26 september tot 4 oktober
5£et 'btendez-'^Ooue der (0ptimióten
'boekennieuwe
Sociale Kroniek
WIEZE
KEUKENGEHEIMEN.
Deegwaren als macaroni, spaghetti,
havermout, rijst en dergelijke zullen veel
vlugger gaar zijn, als men ze tevoren een
uurtje in koud water heeft laten weken.
Spinazie, gekookt in een pan zonder
deksel behoudt zijn mooie heldergroene
kleur.
Bewaar peperkoek steeds in een geslo
ten blikken trommeltje, maar leg er altijd
een sneetje wit brood bij, dat zo nu en dan
ververst moet worden. Op deze manier
blijft de koek lekker vers, doordat het
vocht uit het brood er in irekt. Het brood
wordt echter zo droog als beschuit, en juist
daarom moet het van tijd tot tijd ververst
worden.
Kaas bewaart men onder een kaas
stolp. Deze mag evenwel nooit volledig ge
sloten zijn; er moet steeds gezorgd worden
voor een weinig luchtwisselfng om schim
melen te voorkomen. Plaats dus onder een
kant van de kaasstolp een klontje suiker of
iets dergelijks.
Pompelmoezen worden als volgt aan
geboden maak de vruchten aan de bui
tenkant goed schoon, snijd ze dwars door
in twee gelijke helften, maak met een
scherp mesje het vruchtvlees langs de rand
los en eveneens tussen de vliezen. Leg ze
met de opengesneden kant naar boven op
een glazen schoteltje, en bied er suiker en
een lepeltje bij aan. Reken per persoon een
halve vrucht..
HUISHOUDELIJKE WENKEN.
HET REINIGEN EN OPBERGEN VAN
VAKANTIEKLEDING.
Ook aan de langste vakantie komt een
einde en eens weer thuis werden met een
tikje weemoed de koffers weer uitgepakt.
Dit is echter een werkje, dat niet zomaar
onverschillig mag gebeuren. Alles moet
worden nagezien, gewassen, gereinigd en op
fiêtzou 1 ocïï "j'arh mêr ^zïj n^warmeer0*v ofgenci
jaar, als we de vakantiespullen weer voor
de dag halen, deze door de motten, of door
een nalatigheid, onbruikbaar waren gewor
den.
Begin met de wollen badpakken eerst
enkele malen goed uit te spoelen in ruim
koud water, zodat alle zand verdwijnt. Was
ze daarna in een lauw (bijna koud) sop
van goede kwaliteit zeep. Zorg ervoor dat
de zeepdeeltjes volledig zijn opgelost. En
denk er aan wollen stukken nooit te wrij
ven of te wringen; hierdoor worden ze hard
en viltig. Druk en knijp het te wassen stuk
schoon onder het sop. Indien het witte wol
len stukken betreft, voeg dan bij elke twee
liter sop één soeplepel ammoniak toe.
Spoel wollen goed dadelijk na het was
sen in lauw-koud water uit. Herhaal het
spoelen 3 a 4 maal, tot alle zeepresten ver
dwenen zijn. Neem een oude badhanddoek,
leg het gewassen stuk hierop in de juiste
vorm (het beste is wollen stukken vóór het
wassen even op te meten) rol alles tezamen
op en druk zoveel mogelijk het vocht eruit.
Droog in de schaduw.
Berg wollen goed eerst op als het volle
dig droog is, en na het met een motwerend
middel bewerkt te hebben. Voor alle ze
kerheid kunnen we de badpakken en an
dere wollen artikelen, die natuurlijk op de
zelfde manier behandeld kunnen worden,
ook nog in krantenpapier wikkelen.
ONS WEKELIJKS PRAATJE
KEERT DE OUDE MODE TERUG
Dat de geschiedenis zich herhaalt is een
oud gezegde. Maar is dit ook op de mode
toepasselijk Wie zou durven voorspellen
hoe de kleding er volgend jaar zal uitzien
De wisselvalligheid van de mode is een feit.
