de
en omstreben
m
Politiek
Overzicht
Wereldcongres
K.A.J.
Verantwoordelijkheid
der
- I V-
VERSCHIJNT DE DONDERDAG EN ZONDAG VAN IBDBRE VTEEK.
Burelen St. JORISSTRAAT, 25, AALST TEL. nr. 241.14 P. C. nr. 221,72 14» JAARGANG: 1,58 Fr. het Nr.
DONDERDAG 29 AUGUSTUS 1957
NUMMER 70
Gans de pers houdt zich de laatste tijd,
in meer of mindere mate bezig met het pro
bleem van de schoolkeuze. In beide secto
ren van het onderwijs, officieel en vrij,
wordt druk propaganda gemaakt, op min
of meer eerlijke manier.
Wij katolieken houden niet op onze ou
ders er op te wijzen dat er voor de kato-
lieke kinderen maar één school is de ka-
tolieke Omdat er eenheid in de opvoeding
dient te zijn; omdat de schooi, natuurlijk
verlengstuk en onontbeerlijke aanvulling
van de familie, van het gezin, de opvoeding
in dezelfde geest, in dezelfde atmosfeer van
beginselvastheid moet verzekeren als de
ouders dat doen. Want niemand zal betwis
ten dat de school, naast een algemeen vor
mende, ook een opvoedende taak, een so
ciale rol te vervullen heeft. Die opvoeding,
die algemen vorming en sociale vorming
kunnen voor een katoliek alleen berusten
op het katoliek geloofsbeginsel op de naas
tenliefde, op sociale leer van de Kerk. Dat
is voor ieder katoliek volkomen duidelijk.
De linkse schoolpropaganda tracht deze
beginselen te ontzenuwen door te beweren
dat de officiële school open staat voor ie-
dereen, dat zij ieders overtuiging respec
teert en bovendien wettelijke officiële di
ploma's aflevert. Dat een katoliek kind in
de officiële school n zijn geloof bedreigd
wordt noemen zij verzindsels en gaat zover
te beweren dat de geloofsafval van degenen
die de katolieke school bezocht hebben,
later nog veel groter zou zijn dan dit het
geval is bij de leerlingen van de officiële
school.
De degelijkheid van ons katoliek onder
wijs hoeft niet bewezen te worden; de te
genstrever trekt haar zelfs niet in twijfel,
maar insinueert alleen op de waarde van
het diploma met het oog op latere betrek
kingen in openbare dienst. Dat is één. On
eerlijk procédé dat vroeg of laat zichzelf
bestraft.
Dat de officiële school openstaat voor ie
dereen is geen bewijs voor de deugdelijk
heid van haar opvoeding. Integendeel, dat
verplicht haar neutraal te zijn indien
dergelijke houding ooit mogelijk is maar
wie niet mét de Kerk is, is tegen de Kerk.
Dat kan dus al evenmin een waarborg zijn
voor katolieke ouders. Het is bovendien
maar hoogst normaal dat de officiële school
openstaat voor iedereen, want zij is de
school van de gemeenschap, door haar in
stand gehouden en gefinancierd. Het is ten
slotte niet voldoende dat één school voor
iedereen openstaat, zij moet voor iedereen
passen En wie zou durven staande houden
dat een opvoeding, zoals wii katolieken die
verstaan, tegelijk kan passen voor gelovi
gen en ongelovigen, zoals dat weieens be
weerd wordt door ongelovigen, die opvoe
ding en neutraal onderwijs verwarren.
De linkse partijen beweren tenslotte im
pliciet dat de vrije school niet voor ieder
een zou openstaan, maar nog steeds voor
behouden is aan de burgersklasse, die de
democratisering van het onderwijs niet wil.
