en omstreken
18 M
Welgeslaagde C V.P.-Meeting
te Halst.
cc Ik ben er.
Priet en Praat
seinen
Thuiskzijii ii\Congo
HtT TONEEL,
■W
van aalst
VERSCHIJNT DE DONDERDAG EN ZONDAG VAN IEDERE WEEK.
4 Burelen ST. JORISSTRAAT, 25, AALST. TEL. nr. 241.14 P. C. nr. 881.72 15e JAARGANG. 1,50 Fr. het Nr.
ZONDAG 4 MEI 1958
NUMMER 36
Voor een talrijk aanwezig publiek ging
in de zaal Modeion de Eerste C.V.P-Meeting
door voor de komende verkiezingen.
Na het afdraaien van de film van de mars
op Brussel nam voorzitter Moyersoen het
woord en heette de talrijke aanwezigen
welkom. Het besluit van de kamerontbin
ding is nog niet verschenen en toch zitten
wij reeds volop in de kiesstrijd. Socialisten
en liberalen strijden gezamenlijk tegen de
C.V.P. en thans hebben zij nog als bondge
noot de kommunisten gekregen. Met ver
dubbelde ijver moeten wij strijden. Hij
brengt hulde aan Gilbert Claus, de opposi
tieleider in de gemeenteraad en de stuw
kracht in het arrondissement.
Gilbert Claus zegt dat Aalst steeds een
strijdende stad was. De tegenstrevers kre
gen harde slagen in de laatste jaren. Hij
vraagt de aanwezigen deze kiesstrijd met
takt en overtuiging te voeren opdat de C.
V.P. een klinkende overwinning zou mogen
behalen.
Onder luid applaus betreedt dhr Theo
Lefèvre, nationaal voorzitter, het spreekge
stoelte. 1 Juni, datum der verkiezingen,
werd gesteld omdat het de linksen onmoge
lijk werd nog verder te regeren. 5 jaar
links bewind heeft ons ten onder gebracht.
De C.V.P. heeft met een zeer concreet
kiesplatform uitg epakt. Ook dat van de so
cialisten werd bekend gemaakt. Hun daden
zijn daar. Zij hebben voortdurend twee ma
ten en twee gewichten toegepast. Voor hen
de voordelen en voor ons de nadelen. Hun
programma dat zij voorstellen wordt niet
uitgewerkt, zij komen met iets anders naar
voren, zie schoolstrijd.
De spreker handelt dan over de ver
scheidene bijzondere punten van het kies
platform van de C.V.P. voor alle jonge
ren de volledige vorming waartoe zij be
kwaam zijn, gratis onderwijs tot 18 jaar en
toegang tot universiteiten door studiebeur
zen. Gelijkheid voor alle burgers, tot welke
opinie zij ook mogen behoren en schoolvrij
heid door gelijkheid voor alle ouders.
Twaalf maanden dienst in een gemoderni
seerd leger. Werk en verhoogde koopkracht
door een aktieplan voor economische her
opleving. Een programma van volkswel
vaart, versterkte familiale politiek, hervor
ming der belastingen, voor ouden van da
gen, sociale zekerheid, verbetering van het
weduwenpensioen. Alle Belgen in het par
lement vertegenwoordigd door aanpassing
van het aantal zetels. Erkenning der gewet
tigde eisen der oorlogsgetroffenen. Oprui
ming van de nasleep van repressie en epu-
ratie. Het land moet als beste geldbeleg
ging hebben, de opvoeding van haar jeugd.
Snippergroepjes kunnen niets verwezen-
lijksn want zij kunnen geen daden stellen.
De scheurlijsten in 54 hebben de C.V.P.
verzwakt.
Meerdere malen werd deze gloedvolle
spreekbeurt door handgeklap onderbroken.
Met een Vlaamse Leeuw en een optocht
door de straten werd deze eerste meeting in
het vooruitzicht der verkiezingen te Aalst
besloten.
U weet het reeds dat de laatste koers die aankwam op de Grote Markt er alle
schuld aan heeft dat de handelaars uit de omliggende straten heel wat minder
recette hebben gemaakt dan op andere zaterdagen. Vandaar dan ook het hevig
protest Naar 't schijnt is er hier ook weer de nodige mouw gevonden om aan het
ganse zaakje te passen. In deze zin dat dat de inrichters in 't vervolg bij het in
nen van het inkomgeld aan elkeen een aankoopbon zullen uitreiken waarvoor dan
voor hun rekening bij de omliggende handelaars voor een zeker bedrag gratis
aankopen zullen mogen worden gedaan.