Of niet
Een grootse show, die gedurende de
herfst te Wenen wordt gehouden, onder
het motto «5.000 Jaar Katoen» schijnt er op
te wijzen dat een nagenoeg cyclische terug
keer van het modesilhouet plaats vond in
de jongste tweehonderd jaren. Deze feeste
lijke optocht van de katoenen kleding, ge
reconstrueerd volgens authentieke gewa
den van de bloeitijdperken der mode se
dert het jaar 3.000 vóór onze tijdrekening,
zal het hoogtepunt vormen van het Kon-
gres van de Internationale Katoenfederatie,
dat van 21 tot 26 september 1959 te Wenen
wordt gehouden. Het werd verwezenlijkt
door het Oostenrijks katoeninstituut met
de medewerking van het Weense muzeum
voor Volkenkunde.
Men zal er zich bij deze show kunnen
van vergewissen dat de silhouet van de
twee jongste eeuwen het treffende beeld
biedt van een honderdjarig patroon. Slank
in het begin van de eeuw, wordt het sil
houet zeer breed in het midden er van, om
bij het einde weer af te nemen.
In het midden van de 18de eeuw ging in
Frankrijk de voorkeur naar de zeer zeer
wijde rokken in Lodewijk XV stijl. Katoen
diende vooral voor familiale kleding en
voor tuinjurken zij waren vanzelfspre
kend minder omvangrijk dan de beruchte
baltoiletten van Madame de Pompadour.
Gans West-Europa kleedde zich toen in
katoen, maar slechts enkele uitverkorenen,
de zeer rijken, konden zich de rijke mous-
selines uit India veroorloven, deze moesten
namelijk, sedert de wol- en zijde-industrie
wetten de Indiase katoen buiten het land
hielden, binnengesmokkeld worden.
Een heropleving van de achttiendeeuwe
silhouet bereikte haar toppunt in de ro
mantische plooien van de Amerikaanse kle
ding in de jaren rond 1790. De Amerikaan
se stijl was een weerspiegeling van de mo
de van het vasteland, maar met een Oost
ers accent. Enorme tulbanden en zelfs pira
ten-oorringen waren toen onontbeerlijke
bijhorigheden. In 1794 werd in de Verenig
de Staten de ontkorrelmachine voor Katoen
en meteen waren de fijne katoenstoffen
voor iedereen beschikbaar.
Ook in Frankrijk liet de Oosterse invloed
zich gelden, maar dan in een gans ander
genre, en wel in de 19de eeuw toen de klas
sieke Griekse eenvoud als motief werd toe
gepast in de Empire-mode.
Weinig Europese vrouwen droegen in die
tijd een broek, tot Keizerin Jozef ine (zij
veranderde haar toilet driemaal daags) be
gon met broeken uit batistkatoen te dra
gen. In het begin reikten de broeken tot aan
de enkels en bestonden enkel uit twee ka
toenen pijpen, die aan het uiteinde niet wa
ren verbonden. Zij werden in de taille vast
gesnoerd met linten, en hadden de ongeluk
kige gewoonte op de meest delicate ogen
blikken los te geraken en omlaag te vallen.
Toen, in 1834, de omvangrijke klederen
weer in zwang kwamen, werd ook de linge
rie meer ingewikkeld. De brede rokken be
reikten hun hoogtepunt of beter hun
«breedtepunt» in het midden van de 19de
eeuw: de wereld keerde zich toen naar de
romantische Biedermeier-stijl van het We
nen der jaren rond 1850. Soms werden niet
minder dan dertig onderrokken over elkaar
gedragen tot uiteindelijk de hoepelrok
werd uitgevonden.