Dat is een sprookje waar onze katolieken
niet meer aan geloven. En indien het waar
is dat dc lagere standen, in het katoliek
onderwijs, soms nog zware geldelijke of
fers moeten brengen, dan is dat toch alleen
maar te wijten aan de huidige regering die
de grove onrechtvaardigheid en gemene
oneerlijkheid bedrijft door financiële
dwangmiddelen het offcieel onderwijs te
bevoordeligen tegenover het vrij onder
wijs. Daar waar alle burgers, voor het ver
vullen van een gewetensplicht, waarvoor
de staat zich niet mag in de plaats stellen,
gelijke rechten zouden moeten bezitten, en
door geen financiële overwegingen hun keu
ze van opvoeding, hun schoolkeuze zouden
mogen beïnvloed zien.
De eerbied voor eenieders overtuiging in
de officiële school kunnen wij anderzijds
niet ernstig opnemen, omdat het de eerder
passieve eerbiediging van een innerlijke
j overtuiging, van een innerlijke gedachten-
wereld is, die alleen kan passen voor per
sonen zonder innerlijkheid, zonder overtui-
Iging. Om een denkend wezen in zijn over-
tuiging te- eerbiedigen is veel meer nodig;
j daar is een klimaat van vertrouwen, een
atmosfeer van gelijklopend streven vereist,
een actieve aanmoediging. En waar deze
ontbreekt, wordt het a priori een ondergra
ving van de overtuiging, een vernietigend
sceptisme ten overstaan van menselijke we
zen die het omgekeerde nodig hebben ge
zien hun onstandvastige leeftijd. Daaruit
vloeit dan ook normaal de praktijk- en ge
loofsafval voort. De katolieke school inte
gendeel helpt de kinderen standvastig den
ken en leven in hun geloof en als later on
der hen .toch een afval genoteerd wordt, is
dat aan andere uitwendige invloeden van
nieuwe milieu-vorming te wijten. Er zijn
trouwens voldoende socio-godsdienstige
statistieken voorhanden, o.m. deze van de
K.A.J., die deze stellingen bevestigen.
Schoolpropaganda is normaal, schoolcon-
currentie niet, in een democratisch land.
Elke burger dient uit zichzelf te kunnen
beslissen, volgens zijn geweten, over de
j schoolkeuze voor zijn kinderen, of beter
over hun opvoeding, hetgeen zijn natuur-
recht is. Schoolprogramma is normaal en
nodig, maar dat zij dan gebeuren in de zin
van de objectieve voorlichting en niet als
jeen twijfelachtigs manceuvre voor politie-
|ke doeleinden. l y E
SYRIË.
President Kwatly van Syrië is naar Da
mascus teruggekeerd, waardoor voorlopig
een eind komt aan de geruchten nopens zijn
toekomst en over de reden waarom hij in
Egypte verbleef.
Zijn minister van Openbare Werken, die
zopas terugwam van een reis in Oost-Euro
pa, heeft in de Syrische hoofdstad bijzon
derheden bekendgemaakt over de akkoor
den met de Russen.
De banden met landen achter het Stalen
Scherm worden al maar steviger weldra
vertrekt een economische delegatie naar
Rusland, terwijl de president een uitnodi
ging zou aanvaard hebben voor een offi
cieel bezoek aan Praag.
De contacten over de evolutie van de toe
stand worden intussen ook voortgezet. Ko
ning Hoessein van Jordanië sprak te Istan-
boel met verschillende autoriteiten, o. w.
Loy Henderson, de speciale Amerikaans®
ambassadeur die daar zopas aankwam. De
koning zelf is vertrokken naar Rome, op
weg naar Spanje.
Syrië en Egypte voeren op dit ogenblik
een heftige campagne tegen Jordanië, dat
echter steun vindt bij de Libanon, Irak en
Saoedi-Arabië. Nasser schijnt echter te
twijfelen en niet zo direct bereid te zijn de
Verenigde Staten definitief af te wijzen.
Het grote gevaar ligt echter in de on
enigheid van de Westerse landen: men
vreest dat de Westeuropese landen, uit wre
vel over de toenemende invloed van de V.
S., de panarabische extremisten heimelijk
zouden helpen.
ONTWAPENING.