Deze beslissing werd getroffen om elkeen te laten genieten van de overtollige
winst, die biezonder tijdens bedoelde koers op de Grote Markt, zo formidabel
groot was dat men met drie man tegelijk op de kas moest zitten om deze kun
nen dicht te houdenjammer was de druk op de koffer daarbij zo hevig dat
er een groot gat ingekomen is
Alle gekheid op een stokje, wat heeft deze koers toch een boel herrie uitge
lokt. Inderdaad, eerst de verbroedering tussen politie en pers, dan het zaakje
met de handelaars, nog een geluk dat er nu zoals verleden jaar geen luidspre
ker uit de hemel is gevallen, anders zou er zoals toen nog het ziekenhuis bij te
pas gekomen zijn... wat een moppentapper dan wel de bedenking zou hebben
ontlokt Alle goede dingen bestaan toch uit drie
DOKUMENTATIE VOOR HET GRIJPEN
Kongo heeft een oppervlakte van 2.345.400
Km2 en is dus 80 maal zo groot als België!
Het aantal inwoners bedraagt (of bedroeg
begin 1957) 12.843.574 inlanders en 113.376
blanken uit Europa, Azië en mulatten
(halfbloeden). De bevolkingsdichtheid was
(of is) 5,47 per Km2.
Kongo dankt zijn naam aan de Kongo-
stroom; spreken van «de» Kongo is taal
kundig verkeerd Kongo is Kongo kort
weg
Sedert 1929 is Leopoldstad de hoofdstad
van Kongo; zijn telt 18.056 Europese en
348.763 Kongolese inwoners (samen dus
366.819). Kongo is verdeeld in zes provin
cies Leopoldstad, Kasaï, Katanga, Kivu, de
Oost provincie en de Evenaarsprovincie.
Ruanda-Urundi, vroegere Duitse kolonie,
staat onder Belgisch mandaat sedert 1922;
Kongo wordt bestuurd door een Gouver
neur-generaal, Ruanda-Urundi is een vice
Gouvernement-generaal.
De Europeanen die Kongo bewonen zijn
niet allen Belgen slechts 78,62% zijn onze
landgenoten; er zijn in Kongo onder de
blanken 4,93% Portugezen (Angola, het
land ten zuiden van Kongo is Portugese ko
lonie) en 3,13% Italianen.
Onder kerkelijk opzicht is Kongo inge
deeld in 34 apostolische Vikariaten en 7
Prefekturen; Mgr Bigirumwami is de eerste
inlanse bisschop van Ruanda-Urundi, Mgr
Kimbodo de eerste inlandse bisschop van
Kongo. Het aantal katolieken in Kongo be
draagt 3.933.382 of 31% van de bevolking;
de protestanten maken 6% van de bevol
king uit; méér dan een derde van Kongo is
dus kristelijk, de rest heidens en Moham
medaans.
Kongo telt op dit ogenblik 26.535 scholen
voor algemeen onderwijs voor Kongolese
kinderen: 1.282.646 - JK^gplese scholieren
volgen deze scholen waaraan 3.471 Euro
peanen en 40.054 Kongolezen les geven; en
zijn daarenboven 353 technische scholen
met 13.214 leerlingen en 33 landbouwscho
len met 1.903 leerlingen. Daarnaast zijn er
93 scholen met Europees regime, waaraan
ook geimmatrikuleerde Kongolezen mogen
studeren en 4 technische scholen op Euro
pese basis; ze tellen samen 21.771 leerlingen
en 1.450 leraars. Te Leopoldstad bezit Kon
go een katolieke universiteit, genaamd «Lo-
vanium» gesticht door de Universiteit van
Leuven, en te Elizabethstad bezit Kongo
een staatsuniversiteit; aan beide universi
teiten mogen zowel zwarten als blanken
studeren, wat dan ook het geval is.
Er zijn in Kongo 115 hospitalen en mater-
niteiten voor Europeanen en 273 voor Kon
golezen, 1.952 dispensaria en 179 inrichtin
gen van gespecialiseerde aard (slaapziekte,
melaatsheid, tuberculose). In 1956 werden
in Kongo 445.633 inlanders gehospitaliseerd,
onder wie 2.35% stierven. Er zijn 643 ge
neesheren, 62 apotekers en 37 tandartsen,
allen Europeanen; er zijn 1.665 geneeskun
dige assistenten, gezondheidsagenten en
ziekenverpleegsters eveneens allen Europe
anen, met nog 4.600 collegas-Kongolezen.