Rond 1870 begon het dragen van de cir
kelvormige rokken af te nemen. De tijdelij
ke afwezigheid van enige mode gedurende
de oorlogsjaren leidde tot de bijna jongens
achtige lijn van de kleding in 1920. De lij
nen wijzigden zich diepgaand in 1947 toen
de New Look van Christian Dior de
modewereld ovérspoelde de rokken wer
den lang en kregen weer meer volume. Nu
zijn we in het midden van de twintigste
eeuw en het is mogelijk, dat de mode op de
drempel staat van een herbeginnen van de
cyclus. Of verhindert de werkzaamheid van
de moderne vrouw een terugkeer tot de
zeer omvangrijke kleding van meer rustige
dagen
POL QUENTIN La Propagande politi
que. Editions de la Baconnière. L'Office de
Publicité, 16, rue Marcq, Bruxelles. 125 blz.
prijs 50 fr.
Een van de vele technieken die besten
dig in beweging is, is deze van de politicxe
propaganda. Zij heeft haar eigen evolutie,
naar eigen leven, haar eigen wetten. In lei-
te is zij oud als de wereld zeil. Zij begon,
toen de eerste mensen op aarde het niet
eens waren onder elkaar. Door de eeuwen
neen heeft zij altijd een uiterst belangrijke
rol gespeeld. «Na het brood is de (poiiteKe)
opvoeding de eerste behoefte van een volk»,
zei Danton. Men heeft getracht de politieke
propaganda te omschrijven als de publieke
vulgarisate van de waarheid, maar haar
rol is essentieel aanhangers te vinden voor
haar idee. In verschillende staten, die ér
een Ministerie van Voorlichting en Propa
ganda op nahouden, wordt het belang van
de propaganda zeer goed begrepen. Vier
vijandige bladen kunnen meer kwaad stich
ten dan een leger van 100.000 soldaten», zei
Napoleon. Een massa voor zijn ideeën
trachten te winnen wil zeggen aan massa
psychologie doen. De vorming van de pu
blieke opinie voltrekt zich in 3 stadia het
lanceren, het rijpen en de definitieve neer
slag van de idee. Het succes is de ware
maatstaf van goede propaganda, die moet
zijn eenvoudig, aantrekkelijk, sympatiek
bondig, verrassend, herhalend, gececntrali-
seerd maar nooit overdreven, noch versle
ten. Propaganda heeft zowel behoefte aan
een «adagio» als aan een «andante». Zij
kan offensief als defensief zijn. Politieke
propaganda is een wetenschap geworden
waarbij hersengymnastiek de improvisatie
van vroeger al lang heeft vervangen. Dit
boekje is een uitstekende inleiding tot dit
vraagstuk, dat iedeeeen - moet interesseren
die met de vorming van de publieke opinie
iets te maken heeft. B. F.
DE STAND
DER WERKLOOSHEID
De Rijksdienst voor Arbeidsbemiddeling
en werkloosheid deelt mede tijdens de
week van 6 tot 12 september werden er per
dag gemiddeld 99.912 volledig en 47.710 ge
deeltelijk en toevallig werklozen gecontro
leerd, hetzij een totaal van 14^.622 werklo
zen. Vergeleken met de vorige week werd
een vermindering van 121 volledig en een
vermeerdering van 1.567 gedeeltelijk en
toevallige werklozen genoteerd.
De stijging van de gedeeltelijke en toe-
büjge werkloosheid die alleen de mannen
toegen<ks v00ra' te wijten aan enigszins
lenmijnen ^werkonderbrekingen in de ko-
haven van Antvfê* de dokwerkers in de
der de vrouwen a"Sk- de werkl°°sheid O""
ingevolge een regelmaUg^S
de textiel- en kledingni^fdnJVlgheld fa
LOTGNLENING 1953
337e TREKKING.
Bij de 337e trekking van de Lotenlening
1953 is een lot van 1 miljoen gevallen op
obigatie reeks 2623 nr. 437 en een lot van
500.000 fr. op obligatie reeks 2010 nr. 633.
De andere ohligaties van die reeksen zijn
terugbetaalbaar tegen 1000 frank.
LENING
VOOR WEDEROPBOUW
DERDE GROEP
Bij de 489e trekking van de Lening voor
Wederopbouwlening, 3e groep is een lot van
1 miljoen fr. gevallen op obligatie reeks
7209 nr. 802.