Op de bijeenkomst der UNO-subcommis-
sÏQ voor ontwapening te Londen hebben de
Westerse afgevaardigden nadere bijzonder
heden gegeven over hun voorstellen.
De Britse afgevaardigde heeft verder de
houding van de Sovjet-Unie aan de kaak
gesteld, die, hoewel met aandrang de on
middellijke en onvoorwaardelijke stopzet
ting van de kernproefnemingen eisend, zo
pas een nieuwe serie ontploffingen heeft
ingezet.
Zo mag men dus besluiten dat er de jong
ste dagen een opflakkering waar te nemen
is in de onderhandelingen, maar niet in de
goede richting. Het is niet het tempo dat
versnelt, noch de verwezenlijkingen die
naderen: het is slechts de toon die hoger
stijgt.
De ophefmakende toegeving De Wester-
sen bereid, hun voorstel van stopzetting
van Kernproeven tot dusverre gesteld op
maximum 10 maanden, op twee jaar te
brengen, bleek achteraf gebonden te zijn
aan alle andere vroegere voorwaarden,
waarop Zorin scherpe aanklachten uitte.
Thans heeft ook de Britse afgevaardigde
blijk gegeven, een scherpe tong te hebben,
en hij heeft met gloed zowel de nieuwe
voorstellen verdedigd, als de Russische on
verzettelijk aangeklaagd, die slechts over
eenkomsten wil, geheel op eigen voorwaar
den.
-oOo-
LOTENLENING
TENTOONSTELLING 1958
17de TREKKING
Een lot van 1.000.000 fr. is gevallen op
obligatie nr. 1.023.191.
Een lot van 100.000 fr. is gevallen op
obligatie nr. 293.849.
Een lot van 50.000 fr. is gevallen op obli
gatie nr. 386.099.
Al de andere obligaties van de groepen
1.023.101 tot 1.023.200, 293.801 tot 293.900 en
386.001 tot 386.100 zijn terugbetaalbaar a
pari.
DE TOESPRAAK VAN Z. H. DE PAUS
De H. Kerk heeft vandaag meer dan
ooit behoefte aan jonge arbeiders, die in de
vreugde en in de smart, in gelukkige als in
moeilijke omstandigheden, een wereld kun
nen opbouwen zoals God hern wenst, een
broedergemeenschap waarin het leed van
de nederigste gedeeld en gedragen wordt
door allen», zo zei de Paus tot de tiendui
zenden Kajotters, die op het Sint-Pieters
plein waren samengestroomd.
De H. Vader onderstreepte de hinderpa
len die de jonge arbeiders ondervinden in
hun taak alle arbeiders tot de Kerk te voe
ren «Gij ziet rondom u een massa mensen
vechten tegen onoverkomelijke moeilijkhe
den, tegen honger, ellende, on wetenheid.
Sommige verliezen er zelfs hun waardig
heid bij, hun ideaal. Zij stellen zich gelei
delijk tevreden met vulgaire troost. Dan
komen de valse profeten die in die groepen
van ontgoochelden haat en opstandigheid
zaaien, die hun paaien met illusies en be
loften. Onder voorwendsel dat de natuurlij
ke voortbrengselen niet kunnen volstaan
om het steeds toenemend aantal mensen te
voeden valt men zelfs de waardigheid van
het huwelijk en het gezin aan.»
In verband met de zending van de Ka
jotters onderstreepte de Paus, dat daar zij
katoliek zijn, zij ook sterker zijn dan de
anderen, daar zij de onwrikbare verzeke
ring hebben van de eindtriomf, zelfs zo zij
weigeren gebruik te maken van geweld,
leugens en alle andere methodes die in
plaats van de rechten \nn de mens te eer
biedigen, ze verminderen en zelfs vernieti
gen.
DE K.A.J. RIJK VAN ERVARING.
Vervolgens had de Paus het over het
christelijk begrip van arbeid en uitte de
wens dat de jonge christelijke arbeiders die
opvatting zouden verspreiden in fabrieken,
bureau's, beroepsscholen.
