messager. 9.) Slavische Rhapsodie, Friedemann. 10.) Graf Zeppelin, mars Teike. Een prachtprogramma dat een revelatie zal blijken te Ninove. De steeds prachtige faianks uit Aalst zal dit op een uitstekende wijze vertolken. W. Schild J. Offenbach Meyerbeer Grassmann Ney. looeoeoooeeooooeeooeooeeeooocooz en ik dacht dat we met elkaar wel zouden opschieten. De liefde komt mettertijd, niet waar? Zo werd het mij insgelijks gezegd. Doch ik had lief, gij niet, en ik ben de grote schul dige en aaarom ook wil ik herstellen. Gij zijt even ongelukkig als ik, André. Nie mand, tenzij onze ouders misschien, weet zulks, maar wij voelen het en ik draag de schuld, omdat ik u van in den begmne ïjandig behandeld heb. Want gij zcudt ue Komedie tegenover de mensen en mij ge speeld hebben tot ten slotte «die gewoonte» niet meer zou hinderen, ik kan het niet, omdat ik u als mijn straf aanzag. Vergeel net mij. ik begrijp u, antwoordt hij zachter en enigszins bewogen, doch bet zou wei 'n oeetje belachelijk zijn, dat ik zei ik ver geel u, Liliane. ik kan het niet, omdat ik eenvoudig niet weet wie er te vergeven heeft. Wij hebben beiden wetens en wil lens den weg gevolgd, die ons werd opge drongen. Het is nu eenmaal zo, zegt ze energiek, en niemand kan daaraan nog iets veran deren. Andre... willen we elkaar begnjpen en van ons leven nog te maken wat er van maken is 't Is enkele ogenblikken stil. Ze staren beiden voor zich uit, tot Liliane brusk her neemt, wijl ze hem aanstaart Indien gij zo blijft brassen, André, zult ge zeker geen hogen top scheren. Be studeer uw uiterlijk. Uw aangezicht is ZONDAGDIEN'ST DER APOTHEKEN. IS ALLEEN OPEN ZONDAG 12 AUGUSTUS 1956 van 9 tot 12 en van 14 tot 18 u. In de week, voor DRINGENDE GEVAL LEN en DIENST NA 7 uur 's avonds APOTHEEK VAN NECK, KERK STRAAT, 20. De Apotheken der stad zijn gedurende de WEEK open van 8,30 tot 12 uur en van 13,30 tot 19 uur. Apothekersvereniging van het Land van Aalst. ZOMERVERLOF. Zullen gesloten zijn van 9 tot 19 Augustus: Apotheek De Bie, Moorselbaan. Apotheek Van Roy, Ververijstraat. HERDENKING BEVRIJDING. Ter gelegenheid van de twaalfde herden king van de bevrijding van onze stad heb ben verschillende feestelijkheden plaats. Deze zullen dit jaar een speciaal karak ter dragen, gezien alsdan ook zal worden overgegaan tot de onthulling van het nieuw opgericht monument alhier, ter ere van de militaire en burgerlijke slachtof fers van de beide wereldoorlogen, dit in te genwoordigheid van een vertegenwor.rdi- ger van de Koning en verscheidene minis ters. Zaterdag 8 sept. te 20 u. op de Grote Markt Konceri door een Schots rr.uziek- Korps. Te 21 u. Taptoe door alle muziekmaat schappijen der stad. Te 22 u. Grote Markt, door voormeld Schotse muziekkorps, uitvoering van Schotse dansen en volksbal op Schotse muziek. Zondag 9 sept. te 9,30 u. Bijeenkomst van de personaliteiten en maatschappijen op de koer van het stadhuis. Te 10 u. in de St-Martinuskerk, plechtige i. Mis ter nagedachtenis van H. M. Konin gin Astrid, vanwege het komitee ln Me- noriam» gevolgd door «Te Deum». Daarna neerlegging van bloemen aan het stand- oeeld van Koningin Astrid; rondgang in de stad en ontbinding van de stoet op de Gro te Markt. Te 13,30 u. op het Statieplein, bijeen- Komst van de personaliteiten, maatschap pijen, vreemde delegaties en vorming van de stoet. Te 14 u. Vertrek van de stoet. Te 15 u. onthulling van het monument op het Vredeplein. Te 18 u. Lunch in de eetzaal van de Pu pillenschool. Te 20 u. op de Markt koncert door het Schots muziekkorps. ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©£©©©©5 bleek en bijna doorschijnend. Ge gaat ten onder. Vergeef mij mijn brutaliteit. Ikzelf, alhoewel gezond, sterf. Niet lichamelijk, doch is de geest niet meer dan het vlees? Bezie mijn trekken. Ze weerspiegelen mijn «erwrongen karakter. Binnen afzienbaren tijd ben ik onverdraaglijker dan de onuit- staanbaarste oude vrijster. Waarom moe ten we beiden ten onder gaan Ge kunt gelijk hebben, zegt de burg graaf stil, 't is misschien beter dat we el- Kaar begrijpen en ons verzoenen. t Is dat wat ik u wenste te vragen. Want omdat we elkaar niet liefhebben, moeten wij elkaar niet haten noch misprij- Van nu af zijn we vrienden, die de zelfde moeilijkheden op te lossen hebben. Ons beider vraagstuk, dat met elkaar in verband staat, zullen we oplossen, wij zul len strijden tegen het gemeenschappelijk noodlot... en... Haar stem stokt. Ze is ontroerd om ver der te spreken. Ondanks haar opeenge klemde tanden, rollen de tranen over haar gepoederde wangen en haar schouders schokken nerveus. Heel bleek staat André voor haar, want de hovenier, die daar verder werkt, moet niet zien dat Liliane weent. Weent nu niet, zegt de burggraaf. Akkoord vraagt ze zacht. Akkoord, is het rustig antwoord. 'T VERVOLGT,

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Gazet van Aalst | 1956 | | pagina 3