De andere obligaties van die reeks zijn
terugbetaalbaar tegen 1.000 fr.
DE GROTE HEER
Harry Belafonte schijnt zinnens een film
te maken volledig door negers geregisseerd
en gespeeld. Dat zulks mogelijk is werd in
het verleden reeds bewezen door de film
Groene Weiden die door zijn simpele
bijna kinderlijkke poëzie ons allen destijds
verrast heeft en veel genoegen heeft doen
beleven. Wie herinnert zich niet de goedige,
statige figuur van God de Vader, in keurig
kostuum, met hoge hoed, wandelstok en.
zwart gelaat. Een zelfde genoegen beleefd
men bij het lezen van De Grote Heer
waar Cor Ria Leeman zich in de mentali
teit van een neger inwerkt en ook God de
Vader en de Engel Gabriel laat optreden
voor Mwanza, die als in een negro spiri
tual soms roept Gabriel blaas op de
hoorn
Gemoedelijk, vertrouwend, soms drama
tisch en materialistisch, is deze roman niet
geschikt voor kinderen, maar volwassenen
zullen er veel genoegen aan beleven.
Om de sfeer te typeren van dit mooie
boek hierbij een enkel voorbeeld. Mwanza
moet een koe geven als bruidschat aan zijn
aanstaande schoonvader. Deze legt hem uit
wat een koe is
Maar je moet goed opletten dat de koe
een koe is. Ze moet groot zijn, met ste-
vige poten, als bomen. Tussen de achter-
ste poten heeft ze een vleesbuidel die
mals aanvoelt wanneer je hem betast.
Er hangen vier vlezige darmen aan. Die
moet je tellen en mochten het er drie
zijn, of twee of één, dan is het geen koe
maar een ander dier en mag je het niet
kopen.
Mwanza gaat dan op weg, ver over de
bergen om een koe te kopen
Ze gingen naar de kraal. Er stonden
veel dieren en Mwanza wist niet of het
wel koelen waren. Hij had zulke eigen-
aardige wezens nog nooit gezien.
Is dat nu een koe zuchtte hij. Hij
vreesde plots dat het oude opperhoofd
hem misschien wilde bedriegen en hij
zag of de dieren wel allemaal een zak
hadden tussen de achterste poten.
Hij telde de lange uitsteeksels en het wa-
ren er vier. Komt er sap uit, als uit een
kokosnoot
Dit boek is nummer één van het Davids-
fonds voor 1959. Neem het en veel genoe
gen LONGFELLOW.
oOo
BESTUUR DER POSTERIJEN
Het gebruik van vensteromslagcn met
cellofaan waarop niet kan geschreven wor
den is niiet toegelaten, daar de adreswijzi
ging of voortzending van uw brieven hier
onmogelijk is.
HET LEVEN WORDT TE DUUR
We hebben verleden week de evolutie ge
volgd van de index der klein-handelsprij-
zen en besloten onze eerste kroniek met de
vaststelling dat er op een jaar tijd van de
35 eetbare producten die er voor in aanmer
king komen, 18 waren die in prijs stegen, 5
daalden en 12 op hetzelfde peil bleven.
Hoe gevoelig de index is aan de weers
omstandigheden wat de eetbare producten
betreft geeft ons de evolutie bij de aardap
pelen.
Ziehier de toestand over 5 jaar in aan
merking genomen dat 1953 100.
Augustus 1955 93
Augustus 1956 80
Augustus 1957 108
Augustus 1958 87
Augustus 1959 140
Het is duidelijk dat de plotse stijging
van de prijs der aardappelen de ongewone
droogte is; hetzelfde verschijnsel doet zich
ook voor bij de boter.
Samengevat zien we dat de sterkste stij
gingen worden waargenomen bij brood
spek kaas boter eieren aardap-
1 pelen.
I Bij de NIET-EETBARE producten zijn
de prijzen gedurende het verlopen jaar niet
belangrijk gewijzigd. Tabak Sigaretten
en schoenen spannen hier de kroon.