De H. Vader beval zijn toehoorders voor
al aan hun apostolaat te verrichten met het
oog op de ganse wereld en «steeds zoals
het behoort in kinderlijke onderworpenheid
aan de kerkelijke hiërarchie
Er op wijzend dat nieuwe internationale
organen, die er op gericht zijn te verhelpen
aan de ekonomische en kulturele miserie
van de minst begunstigde landen, na de
oorlog werden opgericht, verklaarde de
Paus dat de kerk ook door Haar natuur en
Haar geschiedenis, door de toewijding en
de bevoegdheid van Haar missionarissen,
bewezen heeft dat zij speciaal bevoegd was
om met sukses een beschavingswerk te ver
richten.
«De K.AJ. is op het vlak van de opvoe
ding van de arbeidersjeugd rijk aan erva
ring. Zij bezitten een methode die goed is
gebleken en bewezen heeft dat zij aan elke
toestand is aangepast. Daarom wenst de
Paus, dat de openbare machten méér en
meer de diensten van de K.A.J. zouden er
kennen.
DE TAAK VAN DE K. A. J.
Wij wensen, aldus de Paus, dat deze
wereldbijeeenkomst van de K.A.J. in uw
eigen ogen en in de ogen van de wereld de
concrete mogelijkheden van uw beweging
zou duidelijk maken.
Geen overwinning zonder strijd, dat
weet gij, en overwinningen van geestelij
ke aard, nog meer dan andere, maken ver
zaking, ontbering, zelfverloochening nodig
om het doel te bereiken dat men wenst te
dienen. Gij zijt niet in een tijdelijke strijd
vermengd, voor het bekomen van enkele
economische en sociale voordelen maar
voor alles beoogt gij het werven van zielen.
Het is in de ziel van uw broeders die Chris
tus nog niet kennen of Hem niet trouw die
nen dat de beslissende strijd geleverd
wordt. Uw taak is het de redder te doen
kennen, Zijne liefdeswet in alle sectoren
van partikuliere en openbare middens te
doen doorbreken.
Vervolgens schonk de Paus de K.A.J.-le-
den zijn apostolische zegen alsmede aan
hen die hen hielpen, aan alle sympathisan
ten van hun «grote onderneming en hun
proosten en hun familieleden.
oOo
Kinderen zowel als
ouden van dagen
zullen plezier beleven aan
JEF POTJES SPEKULEIRT
Men zal het feit niet ontkennen dat ook
onze landelijke buiten morele verliezen on
dergaat. Dit proces van menselijke deva
luatie speelt zich het scherpst af in de ste
den en vooral in de grootsteden, die altijd
de brandpunten zijn én van de beschaving
én van de kuituur-ondergang. Zeer lang
bleven onze dorpen gevrijwaard van de
verderfelijke invloed der grote centra om
reden van hun geïsoleerdheid. Deze om
standigheden hebben er zeer lang toe bijge
dragen om ons buitcnvolk braaf te houden
en het voor buitensporigheden te behoeden.
Maar ze zijn toch geen al te zeker bewijs
van de overtuigde godsdienstigheid en de
bestreden zedelijkheid. St. Paulus heeft er
gens geschreven dat de deugd van de mens
dan maar beproeft wordt «Die overtreden
kon en toch niet overtrad; die zondigen
kon en toch niet zondigde Als er de kans
is het ervan te pakken omdat het in 't be
reik ligt en men laat het op grond van zijn
diepe katolieke overtuiging,dan eerst wordt
de innerlijke zielskracht van een mens ge
wikt en gewogen en legt hij het bewijs voor
van zijn grootwaardigheid.
En die kans hebben onze buitenmensen
gekregen. Het is niet in hun voordeel uit
gevallen. De afgezonderheid, als veilige be
waakster van het stille rustige leven met
zijn voorvaderlijke tradities, is een defini
tief opgevouwen zaak. De grote omwente
ling die na de eerste en meer nog na de
tweede wereldoorlog over de wereld is ge
komen, heeft onze buitendorpen niet onbe
roerd gelaten. De nieuwe en verbeterde
transportmiddelen hebben er veel toe bij
gedragen om het kontakt tussen de geïso
leerde buiten en de andere gebieden in
binnen- en buitenland te realiseern.