Kongo heeft thans 5.048 kilometer spoor
wegen, 13.744 Km waterwegen en 139.051
Km wegen van algemeen, lokaal en privé
belang; er zijn in Kongo 53.000 autos en
motos en 730.000 fietsen. Op het Kongolese
luchtnet werden in 1956 niet minder dan
109.766 personen vervoerd en 71.836 over
de luchtlijn België-Kongo
De voornaamste landbouwplantages van
Kongo zijn katoen, paddy, urena lobata,
elais en hevea; Europese landbouwkulturen
zijn de natuurlijke palmerijen, elaisbeplan-
tingen, koffieplantages en deze van cacao,
hevea, sisal, reukplanten, pyrèthrum, kina
boom, thee, tabak, suikerriet en aleurieten.
De voornaamste nijverheden zijn deze van
het bouwvak, de scheikunde, de voedings
nijverheid, textiel, leder, tabak en metaal.
De voornaamste mijnprodukten zijn koper,
diamant, magnesium, kolen, zink, goud en
uranium. (Kongo behoort tot de grootste
leveranciers van uranium van de wereld
In 1956 voerde Kongo 618.938 ton goederen
uit alléén naar België, of 41,31% van de to
tale uitvoer; 16,63% van de uitvoer ging
naar de Verenigde Staten, 10,69% naar
Duitsland, 4,11% na.ar Nederland.
Al deze gegevens werden verstrekt door
de Voorlichtingsdiejnst van het Gouverne
ment-Generaal.
=$m
NU HET DORP NIET MEER BESTAAT
DOOR
ARBEID EN KUNST.
Het ziet er naar uit dat het einde van liet
seizoen nog een paar interessante werken
brengt. Want naast de Nederlandse kreatie
van Abel Hertzberg's HERODES door
Groep Tijl, gaf Arbeid en Kunst een reeks
opvoeringen van Tone Brulin's bekende NU
HET DORP NIET MEER BESTAAT.
Algemeen wordt aangenomen dat Brulin
zijn voorbeelden gaat zoeken bij de grote
Amerikanen Thornton Wilder, Arthur Mil
ler, Tennessee Williams en dies meer. Maar
afgezien van een zeker paralleel in de vorm
geving wat tenslotte geen monopolie van
de Amerikanen is vond ik in dit werk
niets terug van de temata die de Ameri
kanen zo dierbaar zijn. Waar deze laatsten
onze aandacht vragen voor de uitrafeling
van boeiende, maar zuiver individuële ge
vallen, neemt Brulin in zijn stuk een serie
mensen onder de loupe, aan de hand van
wier bestaan en problemen hij de tragiek
van de hedendaagse mensheid schildert op
een breed plan.
Het tema van NU HET DORP NIET
MEER BESTAAT is tenslotte een konden-
satie van de vraagstukken waarvoor de
westerse mens zich geplaatst ziet de ver
antwoordelijkheid van de «aristokraat», de
«ontwikkelde» tegenover de gemeenschap
(Dr. Lozi), de kracht van het kristelijk
denken en handelen (Andreas) het onvoor
waardelijk geloof in de taak en de zending
van het kommunisme (Karien), de strijd
tussen de menselijke zwakheid en de reus
achtige verantwoordelijkheid gelegd op on
geoefende en onvoorbereide schouders (Ga-
lenka), het zoeken naar een zoenoffer voor
misdaden begaan in de algemene oorlogs-
verdwazing (Palov-Schmidt).
Uit wat voorafgaat zou de lezer wellicht
kunnen opmaken dat het hier minder om
toneel dan wel om tendens te doen is. Niets
is minder waar. Brulin is een zeer gedegen
toneelauteur en hij zorgt er voor dat wij in
al zijn figuren kunnen geloven; dat we van
dichtbij met hen kunnen meeleven.
Voor een amateursgroep is dit werk na
tuurlijk geen gemakkelijke aanpak. De be
zetting is weliswaar beperkt, maar elk van
de personnages vergt uitzonderlijke tipe-
ringskracht en présence. Zo waren Hubert
Van Geert, Willy Arijs en Jan D'Hondt
hier de grote tegenspelers, als de aristo-
kratische socialist Karl Lozi, als de kom-
munistische politie-inspekteur en oud-par-
tisaan Galenka, en als de vaderlandsloze
oude Poolse huisbewaarder. Was hun sa
men- en tegenspel met sterke en vaardige
regisseurshand geregeld, dan bleven zij el
ke ondeelbare sekonde in de huid van hun
personnages en wisten aldus de geboeide
toeschouwer onvoorwaardelijk in hun figu
ren te doen geloven. Hetzelfde dient gezegd
van de enige vrouwenrol, Karien Galenka,
vertolkt door Christiane Slagmulder.
Plastisch sterk, en toch diskreet binnen het
kader van het spel, tekende zij haar door
zettende strijdster. Ook wanneer ze niet
direkt aan het woord waren lieten deze vier
hun sterk geborstelde karakters nog opeen-
botsen. wat voor liefhebbers uitzonderlijk
presteren mag gerekend worden.