Volgende producten stegen in prijs
(1953 100)
Aug. 1958 Aug. 1959
Herenkostuum 111 112 1
Hoed 107 108 1
Klak 108 109 1
Hemd 112 113 1
Herenschoenen 100 107 7
Damesschoenen 99 105 6
Verzoling 102 109 7
Keukenhanddoek 101 102 1
Bord 104 105 1
Tabak 109 113 4
Sigaretten 105 109 4
Volgende producten daalden in prijs
(1953"= 100) -
Aug. 1958 Aug. 1959
Dameskousen 94 92 2
Dweil 96 95 1
Katoen
Emmer
Zachte zeep
Magere kolen
Halfvette kolen
Electriciteit
Wat de DIENSTEN betreft blijft alleen ^j.oe
de kilowas op hetzelfde peil (110) De
vier andere kennen verhoging.
Aug. 1958 Aug. 1959
104
103
1
93
92
1
110
106
4
130
126
4
129
124
5
108
104
4
HET
He'
leeft
zal ii
duize
hebb<
feer
steek'
De
re<
roudi
tiatie:
mom<
zelfde
nen
verw;
al vai
132
134
2
106
118
12
122
125
3
106
117
11
Haarsnijden
Kranten
Bioscoopbezoek
Vervoer
WAT GEBEURT ER NU MET DE
BELASTINGEN
Uit het vorige blijkt duidelijk dat de
loonsverhoging van 2.5 maar wordt toe
gestaan nadat de verhoogde levensduurte ipper
sinds maanden wordt betaald.
De laatste aanpassing dateert sedert ein
de 1957 in tal van nijverheidstakken.
Een
noet
ils er
Met z
dauri
mrge:
nen c
en m
vorde
elfs 1
ijn d
P
Het spijtige van de zaak is dat ook de lelijk
controleur van de belastingen hier zijn a
woordje komt plaatsen.
Inderdaad, van 2,5 zal een gedeeltem v<
worden opgeslorpt door de rechtstreekse 2
belastingen gezien men hierdoor in een ho- 'aa^d
gere belastingscategorie komt te vallen.
Daar komt nog bij dat ook de bijdragen^
voor de R.M.Z. zullen stijgen. Met het ge
volg dat arbeiders en bedienden hogere af-
houdingen op hun loon zullen te dragen
hebben. I I1
Het is derhalve dringend nodig gans del
ze kwestie te herzien want het princiep vai
de verdelende rechtvaardigheid komt hier.1
in het gedrang.
Besluit niemand heeft voordeel bij die te
stijgende levensduurte en de maatregelernrs
die de Regering op heden aan het oncier
k-pn is om de prijzen op peil te houden ko-
men meer dan op hun tijd.
Kijkt rondom U en stelt met ons vaslj
dat er in onsland meer te verdienen is mei
goederen te verhandelen en te verkopei;
dan deze te produceren en voort te bren
gen.
Aan dat schandaal dient paal en perk
steld.
B. O. B.
an d
10ND
het
tr*REKl
Hier
in de
DE FOTOGRAFIE
I De fotografie is niet geboren uit de vin
dingrijke geest van één enkel man. Toen,
een eeuw geleden, Daguerre de fotografie
belangrijk ontwikkelde, kon hij reeds ver
trekken van bepaalde vaststelllingen en
vondsten door voorlopers gedaan.
Het was trouwens reeds in 1550, dus zo
wat 400 jaar geleden, dat een zekere Porta
uit Napels, die een natuurkundige was, op
merkt dat wanneer een lichtstraal door het
sleutelgat van zijn anders maar duistere
kamer viel, zij op de witgekalkte muur be
paalde aftekeningen maakte, die precies
geleken op wat buiten de deur stond. Porta
vond dat toch nogal eigenaardig en liet een
zwart gemaakte doos bouwen, met een klei
ne opening erin. De zwarte kamer werd al
dus geboren.