De opkomst en de groei van de katolieke
organisaties hebben de jeugd en de oudere
de gelegenheid gegeven uit hun hokjesge-
doe zich los te maken en zich in verbinding
te stellen met de centralebeweging.
Maar dit proces is al te vlug van stapel
gelopen. Er was een te bruuske overgang
van het oude naar het nieuwe. De eenvou
dige geest van de landelijke bevolking was
niet genoegzaam voorbereid om zo maar in
eens deze grondige wijziging op te vangen.
Met de aangeboden voordelen zijn ongeluk
kig de nadelen niet uitgebleven. Want het
voorheen onbemoeide dorp kreeg naast de
toevoer van kulturele en sociale verbeterin
gen, ook het onbehaaglijk cadeau van mo
reel en godsdienstig neerhalende elementen.
De film als amusementsgelegenheid vero
verde zijn plaats in de grotere boeren- en
industriële gemeenten. Mensen met door
zicht, zowel de parochiale peestelijkheid als
enkele aktieve leken, voorkwamen het be-
I dreigende kwaad door de inrichtink van een
katolieke bioskoop, waar moreel verant
woorde filmen werden gedraaid. Maar dit
initiatief behoorde eerder tot de uitzonde
ringen. Overal elders was de cinema een
reservaat van doorgaans winst jagende uit
baters die op het witte scherm ook onbe
langrijke scènes presenteerde. Ze lokten
aan met het schunnige dat tot nogtoe een
onbekend geheim was gebleven voor de
buitenmens en had succes.
De totaal Kristelijke en prakticerende
bevolking van het buitendorp werd in haar
zoete rust gestoord door het binnendringen
van onkristelijke en zelfs antikristelijke
bewegingen in het teken van de sociale
vooruitgang. Arbeiders die werkzaam wa
ren in de grootindustrie van de steden wer
den ginder door de nieuwe gedachten ge
wonnen en importeerden in eigen dorp een
tegenkerkelijke macht. Daarmee is in onze
door-en-door kristelijke buiten de onher
stelbare scheuring gekomen. Met hun par
tijlokaal het uitnodigen van kerkbestrij-
dende sprekrs het abonneren op kriste-
lijk vijandige dagbladen werd de katolieke
macht gebroken. De nalopers van deze inge
voerde beweging vervreemden zich van het
kristendom en de Kerk. Kinderdoop, sakra-
menteel huwelijk en kerkelijke begrafenis
werden niet overboord geworpen. Maar in
het praktisch kristelijk leven behoorden
zij tot de afgescheidenen. Het was geen
zeldzaamheid en ook geen schande meer uit
de mis te blijven en vijand te zijn van de
pastoors. Het groepsverband beschermde
de aangeslotenen tegen menselijk opzicht
en vervolging. Ze mochten anders zijn dan
de rest. En dit anders-zijn bracht ook de
pest binnen van schaamteloze toestanden
echtscheiding, bijzitterij, aanhouderij en
dergelijke avontuurlijkheden. Er zijn wei
nige dorpen die niet met zulke ongeluksge-
vallen te doen hebben.
De dorpsjeugd zoekt amusement waarop
ze het volkomenste recht heeft. Maar die
jacht naar plezier ontplooit zich het he
vigst, naast een te veelvuldig bioskoopbe-
zoek in dansfurie. De kermisdanstent is
versleten rommel geworden en biedt een te
schaarse gelegenheid om zich te vermaken.
Het verschijnsel van de uithuizigheid en de
finantiele mogelijkheden hebben dan ook
de dansgelegenheden tot een courante zaak
gemaakt. Daarom hebben enkele café's van
het lichter genre zich gespecialiseerd in we
kelijkse dancings die het jonge volkske aan
lokten. Jonge snotneuzen die maar pas de
school verlaten hebben zijn de regelmatige
bezoekers.