Als Palov ontbrak Jozef De Ridder juist
deze «présence». Of wellicht kwam het kon
trast met voornoemde vier nog meer tot ui
ting door hun grote klas. Van de schrijver
krijgt de Palov-rol trouwens niet veel mee,
tenzij de grote scene aan het slot van het
eerste bedrijf, met Werner Poeck. Juist de
ze scene is één der minst geslaagde van het
stuk, en voor mijn gevoel kan 9/10 van
dit gefilosofeer geschrapt worden; het stuk
kon er alleen maar bij winnen.
Ook Werner wordt door Brulin minder
goed bedeeld. Hij schijnt me eerder een
spreekbuis van de schrijver toe dan een fi
guur die past in het raam van de aktie.
Willy Van Bockstael, hoewel zo jong ais de
rol het vergde, gaf zijn tekst iets te veel
relief, zodat hij aan echtheid en direkt-
heid te kort kwam. Deze jonge man lijkt
me anders een zeer geschikt element en
heeft voorzeker stof genoeg voor een flinke
toneelloopbaan.
Als regieopgave is dit werk een droom.
Marcel Cauwenberg heeft dat goed aange
voeld en een regie opgebouwd die als een
bestudeerd keurslijf om het stuk zat. Voor
de dekormoeilijkheden vond hij vlotte en
aanvaardbare oplossingen en de belichting
was goed; zeer goed zelfs voor wie weet
hoe onvolmaakt, ja, hoe onbestaande de
technische uitrusting is van het toneel in
het Groen Kruis. Een suggestieve klank
band schiep sfeer, en dat met een «timing»
die af was. Mijn bewondering voor de tech
nische verzorging.
Het wil mij voorkomen dat er bij deze
toneelgroep een aktieve kern aan het werk
is, die niet terugschrikt voor zware op
gaven. Als die resultaten opleveren, zoals
we die nu hebben mogen bewonderen, dan
kijk ik halsreikend uit naar het volgend
seizoen. Alleen vrees ik dat dan voor het
publiek één of ander vermend middel zal
moeten gevonden worden, want in bepaalde
delen van de zaal leek me de belangstelling
op het niveau «vriespunt» te staan. Kun
nen de verantwoordelijken niets doen voor
de veelvuldige storingen door krakende
stoelen, kuchende, kommentaar leverende
en zuchtende toeschouwers De toneellief
hebbers, die van deze vertoning genoten
hebben, zullen er hen dankbaar voor zijn.
TOON LENOT.
LOTENLENING
TENTOONSTELLING 1958
Bij de 29e trekking der Lotenlening van
de Tentoonstelling 1958 won obligatie
972.734 een bedrag van 500.000 frank, obli
gatie 485.018 een bedrag van 100.000 frank
en de obligaties 16.8/00 en 1.101.503 elk
50.000 frank.
Alle andere obligaties van. de groepen
972.701 tot 972.800 285.001 tot 485.100
16.701 tot 16.800 L.101.501! tot 1.101.600
zijn terugbetaalbaar pari.
door LOUIS DE PELSMAEKER.
Het gevleugelde gezegde «j'y suis, j'y reste,» heeft al in vele gevalletjes de nagel op
de kop geslagen, en ja, waarom zouden ook de wit-zwarten deze zinsnede niet aankle
ven. De redding is bewerkt, het hoofddoel is in de zak, volgend jaar zullen de Ajui
nen terug op het treintje van lie Nationale dokkeren.
Wanneer men heel langzaam het filmpje laat afrollen, dan kan men zeer interes
sante zaken aan het licht brengen. Nochtans is er één grote hoofdzaak, die het optreden
van Eendracht geheel typeert,, we hadden een tweede plansrol in handen. Let wel,
daar is niet de minste oneer aan verbonden, want was de gezonde gedachte van de
Eendrachtdirigenten niet het behoud verzekeren
Heel zeker, en het pleit geheel voor hen dat ze. niet verder wilden springen dat hun
voetbalstok lang was. Precies daarin werd de hoeksteen gelegd voor het reddingsge
bouw want een doordachte grondtoon kan een gans werk beïnvloeden.
HOOGTEN LAAGTEN HET TOPPUNT
Geschraagd door die te prijzen mening hebben de wt-zwarten een hele weg afge
legd die hen in verrassingen leidde, maar eveneens in voldoeningen. De balans
schommelde, maar stopte op het verhoopte punt, de redding, verder wilde men niet
zien. En zo heerst er een vreugderoes bij de Eendrachters, die zeker te verantwoorden
is, want na allerhande perikelen luwde de storm en scheen de zon
Proficiat, Eendrachters, waarmee we de hele wit-zwarte familie bedoelen, van de
kleinste tot de grootste.