Porta ging trouwens nog verder. Op die
opening stelde hij een lens in en bekwam
aldus meer afgetekende beelden. Tot foto
grafie kwam Porta echter niet. Hij kon het
beeld niet fikseren. Wel gebruikte hij zijn
zwarte doos om een tekenschool te organi
seren. De leerlingen hadden slechts de lij
nen van het licht te volgen om tekeningen
te maken.
Ongeveer op hetzelfde ogenblik was een
Duits chenmicus Fabricius, bezig met de ei
genaardige reakties van zilverkloruur bij
zonnelicht te bestuderen. Het was hem op
gevallen, bij sommige van zijn proeven,
dat dit zilverkloruur andere tinten aan-
naam, naarmate het aan het licht werd
blootgesteld. Hoe sterker de bestraling hoe
zwarter het zout uitsloeg. Fabricius schreef
hierover een boek, maar verder ging het
niet. Hij had niet de mentaliteit van iemand
die wenst zijn uitvinding te exploiteren.
Nochtans zou de uitvinding van Fabricius
van groot nut zijn geweest voor de toen op
komende drukkerij. Immers, met zijn zout
zou het mogelijk zijn geweest cliché's te
maken, daar waar toen nog steeds in hout
werd gebeiteld.
Het vergaat nu eenmaal zo met grote
uitvindingen. Twee honderd jaar later zou
den Niepoe en Wedgwood het zilverklo
ruur... ontdekken dat Fabricius in zijn
boek «De rebus metallicis» reeds had be
schreven.
Niepoe was een inwijkeling die in Frank
rijk leefde. Hij was rijk en werd., uitvin
der. 't Is te zeggen, hij beproefde allerlei
dingen, zelfs het aankweken van aardappe-l
len met rode tint en tomaatsmaak. Tenslot-J
te begon hij zich toe te leggen op de lito-l
grafie. Eerst legde hij het af te drukken!
beeld op een met zilverkloruur bedekteT
steen. Maar weldra veranderde hij van tak-
tiek. Hij stak de te drukken en met zilver-I
kloruur bedekte steen in de zwarte kamerj
en het beeld hield hij voor de opening.
Het gelukte en Niepoe deed hierover een!
officiële mededeling aan de Engelse Royal
Society van Londen. Na een steen gebruik
te Niepoe gepolierd glas en bekwam aldus
een tamelijk sterk afgelijnd beeld.
Nog later gebruikte Niepoe zink en nu
was de zinken cliché, die bij het drukken
toen veel werd gebruikt, geboren.
Van dat ogenblik af, kon de fotografie
verder gaan. En Daguerre die een geniaal
man was, maakte er van wat ze geworden
is, namelijk het knippen van beelden
het fikseren ervan, doordat hij een negatief
wist om te zetten in een positief.
Isy LANDERS.
STATISTIEK DER
VERKEERSONGEVALLEN
Tijdens de week van 14 tot 20 september
hebben zich op de wegen of in de bebouw
de kommen, waar het toezicht op het ver
keer door de rijkswacht wordt waargeno-|
men,, 878 ongevallen voorgedaan, waarbij
13 personen ter plaatse om het leven kwa
men, 159 personen ernstig en 528 personen
licht werden bewond.
Tijdens het weekeinde waren er bij 326
ongevallen 7 doden ter plaatse en 69 ern
stig gewonden.
De oorzaken van de dodelijke ongevallen
zijn de volgende gevaarlijk inhalen twee
doden; buitensporige snelheid vier; niet)
verlenen van voorrang één; gevaarlijke
manoeuvres twee; oordeelsfouten of ge
brek aan aandacht één; kennelijke dron
kenschap één; onvoorzichtigheid van voet
gangers twee.
De ongevallen zijn per provincie aldus
verdeeld Brabant 149; West-Vlaanderen
99; Oost-Vlaanderen 108; Antwerpen 90.
Limburg 69; Luik 107; Luxemburg 36; He
negouwen 137; Namen 83.
BLI
E
AAI
ma;
don
vrij
zalf
Toe