Men schijnt op de buitendorpen, bewust
of onbewust, onwetend te zijn over de ver-
bodswet minderjarigen in zulke inrichtin
gen toe te laten. De strenge kontrool en de
bestraffing van overtredingen laten veel te
wensen over. De eerste schuld ligt natuur
lijk bij de ouders die de nodige waakzaam
heid over hun jonge kinderen loslaten,
vooral ais ze meevèrdienen, en hun permis
sie gunnen te zwieren waar ze willen. Dit
bewijst tevens hoezeer de vroegere familia
le gebondenheid op de buiten een fameuze
deuk heeft gekregen en kunnen we voor
zien dat de volgende generatie enkele tre
den naar beneden zal gedaald zijn Volgens
vertrouwelijke inlichtingen blijven de lan
delijke dorpen ook niet bespaard van
drankuitbatingen met een reukje aan. Ui
terlijk hebben ze het cachet van deftigheid.
Maar in de nachturen, als de deuren geslo
ten zijn en de lichten gedempt, gebeuren er
onbehoorlijke dingen waarover algemeen
gefluisterd wordt maar waartegen geen
voldoende maatregelen worden genomen.
Vervolg blz. 4.
VLAAMSE TOERISTENBOND
VLAAMSE
AUTOMOBI LISTENBON D
AALST.
Op initiatief van de Volksdansgroep-V.T.
B.-Aalst «Were-di treedt in onze stad een
30 man sterke Tirolergroep op, welke een
rondreis door België maakt.
Het belooft weer een prachtige avond te
worden, daar deze Tirolers niet aan hun
proefstuk staan en deel uitmaken van het
Schwabische Albverrein. Ze treden ook op
in verschillende plaatsen van het land, en
het N.I.R.
De vorige prestaties: het optreden der
Suid-Afrikaners en vorig jaar nog de
Spaanse Hoogschoolstudenten, staan borg
voor die degelijkheid van de avond. Waar
lijk, als inzet van het winterseizoen kon het
niet beter. Tevens dient het initiatief
buitenlandse kulturele verenigingen ons
land leren kennen gesteund te worden,
en we hopen dan ook dat een zeer talrijk
publiek deze buitenlandse gasten zal komen
aanmoedigen, zodat deze avond weer een
knalavond wordt.
De totale netto-opbrengst komt ten goede
aan de optredende groep en dient om de
reiskosten te dekken, initiatief welke V.T.B.
tot eer strekt.
Deze grote Tiroleravond, vol Jodel en
Schuhplatter, gaat door in de zaal Madeion,
Grote Markt, op zaterdag, 14 september, te
20 u. Na het optreden, gezellig samenzijn
en verbroedering
Toegangskaarten en tafelrezervatie kun
nen bekomen worden vanaf 1 september bij
de V.T.B. vertegenwoordigers R. Talloen,
Parklaan, 93 en A. Machiels, De Saedeleer-
straat, 25, Aalst. Ook in Café Pompierken
(zaal Madeion), Grote Markt, Aalst.
Leden 30 F. Niet-leden 40 F.
Bespreek tijdig Uw kaarten
oOo
SPAARVERRICHTINGEN
IN JULI
De Algemene Spaar- en Lijfrentekas
deelt mede
De spaarverrichtingen van particulieren
bij de Algemene Spaar- en Lijfrentekas
sloten voor de maand Juli 1957 met een
batig saldo van 458 miljoen frank. De stor
tingen beliepen 1.666 miljoen en de terug
betalingen 1.208 miljoen fr. Deze resulta
ten wijzen op een duidelijke verbetering
J.o.v. de maand Juni, die een spaarover
schot van 31 miljoen frank gaf. Er werd
tevens een vooruitgang geboekt op de cor
responderende maand van 1956 toen er 408
miljoen frank meer werd ingebracht dan
afgehaald.
Einde juli 1957 bereikte het tegoed van
particulieren bij de instelling 58.214 mil
joen frank.
